More Related Content
What's hot (20)
Similar to Tema 1. A Idade Moderna (20)
More from Dudas-Historia (20)
Tema 1. A Idade Moderna
- 1. TEMA 1. O INICIO DA IDADE MODERNA. OS SCULOS XV E XVI Lecci坦n 1. A Idade Moderna 1.1 Un novo per鱈odo hist坦rico A Idade Moderna 辿 un per鱈odo comprendido entre 1453 (a ca鱈da de Constantinopla a mans do Imperio Turco) ou o descubrimento de Am辿rica (1492) e 1789 (Revoluci坦n Francesa). Podemos diferenciar tres subper鱈odos: S辿culo XVI, a 辿poca do Renacemento. S辿culo XVII, a 辿poca do Barroco. S辿culo XVIII, a 辿poca da Ilustraci坦n e o Absolutismo. 1.2. Os cambios dos s辿culos XV e XVI 1. Cambios dentro do panorama internacional Desaparici坦n do Imperio Bizantino, tras a toma de Constantinopla polos turcos otom叩ns en 1453, o cal incrementou a ameaza musulm叩 sobre a cristiandade occidental. Ampl鱈ase o mundo co単ecido polos europeos grazas aos novos descubrimentos xeogr叩ficos (frica, Asia, Am辿rica) e a apertura de novas rutas de navegaci坦n que estimularon o comercio mundial. Loita pola hexemon鱈a europea, que enfrontou aos grandes estados; finalmente Espa単a ser鱈a a potencia hexem坦nica no s辿culo XVI. 2. O sistema feudal entrou en crise. Idade Media Idade Moderna Os Reinos Feudais DERON PASO A O Estado Moderno e as Monarqu鱈as Autoritarias A Econom鱈a Feudal (posesi坦n da terra como aspecto m叩is relevante) DEU PASO A O capitalismo comercial (obtenci坦n de grandes capitais a trav辿s do comercio coas colonias) Sociedade trifuncional estamental (clero, nobreza e campesi単ado) MANTENSE Mais a burgues鱈a cobra importancia na sociedade estamental. 3. A unidade relixiosa do Occidente europeo rompeuse debido 叩 Reforma protestante, o cal orixinou graves conflitos armados, as guerras de relixi坦n. 4. A cultura medieval foi substitu鱈da por unha nova mentalidade, o Humanismo, que centrou a s炭a atenci坦n no ser humano e orixinou un novo estilo art鱈stico: o Renacemento.
- 2. Lecci坦n 2. Os descubrimentos: as causas dun proceso (mapa mental) Lecci坦n 3. Os descubrimentos II. As viaxes e os viaxeiros (investigaci坦n) Lecci坦n 4. O nacemento do Estado Moderno 4.1.As Monarqu鱈as autoritarias Tras a Idade Media, as monarqu鱈as autoritarias substit炭en 叩s monarqu鱈as feudais. Coas monarqu鱈as autoritarias, o rei reforzou o seu poder sobre o conxunto do reino, ao impo単erse sobre a nobreza e limitar a autonom鱈a dos municipios. Esta nova forma de organizaci坦n recibe o nome de Estado Moderno. 4.2.Os instrumentos do poder Real Unificaci坦n Territorial. Unificaron os territorios dos seus Estados e, nalg炭ns casos, ampli叩ronos mediante guerras ou alianzas matrimoniais. O control dos poderes do Estado. Impux辿ronse sobre a alta nobreza; limitaron a autonom鱈a dos municipios (intervindo no nomeamento de cargos) e convoc叩ronse as Cortes o menos posible. A mellora da Administraci坦n. - Fixaron a Corte nunha cidade, que se converteu na capital do Estado. - Crearon unha burocracia de funcionarios profesionais, que executaban as s炭as ordes. - Estableceron impostos ordinarios, que lles proporcionaban ingresos regulares sen recorrer 叩s Cortes. A creaci坦n dun ex辿rcito permanente. Substitu鱈ron as tropas feudais que s坦 se reun鱈an en tempos de guerra, por un ex辿rcito formado, fundamentalmente, por mercenarios a soldo. A organizaci坦n das relaci坦ns internacionais. - Estableceron relaci坦ns diplom叩ticas con outros pa鱈ses. Esta diplomacia estaba constitu鱈da por embaixadores permanentes, encargados de defender os intereses da monarqu鱈a e de resolver pacificamente os conflitos; e por embaixadores temporais, enviados para concertar alianzas e tratados. As monarqu鱈as autoritarias implant叩ronse en: Inglaterra, onde os Tudor remataron coa Guerra Civil das D炭as Rosas. Francia, onde os Valois remataron co poder dos grandes nobres. Espa単a, onde os Reis Cat坦licos unificaron os seus reinos e deron os primeiros pasos para a configuraci坦n do Estado Moderno.
