Sikolohiya hinggil sa pagkatuto ng wika, mga teoryamyrepearl
油
Ave Maria,
ang 4 na Teorya (ayon sa libro ni P. Badayos, Metodolohiya sa Pagtuturo ng Wika): Behaviorist, Innative, Kognitb, Makatao
I disclaim accordingly.
Makabagong Gramar ng Filipino.
Sa pagsasalita, kailangan ng tatlong salik:
Ang pinagbubuhatan ng enerhiya;
Ang artikulador; at
Ang resonador
Ang interaksyon ng tatlong salik na ito ang lumilikha ng along ng mga tunog. Ang hangin naman ang nagiging midyum ng mga alon ng mga tunog upang marinig ang mga ito. An presyon o puwersang nilikha ng papalabas na hiningang galing sa baga ang siyang enerhiyang buhat sa babagtingang pantinig na nagpapagalaw sa artikulador. Nababago naman ang tunog dahil sa bibig na siyang resonador.
Nasa bibig ang apat na bahaging mahalaga sa pagbigkas ng mga tunog:
Dila at panga,
Ngipin at labi,
Matigas na ngalangala, at
Malambot na ngalangala
Nagkakaroon ng pagbabagu-bago ng hugis at laki ang guwang sa loob ng bibig sa malayang iginagalaw ang panga at dila. Maaaring mapahaba, mapaikli, mapalapad, mapapalag ang dila na maitutukod sa ngipin o sa ngalangala, maaari ring iarko ayon sa gustong bigkasin.
Nabibigkas ang mga patinig sa pagtaas at pagbaba ng harap, sentral o likod na bahagi ng dila kasama ng pagbabagu-bago ng hugis ng bibig, kasama na ang mga labi na dinarama ng tinig.
Nag-iiba naman ang mga tunog ng mga katinig batay sa:
Punto ng artikulasyon,
Paraan ng artikulasyon, at
Pagkakaroon o di-pagkakaroon ng tinig
Tinatawag na punto ng artikulasyon ang bahaging pinakamaliit na guwang para makalusot ang hangin o di makalabas ang hangin.
Anim ang punto ng artikulasyon:
Labyal o panlabi na nangangahulugan ng paglalapat ng mga labi,
Dental o pagngipin na nangangahulugan ng pagdidiit ng dulo ng dila at likod ng ngipin,
Palatal o pangngalangala o pagdidiit ng gitnang bahagi ng dila at ng ngalangala,
Velar o pagdidiit ng likod ng dila at ng velum,
Glotal o impit na pagdidiit ng mga babagtingan, at
Panlalamunan o larindyal/laryngeal.
Pamamaraan ng artikulasyon ang tawag sa paraan ng paglabas ng hangin. Maaaring mahati sa:
Pasara o istap o pabuga ang paglabas ng hangin kapag nasasarhan o napipigil ang paglabas ng hangin,
Pailong o nasal kapag lumalabas sa ilong ang hangin,
3. Pasutsot o fricative kapag lumalabas ang hangin
sa makitid na daanan sa pagitan ang artikulador
at punto ng artikulasyon.
4. Pagilid o lateral kapag lumalabas ang hangin sa
magkabilang tabi ng dila tungo sa sentro ng dila
na siyang pumipigil dito, at
5. Pangatal o tril na buhat sa sunod-sunod na galaw
ng dila.
Maibibilang na rito ang pagkakaroon o di-pagkakaroon ng tinig ng mga katinig. May tinig kapag gumagalaw ang babagtingan kaya lumalabas ang tunog at walang tinig kung hindi gumagalaw ang babagtinga.
Wika, varayti at varyasyon,diskurso at mga teorya ng diskursoMarissa Guiab
油
Tinatalakay ang kahulugan ng wika, mga dahilan ng varyasyon at varayti ng wika, kahulugan at kaugnayan ng diskurso sa komunikasyon at ang mga teoryang pandiskurso.
Makabagong Gramar ng Filipino.
Sa pagsasalita, kailangan ng tatlong salik:
Ang pinagbubuhatan ng enerhiya;
Ang artikulador; at
Ang resonador
Ang interaksyon ng tatlong salik na ito ang lumilikha ng along ng mga tunog. Ang hangin naman ang nagiging midyum ng mga alon ng mga tunog upang marinig ang mga ito. An presyon o puwersang nilikha ng papalabas na hiningang galing sa baga ang siyang enerhiyang buhat sa babagtingang pantinig na nagpapagalaw sa artikulador. Nababago naman ang tunog dahil sa bibig na siyang resonador.
