ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
รางงานโครงงาȨอมพิวเตอร
เรือง ตํานานไตลื้อ อําเภอบานธิ จังหวัดลําพูน
่
( Computer Project)

จัดทําโดย
นางสาวรวิวรรณ ปญโญใหญ เลขที่ 29
นางสาวมลธิชา ราชสัก
เลขที่ 35
นางสาวศิริพร
เหมนิล
เลขที่ 36
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/2
เสนอ
อ. สิรัชชา วงคคม
โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
อําเภอเมือง จังหวัดลําพูน
สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 35

กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
1. ชือโครงงาน
่
2. ผูรับผิดชอบ

ตํานานไตลื้อ อําเภอบานธิ จังหวัดลําพูน
2.1 นางสาว รวิวรรณ ปญโญใหญ ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/2 เลขที่ 29
2.2 นางสาว มลธิชา ราชสัก ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/2 เลขที่ 35
2.3 นางสาว ศิริพร เหมนิล ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/2 เลขที่ 36
3. ครูที่ปรึกษา นางสาว สิรัชชา วงคคม ตําแหนง ครู คศ.1
4. ที่มาและความสําคัญ
เนื่องจาก อ.บานธิ จ.ลําพูน เปนอําเภอที่มีความหลากหลายทางเผาพันธุของคนใน อ.บานธิ จ.ลําพูน มี
ความหลากหลายทางวัฒนธรรม วิถีการดําเนินชีวิต ประเพณี พิธีกรรม ที่หลากหลายมาก มาย โดยโครงงานนี้
จะมุงเนนที่ชนเผาไตลื้อ เผาพันธุที่มีความเกาแกที่อยูคูกับ อ.บานธิ จ.ลําพูน มาเปนเวลานาน ซึ่งเปนชนเผาที่มี
ประชากรมีมากที่สุดใน อ.บานธิ จ.ลําพูน มีเอกลักษณเปนของเผาพันธุที่งดงาม ทั้งดานการทอผา การจักสาน
ภาษาทีมความเปนตัวเอง ศิลปะการออกแบบของไตลือทีมความเปนตัวเอง
่ ี
้ ่ ี
โดยปจจุบันสื่อวิดีโอไดรับความนิยมเปนจํานวนมากเพราะเปนตัวกลางในการสื่อสารที่ดีระหวางผูให
ความรูและผูที่ไดรับความรู สามารถเขาใจงายไมมีความซับซอนและสามารถเห็นภาพเพื่อขยายความเขาใจให
ชัดเจนขึ้น
ทางคณะผูจัดทําจึงจัดทําสื่อเกี่ยวกับตํานานไตลื้อ
โดยจัดทําผานวิดโอสารคดีที่เกี่ยวของกับการ
ี
เอกลักษณ และวิถีการดํารงชีวิตของชาวไตลื้อเพื่อที่จะเผยแพรใหความรู และอนุรักษวัฒนธรรมของชาวไตลื้อ
สืบไป
5. วัตถุประสงค
1 เพื่อศึกษาคนควาเรื่องที่สนใจเกี่ยวกับตํานานไตลื้อ อําเภอบานธิ จังหวัดลําพูน
2 เพือสรางสารคดีตํานานไตลื้อ
่
3 เพื่อเผยแพรวิถีการดํารงชีวิต ของชาวไตลื้อ อําเภอบานธิ จังหวัดลําพูน
6. ขอบเขตของการทําโครงงาน
6.1 ขอบเขตของกลุมประชากร/กลุมเปาหมาย

- ชาวบาน ตําบลบานธิ อําเภอบานธิ จังหวัดลําพูน
6.2 ขอบเขตของเนือหา
้
เนื้อหาที่จะศึกษาไดแก
- ดานชีวิตความเปนอยู ศิลปกรรม สถาปตยกรรมของชาวไตลื้อ
- ความเปนมา การอพยพมาทีอาเภอบานธิ จังหวัดลําพูน
่ํ
- เครื่องแตงกาย
- อาหาร
- ประเพณี
7. วิธีดําเนินการ
7.1ระยะเวลาดําเนินการ
วันที่ 2 เดือน ธันวาคม พ.ศ. 2556 ถึงวันที่ 10 เดือน กุมภาพันธ พ.ศ. 2557

กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
7.2 ขั้นตอนการดําเนินการ
ภาคเรียนที่ 2ปการศึกษา 2556
วัน เดือน ป
การดําเนินการ
20พ.ย. 56
รวมกลุมจัดทําโครงงาน
28 พ.ย.56

จัดทํากลุมสวนตัวใน Facebook

2 ธ.ค. 56

ตั้งหัวขอโครงงานที่ตองการศึกษา

4 ธ.ค. 56
9 ธ.ค. 56

เขียนโครงรางโครงงาน
เสนออาจารยที่ปรึกษา

16 ธ.ค. 56

แกไขโครงราง

23 ธ.ค. 56

ศึกษาประวัติความเปนมา จากอินเตอรเน็ต

4 ม.ค. 57

ลงพื้นที่สืบคนขอมูล

6 ม.ค. 57
13 ม.ค. 57
20 ม.ค. 57
21 ม.ค. 57
27 ก.พ. 57
3 ก.พ. 57
5 ก.พ. 57

รวบรวมขอมูล
วิเคราะหขอมูล
จัดทําในรูปแบบสารคดี
ตรวจสอบความกาวหนาครั้งที่ 1
รวมเขาเปนรูปเลม
ตรวจสอบความกาวหนาครั้งที่ 2
แกไขงานใหมีความสมบูรณยิ่งขึ้น

10 ก.พ. 57
นําเสนอผลงาน
14 ก.พ. 57
เผยแพรผลงาน
7.3งบประมาณ
- คาน้ํามัน 100 บาท
- คาจัดทํารูปเลม 50 บาท
รวมเงิน 150 บาท
7.4สถานที่ดําเนินการ
บานแพะตนยางงาม หมู 11 ตําบลบานธิ อําเภอบานธิ จังหวัดลําพูน

ผลการดําเนินการ ปญหาอุปสรรค
ไดสมาชิกกลุมที่จะ
จัดทําโครงงาน
สามารถติดตาม
ขาวสาร,ภาระงาน
และปรึกษากัน
ระหวางสมาชิกได
สะดวก
ไดรับแนวทางใน สรุปหัวขอที่จะ
การจัดทําโครงงาน ทําไมได
ไดรับการแกไขให
แบบรางสมบูรณ
ไดแบบรางที่
ตองการ
ไดขอมูลเกี่ยวกับ
ตํานานไตลื้อ
ไดขอมูลใน
การศึกษา

เขียนโครงรางไม
สมบูรณ

การทํางานคอย
ขางลําบาก

งานมีการพัฒนา
และสมบูรณแบบ
ยิ่งขึ้น

กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
7.5ผูรับผิดชอบ
8.1 นางสาว รวิวรรณ ปญโญใหญ ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/2 เลขที่ 29
8.2 นางสาว มลธิชา ราชสัก
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/2 เลขที่ 35
8.3 นางสาว ศิริพร
เหมนิล
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/2 เลขที่ 36
8. ผลที่คาดวาจะไดรับ
9.1 มีความสามัคคีในหมูคณะ
9.2 มีสานึกความรับผิดชอบตอตนเองและตอสังคม
ํ
9.3 ไดรับความรูการทําสื่อสารคดี
9.4 ไดรับความรูเกี่ยวกับชาวไตลือ
้
9. ปญหาและแนวทางแกไข
ปญหา
1. การแบงงานกันทําไมลงตัวทําใหผลงานลาชา
2. เวลาวางในการทํางานไมตรงกัน
แนวทางการแกไข
1. แบงงานตามความถนัดของแตละคน เพื่อใหเกิดงานที่มีรูปราง
2. แบงงานเปนหนวยยอย ใหแตละคนไปทําแลวนํามารวมเปนรูปเลม
ลงชือ
่