- 3. Lecci坦n 5. As transformaci坦n econ坦micas e os cambios sociais 5.1. O crecemento demogr叩fico Caracter鱈sticas do Crecemento Demogr叩fico: Foi favorable nos s辿culos XV e XVI debido 叩 mellora das colleitas, a desaparici坦n da peste e a 辿pocas de relativa paz. Foi lento, por mor da alta mortalidade (sobre todo, infantil) provocada polas enfermidades contaxiosas, o atraso da medicina e a falta de hixiene. Beneficiou a demanda de produtos agr鱈colas, artesanais e estimulou o comercio. 5.2. O progreso da econom鱈a Actividades Agrarias: Maioritarias. Favorecidas no s辿culo XVI polas boas colleitas e ampliaci坦n de terras cultivables. Artesan鱈a: Evitou o control gremial. Favoreceuse o Traballo a Domicilio (Domestic system): o empresario proporci坦nalle ao campesi単ado materias primas e ferramentas necesarias para elaborar o produto na s炭a casa, normalmente en 辿pocas de inactividade agr鱈cola, e despois recoll鱈ao e comercializ叩bao. Comercio: Creceu debido aos descubrimentos xeogr叩ficos. Diversificou as s炭as rutas, incorporando novos produtos procedentes de Am辿rica, como o cacao ou o tabaco. O comercio Atl叩ntico favoreceu aos portos de Lisboa, Sevilla e o Mar do Norte. Sistema Econ坦mico Capitalista: Comezou a desenvolverse, especialmente o capitalismo comercial, que base叩base na acumulaci坦n de capitais procedentes do comercio. Aparecen os primeiros bancos oficiais, como a Casa de San Giorgio de X辿nova e privados, como os Fugger ou os M辿dici. Aumentou a circulaci坦n de moeda. Simplific叩ronse as operaci坦ns mercant鱈s e bancarias (uso de cheques, letras de cambio, etc.). Fund叩ronse as primeiras sociedades comerciais.
- 4. 5.3. Os cambios sociais Pervivencia da sociedade estamental, a鱈nda que m叩is complexa: Nobreza e clero Aceptaron o aumento do poder real, pero seguiron formando parte dos estamentos privilexiados (mesmo poder econ坦mico e privilexios). O Terceiro Estado: Burgues鱈a Enriqueceuse co comercio transoce叩nico, os negocios e a banca. Imp炭xose, debido a isto aos demais grupos urbanos (artes叩ns, comerciantes e asalariados). Campesi単ado Corresponde 叩 maior鱈a do estamento non privilexiado. En Europa Occidental: as s炭as condici坦ns de vida melloraron, debido a que se librou da servidume e puido, nalg炭ns casos, traballar as s炭as propias terras ou como asalariado dos se単ores. En Europa Oriental: a suxeici坦n 叩 terra acentuouse. Lecci坦n 6. Os cambios e os conflitos relixiosos. A reforma e a contrarreforma 6.1. As causas da Reforma A Reforma protestante comeza no s辿culo XVI en Europa, romp辿ndose a unidade relixiosa de Europa Occidental arredor da Igrexa Cat坦lica. En resposta 叩 Reforma, a Igrexa leva a cabo a renovaci坦n espiritual a trav辿s da Contrarreforma. Causas: Desprestixio do papado e o clero O poder da Igrexa Cat坦lica era moi amplo en Europa. Non obstante, segundo a opini坦n de moita xente, os papas ocup叩banse sobre todo dos seus intereses terreais; os bispos viv鱈an con moitos luxos e non nas s炭as dioceses. O baixo clero non ti単a preparaci坦n e non predicaba, ademais de non dar exemplo de moralidade. Moitas ordes relixiosas non cumpr鱈an cos seus quefaceres. Os abusos da Igrexa. NEPOTISMO. Trat叩base do favoritismo do alto clero polos seus familiares para ocupar os cargos eclesi叩sticos.
