More Related Content
Similar to Ögreti̇m teknoloji̇leri̇ ve materyal tasarimi ders 1 (20)
More from umitbozkurt (9)
Recently uploaded (7)
Ögreti̇m teknoloji̇leri̇ ve materyal tasarimi ders 1
- 1. ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ ve MATERYAL TASARIMI Yrd. Doç. Dr. Başak Ümit BOZKURT
- 3. Eğitim Eğitim sürecinden geçen kişinin davranışlarında bir değişme olması beklenir. Eğitim yoluyla insanın amaçları, bilgileri, davranışları, tutumları ve ahlak ölçülerinin değiştiği bilinmektedir. Genel anlamda bireyde davranış değiştirme sürecidir. Geniş anlamda bireyin toplum standartlarını, inançlarını ve yaşam yollarını kazanmasında etkili olan tüm sosyal süreçlerdir. Kişinin yaşadığı toplum içinde değeri olan, yetenek, tutum ve diğer davranış biçimlerini geliştirdiği süreçlerin tümüdür. Bireyin yaşadığı toplumda uygulama değeri olan yetenek, yöneliş ve diğer davranış örüntülerini kazandığı süreçler toplamıdır.
- 4. Öğretim Genel anlamda öğretim, öğrenmeyi oluşturmak üzere bilgi ve çevrenin düzenlenmesidir. Çevre yalnızca öğretimin olduğu yeri değil, aynı zamanda bilgileri aktarmada ve öğrencinin çalışmasına yön vermede gerekli yöntemleri, teknikleri ve araç-gereçleri de içerir. Bilgi ve çevre de programda yer alan öğretim hedefine bağlı olarak değişebilir. Öğrenmenin belli bir amaç doğrultusunda başlatılması, yönlendirilmesi, kolaylaştırılması ve gerçekleştirilmesi sürecine de öğretim diyebiliriz.
- 5. Öğrenme İnsanların kişiliklerindeki son değişimler, olgunlaşma, öğrenme ya da her ikisinin birleşimi süreçleri ile ortaya çıkar. Genel anlamda öğrenme, bireyde kalıtımdan bağımsız olarak değişiklik oluşmasıdır. Bu değişiklik, bakış açısında, davranışta, algılamada, güdülenmede ya da bunların birleşiminde ortaya çıkabilir. Öğrenme, her zaman, belli bir durum karşısında kazanılan deneyim sonucu davranışlarda sistematik bir değişiklik olmasını gerektirir. Öğrenme, belli bir yaş döneminde yapılıp bitirilen, belli bir sürede sonuçlanan bir olay değildir. Öğrenme süreklidir. Öğrenme her zaman, doğru olanı öğrenmek değildir. İnsanlar yanlışları ve kötü davranışları da öğrenirler.
- 6. Eğitim, Öğretim ve Öğrenme İlişkisi Eğitim, öğretim ve öğrenme birbirleriyle iç içe kavramlardır. Eğitim ve öğretim süreçlerinde amaç öğrenmeyi sağlamaktır. Öğrenmenin olduğu her durumda bir eğitim sürecinden söz edebiliriz. Ancak bu süreç planlı, programlı ve güdümlü ise ve istendik yönde davranış kazandırmayı amaçlıyorsa öğretim süreci gündeme gelmektedir. Öğrenme bireysel bir çabadır ve her birey kendi yaşantıları yoluyla öğrenmektedir. Bu öğrenmelerin bir bölümü rastlantısaldır ve kendiliğinden oluşur.
- 7. Eğitim, Öğretim ve Öğrenme İlişkisi Eğitim ve öğretim sürecinde bireylere, belirlenen amaçlar doğrultusunda davranışlarını değiştirebilecekleri ortamlar hazırlayarak yaşantı geçirmeleri sağlanır. Öğretim kurumlarında, belirlenen amaçlar doğrultusunda, belli bir plan ve program çerçevesinde, çeşitli yaşantılar yoluyla bireyin öğrenmesi yönlendirilmeye çalışılır. Öğretim kurumlarında öğretmenler, öğrencilere yol göstermeye ve öğrenmeyi kolaylaştırmaya çalışırlar.
- 8. Eğitim, Öğretim ve Öğrenme İlişkisi Eğitim, öğretime kıyasla daha kapsamlı, yaşam boyu süren, istendik ve istenmedik davranış değişikliklerini içeren bir süreçtir. Tüm eğitim etkinlileri öğretim değildir.
- 9. İپş Her tür öğretim durumunda iletilecek bir ileti vardır.