รวิวรรณ ปญโญใหญ
ผูเสนอโครงราง
(นางสาวรวิวรรณ ปญโญใหญ)

ลงชือ
่

มลธิชา ราชสัก
(นางสาวมลธิชา ราชสัก)

ผูเสนอโครงราง

ลงชือ
่

ศิริพร เหมนิล
(นางสาวศิริพร เหมนิล)

ผูเสนอโครงราง

ลงชือ.......................................................ผูอนุมัติโครงราง
่
(นางสาว สิรัชชา วงคคม )
ครูที่ปรึกษา

กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
หลักฐานการดําเนินงาน

1. บันทึกการปฏิบัติงาน
วัน เดือน ป
20พ.ย. 56

รายการปฏิบัติงาน
- รวมกลุมจัดทําโครงงาน

28 พ.ย.56

- จัดทํากลุมสวนตัวใน Facebook

2 ธ.ค. 56

- ตั้งหัวขอโครงงานที่ตองการศึกษา

4 ธ.ค. 56

- เขียนโครงรางโครงงาน

9 ธ.ค. 56

- เสนออาจารยที่ปรึกษา

16 ธ.ค. 56
23 ธ.ค. 56
4 ม.ค. 57

- แกไขโครงราง
- ศึกษาประวัติความเปนมา จากอินเตอรเน็ต
- ลงสถานที่จริง

6 ม.ค. 57
13 ม.ค. 57

- รวบรวมขอมูล
- วิเคราะหขอมูล

20 ม.ค. 57
21 ม.ค. 57

- จัดทําในรูปแบบสารคดี
- ตรวจสอบความกาวหนาครั้งที่ 1

27 ก.พ. 57
3 ก.พ. 57

- รวมเขาเปนรูปเลม
- ตรวจสอบความกาวหนาครั้งที่ 2

5 ก.พ. 57
10 ก.พ. 57

- แกไขงานใหมีความสมบูรณยิ่งขึ้น
- นําเสนอผลงาน
- เผยแพรผลงาน

ลายมือชื่อผูบันทึก
รวิวรรณ
มลธิชา
ศิริพร
มลธิชา
รวิวรรณ
มลธิชา
ศิริพร
ศิริพร
รวิวรรณ
มลธิชา
ศิริพร
มลธิชา
ศิริพร
รวิวรรณ
มลธิชา
ศิริพร
รวิวรรณ
รวิวรรณ
มลธิชา
ศิริพร
มลธิชา
รวิวรรณ
มลธิชา
ศิริพร
รวิวรรณ
รวิวรรณ
มลธิชา
ศิริพร
รวิวรรณ
รวิวรรณ
มลธิชา
ศิริพร

กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
2. แบบประเมิน
ชื่อโครงงานตํานานไตลื้อ อําเภอบานธิ จังหวัดลําพูน
คําชี้แจง: ใหทําเครื่องหมาย / ในชองรายการประเมินเพียงตัวเลือกเดียว
รายการประเมิน
ดีมาก
1. ผูเรียนเลือกทําโครงงานตามความสนใจของตนเองและเปน
ประโยชนตอตนเองและสังคม

2. ผูเรียนพบที่ปรึกษาเพื่อหารือเกี่ยวกับการทําโครงงาน
3. ผูเรียนมีการวางแผน ดําเนินการตามแผน และแบงหนาที่กัน
รับผิดชอบ
4. ผูเรียนบันทึกการจัดทําโครงงานเปนระยะ ๆ
5. สมาชิกทุกคนใหความรวมมือในการทําโครงงาน
6. ผูเรียนเขียนรายงานตามเคาโครงการเขียนรายงานไดอยาง
ครอบคลุม ครบถวน สะทอนใหเห็นแผนการดําเนินงาน ผลการ
ดําเนินการเปนระยะๆ มีการบันทึกความคืบหนาในการทํา
โครงงาน รายละเอียดการดําเนินการ วัน เดือน ป ตลอดจน
ปญหา อุปสรรคและการแกไขปญหาอุปสรรคนั้น ๆ
7. ผูเรียนแสดงหลักฐานยืนยันผลของการดําเนินงาน
ความสําเร็จสอดคลองกับผลการเรียนรู
8. ผูเรียนปฏิบัติกิจกรรมตามปฏิทินที่กําหนดไวตามแผนการ
ดําเนินการ
รวม

เกณฑการประเมิน
ดี
ปาน พอใช
กลาง

ปรับปรุ
ง

ขอคิดเห็นเพิ่มเติม
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
ผลการประเมิน
ลงชื่อ

⃞ ผาน

⃞ ไมผาน

………………………………………. ครูที่ปรึกษา
(นางสาว สิรัชชา วงคคม)
ผูประเมิน

กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
สรุปผลการดําเนินงาน
ไทลื้อ หรือ ไตลื้อ เปนชาวไทยกลุมหนึ่ง มีถิ่นฐานเดิมอยูในแถบสิบสองปนนาของจีนสันนิษฐานวา หนี
หนีภัยสงครามมาจากเมืองเชียงรุง ในสิบสองปนนา บุคคลที่อพยพมาอาศัยอยูที่บานธิกลุมแรกชื่อวา พอ
หนานปญโญกับแมอุยขา ไดอพยพครอบครัวประมาณ ๒ – ๓ ครอบครัว มาตั้งรกรากอยูที่หมูบาน “บานแพะ”
ปจจุบันเปลี่ยนเปนบานแพะตนยางงาม และคนไตลื้อไดขยายอาณาเขตเพิ่มขึ้นอีก 10 หมูบาน
คนไทลื้อมีเอกลักษณวัฒนธรรมที่เกาแกเปนของตนเองไมวาจะเปนการแตงกาย อาหาร สถาปตยกรรม
ประเพณี ความเชือ โดยเฉพาะอยางยิงภาษาซึงเปนเอกลักษณโดดเดน
่
่
่

กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
ภาคผนวก

กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
ตํานานไตลื้อ

ไทลื้อ หรือ ไตลื้อ เปนชาวไทยกลุมหนึ่ง มีถิ่นฐานเดิมอยูในแถบสิบสองปนนาของจีน มีเอกลักษณโดดเดน
คือการใชภาษาไทลื้อ และยังมีวัฒนธรรมอันเปนเอกลักษณอื่นๆ เชน การแตงกาย ศิลปะและประเพณีตางๆ
การอพยพ
เดิมชาวลื้อ หรือไทลื้อ มีถิ่นที่อยูบริเวณเมืองลื้อหลวง จีนเรียกวา “ลือแจง” ตอมาไดเคลื่อนยายลงมาอยู
บริเวณเมืองหนองแส หรือที่เรียกวาคุนหมิง ในปจจุบัน แลวยายลงมาสูลุมน้ําแมโขง สิบสองปนนาปจจุบัน
ประมาณศตวรรษที่ ๑๒ จึงเกิดมีวีรบุรุษชาวไทลื้อชื่อ เจาเจื๋องหาญ
ไดรวบรวมหัวเมืองตางๆ ในสิบสองปนนาตั้งเปนอาณาจักรแจลื้อ
(เซอลี่) โดยไดตั้งศูนยอํานาจการปกครองเอาไวที่หอคําเชียงรุง นาน
๗๙๐ ป ตอมาถึงสมัยพระเจาอิ่นเมือง ครองราชย ตอมาในป ค.ศ.
๑๕๗๙ – ๑๕๘๓ (พ.ศ. ๒๑๒๒ – ๒๑๒๖) ไดแบงเขตการปกครอง
เปนสิบสองหัวเมือง แตละหัวเมืองใหมีที่ทํานา ๑,๐๐๐ หาบขาว (เชื้อ
พันธุขาว) ตอมาที่หนึ่งหัวเมือง จึงเปนที่มาจนถึงปจจุบัน
เมืองสิบสองปนนาไดแบงเขตการปกครองเอาไวในอดีตดังนี้
(ที่มาของคําวาสิบสองปนนา หรือสิบสองเจาไต)
ชาวไทลื้ออาศัยอยูสองฝงแมน้ําโขง คือ ดานตะวันออกและ
ตะวันตกของแมน้ํา มีเมืองตางๆ ดังนี้ภาษาไทลื้อ ไดกลาวไววา หา
เมิงตะวันตก หกเมิงตะวันออก รวมเจียงฮุง (เชียงรุง) เปน ๑๒ ปนนา
นั้นยังมีเมืองนอยอีก ๓๒ หัวเมือง เชน
หญิงไทลื้อที่ยังคงอนุรักษ
วัฒนธรรมการแตงกายแบบไทลื้อ

