ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
Бид: Идэхийн тулд амьдардаг уу? 
Амьдрахын тулд иддэг үү?
Хичээлийн зорилт 
 Амны хөндийд хоол боловсрох 
 Ходоодонд хоол боловсрох 
 Нарийн гэдсэнд хоол боловсрох 
 Бүдүүн гэдэсний үйл ажиллагаа
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
Зажилж идвэл хоол 
Залгиж идвэл хор
Хоол боловсрох
ХООЛ 
ХҮНСНИЙ 
БҮТЭЭГДЭХҮҮН 
ТАЛХ 
ХИАМ 
ЦӨЦГИЙН 
ТОС 
ХООЛ 
ТЭЖЭЭЛИЙН 
БОДИС 
ХООЛ 
БОЛОВСРУУ- 
ЛАХ ЭРХТЭН 
БА ШҮҮС 
ЭНГИЙН 
НЭГДЭЛ 
ЭД ЭС ЦУС
ХООЛ 
ХҮНСНИЙ 
БҮТЭЭГДЭХҮҮН 
ТАЛХ 
ХИАМ 
ЦӨЦГИЙН 
ТОС 
ХООЛ 
ТЭЖЭЭЛИЙН 
БОДИС 
НҮҮРС УС 
УУРАГ 
ӨӨХ ТОС 
ХООЛ 
БОЛОВСРУУ- 
ЛАХ ЭРХТЭН 
БА ШҮҮС 
ЭНГИЙН 
НЭГДЭЛ 
Глюкоз 
Амин 
хүчил 
Глицерин 
+ өөхний 
дээд 
хүчил 
ЭД ЭС ЦУС
Би таны амны хөндий байна 
 1. Миний нэр: Амны хөндий 
 2. Миний бүтцийн хэсгүүд: 1. Хэл 
2. Шүд 
3. Шүлсний булчирхай 
 3. Миний хийдэг ажил: 1. Хоолыг шүдээрээ жижиглэдэг. 
2. Шүлсээрээ дэвтээнэ. 
3. Шүлснийхээ нөлөөгөөр нүүрс-усыг задална. 
 Эдгээр ажлыг хийхэд гол үүрэгтэй хоол боловсруулах шүүс бол шүлс юм. 
 Миний шүлс 37-38° ын хэмд сул шүлтлэг орчинд цардуулыг задална. Энэ орчин 
өөрчлөгдвөл цардуулд үйлчлэхгүй. 
 Мөн хүн чамайг тамхи татвал миний шүлс их гардаг боловч тамхины хортой бодис 
ферментийн маань идэвхийг сулруулдаг тул цардуулыг бүрэн задалж чадахгүй. 
 Бас шүлс шүлтлэг орчинтой байвал шүдний маань паалан ч бөх бат байдаг. 
 Харин хүүхдүүд та нар чихэр идэж шүлсийг маань хүчиллэг болгосноор шүдний 
пааланг маань хэврэг болгодог юм шүү. Би ийм л чухал эрхтэн тул ямагт эрүүл цэвэр 
байлгаарай.
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
Би таны ходоод байна 
 1. Миний нэр: Ходоод 
 2. Миний бүтцийн хэсгүүд: 1. Улаан хоолойтой нийлдэг хэсгийг амсар гэнэ. 
2. 12 нугалаа гэдэстэй нийлдэг хэсгийг нугалуур гэнэ. 
3. Дотор тал минь салст бүрхэвчээр хучигдсан байдаг. 
4. Би булчинлаг эрхтэн. 
 3. Миний хийдэг ажил: 
 Та бүхний идсэн хоолноос зөвхөн уургийг энгийн нэгдэл болох амин хүчил болгон 
задална. 
 Уг ажлыг хийхэд гол үүрэгтэй хоол боловсруулах шүүс салст бүрхэвчнээс минь 
ялгардаг ходоодны шүүс юм. 
 Миний шүүсний найрлаганд: 
 Давсны хүчил ба уураг задалдаг пепсин гэдэг фермент ялгардаг. 
 Чулууг ч хайлуулах энэ давсны хүчил мах болон уургийг задлахадтусалж пепсин 
ферментийг идэвхжүүлдэг ба нянг устгадаг. 
