�ݺ�ߣ

ΗΚΓ
ΗΛΕΚΤΡΟΚΑΡΔΙΟΓΡΑΦΗΜΑ
ΤΣΟΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
MSC PHD (C) RN

Ηλεκτροκαρδιογράφημα
▪ είναι η απεικόνιση της ηλεκτρικής δραστηριότητας της καρδιάς.
▪ Η συστολή του μυοκαρδίου είναι αποτέλεσμα των ηλεκτρικών
δυναμικών που δημιουργούνται στις καρδιακές κοιλότητες.

Καλωδιακό διάγραμμα της καρδιάς
Φλεβόκομβος
Κολποκοιλιακός κόμβος
Δεμάτιο His
Σκέλη δεματίου His
Ίνες Purkinje
φλεβόκομβος
Κολποκοιλιακός κόμβος
Αριστερό σκέλος δεματίου His
Δεμάτιο του His
Δεξιό σκέλος δεματίου His Ίνες Purkinje
Το ηλεκτρικό ερέθισμα το οποίο είναι και υπεύθυνο για την καρδιακή συστολή δημιουργείται
στον φλεβόκομβο και μεταδίδεται όπως φαίνεται στο σχεδιάγραμμα

Τα κύματα του ΗΚΓ
 Κύμα P - Εκπόλωση των κόλπων  Συστολή κόλπων
 QRS - Εκπόλωση των κοιλιών  Συστολή κοιλιών
 Κύμα T – Επαναπόλωση των κοιλιών  Επάνοδος κοιλιών σε ηρεμία

1. 2. Κύμα P - Εκπόλωση των
κόλπων
▪ Συστολή κόλπων
3. 4. QRS - Εκπόλωση των
κοιλιών
▪ Συστολή κοιλιών
5. 6 . Κύμα T – Επαναπόλωση
των κοιλιών
▪ Επάνοδος κοιλιών σε ηρεμία

Για την λήψη του ΗΚΓ χρησιμοποιείται ο
ηλεκτροκαρδιογράφος
▪ Σήμερα για την λήψη ενός ολοκληρωμένου ΗΚΓ απαιτείται ένα
ηλεκτροκαρδιογράφος 12 απαγωγών
▪ Απαγωγή είναι η ηλεκτρική απεικόνιση ενός τμήματος της καρδιάς (κάθε απαγωγή είναι
ουσιαστικά ‘μια κάμερα’ που καταγράφει την καρδιά (ηλεκτροδυναμικά) από μια διαφορετική
οπτική γωνία)
▪ Για την λήψη 12 απαγωγών απαιτούνται 9 ηλεκτρόδια συν 1 ηλεκτρόδιο της γείωσης. των. Mason -
Likar.
▪ Αναλυτικότερα ένας ηλεκτροκαρδιογράφος 12 απαγωγών αποτελείται από τρία ηλεκτρόδια άκρων
συν το ηλεκτρόδιο της γείωσης και έξι προκάρδια
▪ Ηλεκτρόδια άκρων
Ένα ηλεκτρόδιο γείωσης (Ν) →δεξί πόδι. ΜΑΥΡΟ
Ένα ηλεκτρόδιο για το αριστερό πόδι (F) (Foot) ΠΡΑΣΙΝΟ
Ένα ηλεκτρόδιο για το αριστερό χέρι (L) (Left) ΚΙΤΡΙΝΟ
Ένα ηλεκτρόδιο για το δεξί χέρι (R) (Right) ΚΟΚΚΙΝΟ

▪ Οι απαγωγές aVR, aVL, aVF, ονομάζονται
μονοπολικές απαγωγές των άκρων και
καταγράφουν τα δυναμικά που φθάνουν
από την καρδιά στα σημεία που
βρίσκονται (δεξιό χέρι – αριστερό χέρι
και αριστερό πόδι αντίστοιχα).
▪ Οι απαγωγές I, II, III, ονομάζονται
διπολικές απαγωγές των άκρων και
καταγράφουν την διαφορά δυναμικού
μεταξύ 2 απαγωγών κάθε φορά.