- 10. İپş Yeni öğrenme genellikle yeni bilgi alımına dayandığından iletişim olmazsa etkili öğretim gerçekleşememektedir. Öğretim teknolojisi ve materyalleri ile iletişim kavramını birlikte incelemek de önemlidir. Çünkü, öğrenme-öğretme süreçlerinde gerçekleştirilen tüm etkinlikler temelde birer iletişim etkinliğidir. Genel anlamda, iletiyi gönderen ve alan arasında oluşturulan bir alışveriş ilişkisi içinde paylaşılan, ortaklaşa yararlanma ile oluşan sürece iletişim denilir. Bu süreç, kaynak tarafından iletinin oluşturulup, alıcıya gönderilmesi ile başlar ve alıcının bu iletiyi alıp değerlendirmesi ve uygun tepkide bulunması ile son bulur.
- 11. İپş İپşin gerçekleşmesi için bir dizi davranışın gerçekleşmesi gerekir. İپş sürecinin incelenmesinde dikkate alınması gereken beş temel öge vardır. Bunlar; kaynak, mesaj (ileti), kanal, alıcı ve dönüttür.
- 12. İپş
- 13. İپş Süreci a) Kaynak (gönderici): Kaynak iletişimi başlatan kişidir. Kaynak, bilgilerin, düşüncelerin ve duyguların aktarılmasında sözü söyleyen ilk kişidir. b) İleti (mesaj): Kaynağın alıcıya aktarmak istediği bilgiler, düşünceler ve duygulardır. c) Kanal (araç): Oluşturulan mesajın alıcıya iletilmesini sağlayan araç-gereç, yöntem ve tekniklerdir. Kanal mesajın sunuluş biçimidir. Bu sunuş biçimi sözlü veya yazılı olabilir. d) Alıcı (hedef): Kaynağın gönderdiği iletilere (mesajlara) hedef olan kişi veya kişilerdir. e) Dönüt (geri bildirim): Kaynağın gönderdiği iletiye alıcı tarafından verilen her türlü tepkiler ve yanıtlardır.
- 14. Eğitim-Öğretimde İپş Eğitimde iletişim sürecinin işleyişinde kaynak öğretmen, alıcı da öğrencilerdir. İleti program içeriği, ders kitabı ya da öğretmenin sesi, kanal da öğretim süreçleri ya da süreçte kullanılan yöntem, teknik araç ve gereçlerdir. Buna göre eğitimde iletişim süreci şöyle gösterilir. Süreçte kullanılan yöntem, teknik, araç-gereçler.
- 15. Yaşantı Alanı Ortak yaşantı alanı, kaynak ve alıcının yaşantı alanlarının kesiştiği bölüm olarak tanımlanmaktadır. 15 Yaşantı Alanı Kaynak Kodlama Yaşantı Alanı Kod Çözme Alıcı ORTAK YAŞANTI ALANI Geri Bildirim
- 16. Filtreler ÇÖZÜMLEME/YORUMLAMA/DEĞERLENDİRME TEPKİ %100 Anlama
- 17. Yaşantı Alanı İپşde kullanılan simgeler kişinin yaşantı alanı ile ilgili olduğu sürece bir anlam taşırlar. İپş sürecinde bir sözcüğün anlaşılması için kaynak ve alıcının bu sözcüğe aynı anlamı vermesi gerekir. Aynı anlamı sağlayan şey, kaynağın ve alıcının ortak yaşantı alanında gerçekleşir. İپşde ortak yaşantı alanı içine girmeyen iletilerin algılanması zor olmaktadır.
- 18. Yaşantı Konisi (Dale) Edgar Dale’in yaşantılarla kavramların oluşumu arasındaki ilişkilerden yararlanarak öğrenme-öğretme sürecinde öğrenci, öğretmen ve eğitimcilere yardımcı olabilmek için geliştirdiği bir model.
- 19. Yaşantı Konisi (Dale) Yaşantı Konisi’nin dayandığı bilimsel ilkeler Öğrenmeye katılan duyu organı sayısı ne kadar fazla ise o kadar iyi öğrenir ve geç unuturuz. En iyi öğrendiğimiz şeyler kendi kendimize yaparak-yaşayarak öğrendiklerimizdir. Öğrendiğimiz şeylerin çoğunu gözlerimiz yardımıyla öğrenebiliriz. En iyi öğretim, somuttan-soyuta ve basitten-karmaşığa doğru gidendir.
- 22. Duyular ve Öğrenme Bir öğretme etkinliği ne kadar çok duyu organına hitap ederse öğrenme daha iyi daha kalıcı ve daha izli olmakta, unutma da daha geç olmaktadır. Öğrenilenlerin % 83’ü görme, % 11’i işitme, % 3.5’i koklama, % 1.5’i dokunma ve % 1’i tatma yaşantıları yolu ile öğrenilmektedir. Bir araştırmanın sonuçlarına göre de, zaman faktörü sabit tutulduğunda insanlar; okuduklarının %10’unu, işittiklerinin %20'sini, gördüklerinin %30'unu, görüp işittiklerinin %50'sini, söylediklerinin %70'ini, yapıp söylediklerinin de %90'ını hatırlamaktadırlar.
