�ݺ�ߣ

Editor's Notes

• #3: Perpersoon voorstellen
• #15: En denk ook aan stagiaires en vrijwillige medewerkers
• #17: Ook komt het regelmatig voor dat beleid niet erg leeft in de organisatie. Dit komt mede door een gebrek aan voldoende (spreiding van) deskundigheid in de organisatie en doordat medewerkers handelingsverlegenheid vertonen als het gaat om het bespreekbaar maken van seksualiteit en seksueel overschrijdend gedrag. Een citaat uit een van de geretourneerde enquêtes: ‘Zodra men het woord vriend hoort, raakt men in paniek in plaats van door te vragen: “Vertel er eens over, wat houdt die vriendschap in?” ‘. En als een cliënt vertelt dat ze het lekker vindt om te vrijen, wat verstaat zij daar dan precies onder? Heeft ze het dan over geslachtsgemeenschap of alleen maar over een arm om d’r schouder? Bij een behoorlijk aantal instellingen komen onderwerpen rond seksualiteit pas aan de orde wanneer er sprake is van problematische situaties.
• #25: Als je weet wat er speelt, kun je gericht de kans op grensoverschrijdingen en seksueel misbruik verminderen.
• #26: Vragen aan deelnemers
• #27: Sfeer en Cultuur Grote groepsdruk en gesloten sfeer; Seksualiteit en grenzen zijn niet of moeilijk bespreekbaar; Gehanteerde normen en waarden zijn persoonsafhankelijk; Elkaar aanspreken is moeilijk of ‘not done’; Veel seksueel getinte grappen; Veel grappen over kwetsbare personen of groepen; Laissez-faire houding (‘grappen’ die op het randje zijn) Elkaar aanspreken is ‘not done’. Negeren of toedekken van normoverschrijdingen. Intimiteit & seksualiteit moeilijk bespreekbaar. Weinig aandacht voor dilemma’s / verlegenheid. Doe en oplossingsgerichte cultuur. Toezicht, bescherming, gelegenheden Veel één-op-één contacten; Ontbreken van toezicht (bijvoorbeeld ‘s nachts); slapen vrijwilligers samen met minderjarigen in één ruimte Fysieke inrichting: onvoldoende privacy (inkijk in wc’s en doucheruimtes); Fysieke inrichting: onveilige/aan het zicht ontrokken plekken, ontbreken van goede verlichting; Contacten met cliënten buiten werktijd en/of cliënten komen bij medewerkers thuis. Beleid Beleid rond omgangvormen ontbreekt of is achterhaald; Beleid rond seksualiteit ontbreekt of is verouderd; Bestaand beleid is niet bekend bij cliënten en/of medewerkers; Procedures over ‘signaleren en melden van seksueel misbruik’ ontbreken of zijn verouderd; ‘ Grensoverschrijdend gedrag/seksueel misbruik’ wordt niet gemeld; Er is geen overzicht van de omvang en aard van meldingen rond grensoverschrijdend gedrag/seksueel misbruik (meldingen komen bijvoorbeeld op verschillende plaatsen terecht). Ongelijke sekseverhoudingen Weinig vrouwen in leidinggevende of invloedrijke functies; Weinig mannen in uitvoerende functies (dus weinig rolmodellen voor jongens en een begeleiding die vooral gestoeld is op een ‘vrouwelijke’ aanpak). Enkelingen met andere achtergronden (homoseksualiteit; levensbeschouwing; cultuur)
• #28: Welke medewerkers zijn in dit kader van belang? Het is vaak eenvoudig om vast te stellen wie er direct met minderjarigen te maken krijgt. Minder duidelijk is het bij functies waarbij een medewerker wel in de organisatie aanwezig is, maar geen begeleidingstaken heeft naar de minderjarigen. Denk bijvoorbeeld aan iemand die de tuin onderhoudt of de taxichauffeur. Per organisatie moet ingeschat worden of deze personen een risico vormen voor minderjarigen. Van personen (plegers) die kinderen misbruiken, is bekend dat zij kwetsbare kinderen op grote afstand herkennen. Soms werken zij jarenlang aan het opbouwen van een relatie met het kind, voordat het misbruik daadwerkelijk plaatsvindt. Mensen in dit soort functies kunnen voldoende gelegenheid hebben om toch een contact met het kind op te bouwen. Vergeet ook niet de stagiair(e)s en vrijwilligers. Omgang met kinderen / jongeren Niet handelen vanuit een beroepshouding (een te