▪ Προκάρδια ηλεκτρόδια
V1, V2, V3, V4, V5, V6.
Κάθε προκάρδιο ηλεκτρόδιο είναι και μία διαφορετική απαγωγή.
Το εμπρόσθιο τμήμα της καρδιάς απεικονίζεται καλύτερα από τις
απαγωγές V1 – V4.
Το πλάγιο τμήμα της καρδιάς απεικονίζεται καλύτερα από τις
απαγωγές I, aVL, aVR, και V5,V6.
Το κάτω τμήμα της καρδιάς απεικονίζεται καλύτερα από τις
απαγωγές II, III και aVF.

Προκάρδια ηλεκτρόδια
1. Το ηλεκτρόδιο «V1» τοποθετείται στο 4ο μεσοπλεύριο
διάστημα δεξιό ημιθωράκιο (στο στερνικό χείλος).
διάστημα αριστερό ημιθωράκιο (στο στερνικό χείλος).
3. Το ηλεκτρόδιο «V3» τοποθετείται στο μέσο της νοητής ευθείας
γραμμής μεταξύ του ηλεκτροδίου «V2» και του ηλεκτροδίου
«V4».
διάστημα στην μεσοκλειδική γραμμή (κάτω από την θηλή
στους άνδρες – στις γυναίκες κάτω από τον μαστό).
διάστημα στην πρόσθια μασχαλιαία γραμμή (στην ευθεία της
V4).
διάστημα στην μέση μασχαλιαία γραμμή (στην ευθεία των V4
και V5).

Λήψη Ηλεκτροκαρδιοφήματος .Θέσεις ηλεκτροδίων

Οπίσθιες προκάρδιες απαγωγές
Πως τοποθετούνται οι οπίσθιες απαγωγές V7-V9
▪ Οι απαγωγές V7-V9 καταγράφουν τα δυναμικά από το οπίσθιο τοίχωμα της καρδιάς και για την
καταγραφή τους χρησιμοποιούμε τα ηλεκτρόδια από τις V4-V6, σε διαφορετική διάταξη.
▪ Συγκεκριμένα τοποθετούνται:
i. Η V7 (με το ηλεκτρόδιο της V4) στο 5ο μεσοπλεύριο διάστημα, αριστερά, στην οπίσθια
μασχαλιαία γραμμή.
ii. Η V8 (με το ηλεκτρόδιο της V5) στο 5ο μεσοπλεύριο διάστημα, αριστερά, στη μέση ωμοπλατιαία
γραμμή.
iii. Η V9 (με το ηλεκτρόδιο της V6) στο 5ο μεσοπλεύριο διάστημα, αριστερά, παραπλεύρως της
σπονδυλικής στήλης.
•Θα πρέπει απαραίτητα στο χαρτί να καταγραφεί ότι πρόκειται για λήψη ΗΚΓφήματος με
Οπίσθιες Προκάρδιες απαγωγές, προς αποφυγή λανθασμένης διάγνωσης.

