ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
მეტაკოგნიცია-სწავლის
სწავლა
ადელინა ფარადიანი
კომპიუტერული მეცნიერებები
ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტი
19.12.2015
დ. პერკინსის აზრით, კარგად აზროვნება გულისხმობს საკუთარი აზროვნების პროცესის
მართვას, რომელიც მოიცავს იმის გააზრებას, თუ
• რა შეკითხვები უნდა დაუსვა საკუთარ თავს;
• როგორ უნდა გამოიყენო პრობლემის გადაჭრის სტრატეგიები;
• როგორ უნდა მოახდინო საკუთარი აზროვნების მონიტორინგი და წარმართო იგი სწორი
მიმართულებით და ა.შ.
ეს ერთგვარად ჰგავს საკუთარი აზროვნების შესწავლას, ანუ რეფლექსიას (თვითგანცდა,
გაცნობიერება), სხვა სიტყვებით კი ეს არის მეტაკოგნიციის პროცესი.
მეტაკოგნიცია -აზროვნება საკუთარი აზროვნების შესახებ
ტერმინი მეტოკოგნიცია ხშირად ასოცირდება ჯონ
ფლაველი (John H. Flavell) -თან (1979). იგი არის
სოციალური შემეცნებითი განვითარების
ფსიქოლოგიის დამფუძნებელი. ფლაველი იყო ერთ-
ერთი პირველი ფსიქოლოგი, რომელიც დაიწყო იმ
გზების შესწავლა, თუ როგორ ფიქრობენ ბავშვები
გონებრივ პროცესების შესახებ. იგი ამჯამად არის
სტენფორდის უნივერსიტეტის ფსიქოლოგიის
პროფესორი.
ფლაველმა პირველად წარმოადგინა ტერმინი მეტაკოგნიცია თავის ნაშრომში-
Flavell, J. H. (1979). Metacognition and cognitive monitoring: A new area of cognitive
developmental inquiry. American Psychologist 1979 წელს. ფლაველის მეტაკოგნიციის
მოდელი არის საფუძველი კვლევებისთვის, რომლებიც ტარდება თანამედროვე
მეტაკოგნიციის დარგში.
ჯონ ფლაველის მოდელი
ფლაველის მეტაკოგნიციის მოდელი არის საფუძველი კვლევებისთვის რომლებიც
ტარდება მეტაკოგნიციის დარგში. ამ მოდელის თანახნად არსებობს 4 კატეგორია:
1. მეტაკოგნიტური ცოდნა
2. მეტაკოგნიტური გამოცდილება
3. მიზნები/ ამოცანები
4. მოქმედებები/სტრატეგიები
ის ამბობდა, რომ ადამიანები კოგნიტიური პროცესების მონიტორინგს ახორციელებენ იმ
კომპონენტების გამოყენებით, რომელიც არის აღწერილი ამ ოთხ კატეგორიაში.
მეტაკოგნიტური ცოდნა
1. პიროვნება
2. ამოცანა
3. სტრატეგია
რაც უფრო მაღალია მოსწავლეებში მეტაკოგნიტური აზროვნება, მით უფრო
ეფექტურად სწავლობენ ისინი.
1. ცოდნა კოგნიციის შესახებ (knowledge of cognition)
a. დეკლარაციული ცოდნა
b. პროცედურული ცოდნა
c. პირობითი ცოდნა
2. კოგნიციის რეგულაცია (regulation of cognition)
a. დაგეგმვა
b. მონიტორინგი (წარმართვა)
c. შ᳥ფას᳥ბა
მოსწავლეზე ორიენტებული სასწავლო პროცესი გულისხმობს მათ აქტიურ
ჩართვას თავიანთი სწავლის პროცესში, საკუთარი სასწავლო მიზნების დაგეგმვასა
და მართვაში. მოსწავლის უნარი, გააკეთოს დასკვნა – თუ რა და როგორ ისწავლა
და დაგეგმოს საკუთარი თვითგანვითარება – მისი წარმატების საწინდარია.
როგორ დაეხმაროს მასწავლებელი მოსწავლეებს
საკუთარი აზროვნების პროცესის გაცნობიერებასა და
ამოქმედებაში?
• მასწავლებელმა ხშირად გამოიყენოს სააზროვნო ცნებები.