Nasa bibig ang apat na bahaging mahalaga sa pagbigkas ng mga tunog:
Dila at panga,
Ngipin at labi,
Matigas na ngalangala, at
Malambot na ngalangala
Nagkakaroon ng pagbabagu-bago ng hugis at laki ang guwang sa loob ng bibig sa malayang iginagalaw ang panga at dila. Maaaring mapahaba, mapaikli, mapalapad, mapapalag ang dila na maitutukod sa ngipin o sa ngalangala, maaari ring iarko ayon sa gustong bigkasin.
Nabibigkas ang mga patinig sa pagtaas at pagbaba ng harap, sentral o likod na bahagi ng dila kasama ng pagbabagu-bago ng hugis ng bibig, kasama na ang mga labi na dinarama ng tinig.
Nag-iiba naman ang mga tunog ng mga katinig batay sa:
Punto ng artikulasyon,
Paraan ng artikulasyon, at
Pagkakaroon o di-pagkakaroon ng tinig
Tinatawag na punto ng artikulasyon ang bahaging pinakamaliit na guwang para makalusot ang hangin o di makalabas ang hangin.
Anim ang punto ng artikulasyon:
Labyal o panlabi na nangangahulugan ng paglalapat ng mga labi,
Dental o pagngipin na nangangahulugan ng pagdidiit ng dulo ng dila at likod ng ngipin,
Palatal o pangngalangala o pagdidiit ng gitnang bahagi ng dila at ng ngalangala,
Velar o pagdidiit ng likod ng dila at ng velum,
Glotal o impit na pagdidiit ng mga babagtingan, at
Panlalamunan o larindyal/laryngeal.
Pamamaraan ng artikulasyon ang tawag sa paraan ng paglabas ng hangin. Maaaring mahati sa:
Pasara o istap o pabuga ang paglabas ng hangin kapag nasasarhan o napipigil ang paglabas ng hangin,
Pailong o nasal kapag lumalabas sa ilong ang hangin,
3. Pasutsot o fricative kapag lumalabas ang hangin
sa makitid na daanan sa pagitan ang artikulador
at punto ng artikulasyon.
4. Pagilid o lateral kapag lumalabas ang hangin sa
magkabilang tabi ng dila tungo sa sentro ng dila
na siyang pumipigil dito, at
5. Pangatal o tril na buhat sa sunod-sunod na galaw
ng dila.
Maibibilang na rito ang pagkakaroon o di-pagkakaroon ng tinig ng mga katinig. May tinig kapag gumagalaw ang babagtingan kaya lumalabas ang tunog at walang tinig kung hindi gumagalaw ang babagtinga.
Wika, varayti at varyasyon,diskurso at mga teorya ng diskursoMarissa Guiab
油
Tinatalakay ang kahulugan ng wika, mga dahilan ng varyasyon at varayti ng wika, kahulugan at kaugnayan ng diskurso sa komunikasyon at ang mga teoryang pandiskurso.
A diagnostic assessment is a form of pre-assessment or a pre-test where teachers can evaluate students strengths, weaknesses, knowledge and skills before their instruction. These assessments are typically low-stakes and usually dont count for grades.
Core values are the fundamental beliefs that guide an individual or organization's behavior and actions. They help determine right from wrong for people and ensure organizations are fulfilling their goals. The document discusses the core values of commitment, opportunity, respect, and excellence that are shared by all members of a school community. It defines each value and provides examples of how members of the school demonstrate that value in their words and actions. The conclusion discusses how having no core values could lead to a lack of growth, low standards, and evil acts without remorse.
Jean Piaget's theory of cognitive development proposes that children progress through four distinct stages as their mental abilities develop: sensorimotor (birth to age 2), preoperational (ages 2 to 7), concrete operational (ages 7 to 11), and formal operational (ages 11 and up). At each stage, children demonstrate new cognitive abilities as they interact with their environment. Piaget's theory emphasizes that children are active learners and discover and understand concepts through hands-on experiences.