Λήψη ΗΚΓ
▪ Πριν από την λήψη του ΗΚΓ ο
εξεταζόμενος θα πρέπει να είναι
ήρεμος, να μην έχει υποβληθεί
προηγουμένως σε έντονη σωματική
δραστηριότητα ή να έχει λάβει
φαρμακευτικές ουσίες ή άλλους
παράγοντες (καφεΐνη, νικοτίνη) που
μπορεί να επηρεάσουν την
φυσιολογική δραστηριότητα της
καρδιάς. Το αποτέλεσμα μπορεί να
επηρεαστεί ακόμα από κίνηση,
ομιλία ή ακραίες τιμές
θερμοκρασίας του περιβάλλοντος.
▪ Υλικά:
▪ Ηλεκτροκαρδιογράφος.
▪ Ειδικό gel ή βαμβάκι εμποτισμένο με
νερό.
▪ Κομμάτι χαρτοβάμβακα ή γάζες
στεγνές.
▪ Στυλό.
▪ ΣΕΙΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
1. Ο ασθενής τοποθετείται σε ύπτια θέση.
2. Ο ηλεκτροκαρδιογράφος φέρεται κοντά στον ασθενή.
3. Τοποθετείται παραβάν ή κουρτίνα (σεβασμός της ιδιωτικότητας του ασθενή). Αν είναι δυνατόν καλό είναι στην διάρκεια της
διαδικασίας να παρευρίσκεται και δεύτερος επαγγελματίας υγείας.
4. Αφαιρούνται ενδύματα, κοσμήματα, γύρω από τους καρπούς, τους αστραγάλους και από την πρόσθια επιφάνεια του θώρακα.
5. Διαβρέχονται καρποί, σφυρά και θώρακας με το ειδικό gel ή απλά με νερό.
6. Εφαρμόζονται τα ηλεκτρόδια με τον ακόλουθο τρόπο:
V1 = 4ο μεσοπλεύριο διάστημα, δεξιά του στέρνου (στερνικό χείλος).
V2 = 4ο μεσοπλεύριο διάστημα, αριστερά του στέρνου (στερνικό χείλος).
V3 = ανάμεσα στη V2 και στη V4.
V4 = 5ο μεσοπλεύριο διάστημα, στη μεσοκλειδική γραμμή (κορυφή της καρδιάς).
V5 = πρόσθια μασχαλιαία γραμμή, στην ευθεία της V4.
V6 = μέση μασχαλιαία γραμμή, στην ευθεία των V4 και V5.
aVR = δεξιό άνω άκρο (η μεταλλική επιφάνεια του ηλεκτροδίου εφάπτεται εσωτερικά του καρπού).
aVL = αριστερό άνω άκρο (η μεταλλική επιφάνεια του ηλεκτροδίου εσωτερικά του καρπού).
aVF = αριστερό κάτω άκρο (η μεταλλική επιφάνεια του ηλεκτροδίου εσωτερικά του σφυρού).
Ν = γείωση (δεξιό κάτω άκρο, η μεταλλική επιφάνεια εσωτερικά του σφυρού).
7. Συστήνεται στον ασθενή να μην μιλάει ή να κινείται κατά την διάρκεια διενέργειας του ΗΚΓ.
8. Εκτέλεση του ΗΚΓ.
9. Αξιολόγηση της καταγραφής με το πέρας της διαδικασίας.
10. Απενεργοποίηση του ΗΚΓ και απομάκρυνση των ηλεκτροδίων από τον εξεταζόμενο.
11. Παροχή χαρτιού στον εξεταζόμενο για να απομακρύνει το gel.
12. Τακτοποίηση και απόρριψη των υλικών.
13. Σημειώνονται απαραιτήτως στο πίσω μέρος του ΗΚΓ τα στοιχεία του εξεταζόμενου (ονοματεπώνυμο, ηλικία, ημερομηνία, ώρα,
τμήμα).
14. Μεταφορά του ηλεκτροκαρδιογράφου στην θέση του και σύνδεση του με την παροχή ηλεκτρικού ρεύμα.
Σημείωση: Αν ο ασθενής έχει υποστεί ακρωτηριασμό, το ηλεκτρόδιο τοποθετείται στο κολόβωμα.

