Guia natural
1 like361 views
Gu鱈a natural desarrollada para la campa単a "Os Soutos de Puertas de Galicia" que coincide con la temporada de casta単a, recurso natural base de las Comarcas de Ver鱈n y Viana.
More Related Content
What's hot (6)
Viewers also liked (20)
Similar to Guia natural (20)
Guia natural
- 1. Os soutos de Puertas de Galicia
- 3. No sueste de Ourense, xusto nos a horta e a cabana gandeira, proporcio- lindes con Le坦n e Portugal, as portas nan o soporte necesario para a vida. de Galicia 叩brense a un para鱈so de Co paso do tempo, os casti単eiros outonos dourados e carreiros que ulen foron ficando ao servizo das persoas, a magosto. que aprenderon a cultivalos para Nesta localizaci坦n xeogr叩fica, as condi- sacarlles o m叩ximo proveito, experi- ci坦ns clim叩ticas, ed叩ficas e fisiogr叩fi- mentando con diferentes variedades e cas al鱈anse para permitirlle ao pobo desenvolvendo t辿cnicas de conserva- gozar dos beneficios nutritivos e ma- ci坦n dos froitos, coma as casta単as deireiros do cultivo dos soutos. secas ou pilongas, que permit鱈an o autoabastecemento de alimento duran- Non hai aldea en 檎庄坦壊, 閣庄鉛温姻庄単看 de te todo o ano. Conso, Viana, A Gudi単a, A Mezquita, Vilardev坦s, Laza ou Castrelo de Val que Nestas p叩xinas achegamos as ferramen- non te単a un souto a poucos metros das tas esenciais para co単ecer o universo casas, como herdanza dunha econo- natural no que viven os poboadores dos m鱈a agraria tradicional na que, canda soutos desta banda do pa鱈s.
- 4. 閣庄鉛温姻庄単看 de Conso Viana do Bolo Laza Castrelo de Val A Gudi単a A Mezquita 檎庄坦壊 Cualedro Monterrei Ver鱈n Vilardev坦s O鱈mbra SOUTOS CENTROS ROTEIROS EVENTOS
- 5. SOUTOS As principais zonas de souto atop叩molas nos concellos orientais: 閣庄鉛温姻庄単看 de Conso, Viana do Bolo, A Mezquita, A Gudi単a, Laza, Castrelo de Val, 檎庄坦壊 e Vilardev坦s, onde se alternan as exten- si坦ns de casti単eiros centenarios con outras de recente plantaci坦n. Ao longo dos anos, as atenci坦ns humanas, coma a poda dos rebrotes baixos, o enxerto ou a roza selectiva do sotobosque, aseguraron a superviven- cia destes casta単ais, ao tempo que melloraron a produci坦n e facilitaron a recollida do froito. Este 辿 o legado que nos deixou o pobo romano, o costume e mais as pr叩cticas de cultivo dos soutos que, segundo
- 6. informan as 炭ltimas conclusi坦ns tiradas Os casti単eiros ocupan o espazo que a de estudos pol鱈nicos, levan con n坦s natureza destinara a carballos, cerqui- dende o Pleistoceno inferior, fai arre- 単os, faias e bosques mixtos de frondo- dor de 1.880.000 anos, inda que hai sas, por iso en moitos lugares compiten, quen lle atrib炭e tam辿n aos romanos o conviven o suc辿dense coma veci単os m辿rito de os traeren a estas terras. ben levados. Veci単os ben levados Algu辿n nos acompa単a As鱈 como nos adentramos nos vellos Ao longo do fermoso roteiro dos casta単ais de Soutogrande en 閣庄鉛温姻庄単看 Soutos, de 閣庄鉛温姻庄単看 de Conso, en cal- de Conso ou cando paseamos polas quera das variantes da Ruta europea da beiras dos soutos novos de Trasestra- casta単a, ou nun simple paseo polos da en 檎庄坦壊, int炭ese a harmon鱈a coa soutos de Viana, p坦dennos acompa単ar, que casti単eiros e persoas conviven ao seu ritmo, e case sen velos, sapos dende s辿culos, baixo un mutualismo (Alytes obstetricans, Bufo calamita, Bufo bufo) p鱈ntegas (Salamandra sala- s坦 alterado pola perda de poboaci坦n mandra) ou mesmo a v鱈bora fuci単uda nos 炭ltimos anos. (Vipera latastei), que ten neste territorio