ฝงตะวันตก: เชียงรุง, เมืองฮา, เมืองแช, เมืองลู, เมืองลวง, เมืองหุน, เมืองพาน, เมืองเชียงเจิง, เมืองเจียงฮาย,
เมืองเชียงลอ และเมืองมาง
ฝงตะวันออก : เมืองลา, เมืองบาง, เมืองฮิง, เมืองปาง, เมืองลา, เมืองวัง, เมืองพง, เมืองหยวน, เมืองบาง และ
เมืองเชียงทอง (หลวงพระบาง)
ไทลื้อปจจุบัน
• ปจจุบันชาวไทลื้อกระจายตัวอยูที่ประเทศพมา มีแถบเมืองยอง เมืองยู เมืองหลวย เมืองเชียงลาบ
เมืองไร เมืองพะยาก เมืองโก เมืองโตน เมืองเลน เชียงตุง
• ประเทศลาว เมืองหลวงน้ําทา เมืองหลวงพูคา เมืองบอแกว ไชยะบุลี (เชียงออนเชียง เชียงลม หงสา)
เมืองหลวงพะบาง
• ประเทศไทย เชียงราย เชียงใหม ลําพูน แมฮองสอน พะเยา ลําปาง แพร นาน
• ประเทศเวียดนาม เมืองแถน
สําหรับประเทศไทย มีชาวไทลื้อในหลายจังหวัดทางภาคเหนือตอนบน ดังนี้
• เชียงราย : อําเภอแมสาย อําเภอเชียงของ อําเภอเชียงแสน (สวนหนึ่งไดอพยพไปเมืองเชียงรุง เมื่อเกิด
สงครามไทยพมา)
• เชียงใหม : อําเภอสะเมิง อําเภอดอยสะเก็ดอําเภอสันกําแพง กิงอําเภอแมออน
่
• นาน : อําเภอเมืองนาน (ต. ในเวียง บานเชียงแขง บานเมืองเล็น)
กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
• พะเยา : อําเภอเชียงมวน อําเภอเชียงคํา (มีจํานวนมาก)
• ลําปาง : อําเภอเมือง อําเภอแมทะ
• ลําพูน : อําเภอเมือง อําเภอบานธิ
สวนในตางประเทศนั้นมีการกระจายตัวกันเกือบทุกประเทศในอนุภูมิภาคลุมแมน้ําโขง เชนในรัฐฉาน
ประเทศพมา ประเทศลาว ประเทศเวียดนาม (เมืองแถน และเมืองเตียนเบียนฟู ก็มีการบันทึกไววามีชาวไทลื้อ
อยูที่นั่นดวย)

ผาทอไทลือ
้

กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
วิถีชีวิตของไทลื้อในปจจุบัน

ไทลื้อมีขนบธรรมเนียม และวัฒนธรรมที่ใกลเคียงกับชาวไทยลานนา แตก็มีลักษณะบางประการ ที่เปน
เอกลักษณเดิมของกลุมชาติพันธุ เชน ประเพณี พิธีกรรม ภาษา และศิลปะการทอผา ดังนั้นในปจจุบัน จึงมี
ชุมชนชาวไทลื้อกระจายกันอยูในจังหวัดตางๆ ในภาคเหนือตอนบน ไดแก เชียงราย พะเยา นาน แพร ลําปาง
ลําพูน และเชียงใหม ถึงแมจะไดพัฒนาความเปนอยูคลายกับชาวไทยลานนาโดยทั่วไป แตชาวไทยลื้อก็ยังคง
รักษาขนบธรรมเนียม ประเพณี และวัฒนธรรมของตนเองอยางเหนียวแนน เชน การเกษตรกรรม หัตถกรรม
อาหาร ศิลปะการทอผา วรรณกรรม และภาษาไทลื้อ ซึ่งถือไดวา เปนเผาที่สามารถนําวัฒนธรรมของตนเองมา
ปรับใหเขากับสังคมสมัยใหมไดอยางกลมกลืน และมีวิถีชีวิตที่ไมตางกับคนในสังคมเมืองมากนัก เพราะวิถีชีวิตที่
เรียบงายนี้เองทําใหคนไทลื้อเปนชนเผาที่มีวัฒนธรรมที่มีความโดดเดนจนถึงปจจุบัน

สาวงามไทลือ
้

ไทลื้อบานธิ ลําพูน

ประชากรในอําเภอบานธิ สวนหนึ่ง พูดภาษาไทลื้อ ซึ่งสันนิษฐานวา หนีมาจากเมิงเจงฮุงในสิบสองปนนา ซึ่ง
เมืองนี้ตั้งอยูแถบชายแดนภาคใตของมณฑลยูนนานทิศตะวันออกติดกับแขวงฟองสาลี ประเทศลาว ทิศใตติด
แขวงอุดมชัย แขวงหลวงน้ําทาประเทศลาวและยังมีเขตตอดตอ กับทองถิ่นเมืองยอง เมืองยาง เชียงตุง ประเทศ
พมา ปจจุบันแควนสิบสองปนนา ขึ้นตรงกับมณฑลยูนนานของจีน มี
๓ อําเภอ คือ เชียงรุง เมืองฮาย เมืองลา ประชากรสวนใหญเปนชน
ชาติไตนอกนั้นเปนชาวฮั่น ชาวเขา
ตั้งแตป พ.ศ. ๑๗๒๓ ถึงป พ.ศ. ๒๔๙๒ รวมระยะเวลานานถึง ๗๖๙
ป สิบสองปนนาเปนที่ตั้งของอาณาจักรเชียงรุงซึ่งมีการปกครองตาม
ระบอบศักดินา มีพระเจาแผนดินเปนประมุข ชื่อเดิมของดินแดนนี้คือ
“เมืองลื้อ”พอหนานสุธันปญโญใหญ ไดเลาวา ขณะนั้น เกิดความไม
สงบในเมืองเชียงรุง สาเหตุมาจากการแยงชิงพระราชบัลลังกหลายตอ
หลายครั้ง นอกจากนั้นก็ยังมีสงครามจากการรุกรานของกองทัพพมา
ลานนา แตในที่สุดก็ลมสลายเพราะกองทัพมองโกล เมื่อ พ.ศ. ๑๘๒๗
อาณาจักรเชียงรุงและสิบสองปนนาจึงตกเปนเมืองขึ้นของจีน ตั้งแต
บัดนั้น
กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
บรรพบุรุษกลุมแรก

