More Related Content
What's hot (20)
Viewers also liked (18)
Similar to Үхрийг ханаж, хатгах (20)
Үхрийг ханаж, хатгах
- 1. ҮХЭРТ ТҮГЭЭМЭЛ ТОХИОЛДДОГ ӨВЧИН ЭМГЭГИЙГ ХАНАХ, ХАТГАХ ЗАСЛААР ЭМЧЛЭХ Семинар 5
- 2. Адуунд хатгах цэгүүдийг нэрлэнэ үү? Зөв буюу зүүн талаас Буруу буюу баруун талаас
- 3. Сэдвийн зорилго Үхэрт түгээмэл ханаж, хатгах цэгүүдийн шинжлэх ухааны нэршил байршил хатгах заалт, аргачлалын талаар ойлголт авна.
- 4. ҮХРИЙГ ХАНАХ, ХАТГАХ ЗАСЛААР ЭМЧЛЭХ Адуутай харьцуулбал үхэрт ханах заслыг бага хийдэг. Энэ нь уг амьтны биологи- физиологийн онцлогтой уялдаатай болно. Тухайлбал: Үхрийн өнгөц хураагуур судас адууныхаас цөөн Арьс давхарга зузаан Өөх тосны нөөцлүүр болон эд эсийн найрлага ханасан тосны хүчил ихтэй зэрэг онцлог бий. Харин манай малчид үхэрт тараглуулах зорилгоор ханах заслыг нэлээд түгээмэл хийдэг.
- 5. Эрдэмтэн Ж.Отгондаваа (1997) Ханах заслын нөлөөгөөр үхрийн амьдын жин, цусны дүрст бүтцийн өөрчлөлтийг судлаж чухал дүгнэлтэнд хүрчээ. Тэрчлэн үхэрт ханах засал голчлон хийдэг 21 судсыг анатомын байршилд харьцуулан судалж бичлэг хийсэн байна.
- 6. Чихний судас (v.auricularis) Чихний дэлбээний дотор ба гадна гадаргууд орших хураагуур судас. Монголын малчид малын олон өвчний үед чих имнэх, цуулах аргаар эмчилгээ хийдэг нь сонирхол татсан зүйл юм. • Заалт: Угтал ба жинхэнэ ходоодны үрэвсэл, гэдэсний салст үрэвсэл, дотор халууны үед чихний судсыг гурвалжин зүүгээр хатгаж ялимгүй цус гаргана.
- 7. Хамрын толионы цэг (planumnasolabialis) • Хамрын толионы дээд хөвөөны голд хамрын толь, арьс хоёрын нийлэх цэгт орших түрэм заслын цэг юм. • Заалт: Хямраа, уушиг гуурсан хоолойн үрэвсэл, угтал ба жинхэнэ ходоодны үрэвслийн үед 1 см гүн хатгана. Цус ялимгүй шүүрэн гарна.
- 8. Хэлний доорхи судас (v. sublingualis) • Хэлний дор орших хоёр хөх судас. • Заалт: Хялуутах, хэл, багалзуур хавдах, залгиурын мэдрэлийн саа болох үед уг судсыг гурвалжин зүү, бага гарын хануураар ханана.Тугалын хялуутах шинж бүхий ходоод-гэдэсний эмгэгийн үед энэ судсыг ханахад 71 хувийн эдгэрэлттэй байгааг дэд доктор Ж.Отгондаваа судлан тогтоожээ.
- 9. Хий шулуутгах цэг (foramen nasopalatinum) • Хатуу тагнайн урд орших хос нүх хийгээд цаашаа суваг үүсгэн нармайн нүхээр нээгдэнэ. • Заалт: Гүзээ хийгээр дүүрэх, угтвар ходоодны агшилт сулрах үед уг сувгаар нарийхан нойтон бургасны хальсыг авч шургуулах ажилбар юм. Бургасны урт 15-20 см. Бургасны үзүүр залгиурын салстыг цочроож улмаар хэхрэх рефлекс үүсгэж, гүзээний хийг гаргадаг гэж үздэг.
