1. UNIVERSITETI I PRISHTIN?S
FAKULTETI I INXHINIERIS? ELEKTRIKE DHE KOMPJUTERIKE
Seminari i pun?s praktike
TEMA:
VoIP (voice over-IP)
Koordinatori : Kandidati:
Dr.sc.Enver HAMITI , prof.ass. Anyla ADEMAJ
23 shkurt 2012
Prishtin?
2. P?rmbajtja
? Falenderim
? ?ka ?sht? VoIP
? Komponentet e VoIP-it
? Nyjet e qasj?s
? Pamja e pajisj?s
? VISCA C konfigurimi
? Konfigurimi i nj? porte
3. ? Falenderoj Post?n dhe Telekomin e Kosov?s q? na
mund?soi mbajtjen e praktik?s profesionale
?Menxherin kryesor? t? PTK-s? :
z.Kujtim G?rvalla
?Udh?heq?sit e praktik?s profesionale :
inxh.dip. Agim Abdullahu
inxh.dip. Hysni Gaxherri
4. ?ka ?sht? VoIP?
? IP Telefonia (VoIP), ?sht? teknologji q? mund?son
thirrjet telefonike duke shfryt?zuar internetin ose
rrjetet tjera me komunikim t? paketave [1],[5]
5. N? var?si t? sh?rbimit VoIP mund t? jet? :
? Prej Komjuterit n?
1 Kompjuter(PC to PC)
? Prej PC n? telefon dhe
2 anasjelltas
? Prej telefonit n? telefon
3 (Phone to Phone)
6. Komponentet e VOIP-it
? Terminalet
P?rfshin? IP telefonat dhe
aplikacionet softverike n? PC.
? Gatekeeper
Jan? kompjuter t? cil?t mund?sojn?
p?rkthimin e adresave,kontrollimin
hyrjeve,menaxhimin e gj?resis? se
brezit,menaxhimin e zon?s
? Ruteri
Lidh? rrjetet n? mes vete,mund?son
qasjen n? internet
? Portat(gateway)
Paisje telekomunikuse t? cilat e
sh?nderrojn? z?rin e pranuar nga
pajisja telefonike n? paketa dhe
Anasjelltas
[2],[5]
7. NYJET E QASJES
?N? Nyje t? Qasj?s (Access Node) mund?sohet lidhja e
konsumator?ve, konfigurimi dhe fshirja apo ?ky?ja e parapaguesve.
?Pajisja e instaluar n? PTK ^MASN ̄(Multi Service Access Node) Nyje e
qasjes shum?sh?rbimshe Clidh? linjat telefonike t? konsumator?ve dhe
rrjetin q?ndror baz?.
?MASN- ofron p?rfshirjen e shum? sh?rbime n? nj? pajisje q? mbulon
rrjetat IP dhe ATM(asynchronous tranfer mode)
? Sh?rbimet brezngushta ( narrowband -NB ) (+ 2Mb) ku hyn? edhe VOIP
?Sh?rbimet brezgj?ra ( brodband -BB) (>2Mb)
8. Aplikacioni i p?rdorur n? nj?
sistem menaxhues t? nyjes
?sht? : 1353 DN LMS
Shpr?ndarja e nyjeve
n? Kosov? (n? secilin qytet
pastaj ka ndarje tjera )
P?r ta leht?suar ?asjen n?
problemet e ndryshme
paraqiten me ngjyra
Nyj?s s? caktuar mund ti
qasemi kur klikojm?
Show Equipment ( trego pajisjen)
[3]
9. Pamja e pajisjes
?Nj? raft (rack) mund ti ket?
deri n? 4 n?nrafta (subrack)
?Pamja n? aplikacion i ?sht?
p?rshtatur pamj?s fizike
N
?
?MainSubrack C N?nrafti n
R r
kryesor A
a
f
F t
i
?Extension Subrack Cn?nrafti T
shtes? q? mund t? jen? deri I
n? 3 p?r kapacitet m? t? madh
? 22 module tek n?nrafti
kryesor- mund t? suportohen
sh?rbimet me brezgj?r? (BB)
dhe brez?ngusht? (NB)
[3]
10. VISCA- (Voice over IP Server Card A)
Tek 22 modulet mund t?
vendoset edhe VISCA
? VISCA mund?son kodimin e
z?rit;operon si modem me 48
dhe 96 kanale
? Max : 960 parapagues
? Gjeneron t? gjitha llojet e
toneve
? N? nj? Litespan p?r sh?rbime
brez?ngushta(NB) mund t?
jen? 1920 parapagues
[2]
11. VISCA VoIP service card
A1353 LMS005
? Pamja e nj? n?nrafti
Vendoset VISCA n? nj?rin
modul(mund t? vendosen
deri n? 4 p?r m? shum?
parapagues)
N? nj? n?nraft mund t?
ket? edhe module p?r
sh?rbime brezgj?r?
[3]
12. Moduli shtes? p?r
parapagues
oATLC-E (Analog Telefon
Line Card) CKarta p?r
telefon(parapaguesit)
analog
Klikojm? n? cil?ndo prej
k?tyre moduleve p?r ti
par? parapaguesit e
vendosur n? t? (deri 32
parapagues)
[3],[4]
13. VISCA -VoIP service card konfigurimi
?Nd?rfaqja e portes s?
mediave(Media Gateway
Interface)
Realizohet komunikimi
n? mes t? Port?s s?
