(TITAS) KAJAIAN PAKAIN TRADISIONAL DUSUN LOTUD, TAMPARULI, SABAH
Download as ppt, pdf2 likes10,518 views
Dokumen ini membincangkan tentang pakaian tradisional masyarakat Dusun Lotud di Tamparuli, Sabah, yang melambangkan identiti dan budaya mereka. Terdapat tiga generasi pakaian dengan ciri-ciri yang berbeza dan setiap pemakaian mempunyai simbol dan makna tertentu yang berkait rapat dengan adat dan status individu. Keseluruhan kajian menekankan betapa pentingnya pakaian tradisional ini dalam mencerminkan keperibadian dan warisan budaya masyarakat Dusun Lotud.
![KONSEP PAKAIAN TRADISIONAL
KAUM DUSUN LOTUD
KONSEP PAKAIAN TRADISIONAL
KAUM DUSUN LOTUD
Pakaian Dusun Lotud adalah berasal daripada pakaian ketua
Tantagas (bobolian)[ Ketua upacara yang membuat sesuatu
istiadat.].
Pakaian Dusun Lotud mempunyai tiga peringkat atau
generasi di mana ketiga-tiganya menunjukkann
perkembangan dalam kelengkapan pakaiannya[
Generasi pertama masih berkemban, generasi kedua telah
lengkap pakaiannya iaitu mempunyai baju dan kain sarung
serta ada berbezaan darjat (kain sarong kosong dikategorikan
sebagai orang miskin dan kain sarung yang bercorak adalah
orang berada), dan generasi ketiga pakaian yang sudah
dimodenkan.].](https://image.slidesharecdn.com/titas-160513092427/85/TITAS-KAJAIAN-PAKAIN-TRADISIONAL-DUSUN-LOTUD-TAMPARULI-SABAH-5-320.jpg)
![Seterusnya, dalam gambar [Rajah
(ii)], kain putih (sigar) sebagai tali
pinggang yang diikat disekeliling
pinggang selepas menggunakan
gonob. Sigar ini juga mempunyai
pelbagai corak dan warna yang
membawa maksud yang
berlainan. Tali pinggang yang
dikenali sebagai loti putih dan
perak. Ditambah dengan 2
kelepak ikatan hitam untuk
wanita sudah berkahwin.
[Rajah (ii)]](https://image.slidesharecdn.com/titas-160513092427/85/TITAS-KAJAIAN-PAKAIN-TRADISIONAL-DUSUN-LOTUD-TAMPARULI-SABAH-14-320.jpg)
(TITAS) KAJAIAN PAKAIN TRADISIONAL DUSUN LOTUD, TAMPARULI, SABAH
- 1. TAMADUN ISLAM DAN TAMADUN ASIA SEMESTER 2, 2016 (UW00202)
- 2. TAJUK :TAJUK : KAJIAN TENTANG PAKAIANKAJIAN TENTANG PAKAIAN TRADISIONAL DUSUN LOTUDTRADISIONAL DUSUN LOTUD DI TAMPARULI, SABAHDI TAMPARULI, SABAH NOOR MUSTAQIM BIN MOHAMED BA15110387 MOHD. SAFRI BIN SETIA BA15160995 ADZWAN SHADZRIEN B. AHMAD BB15160859 AJILI BIN ARTARI BA15110021
- 3. PENGENALAN Manusia adalah makhluk yang berbudaya dan budaya tersebut mengandungi makna tertentu dan mempunyai hubungan yang erat dengan cara hidup setempat Adat dan budaya yand dimiliki sesebuah kelompok sering menjadi identiti atau petunjuk untuk mengenali, menginterpretasi dan mendokumentasikan tanda-tanda yang sama Kajian ini hanya menyentuh satu objek budaya iaitu pakaian tradisional Dusun Lotud yang melambangkan ikon dan imej dalam perkahwinan masyarakat Dusun Lotud.
- 4. ASAL USUL MASYARAKAT DUSUNASAL USUL MASYARAKAT DUSUN Terdapat berbilang suku kaum yang tinggal di Sabah, antaranya suku kaum yang paling dominan dengan populasi yang terbanyak iaitu suku kaum Kadazandusun. Suku kaum Kadazandusun merupakan hasil gabungan kaum Kadazan dan kaum Dusun dan akhirnya terbentuklah satu kaum yang baharu iaitu kaum Kadazandusun. Terdapat lebih kurang 40 sub-etnik dibawah suku kaum Kadazandusun, antaranya ialah kaum Kadazan, kaum Dusun Tindal, kaum Dusun Suang Lotud, kaum Rungus dan banyak lagi kaum yang lain. Masyarakat Dusun Lotud juga kaya dengan seni budayadan adat nenek moyang yang masih diamalkan sehingga sekarang. Seperti suku kaum yang lain, suku kaum Kadazandusun juga mempunyai warisan dan amalan yang unik.
