�ݺ�ߣ

Чихрийн шижин өвчний эмчилгээний хоолны зохицуулагч шинж чанарын судалгаа Докторант Л.Цэрэнпүрэв Шинжлэх ухааны удирдагч Б.Саранцэцэг (Sc.D) Г . Лхагваа (Sc.D)

Судалгааны үндэслэл Чихрийн шижин өвчний тархалт, хоол шим тэжээлийн онцлог Клиник, сувиллын эмчилгээний хоол

Судалгааны зорилго , зорилт Зорилго: Чихрийн шижин өвчний /ЧШӨ/ эмчилгээний хоол ( адууны маханд суурилсан )- ны зохицуулагч шинж чанарыг судалж эмчилгээний үр нөлөөг ЧШӨ зориуд үүсгэсэн лабораторийн амьтанд туршиж, клиникийн практикт нэвтрүүлэх Зорилт: II хэлбэрийн ЧШӨ-ний тархалтын байдал, хоол шим тэжээлийн онцлог, ЧШӨ-тэй хүмүүсийн бодит хооллолтонд судалгаа хийж үнэлэлт, дүгнэлт өгөх

Зорилт: ЧШӨ-ний эмчилгээний хоол îíä шим тэжээл ( уураг, аминхүчил, тосны хүчил, нүүрс ус, аминдэм, эрдэс бодис ) -ийн үнэлгээ өгч, эмчилгээний хоолны çîõèñòîé жорыг тэдгээрийн зохицуулагч үйлчлэлд үндэслэн боловсруулж клиникийн болон өвчтний гэрийн бодит хоолтой харьцуулан судлах Эмчилгээний хоолны нөлөөллийг ЧШӨ зориуд үүсгэсэн лабораторийн амьтанд туршиж судла õ Эмчилгээний хоолны клиникийн туршилт хийж, эмнэлэг сувиллын практикт нэвтрүүлэх

Судалгааны шинэлэг тал Чихрийн шижин өвчний онцлог, хүнсний зохицуулагч үйлчлэлийн судалгааны шинэ үр дүнг авч үзсэний үндсэн дээр зохион бүтээсэн эмчилгээний хоол нь өвчтний биеийн жин, нас, хүйс, хөдөлмөр болон амьдралын нөхцөл зэрэг олон хүчин зүйлээс хамааруулан хоолны илчлэгийг зохицуулахад чиглэсэн дэлхий нэг чиглэлтэй хандлагыг өөрчилж байгаад оршино.

Судалгааны практик ач холбогдол Өвчтний биеийн жин, нас, хүйс, хөдөлмөр болон амьдралын нөхцөл зэрэг олон хүчин зүйлээс хамааруулан хоолны илчлэгийг хянах эмчилгээний өнөөгийн хандлагыг өөрчилж, эдгээр нөхцлүүдээс үл хамааран ЧШӨ-ний аль ч хэлбэрт тохирох эмчилгээний хоолны шинэ технологи бий болсон. ЧШӨ-ний эмчилгээний хоолны зохицуулагч шинж чанарыг лабораторийн амьтанд туршиж, клиникийн нөхцөлд судалж баталгаажуулсан. Эмчилгээний хоол нь ЧШӨ-ний эмчилгээг идэвхжүүлэн дэмжих, илааршилд хүргэх боломжтойг тогтоосон.