Το χαρτί του ΗΚΓ
•Οριζόντια: χρόνος (sec)
 Ένα μικρό κουτί - 0.04 s
 Ένα μεγάλο κουτί - 0.20 s
 Κάθετα: ηλεκτρικό δυναμικό (mV)
 Ένα μεγάλο κουτί - 0.5 mV
▪ Κάθε 3 sec (15 μεγάλα κουτιά) στα περισσότερα χαρτιά υπάρχει μία κάθετη γραμμή
• Αυτό βοηθάει να υπολογίσουμε την καρδιακή συχνότητα
3 sec
15 κουτάκια

Ανάλυση του ΗΚΓ (Για να έχουμε φυσιολογικό ΗΚΓ θα
πρέπει να πληρούνται και οι 5 παρακάτω προϋποθέσεις)
Βήμα 1: Υπολογίζουμε την συχνότητα.
Βήμα 2: Προσδιορίζουμε την ρυθμικότητα.
Βήμα 3: Εκτιμούμε τα κύματα P.
Βήμα 4: Υπολογίζουμε την χρ. διάρκεια του διαστήματος PR.
Βήμα 5: Υπολογίζουμε την χρ. διάρκεια του QRS.

Φυσιολογικό ΗΚΓ
▪ Συχνότητα: 60 – 100 σφ / λεπτό
▪ Ρυθμικότητα: Όλα τα R ισαπέχουν μεταξύ τους
▪ Κύματα Ρ: Κύματα P όμοια μεταξύ τους με 1 P για κάθε QRS
▪ Διάστημα PR: 0.12 – 0,20 δευτερόλεπτα
▪ Διάρκεια QRS: 0.04 – 0,12 δευτερόλεπτα
▪ Ακολουθεί παράδειγμα ανάλυσης ηλεκτροκαρδιογραφήματος με 5 βήματα:

Υπολογίζουμε την συχνότητα
1ος τρόπος: Μετράμε τον αριθμό των κυμάτων R σε μία περίοδο 6 δευτερολέπτων και
πολλαπλασιάζουμε επί 10.
2o τρόπος :
–Βρίσκουμε ένα κύμα R πάνω σε μία έντονη γραμμή
–Μετράμε τον αριθμό των μεγάλων κουτιών μέχρι το επόμενο κύμα R. Αν το δεύτερο κύμα R είναι σε απόσταση 1
μεγάλο κουτί τότε η συχνότητα είναι 300, 2 κουτιά - 150, 3 κουτιά - 100, 4 κουτιά - 75, 60,50 40,30 κτλ
3 sec
9 x 10 = 90 bpm

Απομνημονεύουμε την ακολουθία: 300 - 150 - 100 - 75 - 60 - 50
Περίπου 1 κουτί λιγότερο από 100 = 95 bpm
3ος Τρόπος:
– Εντοπίζουμε ένα R πάνω σε μια έντονη γραμμή.
–Μετράμε τον αριθμό των μεγάλων κουτιών μέχρι το επόμενο R.
• Πολλαπλασιάζουμε τον αριθμό αυτό με 0.2 sec.
• Έπειτα μετράμε και τον αριθμό των μικρών τετραγώνων που υπάρχει μεταξύ τους και τον πολλαπλασιάζουμε με το
0.04 sec.
–Για παράδειγμα, στο παρακάτω καρδιογράφημα η απόσταση μεταξύ των δύο R είναι 3 μεγάλα κουτιά και 1 μικρό
κουτί (3 Χ 0.2 sec + 1 X 0.04 sec = 0.64 sec).
Σε 0.64 sec → 1 σφυγμός
Σε 60 sec → Χ; Χ= 94 σφύξεις

ΒΗΜΑ 2: Προσδιορίζουμε την ρυθμικότητα
▪ Ελέγχουμε τις αποστάσεις μεταξύ των κυμάτων R
Είναι ίσες οι αποστάσεις ;
Μερικές είναι άνισες ;
Τα R ισαπέχουν μεταξύ τους
R R R