 Заримдаа таны буруугаас болж миний шүүсэнд дасны хүчил дутагдснаар хоолоо 
боловсруулж чадахгүй би их зовдог 
 Ердийн үед би 1.5-2 цагт хоолыг боловсруулна. Харин өөх тос нүүрс-усыг задалж 
чадахгүй нарийн гэдэс рүү дамжуулдаг.
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
Би таны элэг байна 
 1. Миний нэр: Элэг 
 2. Миний бүтэц: 
Би бол хүний биеийн хамгийн том булчирхай билээ. 
 3. Миний хийдэг ажил: 
1. Хортой бодисийг хоргүйжүүлдэг,нянгийн үржлийг саатуулдаг тул намайг 
хоол боловсруулах эрхтний цагдаагийн газар ч гэж нэрлэдэг. 
2.Өөрөөсөө цөсийг ялгаруулж 12 нугалаа гэдсэнд оруулаад нойр 
булчирхайн шүүсний ферментүүдийг идэвхжүүлж өөх тосыг задлахад 
тусладаг. 
 Хэдийгээр би хортой зүйлийг хоргүйжүүлж байдаг ч их хэмжээний хортой 
зүйлд хордож үйл ажиллагаагаа явуулж чадахгүй болдог. Хэрвээ би 
гэмтвэл цөсөө ялгаруулж чадахгүй болж хоол боловсруулах үйл ажиллагаа 
алдагдана. 
 Намайг хайрлаарай
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
Би таны нойр булчирхай 
 1. Миний нэр: Нойр булчирхай 
 2. Миний бүтэц: 
Би ходоодны дор оршдог хэн ч анзаардаггүй жижигхэн булчирхай 
юм. Гэвч би хүний биед маш чухал үүрэгтэй. 
 3. Миний хийдэг ажил: 
Би хоол боловсруулах хэд хэдэн фермент үйлдвэрлэдэг бөгөөд 
тэдгээр ферментүүд нь 12 нугалаа гэдсэнд орж бүх төрлийн 
бодисыг задлах чадвартай. 
Би: 
 Уургийг амин хүчил 
 нүүрс-ус глюкоз 
 өөх тос (глицерин+өөхний дээд хүчил) болгон задалж таны 
эд эсэд нэвтрэхэд бэлэн болгодог. Энэ үйл явцад цөс тусладаг 
гэдгээ та бүхэнд хэлсэн билээ.
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
Би таны нарийн гэдэс байна 
 1. Миний нэр: Нарийн гэдэс 
 2. Миний бүтэц: 
1. Би маш урт таны өндрөөс 3-4 дахин урт 
2. Миний ходоодтой ниилсэн хэсгийг 12 нугалаа гэдэс гэдэг.Энэ хэсэгт цөс 
нойр булчирхайн цорго орж ирдэг. 
3. Үлдсэн хэсгийг минь өлөн гэдэс,цутгалан гэдэс гэж нэрлэдэг. 
 3. Миний хийдэг ажил: 
- Миний эхний хэсэг болох 12 нугалаа гэдсэнд та бүхэнтэй танилцсан цөс, 
нойр булчирхайн нөлөөгөөр уураг, өөх тос, нүүрс-ус задарч энгийн нэгдэл 
болно. 
- Өлөн ба цутгалан гэдэсний минь дотоод салст бүрхэвчээсээ гэдэсний 
шүүс ялгаруулж боловсорч дуусаагүй хоолыг задалж дуусгаад энгиийн 
нэгдлүүд болгож ханаараа шимэгдүүлж цусаар дамжуулан эд эсүүдэд 
хүргэдэг. 
- Цутгалан гэдэс маань хоол тэжээлээс биед шимэгдээгүй хэсгийг бүдүүн 
гэдэс рүү дамжуулдаг.
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
Би таны бүдүүн гэдэс байна. 
 1. Миний нэр: Бүдүүн гэдэс 
 2. Миний бүтэц: 
1.5-2 м урт, нарийн гэдсийг жаазалж байрладаг,хэлхээтэй эрх шиг 
хэлбэртэй. 
 3. Миний хийдэг ажил: 
- Би нарийн гэдсэнд боловсроогүй хоолны үлдэгдлийг хүлээн авч 12 
цагийн турш хадгалж усыг нь цус руу шимэгдүүлж өтгөн ялгадас үүсгэдэг. 