- 7. a 炭nica zona de presenza en Galicia. durante todo o ano e proporci坦nanos atraentes imaxes e experiencias en cal- Nos soutos maduros a fauna aproveita quera 辿poca. No outono podemos os ocos que se forman nos vellos tron- apa単ar os froitos, que maduran sucesi- cos para resgardarse ou facer o ni単o. vamente segundo a variedade 叩 que Non 辿 raro pois que durante a nosa pertenzan, dende as casta単as tipo visita nos crucemos con alg炭n esqu鱈o Amaralanto ata as do Rapado, que son (Sciurus vulgaris) ou te単amos a sorte as 炭ltimas en chegar. O ver叩n 辿 un un de contemplar o ameazado peto formi- bo momento para gozar da imaxe que gueiro (Jynx torquilla) ou o rabirubio nos ofrecen os casti単eiros floridos e real (Phoenicurus phoenicurus), unha entre o outono e a primavera podemos ave migradora transahariana que v辿n admirar a ca鱈da da folla, vendo como d叩 de ser declarada vulnerable pola Xunta paso a un novo ciclo. de Galicia. Escoller o momento Malia asociarse popularmente ao outono, os casti単eiros locen fermosos
- 8. ROTEIROS Al辿n das rutas de sendeirismo xen辿ricas que podemos realizar en cada concello, a importancia que acadou a casta単a neste territorio fixo que se dese単aran roteiros espec鱈ficos para co単ecer os soutos de primeira man. A m叩is co単ecida e tam辿n a m叩is longa 辿 a Ruta Europea da Casta単a, que per- corre os concellos de 閣庄鉛温姻庄単看 de Conso, A Mezquita, A Gudi単a e 檎庄坦壊. 閣庄鉛温姻庄単看 de Conso conta ademais coa Ruta dos Soutos, un percorrido a p辿 polos principais casta単ais do concello. E a m叩is recente 辿 a Ruta da casta単a de 檎庄坦壊, un pequeno itinerario que parte do Centro de Interpretaci坦n da Casta単a.
- 9. 閣庄鉛温姻庄単看 de Conso A Gudi単a A Mezquita 檎庄坦壊 Ruta Europea da Casta単a Roteiro com炭n aos concellos da comar- Dificultade: variable, ten tramos de alta ca Conso-Frieiras, dese単ada no marco dificultade debida 叩s elevadas penden- dun proxecto internacional no que parti- tes e outros de chaira ou baixadas. cipan rexi坦ns doutros pa鱈ses europeos Lonxitude: variable. Cont辿n tramos coma Francia, Italia ou Portugal. li単ais e circulares. O obxectivo da ruta, que combina traxectos a p辿 con outros en bicicleta ou Duraci坦n estimada: variable, depende a cabalo, 辿 dar a co単ecer a importancia do tramo. que a casta単a ten na comarca para valo- M叩is informaci坦n: rizala en todos os eidos: ambiental, www.concelloderios.es/rutac.html cultural, gastron坦mico e econ坦mico. A ruta ten o epicentro na antiga Casa Reitoral de Trasestrada, en 檎庄坦壊, onde se aloxa o Centro de Interpretaci坦n da Casta単a, e transcorre en traxectos de Non deixes de... diferente lonxitude e complexidade Visitar o vello casti単eiro da Moa en polos catro concellos. Chaguazoso, no concello da Mezquita.