Βήμα 3: Εκτιμούμε τα κύματα P
▪ Υπάρχουν κύματα Ρ ;
▪ Είναι όμοια μεταξύ τους ;
▪ Εμφανίζονται με κανονική συχνότητα ;
▪ Υπάρχει ένα κύμα P πριν από κάθε QRS ( και γενικά η αλληλουχία είναι P - QRS - T);
Φυσιολογικά κύματα P όμοια μεταξύ τους με 1 P για κάθε QRS
P P P

Βήμα 4: Υπολογίζουμε το διάστημα PR:
▪ Φυσιολογικό: 0.12 - 0.20 δευτερόλεπτα. (3 - 5 μικρά κουτιά)
0.12 seconds
→

Βήμα 5: Χρονική διάρκεια QRS
▪ Φυσιολογικό: 0.04 - 0.12 δευτερόλεπτα. (1 - 3 μικρά κουτιά)
0.08 δευτερόλεπτα
►

Ρυθμός #1 Φλεβοκομβική Βραδυκαρδία
Συχνότητα:30 κτ / λεπτό (μικρότερη της φυσιολογικής)
Ρυθμικότητα: Φυσιολογική. Όλα τα R ισαπέχουν μεταξύ τους
Κύματα Ρ:Φυσιολογικά. Κύματα P όμοια μεταξύ τους με 1 P για κάθε QRS
Διάστημα PR:0.12 δευτερόλεπτα (εντός φυσιολογικών ορίων)
Διάρκεια QRS:0.10 δευτερόλεπτα (εντός φυσιολογικών ορίων)
Φλεβοκομβική Βραδυκαρδία

Ρυθμός #2 Φλεβοκομβική ταχυκαρδία
Συχνότητα: 130 σφ / λεπτό (μεγαλύτερη της φυσιολογικής)
Ρυθμικότητα: Φυσιολογική. Όλα τα R ισαπέχουν μεταξύ τους
Κύματα Ρ: Φυσιολογικά. Κύματα P όμοια μεταξύ τους με 1 P για κάθε QRS
Διάστημα PR: 0.16 δευτερόλεπτα (εντός φυσιολογικών ορίων)
Διάρκεια QRS: 0,08 δευτερόλεπτα (εντός φυσιολογικών ορίων)
Φλεβοκομβική ταχυκαρδία

Ρυθμός #3 Κολπικές έκτακτες συστολές
▪ Συχνότητα: 70 σφ / λεπτό (φυσιολογική).
▪ Ρυθμικότητα:Περιστασιακά άρρυθμη.
▪ Κύματα Ρ:Κύματα P φυσιολογικά όμοια μεταξύ τους με 1 P για κάθε QRS εκτός από τα
#2 και #7 τα οποία δεν είναι όμοια με τα υπόλοιπα.
▪ Διάστημα PR:0.14 δευτερόλεπτα (εντός φυσιολογικών ορίων) εκτός από τα #2 και #7
▪ Διάρκεια QRS:0,08 δευτερόλεπτα (εντός φυσιολογικών ορίων).
Κολπικές έκτακτες συστολές

Ρυθμός #4 Κοιλιακή εκτακτοσυστολή
▪ Συχνότητα:60 σφ / λεπτό (φυσιολογική).
▪ Ρυθμικότητα: Περιστασιακά άρρυθμη.
▪ Κύματα Ρ:Κύματα P φυσιολογικά όμοια μεταξύ τους με 1 P για κάθε QRS. Για το #7 QRS δεν υπάρχει P.
▪ Διάστημα PR:0.14 δευτερόλεπτα (εντός φυσιολογικών ορίων)
▪ Διάρκεια QRS: 0,08 δευτερόλεπτα (εντός φυσιολογικών ορίων). To #7 QRS είναι μεγαλύτερο.
Κοιλιακή εκτακτοσυστολή

Ρυθμός #5 Κολπική Μαρμαρυγή
▪ Συχνότητα: 100 κτ/λεπτό
▪ Ρυθμικότητα: Αρρυθμία.
▪ Κύματα Ρ: Απουσία /Δεν υπάρχουν
▪ Διάστημα PR: Δεν υπάρχει
▪ Διάρκεια QRS:0,06 δευτερόλεπτα (εντός φυσιολογικών ορίων).
Κολπική Μαρμαρυγή