Mediave(MG) dhe
Kontrollerit t? Port?s s?
Mediave(MGC) p?rmes IP
adresave p?rkatese.
User Datagram Protocol C
UDP C protokolli i
paketave t? p?rdoruesit
[3],[5]
14. Konfigurimi i nj? porte
Klikojm? n? nj?r?n
prej portit p?r t?
32 portet me emrat konfiguruar nj?rin
p?rkat?s t?
parapaguesve
15. Konfigurimi i nj? porte
Klikojm? assign p?r Klikojm? set in service
p?rcaktimin e nd?rfaqes (n? p?r ta v?n? n? sh?rbim
k?t? rast MGI) portin e caktuar
VoIP konverton sinjalin e z?rit nga telefoni juaj n? nj??sinjal dixhital, t? reduktuar n? m?nyr? tipike n? norm? t? dh?nave duke p?rdorur teknikat e kompresimit,n?form?t?pakove t?t? dh?nave udh?ton n? internet.Voice over IP(Voip) ?sht?thjesht?transferimiibised?ss?z?ritsit?dh?nap?rmes IP rrjetit.ndryshenga PSTN, apobartjatradicionale e bisedeszenore ,tekVoiptelefonatat , tedhenatbartenpermes IP paketave.Tekkjoteknikepajisjeteshumtakompjuterikekaneteperbashketnjerrjettevetemtetedhenave. Ata komunikojn? me d?rgimin e paketave t? t? dh?nave n? nj? tjet?r,?do paket? q? p?rmban informaten q? p?rcakton burimin dhe objektivin ekompjutereve.Pakot brenda nj? transmetimi t? vet?m mund t? marrin rrug? t? ndryshme nga fillimi n?fund n?p?r nj? rrjet te te dh?nave.VoIP ?sht?b?r?jasht?zakonishtpopullorep?rshkakt?kursimevet?nj?individimundt?b?nithirrjen?distanc?t?gjat?, sidomosp?rthirrjetnd?rkomb?tareKomunikimi zanor n?p?rmjet protokollit IP, ?sht? nj? m?nyr?, e cila mund?son d?rgimin e z?rit n?p?rmjet internetit ose rrjetave tjera me komutim t? paketave
Ekzistojn? tri m?nyra e p?rdorimitt? VoIP. I pari?sht?t? PC PC, kut?dyjapal?tduhettaken?t?tyre u kthyenn?kompjuterp?rt?komunikuar. Dyt??sht?p?rt? Phone PC, kunj?partiduhett?kontaktojn?nj?telefonn?p?rmjetkompjuterittij. Numriitelefonitt?fundit?sht? Phone.
GatewaysPaisjetelekomunikuset?cilat e sh?ndrojn?z?ritq??sht?pranuarnganj?paisjetelefonikeaposistemtelekomunikuesn?paketaoseanasjelltas.Rregullonprotokoletnd?rmjetrrjetavedhetimingunGatekeepersJan?kompjuter?t?cil?tmir?mbajn?listat e adresave IP t?konsumator?vedheportave(gateway) , b?jn?procesimin e thirrjevedhekordinohen me portatt?cilatb?jn?konvertimin e thirrjevenga IP telefonian? PSTN.P?rkthimin e adres?sKontrollin e hyrjeveMenaxhimin e gjer?sis? s? brezitMenaxhimin e zon?sA VoIP system includes the following basic elements: terminals, which can include IP phones and software applications running on computers; the LAN infrastructure, consisting of wiring and switches; a gatekeeper which manages the terminals in a zone, providing address resolution, registration, authentication and regulating admission to the VoIP system; optional call manager software applications running on the gatekeeper or on a standalone platform; a router, which connects LAN segments together and to WAN circuits; gateways to perform format conversions between the VoIP world and the PSTN; and optional connections to the PSTN, the Internet and to managed IP WAN services or IP VPN services. A firewall is needed when connecting to the Internet. Gateway: A machine that exists on two networks, such as the Internet and BITNET,and that can transfer mail between them.Gateway: A network element (node) that performs conversions between differentcoding and transmission formats. The gateway does this by having many types ofcommonly used transmission equipment to provide a means for interconnection.
Ngjyrattregojneproblemet e ndryshme..P.sh me ngjyretekaltereshtekurqajsa ne ate lokacionosht e nderpreme. Me ngjyretekuqeeshtekurproblemetjanetenatyres me serioze, ndersaktotjeratjaneproblemeqezakonishtjaneprezente, sidomos ne vendin tone per shkaktetensionitetj.NGN : Njerrjetibazuar ne komutimtepaketave e afte per teofruarsherbimetelekomunikuesedhe e afte per teperdorurgjeresitemedhatebrezit , teknologjite e transportitimplikojnekualitettesherbimeve (QoS), dhe ne tecilenfunksionet e sherbimitjanetepavarurangateknlologjite e transportit .Karakteristikat : Nje multi-service network I afteteperkrahe : voice, data dhe video .Rrjetqeindanrrafshet e sinjalizimitdhetekontrollitngatransporti/komutimiRrjet me interface tehapurndermjetTransportit,kontrollitdheaplikacioneveRrjetqeperdorteknologjine e paketave per tetransportuarinformacioninRrjetqegarantonQoS per tiparetendryshmetetrafikutPse NGN ?Ka kostoteulet operative PlateformetehapurKerkon me pakhapsiredheenergjiQasje e re dhe me konkuruese