บุคคลที่อพยพมาอาศัยอยูที่บานธิกลุมแรกชื่อวา พอหนานปญโญกับแมอุยขา ทานไดอพยพครอบครัวประมาณ
๒ – ๓ ครอบครัว หนีภัยสงครามมาจากเมืองเชียงรุง เดินทางรอนแรมขามน้ําขามเขา มาถึงดินแดนที่อุดม
สมบูรณไปดวยแมกไมนานาพันธุ มีแมน้ําไหลผาน
ทานพาลูกหลานไปทางเหนือของแมน้ํา เพราะเห็นวามีตนไมใหญดีอยูที่สูงมีความปลอดภัย มีน้ําปาไหลหลาก
และตั้งชื่อหมูบานวา “บานแพะ” ปจจุบันเปลี่ยนเปนบานตนยางงาม หลังจากนั้นไดมีชาวไทลื้ออพยพมาสมทบ
โดยทยอยมาทีละครอบครัว บางครอบครัวก็มาแลวกลับไป แตพอหนานไมรูวาจะกลับไปไหน

ที่มาของชื่อบานธิ

แตเดิมอําเภอบานธิ มีชอวา “บานขิ” เพราะมีตนไผชนิดหนึ่งขึ้นเปนกอ ตนเล็ก ใบเรียวชาวบานเรียกวา ไผขิ
่ื
ตอมาสําเนียงเปลี่ยนไปเปน “ธิ” และไดตั้งชื่อลําน้ําทีไหลผานมาจากบานดอยเวียง ลงสูแมน้ํากวงที่บานสันมะ
นะ วาลําน้ําแมธิ พรอมกับตั้งชื่อหมูบาน “บานธิ” ตอมาเปนชือของตําบล กิงอําเภอ และอําเภอในปจจุบน
่
่
ั
นับจากป พ.ศ. ๒๓๒๕ – ๒๓๔๘ คือชวงเวลา ๒๐๐ กวาปที่บรรพบุรุษไทลื้อไดอพยพเขามาสรางถิ่นฐานใน
เมืองลําพูน ปจจุบันมีทั้งหมด ๙ หมูบาน ที่มีเชื้อสายไทลื้อไดแก
หมูที่ ๑ บานเตาปูน
หมูที่ ๒ บานปาเปา
หมูที่ ๓ บานธิหลวง
หมูที่ ๙ บานดอยเวียง
หมูที่ ๑๑ บานแพะยางงาม
หมูที่ ๑๓ บานปาเหียง
หมูที่ ๑๔ บานธิศรีมูล
หมูที่ ๑๗ บานปาป
หมูที่ ๒๐ บานใหมกาดเหนือ

เอกลักษณของคนไทยลือ
้

คนไทลื้อยังคงรักษาเอกลักษณวัฒนธรรมของตนเอาไว ตราบจนทุกวันนี้ ไมวาจะเปนการแตงกาย อาหาร
สถาปตยกรรม ประเพณี ความเชื่อ โดยเฉพาะอยางยิ่งภาษาซึ่งเปนเอกลักษณโดดเดน อุปนิสัยมีความรักสงบ
ไมยุงเกี่ยวกับใคร ขยันขันแข็งในการทํางาน การคบคาสมาคมในวงแคบๆ ความรักของหนุมสาวก็มักอยูในกลุม
ไทลื้อดวยกัน บางทีก็เปนเครือญาติเดียวกัน จึงมีวิถีชีวิตแบบคลุมถุงชนอยูบอยครั้ง

กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
การใชนามสกุลของคนไทยลื้อ

คนไทลื้อสวนใหญจึงยังคงรักษาเอกลักษณของตนคือความเคารพในบรรพบุรุษ นามสกุลจึงมักขึ้นตนดวยชื่อ
บรรพบุรา แลวลงทายดวยคําวา “ใหญ” เชน ลูกหลานของพอหนานปญโญ แมอุยขา ใชนามสกุล ปญโญใหญ
สวนนามสกุลอื่นๆ เชน สิทธิใหญ, ปญาใหญ, ศรีนวลใหญ, สุยะใหญ, ใจยาใหญ, รวมทั้งนามสกุล เชียงรุง ก็ถือ
วาเปนนามสกุลที่แสดงใหเห็นถึงความรักในแผนดินเกิดของบรรพชน

กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
สมาชิก

นางสาวรวิวรรณ ปญโญใหญ เลขที่ 29
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/2

นางสาวมลธิชา ราชสัก เลขที่ 35
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/2

นางสาวศิริพร เหมนิล เลขที่ 36
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/2
กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
Ad

Recommended

รายงานโครงงาȨอม
รายงานโครงงาȨอม
Pleng Panita
มายแมพการสื่อสารข้อมูล
มายแมพการสื่อสารข้อมูล
nun31march
Mind Map : โครงงาȨอมพิวเตอร์
Mind Map : โครงงาȨอมพิวเตอร์
Visaitus Palasak
รายงานโครงงาȨอมพิวเตอร์ 2556
รายงานโครงงาȨอมพิวเตอร์ 2556
BraBus Kim
โครงร างโครงงาน ท _มาสมบ_รณ_ว_ตถ_
โครงร างโครงงาน ท _มาสมบ_รณ_ว_ตถ_
Nidchakul Amee
โครงร างโครงงาน ท _มาสมบ_รณ_ว_ตถ_
โครงร างโครงงาน ท _มาสมบ_รณ_ว_ตถ_
Nidchakul Amee
โครงร่างโครงงาน
โครงร่างโครงงาน
Poohpiba Baw
โครงร่างโครงงาน
โครงร่างโครงงาน
Nidchakul Amee
คอม วชิรวิทย์
คอม วชิรวิทย์
Love Him
โครงงาȨอม
โครงงาȨอม
BraBus Kim
โครงงาȨอม
โครงงาȨอม
BraBus Kim
โครงงาȨอมพิวเตอร์ ตำนานไตลื้อ อำเภอบ้านธิ จังหวัดลำพูน
โครงงาȨอมพิวเตอร์ ตำนานไตลื้อ อำเภอบ้านธิ จังหวัดลำพูน
Siriporn Hemnin
แบบฟอร มโครงร างโครงงาน กล__ม สรรหา สร_างสรรค_ ภ_ม_ป_ญญาไทย เพ__มเต_ม
แบบฟอร มโครงร างโครงงาน กล__ม สรรหา สร_างสรรค_ ภ_ม_ป_ญญาไทย เพ__มเต_ม
Lsunsha Light
โครงงาȨูมิปัญญาพื้นบ้าน
โครงงาȨูมิปัญญาพื้นบ้าน
Mo Taengmo
รายการชื่อกรรรมการ
รายการชื่อกรรรมการ
somchat
รายการชื่อกรรรมการ
รายการชื่อกรรรมการ
somchat
โครงงาȨรื่องกล้วยกล้วย
โครงงาȨรื่องกล้วยกล้วย
Pleawkie Chukyu
โครงงาน เรื่องกล้วยกล้วย
โครงงาน เรื่องกล้วยกล้วย
Pleawkie Chukyu

More Related Content

Similar to รายงานโครงงาȨอมพิวเตอร์ (20)