Хамгаалалтанд оруулах шинжлэх ухааны үндсэн асуудал Эмчилгээний хоолны шимт бодисын бүрдлийг клиникийн болон өвчтний гэрийн бодит хоолтой харьцуулсан судалгааны дүн Эмчилгээний хоолны зохицуулагч шинж чанарыг цусны ийлдсийн биохимийн үзүүлэлтээр чихрийн шижин өвчний хурц болон архаг хэлбэр зохиомлоор үүсгэсэн амьтан дээр туршиж судалсан дүн Эмчилгээний хоолны элэгний эсийн мембран хамгаалах антиоксидант үйлдэл болон туршилтын амьтны нойр булчирхайн эсэд эмчилгээний хоолны нөлөөллийг гистологи-морфологийн аргаар тандан судалсан дүн Эмчилгээний хоолны зохицуулагч шинж чанарыг II хэлбэрийн чихрийн шижин өвчний жишээн дээр клиникийн нөхцөлд судалсан үр дүн

Сэдвийн судлагдсан байдал Манай орны хувьд чихрийн шижин өвчнийг хоол хүнсний тусламжтай илааршуулах чиглэлээр судлаач Б. Аръяа / 1997/ , ЧШӨ –тэй хүмүүсийн бодит хооллолт, антропометрийн үзүүлэлтийг тодорхойлсон судалгаа Д. Эржен, Ч. Өлзийбүрэн, Х. Алтайсайхан /2003/, Д. Отгонтуяа, Д. Ганзориг, Б.Энхтунгалаг /2004/ нар хийсэн байна.

СУДАЛГААНЫ АРГА ЗҮЙ, ОБЬЕКТ Чихрийн шижин өвчний эмчилгээний хоолны зохицуулагч шинж чанар ( бүтэц, найрлага, физик-химийн онцлог ) -ыг судалгааны обьект болгож, түүхий эдийн шинж чанар, онцлогт тулгуурлан эмчилгээний хоолны технологи боловсруулан үр дүнг биологийн судалгааны болон эмнэл зүйн судалгаа гэсэн харилцан уялдаа бүхий дэс дарааллын зарчмыг баримтлан, судалгаа шинжилгээний ажлыг задлан шинжилгээ-туршилтын аргаар гүйцэтгэв.

Судалгаа шинжилгээний арга зүйн нэгдсэн товчоо

Эмчилгээний хоолны цэсний бүрэлдэхүүн Хооллох цаг Хоолны нэр 8 00 Өглөөний эмчилгээний хоол Төрөл бүрийн будааны сүүтэй чанамал Хивэгтэй хар талх Хярам 11 00 Бага үдийн эмчилгээний хоол Ээдэмт сүү 12 30 Их үдийн эмчилгээний хоол Төрөл бүрийн зууш Ногооны зутан шөл Зориулалтын II хоол Амттан Хар талх Байхуу цай 16 00 Их үдийн дараах эмчилгээний хоол Төрөл бүрийн жимс, ногооны шүүс Нарийн боов 19 00 Оройн хоол 1.Зориулалтын хоол 2.Хярам 20 00 Унтахын өмнө Шинэ тараг, буцалсан аарц

Эмчилгээний хоолны илч хуваарилалт

ХООЛНЫ ХАРЬЦУУЛСАН СУДАЛГААНЫ ДҮН

Эмчилгээний, гэрийн бодит, 9- р ширээний хоолны шимт бодисын харьцаа Шинээр зохион бүтээсэн эмчилгээний хоолны шимт бодисын харьцаа ЧШӨ-ний талаарх ДЭМБ-ийн баримтлалтай (1:1:3) – ойролцоо байна.

Хоолны нийт илчлэгт уураг, өөх тос, нүүрс усны эзлэх хувь

Хоолны нийт илчлэгт тосны хүчлийн эзлэх хэмжээ

Хоолны амин дэм, эрдэс бодисын харьцуулсан үзүүлэлт № Амин дэм, эрдэс бодис Хоолоор авч буй хэмжээ,мг МУ-ын зөвлөмж хэмжээ [ 4 2 ] Эмчилгээний шинэ хоол, (бидний судалгаа) Гэрийн хоол 9 –р ширээний хоол 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Àìèíäýì À Àìèíäýì Ñ Àìèíäýì Â1 Àìèíäýì Â2 Àìèíäýì ÐÐ Àìèíäýì Å Êàëüöè Ôîñôîð Òºìºð Íàòðè Ìàãíè Êàëè 1.41 157.4 2.14 1.78 17.8 15.6 1024.7 782.3 13.7 379.9 150.6 2072.7 1.46 130.4 1.4 1.5 19.3 11.3 1193.4 825.2 17.8 628.5 192.3 2711.4 0.76 65.7 0.65 0.72 9.4 7.3 586.6 398.4 6.98 305.3 95.3 1267.8 1 90 1.2 1.5 16.5 8-10 * 1000 700 14 500 * 400 2000 *