- 10. 閣庄鉛温姻庄単看 de Conso Ruta dos Soutos Roteiro circular polas marxes do Encoro Dificultade: baixa, ag叩s no inverno se do Bao, en 閣庄鉛温姻庄単看 de Conso, ao longo chove ou neva. de densos soutos e bosques de frondo- Lonxitude: 7,9 Km a ruta circular e sas, entre os que se levantan pequenas 3,6 Km a variante do encoro. aldeas que inda conservan as constru- ci坦ns tradicionais. Duraci坦n estimada: 2 horas e 45 minu- A ruta comeza en 閣庄鉛温姻庄単看, nun antigo tos a ruta circular e 1 hora a variante do cami単o de carro que chega ata Conso. encoro. Dende al鱈 sobe ata San Cristovo, onde Ruta en Google Maps: se encontra o vello Pazo de Conso, que http://goo.gl/maps/ri03R pertenceu ao Conde de Lemos, e baixa de novo ata Conso para regresar ao punto de partida, logo de atravesar as aldeas de O Palacio e A Veigui単a. Non deixes de... Na baixada, a ruta ofrece a posibilidade Achegarte a Soutogrande, preto do de co単ecer a outra beira do encoro cru- inicio da ruta, onde se atopan os zando a ponte en Auga Lavada. exemplares m叩is antigos e fermosos.
- 11. 檎庄坦壊 Ruta da casta単a Percorrido circular polas inmediaci坦ns Dificultade: baixa. do Centro de Interpretaci坦n da Casta単a Lonxitude: 2,6 Km a ruta longa e 1,4 Km en Trasestrada, no concello de 檎庄坦壊. a variante curta. A ruta sae do Centro de Interpretaci坦n, Duraci坦n estimada: 45 minutos a ruta no lugar de Igrexa e contin炭a ata a aldea longa e 30 minutos a variante curta. de Domiz, onde inda se conserva en funcionamento un forno comunitario Ruta en Google Maps: tradicional. http://goo.gl/maps/2Xlov O cami単o segue ata a aldea de Souto e de a鱈 cara 叩 estrada OU 1003, dende a que se albiscan soutos novos, planta- dos recentemente. Non deixes de... Pensando nos nenos, o itinerario ten Observar a integraci坦n dos soutos na unha variante curta que s坦 percorre os paisaxe da aldea, complement叩ndose 炭ltimos tramos, dende o Centro de cos usos hort鱈colas nunha sucesi坦n Interpretaci坦n a Souto e volta a Igrexa. soutos-casas-hortas constante.
- 12. CENTROS A significaci坦n do casti単eiro no modo de vida dos homes e mulleres deste extre- mo de Galicia propiciou a construci坦n dun Centro de Interpretaci坦n da Cas- ta単a en 檎庄坦壊, un dos concellos cunha maior superficie dedicada a souto. A relevancia destas 叩rbores influ鱈u tam辿n na construci坦n doutros centros de infor- maci坦n e encontro, nos que a casta単a ten un protagonismo incuestionable. o caso dos Museos Etnogr叩ficos de 閣庄鉛温姻庄単看 de Conso e Viana, onde se pode ver unha mostra dun lar galego cunha zona reservada ao secado da casta単a, ou a Casa da Vi炭va na Gudi単a, un centro de exposici坦n e comercializa- ci坦n de artesan鱈a e produtos t鱈picos.
- 13. Centro de Interpretaci坦n O Centro de Interpretaci坦n da Casta単a A Igrexa s/n. Trasestrada. 檎庄坦壊 al坦xase na antiga Casa Reitoral da Tel辿fono: 988427690 parroquia de Trasestrada, no concello Correo e: alcalde@concelloderios.com de 檎庄坦壊. Horario: L-V de 9 a 14h O edificio, rehabilitado respectando os Localizaci坦n en Google Maps: principios da arquitectura sustentable e procurando a integraci坦n no contor- http://goo.gl/maps/we7kG no, est叩 dotado dunha zona de alber- gue con capacidade para 36 persoas. As salas dedicadas ao co単ecemento da casta単a contan cunha completa exposici坦n permanente que achega informaci坦n de utilidade sobre os aspectos ambientais, culturais e eco- Non deixes de... n坦micos que envolven os soutos, a Co単ecer a trav辿s da exposici坦n per- trav辿s de diferentes paneis, maquetas manente a controvertida orixe dos e xogos interactivos. casti単eiros en Galicia.