โครงร างโครงงาน ท _มาสมบ_รณ_ว_ตถ_
โครงร างโครงงาน ท _มาสมบ_รณ_ว_ตถ_
Nidchakul Amee
โครงร่างโครงงาน
โครงร่างโครงงาน
Poohpiba Baw
โครงร่างโครงงาน
โครงร่างโครงงาน
Nidchakul Amee
คอม วชิรวิทย์
คอม วชิรวิทย์
Love Him
โครงงาȨอม
โครงงาȨอม
BraBus Kim
โครงงาȨอม
โครงงาȨอม
BraBus Kim
โครงงาȨอมพิวเตอร์ ตำนานไตลื้อ อำเภอบ้านธิ จังหวัดลำพูน
โครงงาȨอมพิวเตอร์ ตำนานไตลื้อ อำเภอบ้านธิ จังหวัดลำพูน
Siriporn Hemnin
แบบฟอร มโครงร างโครงงาน กล__ม สรรหา สร_างสรรค_ ภ_ม_ป_ญญาไทย เพ__มเต_ม
แบบฟอร มโครงร างโครงงาน กล__ม สรรหา สร_างสรรค_ ภ_ม_ป_ญญาไทย เพ__มเต_ม
Lsunsha Light
โครงงาȨูมิปัญญาพื้นบ้าน
โครงงาȨูมิปัญญาพื้นบ้าน
Mo Taengmo
รายการชื่อกรรรมการ
รายการชื่อกรรรมการ
somchat
รายการชื่อกรรรมการ
รายการชื่อกรรรมการ
somchat
โครงงาȨรื่องกล้วยกล้วย
โครงงาȨรื่องกล้วยกล้วย
Pleawkie Chukyu
โครงงาน เรื่องกล้วยกล้วย
โครงงาน เรื่องกล้วยกล้วย
Pleawkie Chukyu
โครงร างโครงงาน ท _มาสมบ_รณ_ว_ตถ_
โครงร างโครงงาน ท _มาสมบ_รณ_ว_ตถ_
Nidchakul Amee
โครงร่างโครงงาน
โครงร่างโครงงาน
Poohpiba Baw
โครงร่างโครงงาน
โครงร่างโครงงาน
Nidchakul Amee
คอม วชิรวิทย์
คอม วชิรวิทย์
Love Him
โครงงาȨอม
โครงงาȨอม
BraBus Kim
โครงงาȨอม
โครงงาȨอม
BraBus Kim
โครงงาȨอมพิวเตอร์ ตำนานไตลื้อ อำเภอบ้านธิ จังหวัดลำพูน
โครงงาȨอมพิวเตอร์ ตำนานไตลื้อ อำเภอบ้านธิ จังหวัดลำพูน
Siriporn Hemnin
แบบฟอร มโครงร างโครงงาน กล__ม สรรหา สร_างสรรค_ ภ_ม_ป_ญญาไทย เพ__มเต_ม
แบบฟอร มโครงร างโครงงาน กล__ม สรรหา สร_างสรรค_ ภ_ม_ป_ญญาไทย เพ__มเต_ม
Lsunsha Light
โครงงาȨูมิปัญญาพื้นบ้าน
โครงงาȨูมิปัญญาพื้นบ้าน
Mo Taengmo
รายการชื่อกรรรมการ
รายการชื่อกรรรมการ
somchat
รายการชื่อกรรรมการ
รายการชื่อกรรรมการ
somchat
โครงงาȨรื่องกล้วยกล้วย
โครงงาȨรื่องกล้วยกล้วย
Pleawkie Chukyu
โครงงาน เรื่องกล้วยกล้วย
โครงงาน เรื่องกล้วยกล้วย
Pleawkie Chukyu