- 23. Teknoloji İnsanların sorunlarına yardımcı olacak çözümlerin üretilmesi amacıyla; makinelerin, araçların, materyallerin ve yöntemlerin geliştirilmesi ve uygulanması olarak tanımlanabilir. Teknoloji, yalnızca makineleri değil bu makinelerin işletilmesi ve öğrenme süreçlerini de kapsamaktadır. Makineler teknolojinin yalnızca bir parçasını oluşturmaktadır. Oysa teknoloji çözüme ilişkin bir yöntemler bütünüdür. Uygulanan tekniklerin dayandırıldığı bilimsel ilkeler teknolojiyi oluşturmaktadır.
- 24. Eğitim Teknolojisi Eğitim teknolojisi genel olarak öğretim kuramlarının uygulanmasında kullanılan tüm yöntem ve teknikleri kapsamaktadır. Öyleyse eğitim teknolojisi; gelişim, öğrenme, öğretim, yönetim ve teknolojilerin eğitim sorunlarının çözümüne uyarlanmış bir birleşimidir.
- 25. Öğretim Teknolojisi Öğretim teknolojisi; öğretimde karşılaşılan sorunların bilimsel ilkelere bağlı olarak nasıl çözülebileceğiyle ilgilenmektedir.
- 26. Öğretim Teknolojisi Belirlenmiş (özel) amaçların gerçekleştirilmesinde etkili öğrenmeler sağlamak için öğretme-öğrenme sürecinin tasarımlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesinde sistematik bir yaklaşımdır.
- 27. Öğretim Teknolojileri ve İپş Öğretim teknolojisi ve materyalleri ile iletişim kavramını birlikte incelemek de önemlidir. Çünkü öğrenme-öğretme süreçlerinde gerçekleştirilen tüm etkinlikler temelde birer iletişim etkinliğidir. Sınıf ortamında etkili bir iletişimin gerçekleşebilmesi için öğretim araçlarının yanı sıra öncelikle öğretmen ve öğrenci arasında sağlıklı bir iletişim kurulmalıdır.
- 28. Materyal Öğretim materyalleri, öğrenme süreci içerisinde öğretmen tarafından değişik ortamlarda öğrencilere sunulan araçlardır. Bu araçlar; basılı materyaller, fotoğraflar, maketler, gibi ilk bakışta anlaşılır nesneler olabileceği gibi içeriğine erişmek için daha yüksek teknolojiye gereksinim duyan multimedya araçları, online araçlar, çeşitli yazılımlar da olabilir.
- 29. Öğretim Materyalleri Öğretim materyalleri önceden geliştirilmiş öğretim programının gereksinimleri doğrultusunda hazırlanmalıdır. Bu noktada uygun yaklaşım ve uygun materyallerin seçimi için öğretilecek içerik ve hedef kitleyi oluşturan bireyler hakkında doğru bilgilendirmeye gereksinim vardır
- 30. Öğretim Materyalleri Sınıf ortamında kullanılabilecek teknoloji ve materyallerin başlıcaları şunlardır: Gerçek nesne ve modeller Yazılı gereçler (kitaplar, broşürler, çalışma kağıtları vb.) Görsel basılı materyaller (resimler, fotoğraflar, çizimler, tablolar, grafikler), Çeşitli pano ve tahtalar (ilan tahtası, kara tahta, beyaz tahta, tebeşir, işaret kalemleri, elektronik tahta) Slaytlar ve film şeritleri Ses ögeleri (kayıtlar, ses çıkaran aygıtlar) Film ve videolar Yazılımlar Bilgisayar araçları Online araçlar
- 31. Öğretim Materyalleri Her öğretim materyalinin kendine özgü özellikleri vardır. Kimi materyaller görsel ya işitsel ögeleri ön plana çıkarırken kimileri ise etkileşim sunabilmesi ya da üç boyutluluklarıyla diğerlerinden ayrılmaktadır. Eğitimciler öncelikle hangi ortam niteliklerine sahip materyal kullanması gerektiğine karar vermelidir. Bu süreci etkileyen etmenlerden arasında hiç kuşkusuz ekonomi ve gerekli zaman da yer alır.
- 32. Öğretimde Teknoloji ve Materyallerin Temel İşlevleri Öğrenme-öğretme için bir ortamın olması gerekir. Davranış değiştirme süreci olarak kabul edilen eğitimi sağlayabilmek için uygun ortamların oluşturulması önem taşımaktadır. Her bir programda yer alan dersler, hatta derslerdeki konular için değişik eğitim ortamlarına gereksinim vardır. Diğer bir deyişle derslik yapısı, öğretmen niteliği ve kullanılması gereken öğretim teknoloji ve materyalleri bakımından farklı eğitsel çevrenin oluşturulması gerekir.