Хоолны аминхүчлийн харьцуулсан үзүүлэлт № Аминхүчил Хоолоор авах хэмжээ, мг МУ-ын зөвлөмж хэмжээ [ 4 2 ] Эмчилгээний шинэ хоол (бидний судалгаа) Гэрийн хоол 9-р ширээний хоол Үл орлогдох аминхүчил 1 2 3 4 5 6 7 8 Валин Изолейцин Лейцин Лизин Метионин Треонин Триптофан Фенилаланин 3315.3 2770.6 4426.5 3210.7 1911.2 2369.2 905.4 2891.6 4135.8 4325.3 6418.2 4854.3 2293.4 3211.2 1094.7 3486.4 1693.5 1086.1 2174.7 1946.2 798.3 1078.1 576.5 1557.7 3000-4000 3000-4000 4000-6000 3000-5000 2000-4000 2000-3000 1000 2000-4000 Орлогдох амин хүчил 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Аланин Арганин Аспарагины хүчил Гистидин Глицин Глютамины хүчил Пролин Серин Тирозин Цистин 2832.5 3151.6 5251.9 1570.3 2138.5 14596.2 5127.5 2833.4 2219.5 1011.8 3282.5 3802.9 5485.6 2103.8 2895.6 16150.2 5825.3 3912.6 3135.2 1178.9 1622.8 1976.4 2753.1 997.7 1345.9 8194.6 2177.7 1261.3 1852.1 695.1 3000 5000-6000 6000 1500-2000 - 16000 5000 3000 3000-4000 2000-3000

БИОЛОГИЙН ТУРШИЛТ, ЭМНЭЛЗҮЙН СУДАЛГААНЫ ДҮН

Эмчилгээний хоолны антиоксидант идэвхийн судалгааны дүн ( хэт исэлдэлтийн процесс өдөөсний дараах 0 ба 30 мин дараа МДА-ийн агууламж )

Эмчилгээний хоолны нөлөөллийг ЧШӨ-ний хурц хэлбэр зориудаар үүсгэсэн лабораторийн амьтанд туршиж судалсан дүн

Эмчилгээний хоолны нөлөөллийг ЧШӨ-ний архаг хэлбэр зориудаар үүсгэсэн лабораторийн амьтанд туршиж судалсан дүн

Гистологи-морфологийн судалгааны дүн Эрүүл амьтны нойр булчирхайн бүтэц а. Гадаад шүүрлийн цоргосог хэлбэр б. Дотоод шүүрлийн Лангергансын арал в. Хэлтэнцэр ба дэлбэнцэр хоорондын эслэгийн зай Гадаад шүүрлийн булчирхайнууд дэлбэрхэг нягт байрласан бүтэцтэй. Лангергансын арлын бүтэц дугираг зуйван, томовтор хэвийн. Венийн судасны цус дүүрэлт хэвийн, орчны өөх нэвчдэсгүй.

Хяналтын бүлгийн амьтны нойр булчирхайн бүтэц а . Дэлбэнцэр завсрын эслэг дэх үрэвслийн нэвчдэс а , судасны өргөсөлт, цус харвалт б. Булчирхайн цоргоны завсрын бодис, тойрны өөх их хэмжээний нэвчдэстэй . Лангергансын аралд үрэвслийн нэвчдэстэй. Булчирхайн ацинусын завсраар дэлбэн хоорондын холбох эд, тойрны өөх үрэвслийн нэвчдэстэй. Лангергансын арал цөөн тооны үрэвслийн эс агуулсан хэд хэдэн тунгалагийн зангилгаа харагдана .