- 10. Доод уруулын цэг (Labium ventralis) • Доод уруулын арьс, салст хоёрын нийлэх заагт орших судас. • Заалт. Амны хөндий, гүзээ болон сархигны үрэвсэл, ходоодны хурц тэлэлт, сархинагт баас хатах, бөөлжих зэрэг эмгэгийн үед уг судсыг хануурын жижиг өргөн хутгаар 0,6-1 см гүн хатгана.
- 11. Чамархайн судас (v. facialis transversalis). • Нүдний гадна булангаас хойш оршино. Адуутай жишвэл харьцангуй гүнд бий. • Заалт: Нүдний үрэвслийн үед.
- 12. Гүрээний судас (v. jugularia) • Үхрийн гүрээний хонхорт орших том судас. • Заалт: Уушигны халууралт, тэжээлийн хордлого, цус тогтноших болон бөөрний үрэвслийн үед ханаж цус авна. Мөн таргалуулах зорилгоор 8 мл/кг тооцож цус авдаг.
- 13. Хааны судас (v. mediana) • Богтосны дотор гадаргууд өнгөц орших судас. • Заалт: Ханиад, уушигны болон гялтангын үрэвсэл, цээжний усан хаван, өвдөгний үеийн үрэвслийн үед ханана.
- 14. Хасны судас (v. saphena medialis) • Гуяаны дотор ханад тод мэдэгдэх судас. • Заалт: Цусны эргэлтийн хэм алдагдах, хойд хөлийн догол, тэжээл болон шээс ялгаруулах эрхтний эмгэгийн үед ханана. Мөн таргалуулах зорилгоор ханаж болдог.
- 15. Турууны салаан судас • Туурайн салаанаас 1,6 см орчим дээш гол судас. • Заалт: Тугал чацга алдах, гүзээ хийгээр дүүрэх, туурайн салаа хавдах үед ханана.
- 16. Үхэр дэлүүтэх Эрдэс тэжээлээр тогтмол хангаагүйгээс шавар шороо долоох, шавартай ус уух зэргээс тэжээл боловсруулах эрхтнүүдийн үйл ажиллагаа хямарснаас үүсдэг хатгалга хэлбэрийн өвчин юм. Эмчилгээ: Үндсэн арга бол дэлүү хатгах юм. Үхрийн буруу талд нь дэлэнгээс урагш өвчүүний бүдэрхийн дагуу явсан бүдүүн судсыг дагуулан тэмтэрч үзэхэд хуруу ором хонхор тохиолдох бөгөөд тэр хонхорт эрхий хуруугаа чанга дарж хурууныхаа хажуугаар шөвгөөр хоёр хуруу буюу 3-5 см гүн хатгаж, шөвгийг сул тавьж түр зуур орхино. Хэрэв онож хатгасан бол шөвөгний бариул салганаж байдаг.
- 17. Үхрийн гүзээ хийгээр дүүрэх Үхрийн гүзээ хийгээр дүүрч өрц рүү нь шахаж дарснаас болж зүрхний ажиллагаа, амьсгалд бэрхшээл учруулснаас мал түгшиж амьсгаадан амь тэмцэх бөгөөд даруй засал хийхгүй бол үхнэ. Эмчилгээ: Хэлийг байн байн татах, аманд нь хөндлөн мод зуулгах зэргээр хэхрүүлэх, гүзээг илэх арга хийнэ. Мөн дотуур нь үнс, хөө, модны нүүрсийг нунтаглаж устай хольж өгнө. Хатгах цэг: Зөв талын өлөнгийн хонхорт сүүлчийн хавирга болон ташаан толгой холбосон шугамын дун харцаганы хөндлөн сэртэнгээс дөрвөн хуруу доош зайд хэмжиж баруун талын хөлийн богтосны үеийг чиглүүлж 1 см-ээс хэтрэхгүй диаметртэй 10-12 см урт троакараар хатгана. Хатгасны дараа троакарын голыг сугалан авч, хонгионы нүхийг байн байн хурууны өндгөөр дарж, аажим хийг гаргана.
- 18. Үхэр дээр ханаж, хатгах гол цэгүүд Хамрын толионы цэг Хий шулуутгах цэг Хэлний угын судас Доод уруулын судас Чамархайн судас Чихний судас Гүрээний судас Турууны судас Дэлүү хатгах Хааны судас Хасны судас хатгах Гүзээ хатгах