- 5. NICOLASMO. Matrimonio ilegal, amancebamento ou mantemento de concubinas por parte dos cl辿rigos. SIMONA. Venda de cargos eclesi叩sticos. Por outro lado, o Papa, os bispos e os cardeais, vend鱈an tam辿n o perd坦n dos pecados a quen comprase un documento de INDULXENCIA. 6.2. A reforma e os reformadores A Reforma Luterana Iniciouse en Alema単a no s辿culo XVI. O monxe agosti単o Mart鱈n Lutero rexeitou a venda de indulxencias ordenada polo Papa Le坦n X co fin de pagar as obras do Vaticano. En 1517 expuxo as s炭as 95 teses contra elas e contra certos aspectos da doutrina cat坦lica. Como resposta, o papa condenou e excomungou a Lutero, en 1521. En que se baseaba a doutrina luterana? Na xustificaci坦n pola fe e a libre interpretaci坦n da Biblia. Lutero rexeitou a infalibilidade do papa, aceptou dous 炭nicos sacramentos (Bautismo e Eucarist鱈a), suprimiu o culto 叩 Virxe e os Santos e simplificou a liturxia, A s炭a doutrina difundiuse rapidamente por alg炭ns estados alem叩ns e polo norte de Europa. A reforma calvinista Foi predicada por Jean Calvino dende 1536 en Xenebra, Su鱈za. Base叩base na s炭a crenza na predestinaci坦n, segundo a cal, as persoas est叩n destinadas por Deus a salvarse ou a condenarse, 叩 marxe das s炭as acci坦ns. A s炭a doutrina tivo grande 辿xito entre a burgues鱈a dos Pa鱈ses Baixos, Su鱈za, Escocia, Francia e Inglaterra. Nestes dous 炭ltimos pa鱈ses foron chamados hugonotes e puritanos, respectivamente. A reforma anglicana Xurdiu en Inglaterra, onde o rei Enrique VIII rexeitou a obediencia ao Papa por negarse a concederlle o divorcio da s炭a esposa, Catalina de Arag坦n. En 1534 proclamouse cabeza da Igrexa de Inglaterra. Nun principio, esta doutrina foi moi similar 叩 cat坦lica, e s坦 con tempo adquiriu trazos propios. Outros: John Knox 辿 considerado o l鱈der da Reforma en Escocia (Presbiterianos).
- 6. Os calvinistas en Inglaterra ch叩manse puritanos. Foron moi perseguidos en Inglaterra. 6.3. A Contrarreforma cat坦lica A Contrarreforma foi un movemento de reforma dentro da propia Igrexa cat坦lica como reacci坦n 叩 Reforma protestante. O Concilio de Trento (1545-1563) foi convocado polo papa Pablo III co obxectivo de lograr a reconciliaci坦n entre cat坦licos e protestantes. O Concilio de Trento definiu a doutrina cat坦lica e a difundiu mediante os catecismos: As boas obras son necesarias para salvarse. Os sacramentos son sete. S坦 a Igrexa pode interpretar a Biblia. A Virxe e os santos reciben culto. O Papa 辿 infalible Dit叩ronse normas para frear o desprestixio do clero, como a obriga dos bispos de residir nas s炭as dioceses. Impulsouse a creaci坦n de seminarios para formar os sacerdotes. A Compa単鱈a de Xes炭s. Fundada por Ignacio de Loyola en 1540. Os seus membros fac鱈an un voto especial de obediencia ao Papa, ti単an unha s坦lida formaci坦n teol坦xica e dedic叩ronse 叩 predicaci坦n e 叩 educaci坦n