grote betrokkenheid bij cliënten en/of handelen vanuit persoonlijke waarden en normen); Het niet stimuleren van de zelfbeschikking en de mondigheid van kinderen; Een gebrek aan respect voor de waardigheid van cliënten; Seksistische, discriminerende, seksueel getinte, rolbevestigende uitspraken en gedragingen. Deskundigheid Ontbreken van een (goede) op de doelgroep toegesneden scholing; Normering en begeleiding Geen of onvoldoende begeleiding en ondersteuning van medewerkers; Geen of ontoereikende begeleiding bij, en sancties op, normoverschrijding. Onvoldoende commitment hebben waar het gaat om beleid, richtlijnen en procedures. Persoonlijk niveau In contact met cliënten zoeken naar waardering of naar bevestiging; Behoefte om de eigen mannelijk- of vrouwelijkheid en/of seksuele aantrekkingskracht te bewijzen. Zich onttrekken aan afspraken. Opvallend overal bij aanwezig willen zijn (indekken). Ontmoetingen buiten werktijd. Creëren van isolement rond het kind Kind bevoorrechten; sterke band opbouwen Problemen met macht / neiging tot misbruik van zijn machtspositie Gericht op contacten minder weerbare kinderen. (Grote) interesse voor porno / seks op internet
• #29: Sekse - vrouwen zijn vaker slachtoffer dan mannen Leeftijd - kinderen onder de 15 jaar zijn relatief vaak slachtoffer Gezinsachtergrond – een achtergrond van verwaarlozing of misbruik vergroot het risico Handicaps - kinderen met een handicap zijn extra kwetsbaar Misbruik in het verleden - iemand die al eens slachtoffer is geweest van seksueel geweld heeft een grotere kans opnieuw slachtoffer te worden Laag zelfbeeld - personen met weinig zelfvertrouwen of een laag zelfbeeld lopen meer risico slachtoffer te worden Sociaal isolement – kinderen en volwassenen in een sociaal isolement lopen meer risico slachtoffer te worden
• #31: Er zijn meerdere manieren om risicofactoren in kaart te brengen. Elke manier heeft zijn voor- en nadelen. Individueeel bevragen Een voordeel hiervan is dat iedere persoon anoniem zijn of haar mening en ervaringen naar voren kan brengen. Dat wordt doorgaans als veiliger ervaren dan groepsgewijs bevraagd te worden. Een ander voordeel is dat in relatief korte tijd kunnen veel personen bevraagd worden. Een nadeel is dat zowel het interviewen als het verwerken van de uitkomsten tijdrovend zijn. Het nadeel kan enigszins opgevangen worden door te werken met voorgestructureerde vragenlijsten. Groepsgewijs bevragen Een voordeel hiervan is dat op een efficiënte manier in korte tijd informatie verzameld kan worden. Ook kunnen onderlinge uitwisseling en discussie leiden tot nieuwe inzichten. Nadelen zijn dat de situatie als onveilig kan worden ervaren (en dus leidt tot minder openheid) en/of dat alleen de ‘gemakkelijke praters’ aan het woord komen en de discussie domineren. Nog een nadeel is dat de aldus verkregen informatie veel minder gestructureerd is. Groepsgewijs bevragen kan in een bestaand overleg of op een themabijeenkomst. Voordeel van een bestaand overleg is dat het mensen geen extra tijd kost. Een nadeel kan zijn dat er altijd zoveel te bespreken is dat dit agendapunt steeds maar wordt verschoven. Voordeel van een themabijeenkomst is dat het onderwerp heel duidelijk is en dat er meer tijd beschikbaar is. Analyse van meldingen Een derde manier om risicofactoren in de organisatie te inventariseren, is het analyseren van de meldingen en registraties van grensoverschrijdend gedrag en seksueel misbruik. Dit kan alleen als de organisatie een goed melding- en registratiebeleid heeft. Het analyseren en onderzoeken van de factoren die aan het gemelde misbruik ten grondslag lagen, kan leiden tot een bruikbare risicoanalyse, zij het dat waarschijnlijk een beperkt beeld wordt gekregen, omdat alleen de gemelde incidenten zijn geanalyseerd. Een voordeel kan zijn dat de risicoanalyse met meer harde feiten kan worden onderbouwd.