• მასწავლებელი, რომელიც არ ელის მოსწავლისაგან მზა პასუხებს
• ახალი მასალის განხილვისას საკითხის დამუშავების ერთი და იმავე სქემის გამოყენება
• მოცემული საკითხის შესახებ სხვადასხვა შეხედულების განხილვა
• როლური თამაში, როდესაც მოსწავლეს ევალება გარკვეული პოზიციიდან განიხილოს რაიმე
საკითხი. მოსწავლე ირჩევს რომელიმე მოსაზრებას (აუცილებელი არ არის იგი
ეთანხმებოდეს) და საუბრობს ამ თვალთახედვიდან
• ისეთი შეკითხვების დასმა, რომელიც მოსწავლეს საკითხის ღრმა შესწავლისაკენ უბიძგებს
• ისეთი შეკითხვების დასმა, რომლებიც საფუძველს ამზადებს სააზროვნო მოქმედების
განზოგადებისთვის
მეტაკოგნიცია გულისხმობს სწავლის ეფექტური სტრატეგიების ცოდნასა და
გამოყენებას. სწავლის სტრატეგია კი გულისხმობს შემეცნებითი პროცესების
მიზანმიმართულად გამოყენებას სწავლის დროს.
სწავლის ეფექტური სტრატეგიები
• მნიშვნელოვანი ინფორმაციის ამოცნობა
• არსებული ცოდნის გახსენება/ცოდნის კონსტრუირება
• ჩანაწერების გაკეთება
• ინფორმაციის ორგანიზება
• ინფორმაციის გადამუშავება
• მასალის შეჯამება
• გაგება-გააზრების შემოწმება, ანუ მონიტორინგი
• სამუშაოს გადანაწილება, დაგეგმვა
რეკომენდაციები როგორ დავეხმაროთ
მოსწავლეებს სწავლის ეფექტური
სტრატეგიების დაუფლებაში
• დავალების მიცემისას მიუთითეთ, როგორ ისწავლონ ეს მასალა;
• რეკომენდაცია მიეცით პერიოდულად თანაკლასელებთან ერთად იმეცადინონ
• გააცანით მოსწავლეებს სწავლის ახალი სტრატეგიები და დაეხმარეთ მათ
ადექვატურად გამოყენებაში
• აუხსენით მოსწავლეებს, რომ თითოეული სტრატეგია შეიძლება სხვადასხვა
კონტექსტში გამოიყენონ.
გრაფიკული ორგანიზატორები
• ჩანაწევრებს მოცემულ ინფორმაციას;
• ორგანიზებას უკეთებს ინფორმაციას;
• შეიცნობს მთელისა და დეტალების ურთიერთმიმართებას;
• ეჩვევა კრიტიკულ აზროვნებას;
• სწავლობს დამოუკიდებლად მუშაობას.
კოგნიტური დიაგრამების საშუალებით
მოსწავლე:
• ანაწევრებს მოცემულ ინფორმაციას
• ორგანიზებას უკეთებს ინფორმაციას
• შეიცნობს მთელისა და დეტალების ურთიერთმიმართებას
• ეჩვევა კრიტიკულ აზროვნებას
• სწავლობს დამოუკიდებლად მუშაობას
როდის და როგორ გამოიყენება
კოგნიტური დიაგრამები:
1. გამოიყენება როგორც ახალი მასალის გაცნობა-წარმოდგენისას, ასევე, მასალის
ათვისების შემდეგ, შემაჯამებელი სამუშაოს ჩატარების დროს;
2. გამოიყენება როგორც ტექსტის კითხვისა და დამუშავების, ასევე წერითი
სამუშაოს დაწყების დროს;
3. გამოიყენება როგორც საშინაო დავალების, ასევე საკლასო სამუშაოს ჩატარების
დროს;
4. გამოიყენება როგორც ინდივიდუალურად, ასევე ჯგუფებში მუშაობის დროს.