- 5. KONSEP PAKAIAN TRADISIONAL KAUM DUSUN LOTUD KONSEP PAKAIAN TRADISIONAL KAUM DUSUN LOTUD Pakaian Dusun Lotud adalah berasal daripada pakaian ketua Tantagas (bobolian)[ Ketua upacara yang membuat sesuatu istiadat.]. Pakaian Dusun Lotud mempunyai tiga peringkat atau generasi di mana ketiga-tiganya menunjukkann perkembangan dalam kelengkapan pakaiannya[ Generasi pertama masih berkemban, generasi kedua telah lengkap pakaiannya iaitu mempunyai baju dan kain sarung serta ada berbezaan darjat (kain sarong kosong dikategorikan sebagai orang miskin dan kain sarung yang bercorak adalah orang berada), dan generasi ketiga pakaian yang sudah dimodenkan.].
- 6. Konsep Pakaian Tradisional Dusun Lotud Lelaki Bagi kaum lelaki Dusun Lotud, mereka memakai baju daripada kain kapas berwarna hitam dan dihiasi sulaman dan labuci. Aksesorinya pula bermula dari bahagia kepala di mana akan dipakaikan tengkolok iaitu yang dipanggil Sundi oleh kaum Dusun Lotud. Sundi ini mempunyai satu tanduk dan satu tanduk ini adalah untuk membezakan daerah antara kaum Dusun Lotud dengan kaum Dusun Lotud yang lain Kaum lelaki juga mengenakan selendang yang ditenun.
- 7. Konsep Pakaian Tradisional Dusun Lotud Lelaki
- 8. Kain asas bagi pembuatan pakaian tradisional lelaki dusun suang lotud ialah fabrik komersial hitam , sutera atau baldu untuk upacara tertentu yang di kenali sebagai baju baldu atau kapas yang berwarna hitam Selain itu pakaian lelaki dusun juga dikenali sebagai gaung iaitu baju lengan panjang tanpa sulaman pada zaman dahulu tetapi zaman kian berubah dari masa ke semasa menyebabkan perubahaan pada baju tersebut yang telah dihiasi dengan sulaman dan labuci juga bercorak Tinobugi yang berwarna merah, kuning keemasan dijahit pada pergelangan tangan, tepian blaus dan di dada PAKAIAN LELAKI
- 9. Dikenali sebagai sundi atau sigar yang diperbuat daripada kain destar. Selain itu ia juga di kenali sebagai siga iaitu penutup kepala,dilipat atau dililit dalam beberapa cara yang istimewa iaitu hopung iaitu ular sawa model berpilin kinahu dan kahu pemegang belanga model berlipat sinimbitan dan tinahanuk, di mana sebahagian kecil akan terkeluar sedikit bagi menghasilkan satu bentuk yang seakan-akan haiwan iaitu ular sawah . SUNDI ATAU SIGAR
- 10. Aksesori yang digunakan bagiAksesori yang digunakan bagi mengayakan pakaian lelakimengayakan pakaian lelaki tradisional Dusun Lotud ialahtradisional Dusun Lotud ialah selendang yang diKenaliselendang yang diKenali sebagai kulimbai yangsebagai kulimbai yang berwarna merah di letakkan diberwarna merah di letakkan di bahagian pinggang pemakaibahagian pinggang pemakai bagi menyerikan lagi sibagi menyerikan lagi si pemakai pakaian tersebut.pemakai pakaian tersebut. Seterusnya Tinggot iaitu TaliSeterusnya Tinggot iaitu Tali pinggang berwarna perakpinggang berwarna perak diperbuat daripada wangdiperbuat daripada wang syling dolar pada awal abadsyling dolar pada awal abad ke-20 yang di pakai dike-20 yang di pakai di bahagian pinggang yangbahagian pinggang yang digunakan dari zaman dahuludigunakan dari zaman dahulu hinggalah sekarang tanpahinggalah sekarang tanpa apa-apa perubahan bentukapa-apa perubahan bentuk pada tali pinggang perakpada tali pinggang perak tersebut.tersebut. AksesoriAksesori
- 11. Aksesori di bahagianAksesori di bahagian leher juga di gunakanleher juga di gunakan iaitu rantai yangiaitu rantai yang dikenali sebagai karodikenali sebagai karo yang terdiri daripadayang terdiri daripada beberapa jenis manikbeberapa jenis manik seperti bungkas,seperti bungkas, kotos,kotos, akipangungupuakipangungupu ,bulul ,olod,dan,bulul ,olod,dan beberapa yang lainbeberapa yang lain lagi.lagi. Di samping itu gelangDi samping itu gelang juga digunaan untukjuga digunaan untuk mengayakan pakaianmengayakan pakaian lelaki Dusun Lotud Aksesori
- 12. Bagi pakaian tradisional kaum wanita Dusun Lotud pula, mereka memakai baju dan Gonob dari kain kapas dinamakan Tuit yang dihiasi sulaman motif Linangkit dari benang berwarna-warni. Bahagian kepala perempuan dihiasi dengan bulu ayam yang dipanggil siwot. Konsep Pakaian Tradisional Dusun Lotud Perempuan
- 13. -langkah pertama bagi cara pemakaian, wanita tersebut akan memakai kain sarung hitam yang dikenali sebagai gonob. Gonob ini bercorak warna merah dijahit ditepi kiri (bangkit) serta tinobugi dijahit melintang diparas betis. -Manakala ukuran gonob adalah dibawah paras lutut. Gonob (skirt) yang dipakai oleh wanita perlu berada di sebelah tepi paha kiri, dan bukannya di kedudukan lain.