Confucianism is an ethical and philosophical system developed from the teachings of the Chinese philosopher Confucius. It emphasizes morality, correctness of social relationships, justice, and sincerity. While it prescribes rituals and respects nature and ancestors, Confucianism is considered a philosophy rather than a religion. It focuses on humanistic ideals like virtue, morality, and filial piety rather than worship of gods. Confucianism had a significant influence on culture, politics, and thought in East Asia over the past 2,500 years.
This document summarizes the key differences between Greek and Roman mythology. Some of the main differences include: Greek myths originated earlier than Roman myths, which borrowed from Greek stories; Greek gods were based more on human personality traits while Roman gods represented objects; Greeks valued creativity more while Romans respected warriors; and Greeks portrayed gods as having physical forms while Romans imagined them without physical appearances. The document also provides a table comparing major Greek gods with their Roman counterparts.
Edukasyon Sa Pagpapakatao seksuwalidad pt 1.pptxDanethGutierrez
油
Ito ay isang presentasyon tungkol sa kawalan ng pag galang sa sekswalidad ng tao. Sa kasalukuyang lipunan, isa sa mga mahahalagang usaping panlipunan ay ang kawalan ng paggalang sa sekswalidad ng isang tao. Ang sekswalidad ay isang aspeto ng ating pagkatao na sumasaklaw sa ating pagkakakilanlan bilang lalaki, babae, o ibang kasarian, pati na rin sa ating oryentasyong sekswal at pagpapahayag ng ating sekswal na identidad. Gayunpaman, sa kabila ng kahalagahan nito, patuloy pa ring nararanasan ng maraming indibidwal ang diskriminasyon, pang-aabuso, at hindi makatarungang pagtrato dahil sa kanilang sekswalidad. Mga Anyo ng Kawalan ng Paggalang sa Sekswalidad
Diskriminasyon sa Kasarian at Sekswal na Oryentasyon
Isa sa mga pinaka-karaniwang anyo ng kawalan ng paggalang sa sekswalidad ay ang diskriminasyon laban sa mga LGBTQ+ (lesbian, gay, bisexual, transgender, queer, at iba pa). Maraming indibidwal ang nakakaranas ng pangmamaliit, paglayo ng pamilya, kawalan ng oportunidad sa trabaho, at maging pang-aapi sa paaralan o lugar ng trabaho dahil lamang sa kanilang sekswal na pagkakakilanlan.
Panggagahasa at Sekswal na Pang-aabuso
Ang sekswal na pang-aabuso ay isang marahas at hindi makatarungang anyo ng kawalan ng respeto sa sekswalidad ng isang tao. Kabilang dito ang panggagahasa, sapilitang pakikipagtalik, at iba pang uri ng sekswal na karahasan. Ang mga biktima nito ay madalas na pinapatahimik ng takot, stigma, at kakulangan ng suporta mula sa lipunan.
Catcalling at Sekswal na Panliligalig
Ang pambabastos sa lansangan o catcalling ay isang halimbawa ng kawalan ng respeto sa sekswalidad ng isang tao. Karaniwang biktima nito ay mga kababaihan, bagaman may mga kalalakihan ding nakakaranas nito. Ang sekswal na panliligalig ay nagdudulot ng matinding takot at kawalan ng seguridad sa mga biktima.
Sapilitang Pamantayan ng Pagpapakita ng Sekswalidad
Sa maraming kultura, may mga inaasahang pamantayan sa kung paano dapat ipahayag ng isang tao ang kanyang sekswalidad. Halimbawa, may mga babae na pinipilit na maging mahinhin at hindi dapat masyadong lantad sa kanilang sekswalidad, samantalang may mga lalaki naman na inaasahang maging agresibo o dominante. Ang ganitong mga pananaw ay nagpapalakas ng hindi pantay na pagtrato sa kasarian.
Paggamit ng Sekswalidad para sa Pagsasamantala
Sa media at industriya ng aliwan, madalas ginagamit ang sekswalidad ng mga tao, lalo na ng kababaihan, upang makabenta ng produkto o makakuha ng atensyon. May mga tao rin na napipilitang pumasok sa prostitusyon o pang-aabuso dahil sa kahirapan at kawalan ng pagpipilian. Ito ay isang malinaw na manipestasyon ng kawalan ng paggalang sa sekswalidad.