მსგავსებისა და განსხვავების
დიაგრამები
ვენის ჸაგრამა
შედარების მატრიცა
კლასიფიკაცია
გრაფიკული ორგანიზატორების/კოგნიტური დიაგრამების გამოყენებით პედაგოგი
ხელს უწყობს მოსწავლის მეტაკოგნიტური უნარების განვითარებას. გრაფიკული
ორგანიზატორები მოსწავლეებს დაეხმარება წაკითხულის გაგებასა და გააზრებაში,
არსებითი და მეორეხარისხოვანი ინფორმაციის გამიჯვნაში, მნიშვნელოვანი
ინფორმაციის დამახსოვრებაში; მოვლენებსა და ფაქტებს შორის
ურთიერთკავშირის დანახვაში; რაც თავის მხრივ, ხელს შეუწყობს ამ სტრატეგიის
ტრანსფერს სხვა მასალის დამუშავების დროს.
მეტაკოგნიცია-სწავლის სწავლა
მადლობა ყურადღებისთვის !!!

More Related Content

What's hot (20)

სასწავლო პროცესის დაგეგმვა და წარმართვა
სასწავლო პროცესის დაგეგმვა და წარმართვასასწავლო პროცესის დაგეგმვა და წარმართვა
სასწავლო პროცესის დაგეგმვა და წარმართვა
Rusudan Gonashvuli
სწავლების სტრატეგიები
სწავლების   სტრატეგიებისწავლების   სტრატეგიები
სწავლების სტრატეგიები
shorenagavasheli
გაკვეთილის დაგეგმვა
გაკვეთილის დაგეგმვაგაკვეთილის დაგეგმვა
გაკვეთილის დაგეგმვა
Nargiz Kiliptari
შეფასების ძირითადი პრინციპები, ტიპები, ინსტრუმენტები
შეფასების ძირითადი პრინციპები, ტიპები, ინსტრუმენტებიშეფასების ძირითადი პრინციპები, ტიპები, ინსტრუმენტები
შეფასების ძირითადი პრინციპები, ტიპები, ინსტრუმენტები
Khatuna Tsikhelashvili
გაკვეთილის+გ᳥გმა
გაკვეთილის+გ᳥გმაგაკვეთილის+გ᳥გმა
გაკვეთილის+გ᳥გმა
likako
დედამიწის დღე1
დედამიწის დღე1დედამიწის დღე1
დედამიწის დღე1
irma
სააზროვნო უნარების განვითარების ეფექტური სტრატეგიები
სააზროვნო უნარების განვითარების ეფექტური სტრატეგიებისააზროვნო უნარების განვითარების ეფექტური სტრატეგიები
სააზროვნო უნარების განვითარების ეფექტური სტრატეგიები
Rusudan Gonashvuli
პროექტის ფორმა (1)
პროექტის ფორმა (1)პროექტის ფორმა (1)
პროექტის ფორმა (1)
maisurademedea
შეფასების სისტემა
შეფასების სისტემაშეფასების სისტემა
შეფასების სისტემა
teateatea
გაკვეთილის გეგმის ძირითადი კომპონენტები და მათ შორის ურთიერთკავშირი
გაკვეთილის გეგმის ძირითადი კომპონენტები და მათ შორის ურთიერთკავშირიგაკვეთილის გეგმის ძირითადი კომპონენტები და მათ შორის ურთიერთკავშირი
გაკვეთილის გეგმის ძირითადი კომპონენტები და მათ შორის ურთიერთკავშირი
Olgha Bochorishvili
სასწავლო პროექტი
სასწავლო პროექტისასწავლო პროექტი
სასწავლო პროექტი
nino abuladze
პროექტის შეფასების რუბრიკა
პროექტის შეფასების რუბრიკაპროექტის შეფასების რუბრიკა
პროექტის შეფასების რუბრიკა
Jimsheleishvili Laura
რა არის პორტფოლიო
რა არის პორტფოლიორა არის პორტფოლიო
რა არის პორტფოლიო
Olgha Bochorishvili
ეროვნული სასწავლო გეგმა
ეროვნული სასწავლო გეგმაეროვნული სასწავლო გეგმა