- 14. Seterusnya, dalam gambar [Rajah (ii)], kain putih (sigar) sebagai tali pinggang yang diikat disekeliling pinggang selepas menggunakan gonob. Sigar ini juga mempunyai pelbagai corak dan warna yang membawa maksud yang berlainan. Tali pinggang yang dikenali sebagai loti putih dan perak. Ditambah dengan 2 kelepak ikatan hitam untuk wanita sudah berkahwin. [Rajah (ii)]
- 15. Gelungan rotan ini dikenali sebagai lilimbo. Lilimbo ini diperbuat daripada bambu dan digunakan oleh para wanita Dusun Lotud. Warna merah merupakan warna utama dan lilimbo ini mempunyai makna tersendiri. Wanita yang memakai lilimbo berwarna putih membawa maksud perempuan yang sudah menjadi balu manakala lilimbo yang mempunyai warna hitam bermaksud wanita yang sudah berkahwin.
- 18. PENGGUNAAN PAKAIAN TRADITIONALPENGGUNAAN PAKAIAN TRADITIONAL DUSUN LOTUDDUSUN LOTUD Pakaian Dusun Lotud mempunyai tradisi pemakaiannya yang terdiri daripada tiga generasi Pakaian tradisional Dusun Lotud dipakai pada masa-masa tertentu Etnik-etnik di Sabah ini terkenal dengan adat-adat dan pantang larang mengikut kepercayaan mereka yang tersendiri Responden memberitahu sekiranya sesorang itu tidak mempercayai adat- adatnya dan melanggar pantang larangnya, dia akan ditimpa bala Oleh itu, pemakaian Dusun Lotud perlu mengikut peraturan dan simboliknya kerana daripada pemakaian kita dapat tahu tentang statusnya.
- 19. CIRI-CIRI PAKAIAN TRADISI SUKU KAUM DUSUN LOTUD
- 20. CORAK PAKAIAN Corak boleh terdiri daripada corak terancang atau corak tidakCorak boleh terdiri daripada corak terancang atau corak tidak terancang. Corak yang terdapat dalam pakaian Dusun Lotud initerancang. Corak yang terdapat dalam pakaian Dusun Lotud ini mempunyai pelbagai jenis susunan. Berikut merupakan jenis-jenismempunyai pelbagai jenis susunan. Berikut merupakan jenis-jenis susunan yang terdapat dalam pakaian ini ialah:susunan yang terdapat dalam pakaian ini ialah: 1) SUSUNAN ULANG SEKATA 2) SUSUNAN SELANG-SELI 3) SUSUNAN BATU-BATA 4) SUSUNAN BERTIMBAL 5) SUSUNAN BERTINDIH 6) SUSUNAN BERALUN 7) SUSUNAN BERPUSAT
- 21. KESIMPULAN 油 Sebagai kesimpulannya, masyarakat Dusun Lotud ternyataSebagai kesimpulannya, masyarakat Dusun Lotud ternyata amat kaya dengan warisan pemakaian tradisi budaya.amat kaya dengan warisan pemakaian tradisi budaya. Pakaian tradisional Dusun Lotud sangat penting dalamPakaian tradisional Dusun Lotud sangat penting dalam memaparkan keperibadian dan identiti masyarakat inimemaparkan keperibadian dan identiti masyarakat ini Keperibadian tersebut dapat dilihat melalui skema, syarat danKeperibadian tersebut dapat dilihat melalui skema, syarat dan peraturan adalah berkait rapat mengikut status adat yangperaturan adalah berkait rapat mengikut status adat yang terdiri pada si pemakainya di samping perbezaan pada tanda,terdiri pada si pemakainya di samping perbezaan pada tanda, warna, ikon atau lambang yang diperagakan merujuk kepadawarna, ikon atau lambang yang diperagakan merujuk kepada makna nilai pemikiran dalam masyarakat.makna nilai pemikiran dalam masyarakat. Oleh itu, pakaian tradisional Dusun Lotud adalah hasilOleh itu, pakaian tradisional Dusun Lotud adalah hasil kreativiti yang diadaptasi berdasarkan aktiviti kehidupankreativiti yang diadaptasi berdasarkan aktiviti kehidupan masyarakat Dusun Lotud. Pakaian tradisional merekamasyarakat Dusun Lotud. Pakaian tradisional mereka dihasilkan dengan mengungkapkan pengetahuan merekadihasilkan dengan mengungkapkan pengetahuan mereka dalam bentuk material dan simbol pada pakaian tersebut.dalam bentuk material dan simbol pada pakaian tersebut. Maka pakaian tradisional dicipta untuk melambangkanMaka pakaian tradisional dicipta untuk melambangkan