Epekto ng Kawalan ng Paggalang sa Sekswalidad
Ang kawalan ng respeto sa sekswalidad ng isang tao ay may malalim at pangmatagalang epekto hindi lamang sa indibidwal na biktima kundi pati na rin sa buong lipunan. Ang ilan sa mga pangunahing epekto ay ang mga sumusunod:
Ang kawalan ng paggalang sa sekswalidad ay isang seryosong suliranin na
2. KATUTURAN
Ayon kay Henry Gleason:
Ang wika ay masistemang
balangkas ng sinasalitang tunog na
isinaayos sa paraang arbitraryo. Ang
mga tunog ay hinugisan/binigyan
ng mga makabuluhang simbolo
(letra) na pinagsama-sama upang
makabuo ng mga salita na gamit sa
pagpapahayag.
3. Ayon kay Webster (1974, pahina 536)
Ang wika ay isang sistema ng
komunikasyon sa pagitan ng mga tao sa
pamamagitan ng mga pasulat o pasaling
simbulo.
Ayon kay Archibald A. Hill
Ang wika ang pangunahin at
pinakaelaboreyt na anyo ng
simbolikong pantao.
4. Ang wika ay isang bahagi ng
pakikipagtalastasan. Kalipunan ito ng
mga simbolo, tunog, at mga kaugnay na
batas upang maipahayag ang nais sabihin
ng kaisipan.
Dagdag naman nina Mangahis et al (2005):
Ang wika ay may mahalagang papel na
ginagampanan sa pakikipagtalastasan. Ito
ang midyum na ginagamit sa maayos
na paghatid at pagtanggap ng mensahe
na susi sa pagkakaunawaan.
5. Wika mula sa wikang Malay.
Sa Kastila ang isa pang katawagan sa
wika: ang salitang lengguwahe.
Nagmula ang salitang lengguwahe o
lengwahe sa salitang lingua ng Latin,
na nangangahulugang "dila".
7. DIYALEKTO
Batay sa lugar, panahon at katayuan sa
buhay.
Nakikita ito kaugnay ng pinanggagalingang
lugar ng tagapagsalita o grupo ng
tagapagsalita sa isa sa tationg dimensyon:
espasyo, panahon at katayuang sosyal.
Nagkakaiba rin sa tono, bigkas, at
talasalitaan.
8. IDYOLEK
Isang varayti na kaugnay ng personal na
kakanyahan ng tagapagsalita o wikang
ginagamit ng partikular na indibidwal.
Kumakatawan din ito sa paraan ng
pananalita ng pamayanang ito.
Pampersonal na gamit ito ng wika na
kadalasang yunik sa kanyang pagkatao ..
Indibidwal na pagkakaiba
9. SOSYOLEK
Ang sosyal na varayti ng wika.
Ito ay tumutukoy sa mga register o
jargon na salitang nabubuo.
Ito ay nagbabago o pabagu bago.
Kabilang dito ang mga salitang balabal.
10. LINGUA FRANCA
Pagkakaroon ng wikang mag-
uugnay sa dalawa o higit pang tao o
grupo ng tao na may kanya-kanyang
sariling wika.
Ang malinaw na halimbawa nito ay
ang wikang Ingles na ngayoy
tinuturing na lingua franca ng mundo.
12. TORE NG BABEL
Teoryang nahalaw mula sa Banal na Kasulatan.
Nagkaroon ng panahon kungsaan ang wika ay iisa
lamang. Napag-isipang magtayo ng isang tore upang
hindi na magkawatak-watak at nang mahigitan ang
Panginoon.
Nang malaman ito ng Panginoon, bumababa Siya at
sinira ng tore.
Nang nawasak na ang tore, nagkawatak-watak na ang
tao dahil iba-iba na ang wikang kanilang binibigkas
kaya nagkanya-kanya na sila at kumalat sa mundo.
13. TEORYANG BOW -WOW
Ginagaya nila ang tunog na
nililikha ng mga hayop gaya ng tahol
ng aso, tilaok ng manok at huni ng
ibon.
Ginagaya naman daw ng tao ang
tunog ng kalikasan at paligid gaya ng
pagtunog ng kampana, patak ng ulan
at langitngit ng kawayan.