- 14. Museos Etnogr叩ficos Na planta baixa do edificio do concello R炭a do Museo, 3. 閣庄鉛温姻庄単看 de Conso de 閣庄鉛温姻庄単看 de Conso e na Torre da Ho- Tel辿fono: 988340302 menaxe de Viana do Bolo ag坦chase o Correo e: vilarino.conso@concellos.xunta.es grande tesouro dos veci単os e veci単as Horario: M-X 10-13 e 15-17h. S-D 15-17h destas terras: un compendio tanxible Localizaci坦n en Google Maps: dos costumes, oficios e tradici坦ns, a trav辿s dos cales o noso pobo sobrevi- http://goo.gl/maps/aNi0W viu aos s辿culos. R炭a da Constituci坦n S/N. Viana do Bolo Dende unha simple cunca de barro Tel辿fono: 988340120 ata a escenificaci坦n dunha pequena Horario: L-D 16-21h (s坦 no ver叩n) escola rural de comezos do s辿culo XX, Localizaci坦n en Google Maps: pasando pola historia do entroido e os http://goo.gl/maps/1UiCC traxes de cores dos boteiros ou cada un dos elementos que rodeaban a vida Non deixes de... das casta単as nas casas galegas, Contemplar a peculiaridade das larei- nestes pequenos espazos non hai ras adaptadas para o secado das cas- lugar para o baleiro. ta単as pilongas.
- 15. A Casa da Vi炭va Este edificio alberga a oficina de turis- Beato Sebasti叩n Aparicio, s/n. A Gudi単a mo da Gudi単a, mais 辿 tam辿n un centro Tel辿fono: 988594003 de exposici坦n e comercializaci坦n de Correo e: administracion@concellogudina.org artesan鱈a e produtos locais. Horario: L-V 10-14h e 17-21h. S 12-14h A Casa da Vi炭va acolle d炭as exposi- Localizaci坦n en Google Maps: ci坦ns permanentes, unha de produtos agroalimentarios producidos e comer- http://goo.gl/maps/2Qatb cializados por empresas galegas, e outra con obxectos elaborados por artes叩ns e artes叩s da zona: pezas de cer叩mica, prata, madeira tallada, forxa, encaixes... O centro funciona ademais como lugar Non deixes de... de encontro e celebraci坦n de eventos Visitar a mostra de produtos elabora- relacionados coa artesan鱈a, tales como dos a partir da casta単a coma as cas- charlas, cursos, xornadas ou exposi- ta単as asadas en almibre, o pur辿 de ci坦ns temporais. casta単as ou o delicioso marr坦n glac辿.
- 16. EVENTOS O magosto 辿 a festa da casta単a por excelencia en Galicia, a homenaxe que cada ano a xente lle rende ao alimento que durante s辿culos lle asegurou o sustento. Non hai aldea na contorna que entre o 1 e o 11 de novembro non se xunte para compartir unhas boas casta単as asadas. Mais a fartura de casti単eiros na bisba- rra impulsou m叩is recentemente outras festas e eventos que te単en tam辿n que ver coas bondades culinarias do seu froito. A Feira da casta単a e da seta en 檎庄坦壊 ou a festa gastron坦mica do xabar鱈n con casta単as cocidas, co単eci- da como Os Bullotes, na Gudi単a, son bos exemplos.
- 17. Citas coa casta単a Magosto En todo o territorio. Entre o 1 e o 11 de novembro. Feira da casta単a e da seta Concello de 檎庄坦壊. A comezos de novembro. Os bullotes Concello da Gudi単a. Entre finais de outubro e comezos de novembro.
- 18. Dese単o, maquetaci坦n e elaboraci坦n de contidos: Habitaq, S.L.