รายงานโครงงาȨอมพิวเตอร์

  • 1. รางงานโครงงาȨอมพิวเตอร เรือง ตํานานไตลื้อ อําเภอบานธิ จังหวัดลําพูน ่ ( Computer Project) จัดทําโดย นางสาวรวิวรรณ ปญโญใหญ เลขที่ 29 นางสาวมลธิชา ราชสัก เลขที่ 35 นางสาวศิริพร เหมนิล เลขที่ 36 ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/2 เสนอ อ. สิรัชชา วงคคม โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน อําเภอเมือง จังหวัดลําพูน สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 35 กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
  • 2. 1. ชือโครงงาน ่ 2. ผูรับผิดชอบ ตํานานไตลื้อ อําเภอบานธิ จังหวัดลําพูน 2.1 นางสาว รวิวรรณ ปญโญใหญ ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/2 เลขที่ 29 2.2 นางสาว มลธิชา ราชสัก ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/2 เลขที่ 35 2.3 นางสาว ศิริพร เหมนิล ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/2 เลขที่ 36 3. ครูที่ปรึกษา นางสาว สิรัชชา วงคคม ตําแหนง ครู คศ.1 4. ที่มาและความสําคัญ เนื่องจาก อ.บานธิ จ.ลําพูน เปนอําเภอที่มีความหลากหลายทางเผาพันธุของคนใน อ.บานธิ จ.ลําพูน มี ความหลากหลายทางวัฒนธรรม วิถีการดําเนินชีวิต ประเพณี พิธีกรรม ที่หลากหลายมาก มาย โดยโครงงานนี้ จะมุงเนนที่ชนเผาไตลื้อ เผาพันธุที่มีความเกาแกที่อยูคูกับ อ.บานธิ จ.ลําพูน มาเปนเวลานาน ซึ่งเปนชนเผาที่มี ประชากรมีมากที่สุดใน อ.บานธิ จ.ลําพูน มีเอกลักษณเปนของเผาพันธุที่งดงาม ทั้งดานการทอผา การจักสาน ภาษาทีมความเปนตัวเอง ศิลปะการออกแบบของไตลือทีมความเปนตัวเอง ่ ี ้ ่ ี โดยปจจุบันสื่อวิดีโอไดรับความนิยมเปนจํานวนมากเพราะเปนตัวกลางในการสื่อสารที่ดีระหวางผูให ความรูและผูที่ไดรับความรู สามารถเขาใจงายไมมีความซับซอนและสามารถเห็นภาพเพื่อขยายความเขาใจให ชัดเจนขึ้น ทางคณะผูจัดทําจึงจัดทําสื่อเกี่ยวกับตํานานไตลื้อ โดยจัดทําผานวิดโอสารคดีที่เกี่ยวของกับการ ี เอกลักษณ และวิถีการดํารงชีวิตของชาวไตลื้อเพื่อที่จะเผยแพรใหความรู และอนุรักษวัฒนธรรมของชาวไตลื้อ สืบไป 5. วัตถุประสงค 1 เพื่อศึกษาคนควาเรื่องที่สนใจเกี่ยวกับตํานานไตลื้อ อําเภอบานธิ จังหวัดลําพูน 2 เพือสรางสารคดีตํานานไตลื้อ ่ 3 เพื่อเผยแพรวิถีการดํารงชีวิต ของชาวไตลื้อ อําเภอบานธิ จังหวัดลําพูน 6. ขอบเขตของการทําโครงงาน 6.1 ขอบเขตของกลุมประชากร/กลุมเปาหมาย  - ชาวบาน ตําบลบานธิ อําเภอบานธิ จังหวัดลําพูน 6.2 ขอบเขตของเนือหา ้ เนื้อหาที่จะศึกษาไดแก - ดานชีวิตความเปนอยู ศิลปกรรม สถาปตยกรรมของชาวไตลื้อ - ความเปนมา การอพยพมาทีอาเภอบานธิ จังหวัดลําพูน ่ํ - เครื่องแตงกาย - อาหาร - ประเพณี 7. วิธีดําเนินการ 7.1ระยะเวลาดําเนินการ วันที่ 2 เดือน ธันวาคม พ.ศ. 2556 ถึงวันที่ 10 เดือน กุมภาพันธ พ.ศ. 2557 กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
  • 3. 7.2 ขั้นตอนการดําเนินการ ภาคเรียนที่ 2ปการศึกษา 2556 วัน เดือน ป การดําเนินการ 20พ.ย. 56 รวมกลุมจัดทําโครงงาน 28 พ.ย.56 จัดทํากลุมสวนตัวใน Facebook 2 ธ.ค. 56 ตั้งหัวขอโครงงานที่ตองการศึกษา 4 ธ.ค. 56 9 ธ.ค. 56 เขียนโครงรางโครงงาน เสนออาจารยที่ปรึกษา 16 ธ.ค. 56 แกไขโครงราง 23 ธ.ค. 56 ศึกษาประวัติความเปนมา จากอินเตอรเน็ต 4 ม.ค. 57 ลงพื้นที่สืบคนขอมูล 6 ม.ค. 57 13 ม.ค. 57 20 ม.ค. 57 21 ม.ค. 57 27 ก.พ. 57 3 ก.พ. 57 5 ก.พ. 57 รวบรวมขอมูล วิเคราะหขอมูล จัดทําในรูปแบบสารคดี ตรวจสอบความกาวหนาครั้งที่ 1 รวมเขาเปนรูปเลม ตรวจสอบความกาวหนาครั้งที่ 2 แกไขงานใหมีความสมบูรณยิ่งขึ้น 10 ก.พ. 57 นําเสนอผลงาน 14 ก.พ. 57 เผยแพรผลงาน 7.3งบประมาณ - คาน้ํามัน 100 บาท - คาจัดทํารูปเลม 50 บาท รวมเงิน 150 บาท 7.4สถานที่ดําเนินการ บานแพะตนยางงาม หมู 11 ตําบลบานธิ อําเภอบานธิ จังหวัดลําพูน ผลการดําเนินการ ปญหาอุปสรรค ไดสมาชิกกลุมที่จะ จัดทําโครงงาน สามารถติดตาม ขาวสาร,ภาระงาน และปรึกษากัน ระหวางสมาชิกได สะดวก ไดรับแนวทางใน สรุปหัวขอที่จะ การจัดทําโครงงาน ทําไมได ไดรับการแกไขให แบบรางสมบูรณ ไดแบบรางที่ ตองการ ไดขอมูลเกี่ยวกับ ตํานานไตลื้อ ไดขอมูลใน การศึกษา เขียนโครงรางไม สมบูรณ การทํางานคอย ขางลําบาก งานมีการพัฒนา และสมบูรณแบบ ยิ่งขึ้น กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
  • 4. 7.5ผูรับผิดชอบ 8.1 นางสาว รวิวรรณ ปญโญใหญ ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/2 เลขที่ 29 8.2 นางสาว มลธิชา ราชสัก ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/2 เลขที่ 35 8.3 นางสาว ศิริพร เหมนิล ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/2 เลขที่ 36 8. ผลที่คาดวาจะไดรับ 9.1 มีความสามัคคีในหมูคณะ 9.2 มีสานึกความรับผิดชอบตอตนเองและตอสังคม ํ 9.3 ไดรับความรูการทําสื่อสารคดี 9.4 ไดรับความรูเกี่ยวกับชาวไตลือ ้ 9. ปญหาและแนวทางแกไข ปญหา 1. การแบงงานกันทําไมลงตัวทําใหผลงานลาชา 2. เวลาวางในการทํางานไมตรงกัน แนวทางการแกไข 1. แบงงานตามความถนัดของแตละคน เพื่อใหเกิดงานที่มีรูปราง 2. แบงงานเปนหนวยยอย ใหแตละคนไปทําแลวนํามารวมเปนรูปเลม ลงชือ ่ รวิวรรณ ปญโญใหญ ผูเสนอโครงราง (นางสาวรวิวรรณ ปญโญใหญ) ลงชือ ่ มลธิชา ราชสัก (นางสาวมลธิชา ราชสัก) ผูเสนอโครงราง ลงชือ ่ ศิริพร เหมนิล (นางสาวศิริพร เหมนิล) ผูเสนอโครงราง ลงชือ.......................................................ผูอนุมัติโครงราง ่ (นางสาว สิรัชชา วงคคม ) ครูที่ปรึกษา กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