14. TEORYANG YOO HE YO
Pwersang pisikal
Nakakalikha ng tunog sa
tuwing nagpapakita ng pwersa
15. TEORYANG POOH -POOH
Nakalilikha ng tunog sanhi ng
bugso ng damdamin.
Gamit ang bibig, napabubulalas ang
mga tunog ng pagdaing na dala ng
takot, lungkot, galit, saya at paglalaan
ng lakas.
16. TEORYANG TA -TA
Salitang Pranses na
nangangahulugang paalam.
Ginagaya ng dila ang galaw o kumpas
ng kamay ng tao na kanyang ginagawa sa
bawat partikular na okasyon tulad ng
pagkumpas ng kamay ng pababa at
pataas tuwing nagpapaalam.
17. TEORYANG DING DONG
May sariling tunog na
kumakatawan sa lahat ng bagay sa
kapaligiran.
Halimbawa:
tsug- tsug ng tren, tik- tak ng
orasan
18. TEORYANG
TA RA RA BOOM DE -AY
Ang wika ng tao ay nag ugat sa
mga tunog na kanilang nilikha sa
mga ritwal .
Halimbawa:
pagsayaw, pagsigaw at incantation o
mga bulong na ginagawa tuwing
makikidigma, pagtatanim at iba pa.
20. Teoryang Mama
Nagmula ang wika sa mga pinakamadadaling
pantig ng pinakamahahalagang bagay.
Pansinin nga naman ang mga bata. Sa una y
hindi niya masasabi ang salitang motherngunit
dahil ang unang pantig ng nasabing salita ang
pinakamahalaga diumano, una niyang nasasabi
ang mama bilang panumbas sa salitang mother.
21. Teoryang Sing-song
Iminungkahi ng linggwistang si Jesperson na
ang wika ay nagmula sa paglalaro, pagtawa,
pagbulong sa sarili, panliligaw at iba pang mga
bulalas-emosyunal.
Iminungkahi pa niya na taliwas sa iba pang
teorya, ang mga unang salita ay sadyang
mahahaba at musikal, at hindi maiikling bulalas
na pinaniniwalaan ng marami.
22. Teoryang Hey you!
Iminungkahi ng linggwistang si Revesz na bunga
ng interpersonal na kontak ng tao sa kanyang kapwa
tao ang wika.
Ayon kay Revesz, nagmula ang wika sa mga tunog
na nagbabadya ng pagkakakilanlan (Ako!) at
pagkakabilang (Tayo!). Napapabulalas din tayo bilang
pagbabadya ng takot, galit o sakit (Saklolo!).
Tinatawag din itong teoryang kontak.
23. Teoryang Coo Coo
Ang wika ay nagmula sa mga tunog na
nalilikha ng mga sanggol.
Ang mga tunog daw na ito ang ginaya
ng mga matatanda bilang pagpapangalan sa
mga bagay-bagay sa paligid, taliwas sa
paniniwala ng marami na ang mga bata ang
nanggagaya ng tunog ng mga matatanda.
24. Teoryang Babble Lucky
Ang wika raw ay nagmula sa mga walang
kahulugang bulalas ng tao.
Sa pagbubulalas ng tao, sinuwerte
lamang daw siya nang ang mga hindi
sinasadya at walang kabuluhang tunog na
kanyang nalikha ay naiugnay sa mga bagay-
bagay sa paligid na kalaunan ay naging
pangalan ng mga iyon.
25. Teoryang Hocus Pocus
Ayon kay Boeree (2003), maaaring ang
pinanggalingan ng wika ay tulad ng
pinanggalingan ng mga mahikal o relihiyosong
aspeto ng pamumuhay ng ating mga ninuno.
Maaari raw kasing nooy tinatawag ng mga
unang tao ang mga hayop sa pamamagitan ng
mga mahikal na tunog na kalaunan ay naging
pangalan ng bawat hayop.
26. Teoryang Eureka!
Sadyang inimbento ang wika ayon sa teoryang ito.
Maaari raw na ang ating mga ninuno ay may ideya ng
pagtatakda ng mga arbitraryong tunog upang
ipakahulugan sa mga tiyak na bagay.