Диабетомон+адууны махтай хоолоор хооллосон бүлгийн амьтны нойр булчирхайн бүтэц а . Дэлбэнцэр завсрын хөөнгөшил, үрэвслийн эс цөөрсөн. б. Гадаад шүүрлийн булчирхайн доторхи бага зэргийн судасжилт Булчирхайн дэлбэн ацинус нягт тод ялгарсан. Завсрын бодис өөх зэрэгт нэвчдэс цөөн. Лангергансын аралд үрэвслийн нэвчдэсгүй тодорхой харагдана. Завсрын эдэд ба тойрны өөхөн эдэд үрэвслийн нэвчдэс үл харагдана.

Диабетомон+үхрийн махтай хоолоор хооллосон бүлгийн амьтны нойр булчирхайн бүтэц а.Дэлбэнцэр хоорондын эслэг дэх үрэвслийн нэвчдэс, холбох эдийн эхлэл ургалт, судасжилт, өөрчлөлт Гадаад шүүрлийн булчирхайн завсруудаар орчны өөхөн эдийн нэлээд хэсэгт үрэвслийн эсийн нэвчдэстэй. Лангергансын аралд үрэвслийн нэвчдэстэй

Малын махны зохицуулагч шинж чанар ба чихрийн шижин өвчний хамаарлын динамик загвар ( адууны махны жишээн дээр ) Àäóóíû ìàõ-ñèñòåì Чèõðèéí øèæèí ºâчèí- ЧØª-èé èëààðøèë ñèñòåì (-ÀÒÔ  èõ (Ýñèéí á¿ðõ¿¿ë áàéðëàëä: -ÍÀÄÔÍ  èõ -  òºëºâ  - ãëþêîç  - ä óëààí  èõ - èíñóëèí-èíñóëèí - триглицирид  -õàíàñàí õ¿чèë 42.1% - òèðîçèí, ñåðèíêèíàç - ÁÍËÏ  -1 õàíààã¿é òîñíû ôåðìåíòèéí èäýâõ  - ÈÍËÏ  õ¿чèë 33.9%  -ãëþêîç çººãч óóðãèéí   -îëîí õàíààã¿é íèéëýãæèëò  òîñíû õ¿чèë 21.7%, Ýñèéí öºì áàéðëàëä: ¿õðèéí ìàõíààñ - ÀÒÔ íèéëýãæèëò  2.8 äàõèí èõ) /ãëþêîç ººðºº õàìãèéí ãîë äîíàòîð, ýñýä îðîõã¿é ¿åä Ýñýä ÀÒÔ íèéëýãæèëò áóóðíà/ Äèàáåòîìîí + àäóóíû ìàõòàé èíñóëèí-èíñóëèí ðåöåïòîðûí õîîëîîð õîîëëîñîí õàðõíû ¿éë ч ëýë  íîéð áóëчèðõàéí á¿òýö òèðîçèíêèíàçàãèéí èäýâõ и  à. Äýëáýíöýð çàâñðûí õººíãºøèë, /ÀÒÔ äóòñàí/ ¿ðýâñëèéí ýñ öººðñºí ãëþêîç з ººã ч óóðãóóäûí á. Ãàäààä ø¿¿ðëèéí áóëчèðõàéí ôîñôîðæèí èäýâõæèëò  , äîòîðõè áàãà çýðãèéí ñóäàñæèëò ÀÒÔ äóòñàí ) Çàâñðûí ýäýä áà òîéðíû ººõºí ýäýä ¿ðýâñëèéí íýâчäýñã¿é