ეროვნული სასწავლო გეგმა
Rusudan Gonashvuli
მასწავლებლის თვითშეფასების კითხვარი
მასწავლებლის თვითშეფასების კითხვარიმასწავლებლის თვითშეფასების კითხვარი
მასწავლებლის თვითშეფასების კითხვარი
Davit Chivadze
Gakvetilis gegma
Gakvetilis gegmaGakvetilis gegma
Gakvetilis gegma
jgufi8
თვითშეფასების რეფლექსია
თვითშეფასების რეფლექსიათვითშეფასების რეფლექსია
თვითშეფასების რეფლექსია
nunukailuridze60
მოსწავლის ქცევის წესები
მოსწავლის ქცევის წესებიმოსწავლის ქცევის წესები
მოსწავლის ქცევის წესები
rusudan lomidze
სასწავლო პროცესის დაგეგმვა და წარმართვა
სასწავლო პროცესის დაგეგმვა და წარმართვასასწავლო პროცესის დაგეგმვა და წარმართვა
სასწავლო პროცესის დაგეგმვა და წარმართვა
Rusudan Gonashvuli
სწავლების სტრატეგიები
სწავლების   სტრატეგიებისწავლების   სტრატეგიები
სწავლების სტრატეგიები
shorenagavasheli
გაკვეთილის დაგეგმვა
გაკვეთილის დაგეგმვაგაკვეთილის დაგეგმვა
გაკვეთილის დაგეგმვა
Nargiz Kiliptari
შეფასების ძირითადი პრინციპები, ტიპები, ინსტრუმენტები
შეფასების ძირითადი პრინციპები, ტიპები, ინსტრუმენტებიშეფასების ძირითადი პრინციპები, ტიპები, ინსტრუმენტები
შეფასების ძირითადი პრინციპები, ტიპები, ინსტრუმენტები
Khatuna Tsikhelashvili
გაკვეთილის+გ᳥გმა
გაკვეთილის+გ᳥გმაგაკვეთილის+გ᳥გმა
გაკვეთილის+გ᳥გმა
likako
დედამიწის დღე1
დედამიწის დღე1დედამიწის დღე1
დედამიწის დღე1
irma
სააზროვნო უნარების განვითარების ეფექტური სტრატეგიები
სააზროვნო უნარების განვითარების ეფექტური სტრატეგიებისააზროვნო უნარების განვითარების ეფექტური სტრატეგიები
სააზროვნო უნარების განვითარების ეფექტური სტრატეგიები
Rusudan Gonashvuli
პროექტის ფორმა (1)
პროექტის ფორმა (1)პროექტის ფორმა (1)
პროექტის ფორმა (1)
maisurademedea
შეფასების სისტემა
შეფასების სისტემაშეფასების სისტემა
შეფასების სისტემა
teateatea
გაკვეთილის გეგმის ძირითადი კომპონენტები და მათ შორის ურთიერთკავშირი
გაკვეთილის გეგმის ძირითადი კომპონენტები და მათ შორის ურთიერთკავშირიგაკვეთილის გეგმის ძირითადი კომპონენტები და მათ შორის ურთიერთკავშირი
გაკვეთილის გეგმის ძირითადი კომპონენტები და მათ შორის ურთიერთკავშირი
Olgha Bochorishvili
სასწავლო პროექტი
სასწავლო პროექტისასწავლო პროექტი
სასწავლო პროექტი
nino abuladze
პროექტის შეფასების რუბრიკა
პროექტის შეფასების რუბრიკაპროექტის შეფასების რუბრიკა
პროექტის შეფასების რუბრიკა
Jimsheleishvili Laura
რა არის პორტფოლიო
რა არის პორტფოლიორა არის პორტფოლიო
რა არის პორტფოლიო
Olgha Bochorishvili
ეროვნული სასწავლო გეგმა
ეროვნული სასწავლო გეგმაეროვნული სასწავლო გეგმა
ეროვნული სასწავლო გეგმა
Rusudan Gonashvuli
მასწავლებლის თვითშეფასების კითხვარი
მასწავლებლის თვითშეფასების კითხვარიმასწავლებლის თვითშეფასების კითხვარი