- Миний өөр нэг чухал үүргийг Монголын эрдэмтэн биологич доктор 
Ж.Шагж нээсэн. 
- Энэ нь би дулааны эрчим хүч үүсгэх чадвартайг нээсэн явдал юм. 
- Мөн миний мухар хэсэгт байрладаг өт маягийн унжлагыг мухар олгой 
гэдэг. Энэ нь амархан боловсордоггүй ургамлын гаралтай хоолыг 
задалдаг. Мухар олгойд маань өвчин үүсгэгч нян орсноос үрэвсдгийг та 
нар мухар олгой ургалаа гэдэг.
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
ХООЛ 
ХҮНСНИЙ 
БҮТЭЭГДЭХҮҮН 
ТАЛХ 
ХИАМ 
ЦӨЦГИЙН 
ТОС 
ХООЛ 
ТЭЖЭЭЛИЙН 
БОДИС 
НҮҮРС УС 
УУРАГ 
ӨӨХ ТОС 
ХООЛ 
БОЛОВСРУУ- 
ЛАХ ЭРХТЭН 
БА ШҮҮС 
Амны хөндийд 
шүлс 
Нарийн гэдсэнд 
нойр 
булчирхайн 
шүүс, гэдэсний 
шүүс 
Ходоодонд 
ходоодны 
шүүс 
Нарийн гэдсэнд 
цөс, нойр 
булчирхайн 
шүүс, гэдэсний 
шүүс 
ЭНГИЙН 
НЭГДЭЛ 
Глюкоз 
Амин 
хүчил 
Глицерин 
+ өөхний 
дээд 
хүчил 
ЭД ЭС ЦУС
хүний хоол боловсруулах эрхтэн

More Related Content

What's hot (20)

хоол боловсруулах
хоол боловсруулаххоол боловсруулах
хоол боловсруулах
Oidov Tungaa
алканууд
алкануудалканууд
алканууд
davaa627
нарийн гэдсэнд хоол боловсрох
нарийн гэдсэнд хоол боловсрохнарийн гэдсэнд хоол боловсрох
нарийн гэдсэнд хоол боловсрох
dulmaa munkhbat
эсийн бүтэц бүрхүүл бөөм сийвэн
эсийн бүтэц бүрхүүл бөөм  сийвэнэсийн бүтэц бүрхүүл бөөм  сийвэн
эсийн бүтэц бүрхүүл бөөм сийвэн
Oidov Tungaa
Биологийн молекулууд.pptx
Биологийн молекулууд.pptxБиологийн молекулууд.pptx
Биологийн молекулууд.pptx
GanzorigUlziidash1
карбон хүчил
карбон хүчилкарбон хүчил
карбон хүчил
davaa627
органик нэгдлийн изомери
органик нэгдлийн изомериорганик нэгдлийн изомери
органик нэгдлийн изомери
davaa627
Амьсгалын тогтолцоо
Амьсгалын тогтолцооАмьсгалын тогтолцоо
Амьсгалын тогтолцоо
Сэтгэмж Цогцолбор Сургууль
реферат бичих заавар сэдэв
реферат бичих заавар сэдэвреферат бичих заавар сэдэв
реферат бичих заавар сэдэв
Ганзориг Ганбаяр
ерөнхий эд судлал
ерөнхий эд судлалерөнхий эд судлал
ерөнхий эд судлал
Shagaiubuns
гадаргуугын талбай
гадаргуугын талбайгадаргуугын талбай
гадаргуугын талбай
OyuOyu-Erdene
бөөрний бүтэц
бөөрний бүтэцбөөрний бүтэц
бөөрний бүтэц
uuganaa1014
хөврөлийн хөгжил ба хөврөлийн дараа хөгжил
хөврөлийн хөгжил ба    хөврөлийн дараа   хөгжилхөврөлийн хөгжил ба    хөврөлийн дараа   хөгжил
хөврөлийн хөгжил ба хөврөлийн дараа хөгжил
Ulziitugs Ariunbat
хоол боловсруулах
хоол боловсруулаххоол боловсруулах
хоол боловсруулах
Oidov Tungaa
алканууд
алкануудалканууд
алканууд