  • 5. หลักฐานการดําเนินงาน 1. บันทึกการปฏิบัติงาน วัน เดือน ป 20พ.ย. 56 รายการปฏิบัติงาน - รวมกลุมจัดทําโครงงาน 28 พ.ย.56 - จัดทํากลุมสวนตัวใน Facebook 2 ธ.ค. 56 - ตั้งหัวขอโครงงานที่ตองการศึกษา 4 ธ.ค. 56 - เขียนโครงรางโครงงาน 9 ธ.ค. 56 - เสนออาจารยที่ปรึกษา 16 ธ.ค. 56 23 ธ.ค. 56 4 ม.ค. 57 - แกไขโครงราง - ศึกษาประวัติความเปนมา จากอินเตอรเน็ต - ลงสถานที่จริง 6 ม.ค. 57 13 ม.ค. 57 - รวบรวมขอมูล - วิเคราะหขอมูล 20 ม.ค. 57 21 ม.ค. 57 - จัดทําในรูปแบบสารคดี - ตรวจสอบความกาวหนาครั้งที่ 1 27 ก.พ. 57 3 ก.พ. 57 - รวมเขาเปนรูปเลม - ตรวจสอบความกาวหนาครั้งที่ 2 5 ก.พ. 57 10 ก.พ. 57 - แกไขงานใหมีความสมบูรณยิ่งขึ้น - นําเสนอผลงาน - เผยแพรผลงาน ลายมือชื่อผูบันทึก รวิวรรณ มลธิชา ศิริพร มลธิชา รวิวรรณ มลธิชา ศิริพร ศิริพร รวิวรรณ มลธิชา ศิริพร มลธิชา ศิริพร รวิวรรณ มลธิชา ศิริพร รวิวรรณ รวิวรรณ มลธิชา ศิริพร มลธิชา รวิวรรณ มลธิชา ศิริพร รวิวรรณ รวิวรรณ มลธิชา ศิริพร รวิวรรณ รวิวรรณ มลธิชา ศิริพร กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
  • 6. 2. แบบประเมิน ชื่อโครงงานตํานานไตลื้อ อําเภอบานธิ จังหวัดลําพูน คําชี้แจง: ใหทําเครื่องหมาย / ในชองรายการประเมินเพียงตัวเลือกเดียว รายการประเมิน ดีมาก 1. ผูเรียนเลือกทําโครงงานตามความสนใจของตนเองและเปน ประโยชนตอตนเองและสังคม  2. ผูเรียนพบที่ปรึกษาเพื่อหารือเกี่ยวกับการทําโครงงาน 3. ผูเรียนมีการวางแผน ดําเนินการตามแผน และแบงหนาที่กัน รับผิดชอบ 4. ผูเรียนบันทึกการจัดทําโครงงานเปนระยะ ๆ 5. สมาชิกทุกคนใหความรวมมือในการทําโครงงาน 6. ผูเรียนเขียนรายงานตามเคาโครงการเขียนรายงานไดอยาง ครอบคลุม ครบถวน สะทอนใหเห็นแผนการดําเนินงาน ผลการ ดําเนินการเปนระยะๆ มีการบันทึกความคืบหนาในการทํา โครงงาน รายละเอียดการดําเนินการ วัน เดือน ป ตลอดจน ปญหา อุปสรรคและการแกไขปญหาอุปสรรคนั้น ๆ 7. ผูเรียนแสดงหลักฐานยืนยันผลของการดําเนินงาน ความสําเร็จสอดคลองกับผลการเรียนรู 8. ผูเรียนปฏิบัติกิจกรรมตามปฏิทินที่กําหนดไวตามแผนการ ดําเนินการ รวม เกณฑการประเมิน ดี ปาน พอใช กลาง ปรับปรุ ง ขอคิดเห็นเพิ่มเติม …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ผลการประเมิน ลงชื่อ ⃞ ผาน ⃞ ไมผาน ………………………………………. ครูที่ปรึกษา (นางสาว สิรัชชา วงคคม) ผูประเมิน กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
  • 7. สรุปผลการดําเนินงาน ไทลื้อ หรือ ไตลื้อ เปนชาวไทยกลุมหนึ่ง มีถิ่นฐานเดิมอยูในแถบสิบสองปนนาของจีนสันนิษฐานวา หนี หนีภัยสงครามมาจากเมืองเชียงรุง ในสิบสองปนนา บุคคลที่อพยพมาอาศัยอยูที่บานธิกลุมแรกชื่อวา พอ หนานปญโญกับแมอุยขา ไดอพยพครอบครัวประมาณ ๒ – ๓ ครอบครัว มาตั้งรกรากอยูที่หมูบาน “บานแพะ” ปจจุบันเปลี่ยนเปนบานแพะตนยางงาม และคนไตลื้อไดขยายอาณาเขตเพิ่มขึ้นอีก 10 หมูบาน คนไทลื้อมีเอกลักษณวัฒนธรรมที่เกาแกเปนของตนเองไมวาจะเปนการแตงกาย อาหาร สถาปตยกรรม ประเพณี ความเชือ โดยเฉพาะอยางยิงภาษาซึงเปนเอกลักษณโดดเดน ่ ่ ่ กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
  • 9. ตํานานไตลื้อ ไทลื้อ หรือ ไตลื้อ เปนชาวไทยกลุมหนึ่ง มีถิ่นฐานเดิมอยูในแถบสิบสองปนนาของจีน มีเอกลักษณโดดเดน คือการใชภาษาไทลื้อ และยังมีวัฒนธรรมอันเปนเอกลักษณอื่นๆ เชน การแตงกาย ศิลปะและประเพณีตางๆ การอพยพ เดิมชาวลื้อ หรือไทลื้อ มีถิ่นที่อยูบริเวณเมืองลื้อหลวง จีนเรียกวา “ลือแจง” ตอมาไดเคลื่อนยายลงมาอยู บริเวณเมืองหนองแส หรือที่เรียกวาคุนหมิง ในปจจุบัน แลวยายลงมาสูลุมน้ําแมโขง สิบสองปนนาปจจุบัน ประมาณศตวรรษที่ ๑๒ จึงเกิดมีวีรบุรุษชาวไทลื้อชื่อ เจาเจื๋องหาญ ไดรวบรวมหัวเมืองตางๆ ในสิบสองปนนาตั้งเปนอาณาจักรแจลื้อ (เซอลี่) โดยไดตั้งศูนยอํานาจการปกครองเอาไวที่หอคําเชียงรุง นาน ๗๙๐ ป ตอมาถึงสมัยพระเจาอิ่นเมือง ครองราชย ตอมาในป ค.ศ. ๑๕๗๙ – ๑๕๘๓ (พ.ศ. ๒๑๒๒ – ๒๑๒๖) ไดแบงเขตการปกครอง เปนสิบสองหัวเมือง แตละหัวเมืองใหมีที่ทํานา ๑,๐๐๐ หาบขาว (เชื้อ พันธุขาว) ตอมาที่หนึ่งหัวเมือง จึงเปนที่มาจนถึงปจจุบัน เมืองสิบสองปนนาไดแบงเขตการปกครองเอาไวในอดีตดังนี้ (ที่มาของคําวาสิบสองปนนา หรือสิบสองเจาไต) ชาวไทลื้ออาศัยอยูสองฝงแมน้ําโขง คือ ดานตะวันออกและ ตะวันตกของแมน้ํา มีเมืองตางๆ ดังนี้ภาษาไทลื้อ ไดกลาวไววา หา เมิงตะวันตก หกเมิงตะวันออก รวมเจียงฮุง (เชียงรุง) เปน ๑๒ ปนนา นั้นยังมีเมืองนอยอีก ๓๒ หัวเมือง เชน หญิงไทลื้อที่ยังคงอนุรักษ วัฒนธรรมการแตงกายแบบไทลื้อ ฝงตะวันตก: เชียงรุง, เมืองฮา, เมืองแช, เมืองลู, เมืองลวง, เมืองหุน, เมืองพาน, เมืองเชียงเจิง, เมืองเจียงฮาย, เมืองเชียงลอ และเมืองมาง ฝงตะวันออก : เมืองลา, เมืองบาง, เมืองฮิง, เมืองปาง, เมืองลา, เมืองวัง, เมืองพง, เมืองหยวน, เมืองบาง และ เมืองเชียงทอง (หลวงพระบาง) ไทลื้อปจจุบัน • ปจจุบันชาวไทลื้อกระจายตัวอยูที่ประเทศพมา มีแถบเมืองยอง เมืองยู เมืองหลวย เมืองเชียงลาบ เมืองไร เมืองพะยาก เมืองโก เมืองโตน เมืองเลน เชียงตุง • ประเทศลาว เมืองหลวงน้ําทา เมืองหลวงพูคา เมืองบอแกว ไชยะบุลี (เชียงออนเชียง เชียงลม หงสา) เมืองหลวงพะบาง • ประเทศไทย เชียงราย เชียงใหม ลําพูน แมฮองสอน พะเยา ลําปาง แพร นาน • ประเทศเวียดนาม เมืองแถน สําหรับประเทศไทย มีชาวไทลื้อในหลายจังหวัดทางภาคเหนือตอนบน ดังนี้ • เชียงราย : อําเภอแมสาย อําเภอเชียงของ อําเภอเชียงแสน (สวนหนึ่งไดอพยพไปเมืองเชียงรุง เมื่อเกิด สงครามไทยพมา) • เชียงใหม : อําเภอสะเมิง อําเภอดอยสะเก็ดอําเภอสันกําแพง กิงอําเภอแมออน ่ • นาน : อําเภอเมืองนาน (ต. ในเวียง บานเชียงแขง บานเมืองเล็น) กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
