იაკობ გოგოებაშვილი ბურჯი ეროვნებისაmanana bakradzeიაკობ გოგოებაშვილის ცხოვრება და მოღვაწეობა.
მოსწავლეები მიიღებენ საჭირო ინფორმაციას და შემდეგ უპასუხებენ კითხვებს
1. პრეზენტაციაზე მუშაობდა: სოფელ ახაშნის საჯარო სკოლის
ქართული ენისა და ლიტერატურის
მასწავლებელი მაია მჭედლიშვილი
2016-2017 სასწ.წ.
2. ჩემი მიზანია მოსწავლეებს გავაცნო იაკობ
გოგებაშვილის ცხოვრება და შემოქმედება და მისი
ერთ-ერთი ისტორიულ თემაზე დაწერილი მოთხრობის
,,ერეკლე მეფე და ინგილო ქალი” დახმარებით, გმირ
წინაპართა გახსენებით მოსწავლეებს გავუმძაფრო
პატრიოტული განცდა, რომელიც აუცილებელია
ქართველი ერისთვის, განსაკუთრებით იმ დროს როცა
ხდება ქართული ტერიტორიების დაკარგვა,
რომლებსაც ჩვენი წინაპრები სისხლის ბოლო წვეთამდე
იცავდნენ. ვეცადე, ყველაფრისთვის ერთად მომეყარა
თავი, რაც ამ მოთხრობის შესასწავლად და
გასააზრებლად არის საჭირო.
3. იაკობ გოგებაშვილი დაიბადა 1840 წელს ახლანდელი გორის
რაიონის სოფელ ვარიანში, ღარიბი მღვდლის ოჯახში.
სწავლობდა თბილისის სასულიერო სემინარიაში, კიევის
სასულიერო აკადემიაში. 1863 წელს სამშობლოში დაბრუნდა. 1864
წელს თბილისის საულიერო სასწავლებლის მასწავლებლად,
ხოლო 1868 წელს მის ინსპექტორად მსახურობდა. 1874 წელს
გოგებაშვილი, როგორც პოლიტიკურად არასაიმედო,
თანამდებობიდან მოხსნეს. ამის შემდეგ სახელმწიფო სამსახურში
აღარ შესულა და მთელი სიცოცხლე საზოგადო მოღვაწეობას
მიუძღვნა. პედაგოგიური მოძღვრების გარდა რომელიც შექმნა,
იაკობ გოგებაშვოლმა დიდი ლიტერატურული მემკვიდრეობაც
დაგვიტოვა. ქართული საბავშვო ლიტერატურის ფუძემდებელია.
იაკობ გოგებაშვილი 1912 წელს თბილისში
გარდაიცვალა.დაკრძალეს დიდუბის პანთეონში, ხოლო
დაბადებიდან 100 წლის თავზე მისი ნეშტი მთაწმინდიდან
პანთეონში გადაასვენეს.
იაკობ გოგებაშვილი
(1840-1912)
4. აღსანიშნავია გოგებაშვილის სასკოლო სახელმძღვანელოები. „ქართული ენის
ანბანი და პირველი საკითხავი წიგნი მოსწავლეთათვის“ (1865), „ბუნების კარი“
(1868), „დედა ენა“ (1876), „რუსკოე სლოვო“ (1887), რომლებმაც დიდი როლი
ითამაშეს ახალი ქართული სალიტერატურო ენის განვითარებასა და
დამკვიდრებაში და რომელთა პრინციპზეა შედგენილი ქართული სკოლების
დაწყებითი კლასებში მოქმედი ქართული და რუსული ენის
სახელმძღვანელოები.
გოგებაშვილი ქართული საბავშვო ლიტერატურის ფუძემდებელია. მის
მოთხრობებში დიდაქტიკური ელემენტი ორგანულად ერწყმის მხატვრულ
რეალიზმს. გოგებაშვილის მხატვრული შემოქმედების ძირითადი
წყაროაქართული ფოლკლორი. ქართული ხალხური ანდაზების საფუძველზეა
შექმნილი მოთხრობები „ქურდი და მამალი“,„მერცხალი და მეცხვარე“, „ცხვარი
და მარტი“ და სხვა. მოთხრობები „დევნილი
მეგობარი“, „ბეღურა“, „ლომი“,„მერცხალი“, „აქლემი“, „ორაგულის
ცხოვრება“, „ნამი“, „ცისარტყელა“ და სხვა. ბავშვებს აცნობს ფრინველთა და
ცხოველთა სამყაროს; ისტორიულ თემაზე დაწერილი მოთხრობები „ასპინძის
ომი“, „იოთამ ზედგენიძე“, „ერეკლე მეფე და ინგილო ქალი“, „ცოტნე
დადიანი“, „თავდადებული მღვდელი თევდორე“, „სხივი წარსულისა“, „სამასი
თავდადებული გლეხი“ და სხვა.