davaa627
нарийн гэдсэнд хоол боловсрох
нарийн гэдсэнд хоол боловсрохнарийн гэдсэнд хоол боловсрох
нарийн гэдсэнд хоол боловсрох
dulmaa munkhbat
эсийн бүтэц бүрхүүл бөөм сийвэн
эсийн бүтэц бүрхүүл бөөм  сийвэнэсийн бүтэц бүрхүүл бөөм  сийвэн
эсийн бүтэц бүрхүүл бөөм сийвэн
Oidov Tungaa
Биологийн молекулууд.pptx
Биологийн молекулууд.pptxБиологийн молекулууд.pptx
Биологийн молекулууд.pptx
GanzorigUlziidash1
карбон хүчил
карбон хүчилкарбон хүчил
карбон хүчил
davaa627
органик нэгдлийн изомери
органик нэгдлийн изомериорганик нэгдлийн изомери
органик нэгдлийн изомери
davaa627
ерөнхий эд судлал
ерөнхий эд судлалерөнхий эд судлал
ерөнхий эд судлал
Shagaiubuns
гадаргуугын талбай
гадаргуугын талбайгадаргуугын талбай
гадаргуугын талбай
OyuOyu-Erdene
бөөрний бүтэц
бөөрний бүтэцбөөрний бүтэц
бөөрний бүтэц
uuganaa1014
хөврөлийн хөгжил ба хөврөлийн дараа хөгжил
хөврөлийн хөгжил ба    хөврөлийн дараа   хөгжилхөврөлийн хөгжил ба    хөврөлийн дараа   хөгжил
хөврөлийн хөгжил ба хөврөлийн дараа хөгжил
Ulziitugs Ariunbat

Similar to хүний хоол боловсруулах эрхтэн (20)

хүний хоол-боловсруулах-эрхтэн-тогтолцоондоо-1
хүний хоол-боловсруулах-эрхтэн-тогтолцоондоо-1хүний хоол-боловсруулах-эрхтэн-тогтолцоондоо-1
хүний хоол-боловсруулах-эрхтэн-тогтолцоондоо-1
Geepilmaa Monhbat
3.1 hool bolovsruulah erhten togtoltsoo
3.1  hool bolovsruulah erhten togtoltsoo3.1  hool bolovsruulah erhten togtoltsoo
3.1 hool bolovsruulah erhten togtoltsoo
lodoodondoo
ݺߣ hicheel munkhuu 2015.12.22
ݺߣ hicheel munkhuu 2015.12.22ݺߣ hicheel munkhuu 2015.12.22
ݺߣ hicheel munkhuu 2015.12.22
Munkhuu Emchbagsh
эрүүл бие зөв хоололт
эрүүл бие зөв хоололтэрүүл бие зөв хоололт
эрүүл бие зөв хоололт
Ankhzaya Zaya
Х.Толхын Хоол боловсрон шингэхүйн физиологи.pptx
Х.Толхын Хоол боловсрон шингэхүйн физиологи.pptxХ.Толхын Хоол боловсрон шингэхүйн физиологи.pptx
Х.Толхын Хоол боловсрон шингэхүйн физиологи.pptx
TolkishKhairat
эрүүл энерги эрүүлжих ухаан (2)
эрүүл энерги эрүүлжих ухаан (2)эрүүл энерги эрүүлжих ухаан (2)
эрүүл энерги эрүүлжих ухаан (2)
Munkhuu Emchbagsh
буруу хооллолт
 буруу хооллолт буруу хооллолт
буруу хооллолт
bagsh4a
анатом нэгтгэл.pptx
анатом нэгтгэл.pptxанатом нэгтгэл.pptx
анатом нэгтгэл.pptx
ulziisaikhangantulga
Hbe
HbeHbe
Hbe
Oidov Tungaa
Өөрөө өөрийгөө эрүүлжүүлэх цуврал хичээл
Өөрөө өөрийгөө эрүүлжүүлэх цуврал хичээлӨөрөө өөрийгөө эрүүлжүүлэх цуврал хичээл