მასწავლებლის თვითშეფასების კითხვარი
Davit Chivadze
Gakvetilis gegma
Gakvetilis gegmaGakvetilis gegma
Gakvetilis gegma
jgufi8
თვითშეფასების რეფლექსია
თვითშეფასების რეფლექსიათვითშეფასების რეფლექსია
თვითშეფასების რეფლექსია
nunukailuridze60
მოსწავლის ქცევის წესები
მოსწავლის ქცევის წესებიმოსწავლის ქცევის წესები
მოსწავლის ქცევის წესები
rusudan lomidze

Similar to მეტაკოგნიცია-სწავლის სწავლა (20)

ბლუმის განათლების მიზნები
ბლუმის განათლების მიზნებიბლუმის განათლების მიზნები
ბლუმის განათლების მიზნები
Rusudan Gonashvuli
პრdzქტგაკვეთილი
პრdzქტგაკვეთილიპრdzქტგაკვეთილი
პრdzქტგაკვეთილი
Rusudan Gonashvuli
კვლ᳥ვა
კვლ᳥ვაკვლ᳥ვა
კვლ᳥ვა
tamarkakachia
როგორ ვაწარმოოთ პედაგოგიური კვლ᳥ვა
როგორ ვაწარმოოთ პედაგოგიური კვლ᳥ვაროგორ ვაწარმოოთ პედაგოგიური კვლ᳥ვა
როგორ ვაწარმოოთ პედაგოგიური კვლ᳥ვა
Misha Giorgadze
კვლ᳥ვა
კვლ᳥ვაკვლ᳥ვა
კვლ᳥ვა
Olgha Bochorishvili
საკონფერენციო თემა 2013 prezentacia
საკონფერენციო თემა 2013 prezentaciaსაკონფერენციო თემა 2013 prezentacia
საკონფერენციო თემა 2013 prezentacia
Nargiz Kiliptari
Fiqria vasa zis kvlevis angarisi
Fiqria vasa zis kvlevis angarisiFiqria vasa zis kvlevis angarisi
Fiqria vasa zis kvlevis angarisi
ssuser40ab08
Maias+kvleva+4.07.19
Maias+kvleva+4.07.19Maias+kvleva+4.07.19
Maias+kvleva+4.07.19
Tinatin Khutsishvili
კომუნიკაცია
კომუნიკაციაკომუნიკაცია
კომუნიკაცია
Rusudan Gonashvuli
პროექტის დაგეგმვა
პროექტის დაგეგმვაპროექტის დაგეგმვა
პროექტის დაგეგმვა
Ana Meladze
საკლასო პლაკატის დამზადება
საკლასო პლაკატის დამზადებასაკლასო პლაკატის დამზადება
საკლასო პლაკატის დამზადება
ritadateshidze
ბლუმის ტაქსონომია
ბლუმის ტაქსონომიაბლუმის ტაქსონომია
ბლუმის ტაქსონომია
nonakapanadze
გაკვეთილის+გ᳥გმა
გაკვეთილის+გ᳥გმაგაკვეთილის+გ᳥გმა
გაკვეთილის+გ᳥გმა
lalibastilashvili
გაკვეთილის+გ᳥გმა+I ვარიანტი
გაკვეთილის+გ᳥გმა+I ვარიანტიგაკვეთილის+გ᳥გმა+I ვარიანტი
გაკვეთილის+გ᳥გმა+I ვარიანტი
lomidzemarine
გაკვეთილის+გ᳥გმა
გაკვეთილის+გ᳥გმაგაკვეთილის+გ᳥გმა
გაკვეთილის+გ᳥გმა
likako
გაკვეთილის გეგმა
გაკვეთილის გეგმაგაკვეთილის გეგმა
გაკვეთილის გეგმა
nanalefsveridze
ბლუმის განათლების მიზნები
ბლუმის განათლების მიზნებიბლუმის განათლების მიზნები
ბლუმის განათლების მიზნები
Rusudan Gonashvuli
პრdzქტგაკვეთილი
პრdzქტგაკვეთილიპრdzქტგაკვეთილი
პრdzქტგაკვეთილი
Rusudan Gonashvuli
როგორ ვაწარმოოთ პედაგოგიური კვლ᳥ვა
როგორ ვაწარმოოთ პედაგოგიური კვლ᳥ვაროგორ ვაწარმოოთ პედაგოგიური კვლ᳥ვა
როგორ ვაწარმოოთ პედაგოგიური კვლ᳥ვა
Misha Giorgadze
საკონფერენციო თემა 2013 prezentacia
საკონფერენციო თემა 2013 prezentaciaსაკონფერენციო თემა 2013 prezentacia