მოზარდებს სამშობლოს თავდადებასა და სიყვარულს შთააგონებს მისი
მოთხრობა ,,ერეკლე მეფე და ინგილო ქალი”.
დიდი ხნის წინ, როცა იაკობ გოგებაშვილმა დაიწყო პედაგოგიური
საქმიანობა, სკოლებში აკრძალული იყო ქართული ენა. ბავშვებს რუსულად
ასწავლიდნენ, და უკრძალავდნენ ქართულად ლაპარაკს. იაკობ გოგებაშვილი
თავგამოდებით იცავდა ქართულ ენას და მოითხოვდა, რომ ქართველ ბაშვებს
განათლება მშობლიურ ენაზე მიეღოთ.მთელი ცხოვრება შესწირა ამ საქმეს.
5. მოთხრობა “ერეკლე მეფე და ინგილო ქალი” დაწერა იაკობ
გოგებაშვილმა. მისი პერსონაჟები არიან მეფე ერეკლე და ინგილო
ქალი, ხოლო მოქმედება ხდება ისტორიულ საქართველოში.
მოთხრობა არის ისტორიული ჟანრის.
ერეკლე მეფე ამ მოთხრიბაში გამოირჩევა თავისი თვისებებით,
რომლებიცაა სამშობლოს სიყვარული, თავგანწირულობა, სიმამაცე
რომელიც მისი საქციელიდან გამომდინარე გამოიხატება. იგი
იბრძოდა თავისი სამშობლოსთვის და უყვარდა თავისი ხალხი.
ინგილო ქალი კი არის თამამი, მამაცი, ჯიუტი და სამშობლოს
მოყვარული გოგონა. მისი სიმამაცე ჩანს იქიდან, რომ მან მეფეს
თავზე ქლიავი გადმოაყარა, მისი სამშობლოს სიყვარული კი ჩანს
რომ მან შვილების სიკვდილი სასიქადულო სიკვდილად ჩათვალა.
ამ ორ პერსონაჟს საერთო ის აქვს, რომ მათ ორივეს უყვართ
სამშობლო და თავისი ხალხი. მწერალი ამ მოთხრობითჩვენ
გვასწავლის, რომ უნდა გვიყვარდეს ჩვენი სამშობლო და უნდა
ვიყოთ პატრიოტები სიცოცხლის ბოლომდე.
7. ერეკლე მეფე და ინგილო ქალი
შემდეგ ფურცელზე დაგხვდებათ პირველი დავალება
გისურვებთ წარმატებას!
წაიკითხე მოთხრობა
8. პერსონაჟის გარეგნობა
(როგორ გამოიყურება? რა
აცვია? ვის ჰგავს?)
პერსონაჟის მოქმედებები
(რას აკეთებს?როგორ იქცევა?)
პერსონაჟის გრძნობები
როგორია პერსონაჟი
დასაწყისში?
როგორია პერსონაჟი
ბოლოს?
როგორ და რატომ შეიცვალა პერსონაჟის ქმედებები?
10. დაუკავშირე სიტყვებს მისი მნიშვნელობები
სიტყვები მნიშვნელობები
ბედაური
დამკრახული
ბღუჯა
ბარაქალა!
ჭარბი
ჩინებული
რაც მუჭში ჩაეტევა წვივმაგარი ცხენი ყოჩაღ!
კარგად დამწიფებული მეტი საუკეთესო
15. უპასუხეთ კითხვებს:
რა შეიტყვე იმდროინდელი საქართველოს შესახებ?
ეთანხმებით თუ არა იმ აზრს, რომ მეფე თავისი
ხალხის გარეგნული იერსახის გამომსახველიც
უნდა იყოს?
როგორ დამოკიდებულებას ამჟღავნებენ მეფე
ერეკლეს მიმართ ქართველი ხალხი?(რომელი
ეპიზოდიდან ჩანს ეს).
რა გავლენა იქონია ინგილო ქალმა ერეკლე მეფის
ცხოვრებაზე და პირიქით?
როგორ ფიქრობთ რისი თქმა სურდა ავტორს?