Өөрөө өөрийгөө эрүүлжүүлэх цуврал хичээл
Munkhuu Emchbagsh
хүний хоол-боловсруулах-эрхтэн-тогтолцоондоо-1
хүний хоол-боловсруулах-эрхтэн-тогтолцоондоо-1хүний хоол-боловсруулах-эрхтэн-тогтолцоондоо-1
хүний хоол-боловсруулах-эрхтэн-тогтолцоондоо-1
Geepilmaa Monhbat
3.1 hool bolovsruulah erhten togtoltsoo
3.1  hool bolovsruulah erhten togtoltsoo3.1  hool bolovsruulah erhten togtoltsoo
3.1 hool bolovsruulah erhten togtoltsoo
lodoodondoo
эрүүл бие зөв хоололт
эрүүл бие зөв хоололтэрүүл бие зөв хоололт
эрүүл бие зөв хоололт
Ankhzaya Zaya
Х.Толхын Хоол боловсрон шингэхүйн физиологи.pptx
Х.Толхын Хоол боловсрон шингэхүйн физиологи.pptxХ.Толхын Хоол боловсрон шингэхүйн физиологи.pptx
Х.Толхын Хоол боловсрон шингэхүйн физиологи.pptx
TolkishKhairat
эрүүл энерги эрүүлжих ухаан (2)
эрүүл энерги эрүүлжих ухаан (2)эрүүл энерги эрүүлжих ухаан (2)
эрүүл энерги эрүүлжих ухаан (2)
Munkhuu Emchbagsh
буруу хооллолт
 буруу хооллолт буруу хооллолт
буруу хооллолт
bagsh4a
Өөрөө өөрийгөө эрүүлжүүлэх цуврал хичээл
Өөрөө өөрийгөө эрүүлжүүлэх цуврал хичээлӨөрөө өөрийгөө эрүүлжүүлэх цуврал хичээл
Өөрөө өөрийгөө эрүүлжүүлэх цуврал хичээл
Munkhuu Emchbagsh

More from Oidov Tungaa (20)

2 erveehii
2 erveehii2 erveehii
2 erveehii
Oidov Tungaa
7.ppt цэцэг
7.ppt цэцэг7.ppt цэцэг
7.ppt цэцэг
Oidov Tungaa
хромосомын тоо
хромосомын тоохромосомын тоо
хромосомын тоо
Oidov Tungaa
ялгаруулах эрхтэн тогтолцоо
ялгаруулах эрхтэн тогтолцооялгаруулах эрхтэн тогтолцоо
ялгаруулах эрхтэн тогтолцоо
Oidov Tungaa
хүний цээ
хүний цээхүний цээ
хүний цээ
Oidov Tungaa
амьтдын хоол боловсруулах эрхтэн
амьтдын хоол боловсруулах эрхтэнамьтдын хоол боловсруулах эрхтэн
амьтдын хоол боловсруулах эрхтэн
Oidov Tungaa
Amitnii aimag
Amitnii aimagAmitnii aimag
Amitnii aimag
Oidov Tungaa
Amitni amisgalah erhten
Amitni amisgalah erhtenAmitni amisgalah erhten
Amitni amisgalah erhten
Oidov Tungaa
ургамлын үржлийн эрхтэн
ургамлын үржлийн эрхтэнургамлын үржлийн эрхтэн
ургамлын үржлийн эрхтэн
Oidov Tungaa
эсийн онол,эсийн ангилал
эсийн онол,эсийн ангилал эсийн онол,эсийн ангилал
эсийн онол,эсийн ангилал
Oidov Tungaa
эсийн мембрант бүтэцгүй эрхтэнцэрүүд
эсийн мембрант бүтэцгүй  эрхтэнцэрүүдэсийн мембрант бүтэцгүй  эрхтэнцэрүүд
эсийн мембрант бүтэцгүй эрхтэнцэрүүд
Oidov Tungaa
эсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүд
эсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүдэсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүд
эсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүд
Oidov Tungaa
эсийн бүтэц бүрхүүл бөөм сийвэн
эсийн бүтэц бүрхүүл бөөм  сийвэнэсийн бүтэц бүрхүүл бөөм  сийвэн
эсийн бүтэц бүрхүүл бөөм сийвэн
Oidov Tungaa
арьсан бүрхүүл
арьсан бүрхүүларьсан бүрхүүл
арьсан бүрхүүл
Oidov Tungaa
амьтны араг яс
амьтны араг ясамьтны араг яс
амьтны араг яс
Oidov Tungaa
ус хүний эрүүл мэндэд
ус хүний эрүүл мэндэдус хүний эрүүл мэндэд
ус хүний эрүүл мэндэд
Oidov Tungaa
ч.дарвины сургаал гарах нөхцөл Pptx
ч.дарвины сургаал гарах нөхцөл Pptxч.дарвины сургаал гарах нөхцөл Pptx
ч.дарвины сургаал гарах нөхцөл Pptx
Oidov Tungaa
онтогенез хөгжил
онтогенез хөгжилонтогенез хөгжил
онтогенез хөгжил
Oidov Tungaa
хромосомын тоо
хромосомын тоохромосомын тоо
хромосомын тоо
Oidov Tungaa
ялгаруулах эрхтэн тогтолцоо
ялгаруулах эрхтэн тогтолцооялгаруулах эрхтэн тогтолцоо
ялгаруулах эрхтэн тогтолцоо
Oidov Tungaa
амьтдын хоол боловсруулах эрхтэн
амьтдын хоол боловсруулах эрхтэнамьтдын хоол боловсруулах эрхтэн
амьтдын хоол боловсруулах эрхтэн
Oidov Tungaa
ургамлын үржлийн эрхтэн
ургамлын үржлийн эрхтэнургамлын үржлийн эрхтэн
ургамлын үржлийн эрхтэн
Oidov Tungaa
эсийн онол,эсийн ангилал
эсийн онол,эсийн ангилал эсийн онол,эсийн ангилал
эсийн онол,эсийн ангилал
Oidov Tungaa
эсийн мембрант бүтэцгүй эрхтэнцэрүүд
эсийн мембрант бүтэцгүй  эрхтэнцэрүүдэсийн мембрант бүтэцгүй  эрхтэнцэрүүд
эсийн мембрант бүтэцгүй эрхтэнцэрүүд
Oidov Tungaa
эсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүд
эсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүдэсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүд
эсийн дан мембрант эрхтэ нцэрүүд
Oidov Tungaa
эсийн бүтэц бүрхүүл бөөм сийвэн
эсийн бүтэц бүрхүүл бөөм  сийвэнэсийн бүтэц бүрхүүл бөөм  сийвэн
эсийн бүтэц бүрхүүл бөөм сийвэн
Oidov Tungaa
арьсан бүрхүүл
арьсан бүрхүүларьсан бүрхүүл
арьсан бүрхүүл
Oidov Tungaa
амьтны араг яс
амьтны араг ясамьтны араг яс
амьтны араг яс
Oidov Tungaa
ус хүний эрүүл мэндэд
ус хүний эрүүл мэндэдус хүний эрүүл мэндэд
ус хүний эрүүл мэндэд
Oidov Tungaa
ч.дарвины сургаал гарах нөхцөл Pptx
ч.дарвины сургаал гарах нөхцөл Pptxч.дарвины сургаал гарах нөхцөл Pptx
ч.дарвины сургаал гарах нөхцөл Pptx
Oidov Tungaa
онтогенез хөгжил
онтогенез хөгжилонтогенез хөгжил
онтогенез хөгжил
Oidov Tungaa

хүний хоол боловсруулах эрхтэн

  • 1. Бид: Идэхийн тулд амьдардаг уу? Амьдрахын тулд иддэг үү?