საკონფერენციო თემა 2013 prezentacia
Nargiz Kiliptari
Fiqria vasa zis kvlevis angarisi
Fiqria vasa zis kvlevis angarisiFiqria vasa zis kvlevis angarisi
Fiqria vasa zis kvlevis angarisi
ssuser40ab08
პროექტის დაგეგმვა
პროექტის დაგეგმვაპროექტის დაგეგმვა
პროექტის დაგეგმვა
Ana Meladze
საკლასო პლაკატის დამზადება
საკლასო პლაკატის დამზადებასაკლასო პლაკატის დამზადება
საკლასო პლაკატის დამზადება
ritadateshidze
ბლუმის ტაქსონომია
ბლუმის ტაქსონომიაბლუმის ტაქსონომია
ბლუმის ტაქსონომია
nonakapanadze
გაკვეთილის+გ᳥გმა
გაკვეთილის+გ᳥გმაგაკვეთილის+გ᳥გმა
გაკვეთილის+გ᳥გმა
lalibastilashvili
გაკვეთილის+გ᳥გმა+I ვარიანტი
გაკვეთილის+გ᳥გმა+I ვარიანტიგაკვეთილის+გ᳥გმა+I ვარიანტი
გაკვეთილის+გ᳥გმა+I ვარიანტი
lomidzemarine
გაკვეთილის+გ᳥გმა
გაკვეთილის+გ᳥გმაგაკვეთილის+გ᳥გმა
გაკვეთილის+გ᳥გმა
likako
გაკვეთილის გეგმა
გაკვეთილის გეგმაგაკვეთილის გეგმა
გაკვეთილის გეგმა
nanalefsveridze

მეტაკოგნიცია-სწავლის სწავლა

  • 2. დ. პერკინსის აზრით, კარგად აზროვნება გულისხმობს საკუთარი აზროვნების პროცესის მართვას, რომელიც მოიცავს იმის გააზრებას, თუ • რა შეკითხვები უნდა დაუსვა საკუთარ თავს; • როგორ უნდა გამოიყენო პრობლემის გადაჭრის სტრატეგიები; • როგორ უნდა მოახდინო საკუთარი აზროვნების მონიტორინგი და წარმართო იგი სწორი მიმართულებით და ა.შ. ეს ერთგვარად ჰგავს საკუთარი აზროვნების შესწავლას, ანუ რეფლექსიას (თვითგანცდა, გაცნობიერება), სხვა სიტყვებით კი ეს არის მეტაკოგნიციის პროცესი.
  • 4. ტერმინი მეტოკოგნიცია ხშირად ასოცირდება ჯონ ფლაველი (John H. Flavell) -თან (1979). იგი არის სოციალური შემეცნებითი განვითარების ფსიქოლოგიის დამფუძნებელი. ფლაველი იყო ერთ- ერთი პირველი ფსიქოლოგი, რომელიც დაიწყო იმ გზების შესწავლა, თუ როგორ ფიქრობენ ბავშვები გონებრივ პროცესების შესახებ. იგი ამჯამად არის სტენფორდის უნივერსიტეტის ფსიქოლოგიის პროფესორი.
  • 5. ფლაველმა პირველად წარმოადგინა ტერმინი მეტაკოგნიცია თავის ნაშრომში- Flavell, J. H. (1979). Metacognition and cognitive monitoring: A new area of cognitive developmental inquiry. American Psychologist 1979 წელს. ფლაველის მეტაკოგნიციის მოდელი არის საფუძველი კვლევებისთვის, რომლებიც ტარდება თანამედროვე მეტაკოგნიციის დარგში.
  • 6. ჯონ ფლაველის მოდელი ფლაველის მეტაკოგნიციის მოდელი არის საფუძველი კვლევებისთვის რომლებიც ტარდება მეტაკოგნიციის დარგში. ამ მოდელის თანახნად არსებობს 4 კატეგორია: 1. მეტაკოგნიტური ცოდნა 2. მეტაკოგნიტური გამოცდილება 3. მიზნები/ ამოცანები 4. მოქმედებები/სტრატეგიები ის ამბობდა, რომ ადამიანები კოგნიტიური პროცესების მონიტორინგს ახორციელებენ იმ კომპონენტების გამოყენებით, რომელიც არის აღწერილი ამ ოთხ კატეგორიაში.
