�ݺ�ߣ

ZASOBY EDUKACYJNE
W WOLNYM DOSTĘPIE.

Aleksandra Gajowska
Nauczyciel bibliotekarz
w SP nr 36 w Zabrzu

Otwarte Zasoby Edukacyjne


Otwarte Zasoby Edukacyjne (ang.
Open Educational Resources – OER)
– wspólna nazwa dla wszystkich
zasobów edukacyjnych, do których
istnieje w pełni otwarty dostęp dzięki
objęciu ich wolnymi licencjami lub
przeniesieniu do domeny publicznej i
udostępnienie za pomocą dowolnych
technologii informacyjnych i

Termin Otwarte Zasoby Edukacyjne (OZE)
odnosi się do tych materiałów edukacyjnych
(plany lekcji, testy, programy
nauczania, moduły
szkoleniowe, kursy, pokazy, symulacje, filmy,
prezentacje), które są w wolnym dostępie i
można je powtórnie
wykorzystać, zaadaptować do swoich
potrzeb oraz przekazać do użytku innym.
 OZE to materiały, które mogą być swobodnie


Wolne licencje


Wolna licencja, to coś w rodzaju umowy zawartej
pomiędzy autorem utworu (właścicielem praw
autorskich), a całą ludzkością. Taka licencja musi
gwarantować:
wolność wykorzystania utworu i czerpania korzyści z
jego użytkowania,
 wolność tworzenia i rozpowszechniania kopii
informacji lub utworu w całości lub we fragmentach,
 wolność wprowadzania zmian i poprawek,
 wolność w rozpowszechnianiu utworów pochodnych.




W pełni wolne licencje to:
GNU GPL (General Public License),
 Creative Commons Uznanie autorstwa (CC-BY),
 Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych
samych warunkach (CC-BY-SA).


Domena publiczna (DP)






Pojęcie to nie jest ściśle zdefiniowanym terminem, jest
nazwą koncepcji, która zakłada korzystanie z
twórczości, co do której nie ma ograniczeń związanych
z autorskim prawem majątkowym.
Twórczość dostępna w DP ma wskazywać, że jest to
„własność publiczna” dostępna dla każdego, do
wykorzystania w dowolnym celu, gdyż prawa
majątkowe do tej twórczości wygasły, nigdy nich nie
było, lub twórczość ta nie jest przedmiotem prawa
autorskiego.
W polskim prawie autorskim dzieła
literackie, muzyczne, plastyczne są chronione do 70 lat
od momentu śmierci autora lub ostatniego współtwórcy.

Licencja DP oraz CC0

Symbol
oznaczający
materiały dostępne
w domenie
publicznej.

Creative Commons Zero – jest to
licencja, która w praktyce przenosi
utwór do domeny publicznej.
Licencja ta jest swego rodzaju
oświadczeniem twórcy o rezygnacji
ze wszelkich roszczeń prawnoautorskich (taka licencja nie nakłada
obowiązku podania autora przy
wykorzystaniu utworu).

Typy OZE


1.

2.

3.
4.
5.

6.
7.
8.

W Internecie mamy duży wachlarz materiałów edukacyjnych, w
literaturze przedmiotu znajdziemy kilka klasyfikacji OZE.
W miarę upływu czasu będę się one zmieniać. Poniżej jedna
z propozycji:
Learning Objects – proste obiekty cyfrowe tj.: grafiki,
prezentacje, filmy;
Digitized Library Collections – zdygitalizowane zbiory
bibliotek cyfrowych;
Online Archives – archiwa różnych zasobów edukacyjnych;
Encyclopedia – encyklopedie elektroniczne;
Open Textbooks – otwarte podręczniki, lektury, syllabusy;
Courseware – materiały instruktażowe, kursy;
Courses – otwarte kursy;
Tools – otwarte narzędzia wspomagające dydaktykę.

Learning Objects
Open Clip Art Library – openclipart.org (tylko wersja anglojęzyczna)
Serwis udostępnia grafikę typu clip art (wykorzystywaną np. przez MS Word) do
wolnego wykorzystania. Zawartość bazy udostępniania jest na licencji CC0.

Learning Objects
Pixabay – pixabay.com (wersja polskojęzyczna)

Serwis udostępnia wysokiej jakości zdjęcia oraz grafikę clip art do
wolnego wykorzystania. Większość zasobów w bazie udostępniania
jest na licencji CC0.

Learning Objects
CCmiXter – ccmixter.org (wersja anglojęzyczna)
Portal udostępniający na licencji
muzykę.