  • 2. Хичээлийн зорилт  Амны хөндийд хоол боловсрох  Ходоодонд хоол боловсрох  Нарийн гэдсэнд хоол боловсрох  Бүдүүн гэдэсний үйл ажиллагаа
  • 5. Зажилж идвэл хоол Залгиж идвэл хор
  • 7. ХООЛ ХҮНСНИЙ БҮТЭЭГДЭХҮҮН ТАЛХ ХИАМ ЦӨЦГИЙН ТОС ХООЛ ТЭЖЭЭЛИЙН БОДИС ХООЛ БОЛОВСРУУ- ЛАХ ЭРХТЭН БА ШҮҮС ЭНГИЙН НЭГДЭЛ ЭД ЭС ЦУС
  • 8. ХООЛ ХҮНСНИЙ БҮТЭЭГДЭХҮҮН ТАЛХ ХИАМ ЦӨЦГИЙН ТОС ХООЛ ТЭЖЭЭЛИЙН БОДИС НҮҮРС УС УУРАГ ӨӨХ ТОС ХООЛ БОЛОВСРУУ- ЛАХ ЭРХТЭН БА ШҮҮС ЭНГИЙН НЭГДЭЛ Глюкоз Амин хүчил Глицерин + өөхний дээд хүчил ЭД ЭС ЦУС
  • 9. Би таны амны хөндий байна  1. Миний нэр: Амны хөндий  2. Миний бүтцийн хэсгүүд: 1. Хэл 2. Шүд 3. Шүлсний булчирхай  3. Миний хийдэг ажил: 1. Хоолыг шүдээрээ жижиглэдэг. 2. Шүлсээрээ дэвтээнэ. 3. Шүлснийхээ нөлөөгөөр нүүрс-усыг задална.  Эдгээр ажлыг хийхэд гол үүрэгтэй хоол боловсруулах шүүс бол шүлс юм.  Миний шүлс 37-38° ын хэмд сул шүлтлэг орчинд цардуулыг задална. Энэ орчин өөрчлөгдвөл цардуулд үйлчлэхгүй.  Мөн хүн чамайг тамхи татвал миний шүлс их гардаг боловч тамхины хортой бодис ферментийн маань идэвхийг сулруулдаг тул цардуулыг бүрэн задалж чадахгүй.  Бас шүлс шүлтлэг орчинтой байвал шүдний маань паалан ч бөх бат байдаг.  Харин хүүхдүүд та нар чихэр идэж шүлсийг маань хүчиллэг болгосноор шүдний пааланг маань хэврэг болгодог юм шүү. Би ийм л чухал эрхтэн тул ямагт эрүүл цэвэр байлгаарай.
  • 16. Би таны ходоод байна  1. Миний нэр: Ходоод  2. Миний бүтцийн хэсгүүд: 1. Улаан хоолойтой нийлдэг хэсгийг амсар гэнэ. 2. 12 нугалаа гэдэстэй нийлдэг хэсгийг нугалуур гэнэ. 3. Дотор тал минь салст бүрхэвчээр хучигдсан байдаг. 4. Би булчинлаг эрхтэн.  3. Миний хийдэг ажил:  Та бүхний идсэн хоолноос зөвхөн уургийг энгийн нэгдэл болох амин хүчил болгон задална.  Уг ажлыг хийхэд гол үүрэгтэй хоол боловсруулах шүүс салст бүрхэвчнээс минь ялгардаг ходоодны шүүс юм.  Миний шүүсний найрлаганд:  Давсны хүчил ба уураг задалдаг пепсин гэдэг фермент ялгардаг.  Чулууг ч хайлуулах энэ давсны хүчил мах болон уургийг задлахадтусалж пепсин ферментийг идэвхжүүлдэг ба нянг устгадаг.  Заримдаа таны буруугаас болж миний шүүсэнд дасны хүчил дутагдснаар хоолоо боловсруулж чадахгүй би их зовдог  Ердийн үед би 1.5-2 цагт хоолыг боловсруулна. Харин өөх тос нүүрс-усыг задалж чадахгүй нарийн гэдэс рүү дамжуулдаг.
  • 23. Би таны элэг байна  1. Миний нэр: Элэг  2. Миний бүтэц: Би бол хүний биеийн хамгийн том булчирхай билээ.  3. Миний хийдэг ажил: 1. Хортой бодисийг хоргүйжүүлдэг,нянгийн үржлийг саатуулдаг тул намайг хоол боловсруулах эрхтний цагдаагийн газар ч гэж нэрлэдэг. 2.Өөрөөсөө цөсийг ялгаруулж 12 нугалаа гэдсэнд оруулаад нойр булчирхайн шүүсний ферментүүдийг идэвхжүүлж өөх тосыг задлахад тусладаг.  Хэдийгээр би хортой зүйлийг хоргүйжүүлж байдаг ч их хэмжээний хортой зүйлд хордож үйл ажиллагаагаа явуулж чадахгүй болдог. Хэрвээ би гэмтвэл цөсөө ялгаруулж чадахгүй болж хоол боловсруулах үйл ажиллагаа алдагдана.  Намайг хайрлаарай
  • 28. Би таны нойр булчирхай  1. Миний нэр: Нойр булчирхай  2. Миний бүтэц: Би ходоодны дор оршдог хэн ч анзаардаггүй жижигхэн булчирхай юм. Гэвч би хүний биед маш чухал үүрэгтэй.  3. Миний хийдэг ажил: Би хоол боловсруулах хэд хэдэн фермент үйлдвэрлэдэг бөгөөд тэдгээр ферментүүд нь 12 нугалаа гэдсэнд орж бүх төрлийн бодисыг задлах чадвартай. Би:  Уургийг амин хүчил  нүүрс-ус глюкоз  өөх тос (глицерин+өөхний дээд хүчил) болгон задалж таны эд эсэд нэвтрэхэд бэлэн болгодог. Энэ үйл явцад цөс тусладаг гэдгээ та бүхэнд хэлсэн билээ.
