�ݺ�ߣ

22
D
Zin en onzin van
reflecterende wegdekken
Het aantal aangeboden producten met beter reflecte-
rende eigenschappen groeit gestaag, maar waarom
worden deze nog niet op grote schaal toegepast?
Dat is een goede vraag.
De eerste onderzoeksvragen over dit onderwerp stammen
uit 2002. De wegenbouwer Jansen en de Jong en de
gemeente Weert vragen zich op dat moment af of het
mogelijk is om in een woonstraat energie te besparen door
toepassing van een beter reflecterende ondergrond. Of
indien de installatie niet voldoet aan de gestelde eisen dat
de verlichting misschien wel gaat voldoen met wisselen
van de ondergrond. De verlichting in een woonstraat
wordt berekend op basis van de hoeveelheid licht die op
de omgeving valt. De reflectie van de ondergrond is hierin
van ondergeschikt belang. Het wel of niet toepassen van
beter reflecterende ondergrond kan een slechte verlich-
tingsinstallatie niet verbeteren, zo blijkt uit het onderzoek.
Het positieve effect is dat de beleving van de ruimte
enorm verbetert. De huidige zwarte ondergrond beleven
de bewoners als donker en slecht verlicht, de witte dek-
laag beleven de bewoners als ruimtelijk overzichtelijk en
de verlichting straalt gevoelsmatig meer licht uit. Dit kan
een reden zijn om beter reflecterende ondergronden toe te
passen in woonstraten.
Slechtere visuele geleiding
Voor wegen met een verkeersfunctie is het toepassen van
beter reflecterende ondergronden een mogelijkheid om
47% energie te besparen. Dit blijkt uit de productontwik-
keling Luminum pave die in samenwerking met De
Kruijter is uitgevoerd. In 2009 is hiervoor door de club
van Maarsen de innovatieprijs uitgereikt. Dat het product
nog niet op grote schaal wordt toegepast, heeft twee rede-
nen: ten eerste heeft het product een meerprijs van 4 euro
• door Nico de Kruijter
Markusbiergtunnelmetreflecterendasfalt.
[inst]ALLICHT_1-2015(rev0).indd 22 14-01-15 23:05

23
per m2
ten opzichte van een reguliere afdeklaag asfalt. De
besparing kan dan wel 47% zijn, maar gezien de lage energie-
prijs en de relatief hoge aanschafprijs van de reflectielaag komt
de terugverdientijd ruim boven de 20 jaar uit, zo blijkt uit
diverse exploitatieberekeningen. Het tweede argument waarom
het nog niet op grote schaal
wordt toegepast, is ontdekt bij
dag- en nachtluminantiemetingen
aan de A35 in 2011. Uit dit
onderzoek blijkt dat het contrast
tussen de belijning en het weg-
dek veel te laag is. Dit betekent
voor de weggebruiker een slech-
tere visuele geleiding, met alle
gevolgen van dien.
Uitdaging
Tijdens het ontwikkeltraject
blijkt dat hoe lichter het wegdek
wordt, hoe moeilijker een goede gelijkmatige verlichting in de
lengterichting van de rijbaan kan worden behaald. Deze gelijk-
matigheid wordt hoofdzakelijk bepaald door de glansfactor van
het wegdek. Deze ontstaat door vlakker worden van het asfalt,
door het polijsten en schuren van autobanden op het wegdek.
Daarnaast spelen de materiaaleigenschappen van de materialen
die zijn verwerkt in de toplaag een rol. Het optimum is nog
niet bereikt en zal de komende jaren zeker een uitdaging blij-
ven. Dit houdt in dat de armaturen dichter op elkaar komen te
staan dan vier keer de lichtpunthoogte om te kunnen voldoen
aan de langsgelijkmatigheidseis.
Tunnels
In 2012 zijn door De Kruijter drie tunnels in Luxemburg
onderzocht op hun besparing na aanleg van beter reflecterend
asfalt. Dit zijn de Mondorf- , Frisange- en Markusbiergtunnel
van de A13. Bij een tunnelverlichtingsinstallatie is het van
belang dat de eerste 100 m zo goed verlicht is, dat objecten en
verkeer in dit deel, ook bij een zomerdag, van buiten de tunnel
goed zichtbaar zijn. Dit houdt in dat de verlichtingsinstallatie
vaak bestaat uit 400 W-armaturen die de eerste 100 m om de
meter zijn opgesteld en vervolgens afgebouwd in lichtniveau
na 8 seconden reistijd tot een afstand van rond de 5 à 10 m,
afhankelijk van het type. Ingangsverlich-
ting bestaat gemiddeld uit 300 armaturen.
Een besparing van ruim 50% op materi-
aal levert dan algauw een behoorlijke
financiële besparing op in energie, onder-
houd, maar zeker ook in de aanlegkosten.
Dit is dan ook de conclusie van het
onderzoek uit 2012. Doordat de wegdek-
reflectie van zeer groot belang is voor de
helderheid van het wegdek is het toepas-
sen van een beter reflecterende deklaag,
in deze toepassing, binnen 5 jaar terug-
verdiend.
Toekomst voor reflecterende
deklagen
Met de komst van de ROVL 2011 en de
aanvullende eis voor gezichtsherkenning
en herkenning van de omgeving wordt
het meenemen van de reflectie van de
ondergrond in woonstraten steeds interes-
santer. De reden dat deze eis is gesteld,
heeft te maken met de komst van OVL
Des lichter het
wegdek, des te
moeilijker wordt
een goede gelijk-
matige verlichting
in de lengterich-
ting behaald

25
met led, die veel minder strooilicht pro-
duceert dan conventionele verlichting.
Door de reflectie van de ondergrond mee
te nemen in de berekening kunnen de
gezichtsherkenning en de herkenning van
de omgeving behoorlijk worden verbe-
terd, en installaties die net niet voldoen,
kunnen na aanpassing van de ondergrond
gaan voldoen.
Te vroeg
De vraag van de gemeente Weert en
Jansen en de Jong of door het toepassen
van een lichtere en beter reflecterende
slijtlaag de installatie beter presteert,
kwam eigenlijk te vroeg en is nu met de
huidige OVL met led een welkome aan-
vulling. Voor de verkeersfunctie zullen de
lichtere wegdekken weinig tot geen toe-
komst hebben indien men kijkt naar de
terugverdientijden aan de hand van het
besparingspotentiaal. In tunnels kan een
beter reflecterend wegdek veel besparen
en in de toekomst een goede toepassing
zijn om de exploitatiekosten behoorlijk
naar beneden te krijgen.
nt.
T.
info@lioris.eu
www.lioris.eu

�ݺ�ߣ

Zin en onzin van reflecterende wegdekken

More Related Content

Zin en onzin van reflecterende wegdekken