Малын махны зохицуулагч шинж чанар ба чихрийн шижин өвчний хамаарлын динамик загвар ( үхрийн махны жишээн дээр ) ¯õðèéí ìàõ-ñèñòåì Ч èõðèéí øèæèí ºâ ч èí- Ч Øª àðõàãøèæ ¿ãäðýõ (-ÀÒÔ  áàãà (Ýñèéí á¿ðõ¿¿ë áàéðëàëä: -ÍÀÄÔÍ  áàãà -  òºëºâ  - ãëþêîç  - ä óëààí  áàãà - èíñóëèí-èíñóëèí - òðèãëèöеðèä  -óóðàã 20.4% ðåöåïòîðûí ¿éëчëýë  - õîëåñòåðîë  -õàíàñàí õ¿чèë 49.5% - òèðîçèí, ñåðèíêèíàçà - ÁÍËÏ  -1 õàíààã¿é òîñíû  ôåðìåíòèéí èäýâõ   -ÈÍËÏ   õ¿чèë 43.6% -ãëþêîç çººãч óóðãèéí -îëîí õàíààã¿é íèéëýãæèëò  òîñíû õ¿чèë 7.7% Ýñèéí öºì áàéðëàëä: àäóóíû ìàõíààñ 2.8 - ÀÒÔ íèéëýãæèëò  äàõèí áàãà) /ãëþêîç ººðºº õàìãèéí ãîë Äèàáåòìîí+ ¿õðèéí ìàõòàé äîíàòîð, ýñýä îðîõã¿é ¿åä õîîëîîð õîîëëîñîí õàðõíû ýñýä ÀÒÔ íèéëýãæèëò áóóðíà/ íîéð áóëчèðõàéí á¿òýö èíñóëèí-èíñóëèí ðåöåïòîðûí à. Äýëáýíöýð õîîðîíäûí ýñëýã äýõ ¿éë ч ëýë  ¿ðýâñëèéí íýâчäýñ, õîëáîõ эдийн òèðîçèíêèíàçàãèéí èäýâõ  ýõëýë óðãàëò, ñóäàñæèëò, ººðчëºëò /ÀÒÔ äóòñàí/ ихтэй ãëþêîç з ººã ч óóðãóóäûí ôîñôîðæèí èäýâõæèëò  , ÀÒÔ äóòñàí)

Өвчтний биеийн жинд өөхний эзлэх хувь,% (n=100)

Өвчтний цусны ийлдсийн биохимийн үзүүлэлт /M± m/ /n=100/

Өвчтний цусны ийлдсийн глюкоз, холестерол, триглицеридийн өөрчлөлтөнд эмчилгээний хоолны нөлөөлөл ( ихсэлт, бууралт %- иар )

Өвчтний цусны ийлдэсний биохимийн үзүүлэлт /M± m/ /n=100/

Өвчтний цусны ийлдсийн ИНЛП, БНЛП өөрчлөлтөнд эмчилгээний хоолны нөлөөлөл ( ихсэлт, бууралт %- иар )

Эсийн мембранд эмчилгээний хоолны нөлөөлөл Адууны махтай болон диабетомон +адууны махтай хоол Мембраны модификаци явагдах Ийлдсэнд Глюкоза  Холестерол  Триглицерид  БНЛП  ИНЛП  Соматик эсүүдийн (глюкоза хэрэглэгч) мембран дээр α төлвийн хувийн жин нэмэгдэх Нойр булчирхайн β эсийн мембран дээр К-ионы суваг нээгдэх Нойр булчирхайн β эсийн дотор хасах цэнэг нэмэгдэн, деполяризаци хурдан сэдээгдэж, инсулины нийлэгжилт хурдсах Инсулины нөлөөгөөр глюкоза соматик эс рүү нэвтрэх хурд ихсэх Нойр булчирхайн β эсийн плазмын мембран дээр Са++ ионы суваг хурдан сэдээгдэж, инсулины экзоцитоз ихсэх β -эсийн (нойр булчирхайн) мембранд α төлөв нэмэгдэн шингэн үечлэлийн шилжилт явагдах