  • 32. Би таны нарийн гэдэс байна  1. Миний нэр: Нарийн гэдэс  2. Миний бүтэц: 1. Би маш урт таны өндрөөс 3-4 дахин урт 2. Миний ходоодтой ниилсэн хэсгийг 12 нугалаа гэдэс гэдэг.Энэ хэсэгт цөс нойр булчирхайн цорго орж ирдэг. 3. Үлдсэн хэсгийг минь өлөн гэдэс,цутгалан гэдэс гэж нэрлэдэг.  3. Миний хийдэг ажил: - Миний эхний хэсэг болох 12 нугалаа гэдсэнд та бүхэнтэй танилцсан цөс, нойр булчирхайн нөлөөгөөр уураг, өөх тос, нүүрс-ус задарч энгийн нэгдэл болно. - Өлөн ба цутгалан гэдэсний минь дотоод салст бүрхэвчээсээ гэдэсний шүүс ялгаруулж боловсорч дуусаагүй хоолыг задалж дуусгаад энгиийн нэгдлүүд болгож ханаараа шимэгдүүлж цусаар дамжуулан эд эсүүдэд хүргэдэг. - Цутгалан гэдэс маань хоол тэжээлээс биед шимэгдээгүй хэсгийг бүдүүн гэдэс рүү дамжуулдаг.
  • 37. Би таны бүдүүн гэдэс байна.  1. Миний нэр: Бүдүүн гэдэс  2. Миний бүтэц: 1.5-2 м урт, нарийн гэдсийг жаазалж байрладаг,хэлхээтэй эрх шиг хэлбэртэй.  3. Миний хийдэг ажил: - Би нарийн гэдсэнд боловсроогүй хоолны үлдэгдлийг хүлээн авч 12 цагийн турш хадгалж усыг нь цус руу шимэгдүүлж өтгөн ялгадас үүсгэдэг. - Миний өөр нэг чухал үүргийг Монголын эрдэмтэн биологич доктор Ж.Шагж нээсэн. - Энэ нь би дулааны эрчим хүч үүсгэх чадвартайг нээсэн явдал юм. - Мөн миний мухар хэсэгт байрладаг өт маягийн унжлагыг мухар олгой гэдэг. Энэ нь амархан боловсордоггүй ургамлын гаралтай хоолыг задалдаг. Мухар олгойд маань өвчин үүсгэгч нян орсноос үрэвсдгийг та нар мухар олгой ургалаа гэдэг.
  • 41. ХООЛ ХҮНСНИЙ БҮТЭЭГДЭХҮҮН ТАЛХ ХИАМ ЦӨЦГИЙН ТОС ХООЛ ТЭЖЭЭЛИЙН БОДИС НҮҮРС УС УУРАГ ӨӨХ ТОС ХООЛ БОЛОВСРУУ- ЛАХ ЭРХТЭН БА ШҮҮС Амны хөндийд шүлс Нарийн гэдсэнд нойр булчирхайн шүүс, гэдэсний шүүс Ходоодонд ходоодны шүүс Нарийн гэдсэнд цөс, нойр булчирхайн шүүс, гэдэсний шүүс ЭНГИЙН НЭГДЭЛ Глюкоз Амин хүчил Глицерин + өөхний дээд хүчил ЭД ЭС ЦУС