  • 10. • พะเยา : อําเภอเชียงมวน อําเภอเชียงคํา (มีจํานวนมาก) • ลําปาง : อําเภอเมือง อําเภอแมทะ • ลําพูน : อําเภอเมือง อําเภอบานธิ สวนในตางประเทศนั้นมีการกระจายตัวกันเกือบทุกประเทศในอนุภูมิภาคลุมแมน้ําโขง เชนในรัฐฉาน ประเทศพมา ประเทศลาว ประเทศเวียดนาม (เมืองแถน และเมืองเตียนเบียนฟู ก็มีการบันทึกไววามีชาวไทลื้อ อยูที่นั่นดวย) ผาทอไทลือ ้ กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
  • 11. วิถีชีวิตของไทลื้อในปจจุบัน ไทลื้อมีขนบธรรมเนียม และวัฒนธรรมที่ใกลเคียงกับชาวไทยลานนา แตก็มีลักษณะบางประการ ที่เปน เอกลักษณเดิมของกลุมชาติพันธุ เชน ประเพณี พิธีกรรม ภาษา และศิลปะการทอผา ดังนั้นในปจจุบัน จึงมี ชุมชนชาวไทลื้อกระจายกันอยูในจังหวัดตางๆ ในภาคเหนือตอนบน ไดแก เชียงราย พะเยา นาน แพร ลําปาง ลําพูน และเชียงใหม ถึงแมจะไดพัฒนาความเปนอยูคลายกับชาวไทยลานนาโดยทั่วไป แตชาวไทยลื้อก็ยังคง รักษาขนบธรรมเนียม ประเพณี และวัฒนธรรมของตนเองอยางเหนียวแนน เชน การเกษตรกรรม หัตถกรรม อาหาร ศิลปะการทอผา วรรณกรรม และภาษาไทลื้อ ซึ่งถือไดวา เปนเผาที่สามารถนําวัฒนธรรมของตนเองมา ปรับใหเขากับสังคมสมัยใหมไดอยางกลมกลืน และมีวิถีชีวิตที่ไมตางกับคนในสังคมเมืองมากนัก เพราะวิถีชีวิตที่ เรียบงายนี้เองทําใหคนไทลื้อเปนชนเผาที่มีวัฒนธรรมที่มีความโดดเดนจนถึงปจจุบัน สาวงามไทลือ ้ ไทลื้อบานธิ ลําพูน ประชากรในอําเภอบานธิ สวนหนึ่ง พูดภาษาไทลื้อ ซึ่งสันนิษฐานวา หนีมาจากเมิงเจงฮุงในสิบสองปนนา ซึ่ง เมืองนี้ตั้งอยูแถบชายแดนภาคใตของมณฑลยูนนานทิศตะวันออกติดกับแขวงฟองสาลี ประเทศลาว ทิศใตติด แขวงอุดมชัย แขวงหลวงน้ําทาประเทศลาวและยังมีเขตตอดตอ กับทองถิ่นเมืองยอง เมืองยาง เชียงตุง ประเทศ พมา ปจจุบันแควนสิบสองปนนา ขึ้นตรงกับมณฑลยูนนานของจีน มี ๓ อําเภอ คือ เชียงรุง เมืองฮาย เมืองลา ประชากรสวนใหญเปนชน ชาติไตนอกนั้นเปนชาวฮั่น ชาวเขา ตั้งแตป พ.ศ. ๑๗๒๓ ถึงป พ.ศ. ๒๔๙๒ รวมระยะเวลานานถึง ๗๖๙ ป สิบสองปนนาเปนที่ตั้งของอาณาจักรเชียงรุงซึ่งมีการปกครองตาม ระบอบศักดินา มีพระเจาแผนดินเปนประมุข ชื่อเดิมของดินแดนนี้คือ “เมืองลื้อ”พอหนานสุธันปญโญใหญ ไดเลาวา ขณะนั้น เกิดความไม สงบในเมืองเชียงรุง สาเหตุมาจากการแยงชิงพระราชบัลลังกหลายตอ หลายครั้ง นอกจากนั้นก็ยังมีสงครามจากการรุกรานของกองทัพพมา ลานนา แตในที่สุดก็ลมสลายเพราะกองทัพมองโกล เมื่อ พ.ศ. ๑๘๒๗ อาณาจักรเชียงรุงและสิบสองปนนาจึงตกเปนเมืองขึ้นของจีน ตั้งแต บัดนั้น กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
  • 12. บรรพบุรุษกลุมแรก บุคคลที่อพยพมาอาศัยอยูที่บานธิกลุมแรกชื่อวา พอหนานปญโญกับแมอุยขา ทานไดอพยพครอบครัวประมาณ ๒ – ๓ ครอบครัว หนีภัยสงครามมาจากเมืองเชียงรุง เดินทางรอนแรมขามน้ําขามเขา มาถึงดินแดนที่อุดม สมบูรณไปดวยแมกไมนานาพันธุ มีแมน้ําไหลผาน ทานพาลูกหลานไปทางเหนือของแมน้ํา เพราะเห็นวามีตนไมใหญดีอยูที่สูงมีความปลอดภัย มีน้ําปาไหลหลาก และตั้งชื่อหมูบานวา “บานแพะ” ปจจุบันเปลี่ยนเปนบานตนยางงาม หลังจากนั้นไดมีชาวไทลื้ออพยพมาสมทบ โดยทยอยมาทีละครอบครัว บางครอบครัวก็มาแลวกลับไป แตพอหนานไมรูวาจะกลับไปไหน ที่มาของชื่อบานธิ แตเดิมอําเภอบานธิ มีชอวา “บานขิ” เพราะมีตนไผชนิดหนึ่งขึ้นเปนกอ ตนเล็ก ใบเรียวชาวบานเรียกวา ไผขิ ่ื ตอมาสําเนียงเปลี่ยนไปเปน “ธิ” และไดตั้งชื่อลําน้ําทีไหลผานมาจากบานดอยเวียง ลงสูแมน้ํากวงที่บานสันมะ นะ วาลําน้ําแมธิ พรอมกับตั้งชื่อหมูบาน “บานธิ” ตอมาเปนชือของตําบล กิงอําเภอ และอําเภอในปจจุบน ่ ่ ั นับจากป พ.ศ. ๒๓๒๕ – ๒๓๔๘ คือชวงเวลา ๒๐๐ กวาปที่บรรพบุรุษไทลื้อไดอพยพเขามาสรางถิ่นฐานใน เมืองลําพูน ปจจุบันมีทั้งหมด ๙ หมูบาน ที่มีเชื้อสายไทลื้อไดแก หมูที่ ๑ บานเตาปูน หมูที่ ๒ บานปาเปา หมูที่ ๓ บานธิหลวง หมูที่ ๙ บานดอยเวียง หมูที่ ๑๑ บานแพะยางงาม หมูที่ ๑๓ บานปาเหียง หมูที่ ๑๔ บานธิศรีมูล หมูที่ ๑๗ บานปาป หมูที่ ๒๐ บานใหมกาดเหนือ เอกลักษณของคนไทยลือ ้ คนไทลื้อยังคงรักษาเอกลักษณวัฒนธรรมของตนเอาไว ตราบจนทุกวันนี้ ไมวาจะเปนการแตงกาย อาหาร สถาปตยกรรม ประเพณี ความเชื่อ โดยเฉพาะอยางยิ่งภาษาซึ่งเปนเอกลักษณโดดเดน อุปนิสัยมีความรักสงบ ไมยุงเกี่ยวกับใคร ขยันขันแข็งในการทํางาน การคบคาสมาคมในวงแคบๆ ความรักของหนุมสาวก็มักอยูในกลุม ไทลื้อดวยกัน บางทีก็เปนเครือญาติเดียวกัน จึงมีวิถีชีวิตแบบคลุมถุงชนอยูบอยครั้ง กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
  • 13. การใชนามสกุลของคนไทยลื้อ คนไทลื้อสวนใหญจึงยังคงรักษาเอกลักษณของตนคือความเคารพในบรรพบุรุษ นามสกุลจึงมักขึ้นตนดวยชื่อ บรรพบุรา แลวลงทายดวยคําวา “ใหญ” เชน ลูกหลานของพอหนานปญโญ แมอุยขา ใชนามสกุล ปญโญใหญ สวนนามสกุลอื่นๆ เชน สิทธิใหญ, ปญาใหญ, ศรีนวลใหญ, สุยะใหญ, ใจยาใหญ, รวมทั้งนามสกุล เชียงรุง ก็ถือ วาเปนนามสกุลที่แสดงใหเห็นถึงความรักในแผนดินเกิดของบรรพชน กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน
  • 14. สมาชิก นางสาวรวิวรรณ ปญโญใหญ เลขที่ 29 ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/2 นางสาวมลธิชา ราชสัก เลขที่ 35 ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/2 นางสาวศิริพร เหมนิล เลขที่ 36 ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/2 กลุมสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี โรงเรียนสวนบุญโญปถัมภ ลําพูน