- 33. Öğretimde Teknoloji ve Materyallerin Temel İşlevleri Çünkü, öğretim teknoloji ve materyalleri öğrenmenin kalıcı izli olmasını sağlamak bakımından çok önemlidir. Bir öğretme etkinliği ne kadar çok duyu organına hitap ederse öğrenme daha iyi daha kalıcı ve daha izli olmakta, unutma da daha geç olmaktadır.
- 34. Öğretimde Teknoloji ve Materyallerin Temel İşlevleri Araştırma sonuçları da göstermektedir ki, her tür ve düzeydeki eğitim uygulamalarında amaçlara ulaşabilmesi için öğretim teknoloji ve materyallerinden yararlanılması gerekmektedir. Teknoloji ve materyallerle öğretim daha ekonomik ve etkili hale getirilebilmektedir.
- 35. Araçlar-Gereçlerin (Materyallerin) Eğitimdeki Yeri ve Önemi (Materyal Kullanmanın Yararları) 1. Çoklu öğrenme ortamı (işitme, görme, söyleme, yapma) sağlayarak kalıcılığı sağlar. 2. Çoklu öğrenme ortamı sağlaması sayesinde öğrenmede gerçek yaşantılar sağlar. 3. Öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olur. 4. Öğrencinin ilgi ve dikkatini artırır. 5. Hatırlamayı kolaylaştırır. 6. Soyut kavramları (öğrenmeleri) somutlaştırır. 7. Alıştırma ve tekrar yapma imkânı sağlar. 8. İçeriği basitleştirerek anlaşılmalarını kolaylaştırırlar. 9. Zamandan tasarruf sağlarlar. Yani öğrenme zamanını kısaltır ve verimliliği yükseltir.
- 36. Öğretim Materyallerinin Seçimini Etkileyen Faktörler 1. Öğretim Hedefleri: Öğretimde kullanılacak araç-gereçler öğrencilerin öğretim hedeflerine kolayca ulaşmalarına yardımcı olmalıdır. 2. Öğretim Yöntemi: Öğretmen öğrenme-öğretme sürecinde farklı yöntemlere yer vermelidir. Öğretimde konu, hedef ve öğrenciler farklılaştığından yöntemler de farklılaşmalıdır. Dolayısıyla öğretimde kullanılan yöntemlerle birlikte araç-gereçler de farklılık göstermelidir.
- 37. Öğretim Materyallerinin Seçimini Etkileyen Faktörler 3. Öğrenci Özellikleri: Öğrenciler genel özellikler (yaş, sağlık, sosyo-ekonomik yapı), giriş davranışları (ilgi, tutum, hazırbulunuşluk, beceri, öğrenme hızı), öğrenme stilleri (görerek, işiterek, dokunarak) gibi özellikler açısından farklılık gösterdiğinden bu doğrultuda farklı araç-gereçler kullanılmalıdır. 4. Öğretmen Özellikleri: Öğretmenin tutumu, becerisi, bilgi düzeyi, öğrenme-öğretim sürecini planlama ve yönetme biçimi öğrenme etkinliğinin gerçekleşme düzeyini etkileyecek en önemli faktördür.
- 38. Öğretim Materyallerinin Seçimini Etkileyen Faktörler 5. Öğretim Ortamının Özellikleri: Öğretim ortamı ışık, renk, büyüklük gibi özellikler bakımından öğrenenler üzerinde farklı etkilere sahiptir. 6. Araç-Gereçlerin Özellikleri: Öğretim araçlarının öğrenme-öğretme sürecinde iyi planlanarak etkin kullanımı halinde öğrenciyi güdülemektedir. Öğrenme – öğretme sürecinde kullanılan duyu organı sayısı öğrenme miktarını ve öğrenmenin kalıcılığını artırmaktadır.
- 39. 6. maddede söz edilen özellikler: Araç ve gereçlerde şu özellikler aranır; Konunun amacına uygunluk Araç ve gereçlerin doğruluğu Araç ve gerecin öğrenci düzeyine uygunluğu Araç ve gereçlerin çekiciliği Araç ve gereçlerin kullanışlı ve dayanıklı olması Araç ve gereçlerin sadeliği
- 40. Öğretim Materyallerinin Seçimini Etkileyen Faktörler 7. Kısıtlamalar: Öğretim için ayrılan zaman, bütçe, eğitim ortamı, araç gereç kullanımı hakkında bilgi yetersizliği ve sınıf mevcudunun kalabalık olması gibi nedenler etkilemektedir.