Nang ang mga ideyang iyon ay nalikha, mabilis na
iyong kumalat sa iba pang tao at naging kalakaran sa
pagpapangalan ng mga bagay-bagay (Boeree, 2003)
27. Teoryang Yum Yum
Katulad ng teoryang ta-ta, pinag-uugnay
ng teoryang ito ang tunog at kilos ng
pangangatawan.
Katulad halos ng teoryang ta-ta ang
paliwanag ng mga proponent ng teoryang
ito sa pinagmulan ng wika.
29. TAGALOG
Oktubre 27, 1936 Paglikha Surian ng Wikang
Pambansa na ang layuning makapgpaunlad at
makapgpatibay ng isang wikang panlahat na batay sa
isang wikang umiiral.
Enero 12,1937 Hinirang ni Pangulong Manuel L.
Quezon ang mga kagawad na bubuo ng Suriang
Wikang Pambansa.
Disyembre 30,1937 Kautusang Tagapagpaganap
Blg. 134 ipinahayag ng Pangulong Quezon ang Wikang
Pambansa ng Pilipinas na batay sa TAGALOG.
30. Hunyo 18,1937 Pagbibigay ng mga dahilan sa
pagpahayag na ang Tagalog ang Wikang Pambansa:
1. Tagalog ang wikang pambansa sa dahilng itoy
nahahawig sa maraming wikain ng bansa.
2. Ang bilang ng mga salitang wikang banyaga ay
matatagpuan din sa lahat halos na talatinigan ng
inang wikain sa Pilipinas.
3. Mayaman ang Tagalog sapagkat sa pamamagitan ng
paglalapi at pagtatambal ay dumarami ang mga
salita.
4. Napakadali pag aralan ng Tagalog.
31. Setyembre 23,1955 Nilagdaan ni Pangulong
Ramon Magsaysay ang Proklama Blg.186.
Ipinahayag na ang pagdiriwang ng Linggo ng
Wikang Pambansa taun taon simula ika - 13
hanggang ika -19 ng Agosto. Napakaloob sa
panahong saklaw ang pagdiriwang ng kaarawan ni
Quezon (Agosto 19).
32. PILIPINO
Agosto 13, 1959 Pinalabas ng Kalihim Jose
E. Romero ng Kagawaran ng Edukasyon.
Tinutukoy nito na nag Wikang Pambansa ang
salitang Pilipino.
Octubre 24,1967 - Nilagda ni Panglung
Marcos ng isang kautusan na ang Pilipino ang
gagamitin ng mga opisina at mga gusali ng
pamahalaan.
33. FILIPINO
Pebrero 2,1987 Pinagtibay ng Bagong
Kostitusyon ng Pilipinas sa Artikulo XIV,
seksyon 6 -9 na nagsasaad na ang Wikang
Pambansa ng Pilipinas ay Filipino.
35. Kahalagahan ng Wika
Instrumento ng
Komunikasyon
Nagbubuklod ng bansa
Nag-iingat at nagpapalaganap ng
kaalaman
Lumilinang ng malikhaing
pag-iisip
42. SINASALITANG TUNOG
Hindi lahat ng tunog ay wika sapagkat hindi
lahat ng tunog ay may kahulugan.
Ang mga tunog ay nalilikha ng ating aparato
sa pagsasalita.
Pinakamahalagang tunog na anlilikha natin
ang kung gayoy kasangkapan ng komunikasyon.
43. DINAMIKO
Ang isang wika ay maaring madaragdagan
ng mga bagong bokabularyo. Bunga ito ng
pagiging malikhain ng mga tao.
Patuloy na nagbabago at yumayaman
ang wika. Nagbabagu-bago ang kahulugan
ng isang salita na dumaragdag naman sa
leksikon ng wika.
44. 44
BOMBA
Maraming namatay sa bombang sumabog noong
panahon ng digmaan.
Sumakit na ang braso ng matandang babae sa
kabobomba makaipon lamang ng tubig na panlaba.
Tinangkilik ng mga lalaki ang mga pelikulang bomba
noon.
May pasasabugin daw na bomba tungkol s isang
senador.
45. ARBITRARYO
Lahat ng wika ay napagkakasunduan ng
mga gumagamit nito.
Kung sakaling hindi naintindihan ng
isang tao ang isang salita o pangungusap ng
isang wika, nangangahulugan na hindi siya
bahagi ng kasunduang pangkaunawaan.