Learning Objects
Let’s CC – eng.letscc.net (wersja anglojęzyczna, polskie zasoby
wyszukuje również po polskich słowach kluczowych)
Multiwyszukiwarka zdjęć, grafiki, filmów, muzyki oraz
dokumentów tekstowych udostępnionych w Internecie na
licencjach CC. Let’s CC przeszukuje także zasoby portali:
YouTube, flickr, jamendo.

Digitized Library Collections
Federacja Bibliotek Cyfrowych – fbc.pionier.net.pl
Multiwyszukiwarka zdygitalizowanych zasobów
dostępnych w ponad 100 polskich bibliotekach
cyfrowych (dostępne są
książki, czasopisma, fotografie, mapy itp.).

Digitized Library Collections
Europeana. Think culture –
www.europeana.eu (dostępna wersja
polskojęzyczna)
Multiwyszukiwarka zdygitalizowanych
obiektów znajdujących się europejskich
bibliotekach cyfrowych.

Online Archives
Ściśle Ciekawa Lekcja – lesson.org.pl (wersja
polskojęzyczna)
Portal zawiera zasoby edukacyjne (materiały
edukacyjne, scenariusze lekcji, wideo) z
biologii, chemii i fizyki.

Online Archives
Klub Młodego Odkrywcy –
www.kmo.org.pl/scenariusze

Baza ze scenariuszami do prostych doświadczeń
edukacyjnych (dostosowanych nawet dla dzieci w
wieku przedszkolnym).

Online Archives
Akademia Orange – www.akademiaorange.pl
Baza projektów edukacyjnych finansowanych przez
Fundację Orange.

Online Archives
E-lekcje Młodzieżowej Akcji Multimedialnej – elekcje.org
Serwis zawiera materiały dydaktyczne (wideo, prezentacje
multimedialne itp.), porady nt. bezpiecznego surfowania
po Internecie.

Online Archives
Scholaris. Portal wiedzy dla nauczycieli –
www.scholaris.pl

Portal udostępnia zadania, scenariusze lekcji, pomoce
dydaktyczne, karty pracy i wiele innych przydatnych
materiałów na wszystkich etapach edukacyjnych.

Online Archives
PHET. Interactive simulations –
http://phet.colorado.edu/en/simulations/category/n
ew
Bardzo ciekawe interaktywne symulacje z zakresu
fizyki, chemii, biologii, matematyki i geografii.

Aby korzystać z
polskiej wersji
symulacji należy
wybrać tę, która nas
interesuje, a
następnie „zjechać”
na dół strony
i ściągnąć na dysk
komputera właściwą

Encyclopedia
Wikipedia. Wolna encyklopedia –
pl.wikipedia.org

Międzynarodowy projekt internetowej encyklopedii.
Każdy z nas może zostać współtwórcą
Wikipedii.

Encyclopedia
Wolny, wielojęzyczny Wikisłownik –
pl.wiktionary.org
Wikisłownik pełni rolę słownika przekładowego, a
także ogólnego dla danego języka, słownika
etymologicznego, synonimów oraz ortograficznego.

Encyclopedia
Encyklopedia PWN. Rzetelne źródło informacji –
encyklopedia.pwn.pl
122 tys. haseł dostępnych w elektronicznej wersji
encyklopedii PWN.

Encyclopedia
Encyklopedia Britannica – www.britannica.com
Prestiżowa anglojęzyczna encyklopedia.

Open Textbooks
Szkolna Biblioteka Internetowa Wolne Lektury – wolnelektury.pl
Portal zawiera teksty lektur (w różnych formatach, m.in. w formie
audibooków), które są zalecane przez MEN, a które dostępne
są
w domenie publicznej. Teksty są opracowane, zawierają
komentarze.

Open Textbooks
Portal Edukacja Medialna – edukacjamedialna.edu.pl
Portal udostępnia scenariusze zajęć, ćwiczenia, zadania i
materiały dydaktyczne związane z szeroko pojętą edukacją
medialną (etyka, plastyka, j. polski, WOS, zajęcia
komputerowe, historia).

Curseware
eTwinning. Kursy internetowe – www.etwinning.pl/kursyinternetowe

Bezpłatne szkolenia internetowe dla nauczycieli zarejestrowanych
w portalu nt. obsługi bezpłatnych narzędzi internetowych
(WordPress, Glogster, Movie Maker, TimeRime, WIX i inne).

Curseware
Fundacja Orange – www.akademiaorange.pl/kurs/

Bezpłatny kurs on-line nt. licencji Creative Commons.