• #32: Niet haalbaar (qua capaciteit, randvoorwaarden, motivatie)? Stel dan je plannen bij. Kijk nog eens goed naar de prioriteiten, neem de tijd en zoek hulp indien nodig.
• #34: Multimodale aanpak: op alle niveau’s tegelijkertijd inzetten, stukje van de puzzel in elkaar laten vallen. Vlieg het onderwerp vanaf alle kanten de organisatie in. Starten bij managers (zij zijn onontbeerlijk wat betreft sturing en borging) Professionals vanaf de start betrekken Cliënten bevragen Borging in het kwaliteitsmanagmentsysteem Onderdeel van het scholingsbeleid
• #36: Blijvende aandacht voor seksualiteit en preventie seksueel misbruik staat of valt bij sturing en betrokkenheid van het management. Zo gauw zij dit helemaal van zich afdelegeren zie je dat het onderwerp verdwijnt.
• #39: (Zorg voor Beter en residentiële jeugdzorg Brabant) Eerst vragen naar middelen / manieren. Dan dia laten zien. ZZP zorgplan = niet verhalend, nauwelijks plek voor levensgeschiedenis (ervaringen, voorgelicht, mogelijke ervaringen met grensoverschrijdend gedrag, geweld. Hoe te zorgen dat ook in het ZZP-proof plan het onderwerp duidelijk naar voren komt?
• #40: Zorgen voor een totaalplaatje, voor alle functies op alle momenten Niet van het het moment af laten hangen. Bewustwording op gang brengen
• #41: Oog voor en aansluiten bij de ontwikkelingstaken van kinderen en jongeren en hun normale seksuele ontwikkeling. Dat vraagt om oog voor en aansluiten bij de vraag van gedragskundigen en uitvoerend professionals! De praktijk… veel handelingsverlegenheid Handelingsvaardigheden vergroten en op peil houden!
• #42: In Brabant: 4 daagse Train de Trainer ontwikkeld en uitgevoerd door MOVISIE. 20 trainers opgeleid, verdeeld over 5 organisaties en 80 personen per organisatie vervolgens getraind! Opleiden tot trainer en/of aandachtsfunctionaris seksualiteit. Bewustwording van de eigen socialisatie in relatie tot de seksuele ontwikkeling van jongeren. Vergroten kennis, vaardigheden en competenties rond seksualiteit en de preventie van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Kant en klare Handvatten om (delen van) de training uit te rollen in de eigen organisatie.
• #43: Doel: De pedagogische reactie is: Niet-veroordelend. Focust zich op het gedrag van het kind, en niet op het kind. Genaunceerd kijken naar het seksuele gedrag en overleggen met collega’s Minder impulsief en emotioneel reageren op gedrag Langer nadenken waardoor communicatie neutraler en minder beladen is De jongere hoort beter wat er gezegd wordt Uitleg is onderdeel van reactie Je kan kinderen verantwoordelijkheid geven Het kind luistert en voelt zich begrepen, is minder defensief Het SGG neemt af Boodschap dat ook anderen zich aan deze normen en waarden gaan houden. Drempelverlagend voor het melden van seksueel grensoverschrijdend gedrag Laat n adenken over “toezicht”, ook bij nieuwe vormen van misbruik Aantal instellingen van plan om het vlaggensysteem te integreren in de training en hun aanpak.