Ρυθμός #6 Κοιλιακή ταχυκαρδία
▪ Συχνότητα: 160 κτ/λεπτό
▪ Ρυθμικότητα: Φυσιολογική
▪ Κύματα Ρ: Δεν υπάρχουν
▪ Διάρκεια QRS: μεγάλη > 0,12s

Ρυθμός #7 Κοιλιακή μαρμαρυγή
▪ Συχνότητα: Δεν προσδιορίζεται
▪ Ρυθμικότητα: Αρρυθμία
▪ Κύματα Ρ:Δεν υπάρχουν
▪ Διάρκεια QRS: Δεν αναγνωρίζεται

Οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου (ΟΕΜ) /
STEMI (ST Elevation Myocardial Infarction
▪ Ανάσπαση του ST από την ισοηλεκτρική γραμμή μεγαλύτερης από 1 μικρό κουτί σε
δύο τουλάχιστον απαγωγές αντιστοιχεί με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου

ΤΙ ΒΛΕΠΩ ΣΕ ΚΑΘΕ ΑΠΑΓΩΓΗ

Έμφραγμα του μυοκαρδίου χωρίς ανασπαση (ΟΕΜ) /
ΝSTEMI ( ΝΟΝ ST Elevation Myocardial Infarction
▪ Το στεφανιαίο αγγείο δεν είναι πλήρως
αποφραγμένο
▪ Ανιχνεύεται με παρακολούθηση της
αύξησης των μυοκαρδιακών ενζύμων

Μυοκαρδιακά ένζυμα

ΒΛΑΒΕΣ ΣΤΟ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟ (1)
▪ Ισχαιμία του μυοκαρδίου:
στένωση μιας μεγάλης στεφανιαίας αρτηρίας
▪ ελάττωση στη ροή του αίματος
▪ υπολειτουργία του μυοκαρδίου
▪ Συνήθως εκδηλώνεται με μεταβολές του ST ή του Τ:
Αρνητικό κύμα Τ και συμμετρικό στις απαγωγές όπου φυσιολογικά είναι θετικό.

▪ Ανάσπαση του ST διαστήματος  Έμφραγμα μυοκαρδίου
Οξύ κατώτερο έμφραγμα του μυοκαρδίου

Οξύ πρόσθιο έμφραγμα

Διαταραχές από φάρμακα
Τοξικός δακτυλιδισμός
Συνήθως λόγω υπερδοσολογίας σε ηλικιωμένους
ως επακόλουθο μειωμένης νεφρικής λειτουργίας
Απώλεια όρεξης, ναυτία, εμετοί, κόπωση,
μυική αδυναμία, σύγχυση, μπορούν να εκδηλωθούν
αρρυθμίες όλων των τύπων, (φλεβοκομβική ταχυκαρδία,
ειδικές βραδυαρρυθμίες και κολποκοιλιακός (κΚ)
– αποκλεισμός είναι συνηθισμένα σε ηλικιωμένους),
διαταραχές όρασης (θολή όραση, κιτρινοπράσινη άλως
[γύρω από αντικείμενα])

ΚΑΙ ΕΠΕΙΔΗ ΣΑΣ ΚΟΥΡΑΣΑ

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ

�ݺ�ߣ

Λήψη Ηλεκτροκαρδιοφήματος .Θέσεις ηλεκτροδίων

Recommended

More Related Content

What's hot (20)

Similar to Λήψη Ηλεκτροκαρδιοφήματος .Θέσεις ηλεκτροδίων (9)

More from General Hospital of Ioannina Greece (7)

Λήψη Ηλεκτροκαρδιοφήματος .Θέσεις ηλεκτροδίων