Дүгнэлт Туршилт судалгааны үндсэн дээр зохион бүтээсэн эмчилгээний хоол нь шим тэжээлийн бодисуудын зохистой харьцаа хийгээд хооллолтын шаардлагыг хангасан, ЧШӨ-ний үед төгс уураг, тосны хүчлийн шардлагатай эх үүсвэр болж байгааг тогтоов. Эмчилгээний хоолны илчлэгт өөх тосны эзлэх хувь гэрийн бодит хоолноос 11 , 6 %, клиникийн № 9 хоолноос 23.3 % доогуур, нүүрс усны хэмжээ зохистой харьцааг хангасан.Эмчилгээний хоолны найрлага дахь олон хоёрлосон холбоот тосны хүчлийн хэмжээ гэрийн бодит хоолноос 12.5 %, № 9 ширэний хоолноос 86.8 % илүү байгаа нь энэ хоолны онцлог юм.

Эмчилгээний хоолны антиоксидант идэвх нь - өөрөө хэт исэлдэн субстрат болохгүй - бие махбодийн эндоген антиоксидант тогтолцоог дэмжих, сайжруулах боломжтой гэж үзэв. Диабетомон+адууны махтай хоол нь туршилтын амьтны цусны ийлдсийн глюкозыг ЧШӨ-ний хурц хэлбэрийн үед хяналтынхаас 60 %, архаг хэлбэрийн үед 50 % адууны махтай хоол нь ЧШӨ-ний архаг хэлбэрийн үед хяналтынхаас 32.3 %, буулгаж өвчлөлийн аль ч тохиолдолд эрүүл амьтны үзүүлэлтийн түвшинд хүргэж эмчилгээний сайн үр дүн өгч байгаа нь ЧШӨ-ний эмчилгээний төдийгүй уг өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх идэвхтэй үйлдэлтэй болох нь тогтоогдов.

Бага нягттай липопротеидийг бууруулах идэвх адууны махтай хоолонд илүү, их нягттай липопротеидийг ихэсгэх үзүүлэлт нь үхрийн махнаас ихээхэн давуу байна. Диабетомон+адууны махтай хоолоор хооллосон туршилтын амьтны нойр булчирхайн бүтцийг хяналтын амьтныхтай харьцуулахад булчингийн дэлбэнцэр, завсрын эслэг дэх үрэвслийн эс цөөрсөн, судасны өргөсөлт, цус харвалт багассан, Лангергансын аралд үрэвслийн нэвчдэсгүй, эрүүл амьтныхтай ойролцоо байгааг тогтоов.

ЧШӨ-ний II хэлбэрийн хөнгөн, дунд шатанд эмчилгээний хоолны нөлөөллийг клиникийн нөхцөлд судлахад адууны махтай хоол нь өвчтний цусны ийлдсийн глюкозыг 19.9 %, холестеролыг 23.6 %, триглицеридийг 17.5 %, БНЛП-ийг 20.9 % бууруулж ИНЛП-ийг 12.5 -иар ихэсгэсэн бол диабетомон+адууны махтай хоол нь цусны ийлдсийн глюкозыг 22.7 %, холестеролыг 10.9 %, триглицеридийг 6 %, БНЛП-ийг 17.7 %-иар бууруулж ИНЛП-ийг 17 %-иар ихэсгэсэн үр дүн гарч байгаа нь аль ч үзүүлэлтээр үхрийн махнаас илүү болох нь тогтоогдлоо.

Анхаарал тавьсанд баярлалаа.

�ݺ�ߣ

Чихрийн шижин өвчний эмчилгээний хоолны зохицуулагч шинж чанарын судалгаа

Recommended

More Related Content

What's hot (20)

Similar to Чихрийн шижин өвчний эмчилгээний хоолны зохицуулагч шинж чанарын судалгаа (20)

More from Эрдэнэцогт Амар (14)

Чихрийн шижин өвчний эмчилгээний хоолны зохицуулагч шинж чанарын судалгаа