Ngunit kung pag-aaralan at matututunan
niya ang wika, nangangahulugang sumasang-
ayon siya sa kasunduan ukol sa naturang wika.
46. PINIPILI AT ISINASAAYOS
Pinipili at isinasaayos ang
wikang gagamitin upang
maintindihan tayo ng ating kausap.
Kailangan pumili ng parehong
wika upang magkaunawaan.
48. Nakabatay sa Kultura
Hindi maaaring paghiwalayin
ang wika at kultura, sapagkat sa
pamamagitan ng
wika,nasasalamin ang kultura ng
isang bansa.
50. Ayon kay Michael A.K. Halliday
Pang Interaksyunal
oPakikipagtalakayan
oPakikipagbiruan
oPakikipagtalo
oPagsasalaysay
oLiham - pangkaibigan
51. Pang - Instrumental
oTumutugon sa mga
pangangailangan
oPaggawa ng liham pangangalakal
oPakikiusap
oPag -uutos
Halimbawa:
Patalastas sa isang produkto
52. Regulatori
oPagkontrol sa ugali o asal ng isang
tao.
oPagbibigay ng direksyon, paalala o
babala
Halimbawa:
oPagbibigay ng instruksyon sa mga
artistang gumaganap sa drama.
58. A. PORMAL
Ito ang mga salitang
istandard dahil kinikilala,
tinatanggap at ginagamit ng
higit na nakakarami lalo na
ng mga nakapag aral ng
wika.
59. 1. PAMBANSA
Ang mga salitang karaniwang ginagamit
sa mga aklat pangwika/ pambalarila sa
lahat ng mga paaralan.
Ito rin ang wikang kadalasang ginagamit
ng pamahalaan at itinuturo sa mga
paaralan.
Halimbawa: Asawa, Anak, Tahanan
60. 2. Pampanitikan o Panretorika
Ito naman ang mga salitang ginagamit ng
mga manunulat sa kanilang mga akdang
pampanitikan.
Ito ang mga salitang karaniwang
matatayog, malalim, makukulay at
masining.
Halimbawa: Kahati sa buhay
Bunga ng pag-ibig
Pusod ng pagmamahalan
61. B. IMPORMAL
Ito ay antas ng wika na karaniwan,
palasak, pang araw-araw, madalas
gamitin sa pakikipag-usap at
pakikipagtalastasan
62. 1. Lalawiganin
Ginagamit ito sa mga partikular na pook o
lalawigan lamang.
Makikilala rin ito sa pagkakaroon ng kakaibang
tono o ang tintawag ng marami na punto.
Halimbawa:
Papanaw ka na ? (Aalis ka na?)
Nakain ka na? (Kumain ka na?)
Buang! (Baliw!)
63. 2. Kolokyal
Itoy mga pang araw araw na saita na ginagamit sa
mga pagkakataong inpormal.
Maaring may kagaspangan ng kaunti ang salita ngunit
maari rin itong refinado ayon sa kung sino ang
nagsasalita.
Ang pagpaaikli ng isa, dalawa o higit pang salita lalo na
sa pasalitang komunikasyon ay mauuri rin sa antas nito.
65. 3. Balbal
Ito ang tintawag sa Ingles na slang.
Nagkakaroon ng sariling codes, mababa
ang antas na ito; ikalawa sa antas bulgar.
Halimbawa:
Chicks (dalagang bata pa)
Orange (beinte pesos)
Pinoy (Pilipino)
66. Karaniwang paraan ng pagbuo ng
salitang balbal:
1. Paghango sa mga salitang katutubo
Halimbawa:
Gurang (matanda)
Bayot (bakla)
Barat (kuripot)
2. Panghihiram sa mga wikang banyaga
Halimbawa:
Epek (effect)
Futbol (naalis, natalsik)
Tong (wheels)
67. 3. Pagbibigay ng kahulugan ng salitang tagalog
Halimbawa:
Buwaya (crocodiles greedy)
Bata (child girlfriend)
Durog (powdered high in addiction)
Papa (father lover
68. 4. Pagpapaikli
Halimbawa:
Pakialam paki
Tiyak tyak
5. Pagbabaliktad
Buong Salita
Halimbawa: Etned bente
Kita atik
Papantig
Halimbawa: Dehin hindi
Ngetpa Panget
Tipar Part