Courses
Centrum Edukacji Zdalnej Warmińsko-Mazurskiej
Biblioteki Pedagogicznej – moodle.wmbp.edu.pl
Biblioteka organizuje darmowe szkolenia internetowe
m.in.: HotPotatoes, Prezi, GIMP, MS
PowerPoint, MS Excel itp..

Courses
Coursera – www.coursera.org
Portal edukacyjny oferujący bezpłatne kursy
online. Większość kursów odbywa się w j.
angielskim.

Tools

PictureTrail http://www.picturetrail.com/ (wersja
anglojęzyczna)

Darmowe narzędzie
umożliwiające udostępnianie
zdjęć w ciekawej
formie, tworzenie slajdów.
Wszystko można wzbogacić
muzyką.
Empressr http://www.empressr.com/ (wersja
anglojęzyczna)

Darmowe narzędzie
umożliwiające tworzenie
, zarządzanie i udostępnianie w
sieci

Tools
Glogster –
http://www.glogster.com/
(wersja anglojęzyczna)

Darmowe narzędzie do
tworzenia interaktywnych
plakatów. Możliwość
umieszczenia ich na
dowolnej stronie
internetowej.

ImageChef –
http://www.imagechef.com/

Bezpłatne narzędzie do
tworzenia
niestandardowych (można
wybrać gotowe szablony)
obrazów poprzez łączenie

Tools
Animoto –
http://animoto.com/

Bardzo proste i darmowe
narzędzie do tworzenia
filmów ze zdjęć oraz
przekształcania video w
profesjonalne pokazy i
filmy.

StoryJumper –
http://www.storyjumper.com/

Darmowe narzędzie z
intuicyjną obsługą do
tworzenia książeczek
elektronicznych.

Bibliografia






Slajd 1:
 Jonathasmello: Otwarte Zasoby Edukacyjne – Polska wersja światowego logo
[dokument svg]. Data dostępu: 26 stycznia 2014 r. Tryb dostępu w WWW:
http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Otwarte_Zasoby_Edukacyjne__Polska_wersja_%C5%9Bwiatowego_logo.svg&filetimestamp=20120308111853.
Slajd 2, 3, 4, 5:
 Bednarek-Michalska B.: Wykluczenie edukacyjne czy wolny dostęp do edukacji?
[dokument on-line]. „Meritum. Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny” 2012, nr 4
(27), s. 12-18. Tryb dostępu w WWW:
http://meritum.mscdn.pl/meritum/pliki/cale_numery/2012_4.pdf. ISSN 2300-8385.
 Przewodnik po otwartych zasobach edukacyjnych [dokument pdf]. Oprac.: K.
Grodecka, K. Śliwowski. Wersja 4. Data dostępu: 28 stycznia 2014 r. Tryb
dostępu w WWW: http://koed.org.pl/wpcontent/uploads/2012/03/OZE_przewodnik_v4.pdf.
Slajd 6:
 Poznaj licencje Creative Commons [dokument on-line]. Data dostępu: 28
stycznia 2014 r. Tryb dostępu w WWW: http://creativecommons.pl/poznajlicencje-creative-commons/.
 Various: Public domain icon [dokument svg]. Data dostępu: 28 stycznia 2014 r.
Tryb dostępu: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:PD-icon.svg.

Warto zajrzeć:






Gurell S., Connelly S., Wiley D.: Otwarte zasoby edukacyjne.
Podstawowe informacje [dokument on-line]. „Biuletyn EBIB”
2009, nr 1 (101). Data dostępu: 28 stycznia 2014 r. Tryb
dostępu w WWW:
http://www.ebib.info/2010/101/a.php?gurell_connelly_wiley.
ISSN 1507-7187.
Mapa Otwartych Zasobów Edukacyjnych [dokument pdf].
Oprac. K. Grodecka, K. Śliwowski. Czerwiec 2013. Data
dostępu: 29 stycznia 2014 r. Tryb dostępu w WWW:
http://ngoteka.pl/bitstream/id/469/Mapa%20Otwartych%20Za
sob%C3%B3w%20Edukacyjnych.pdf.
Prokowska T.: Narzędzia i aplikacje internetowe [dokument
on-line]. Data dostępu: 29 stycznia 2014 r. Tryb dostępu w
WWW: http://narzedziaetwinning.blogspot.com/.

�ݺ�ߣ

Zasoby edukacyjne w wolnym dostępie.

Recommended

More Related Content

Similar to Zasoby edukacyjne w wolnym dostępie. (20)

Zasoby edukacyjne w wolnym dostępie.