  • 8. რაც უფრო მაღალია მოსწავლეებში მეტაკოგნიტური აზროვნება, მით უფრო ეფექტურად სწავლობენ ისინი.
  • 9. 1. ცოდნა კოგნიციის შესახებ (knowledge of cognition) a. დეკლარაციული ცოდნა b. პროცედურული ცოდნა c. პირობითი ცოდნა 2. კოგნიციის რეგულაცია (regulation of cognition) a. დაგეგმვა b. მონიტორინგი (წარმართვა) c. შ᳥ფას᳥ბა
  • 10. მოსწავლეზე ორიენტებული სასწავლო პროცესი გულისხმობს მათ აქტიურ ჩართვას თავიანთი სწავლის პროცესში, საკუთარი სასწავლო მიზნების დაგეგმვასა და მართვაში. მოსწავლის უნარი, გააკეთოს დასკვნა – თუ რა და როგორ ისწავლა და დაგეგმოს საკუთარი თვითგანვითარება – მისი წარმატების საწინდარია.
  • 11. როგორ დაეხმაროს მასწავლებელი მოსწავლეებს საკუთარი აზროვნების პროცესის გაცნობიერებასა და ამოქმედებაში?
  • 12. • მასწავლებელმა ხშირად გამოიყენოს სააზროვნო ცნებები. • მასწავლებელი, რომელიც არ ელის მოსწავლისაგან მზა პასუხებს • ახალი მასალის განხილვისას საკითხის დამუშავების ერთი და იმავე სქემის გამოყენება • მოცემული საკითხის შესახებ სხვადასხვა შეხედულების განხილვა • როლური თამაში, როდესაც მოსწავლეს ევალება გარკვეული პოზიციიდან განიხილოს რაიმე საკითხი. მოსწავლე ირჩევს რომელიმე მოსაზრებას (აუცილებელი არ არის იგი ეთანხმებოდეს) და საუბრობს ამ თვალთახედვიდან • ისეთი შეკითხვების დასმა, რომელიც მოსწავლეს საკითხის ღრმა შესწავლისაკენ უბიძგებს • ისეთი შეკითხვების დასმა, რომლებიც საფუძველს ამზადებს სააზროვნო მოქმედების განზოგადებისთვის
  • 13. მეტაკოგნიცია გულისხმობს სწავლის ეფექტური სტრატეგიების ცოდნასა და გამოყენებას. სწავლის სტრატეგია კი გულისხმობს შემეცნებითი პროცესების მიზანმიმართულად გამოყენებას სწავლის დროს.
  • 14. სწავლის ეფექტური სტრატეგიები • მნიშვნელოვანი ინფორმაციის ამოცნობა • არსებული ცოდნის გახსენება/ცოდნის კონსტრუირება • ჩანაწერების გაკეთება • ინფორმაციის ორგანიზება • ინფორმაციის გადამუშავება • მასალის შეჯამება • გაგება-გააზრების შემოწმება, ანუ მონიტორინგი • სამუშაოს გადანაწილება, დაგეგმვა
  • 15. რეკომენდაციები როგორ დავეხმაროთ მოსწავლეებს სწავლის ეფექტური სტრატეგიების დაუფლებაში • დავალების მიცემისას მიუთითეთ, როგორ ისწავლონ ეს მასალა; • რეკომენდაცია მიეცით პერიოდულად თანაკლასელებთან ერთად იმეცადინონ • გააცანით მოსწავლეებს სწავლის ახალი სტრატეგიები და დაეხმარეთ მათ ადექვატურად გამოყენებაში • აუხსენით მოსწავლეებს, რომ თითოეული სტრატეგია შეიძლება სხვადასხვა კონტექსტში გამოიყენონ.
  • 16. გრაფიკული ორგანიზატორები • ჩანაწევრებს მოცემულ ინფორმაციას; • ორგანიზებას უკეთებს ინფორმაციას; • შეიცნობს მთელისა და დეტალების ურთიერთმიმართებას; • ეჩვევა კრიტიკულ აზროვნებას; • სწავლობს დამოუკიდებლად მუშაობას.
  • 17. კოგნიტური დიაგრამების საშუალებით მოსწავლე: • ანაწევრებს მოცემულ ინფორმაციას • ორგანიზებას უკეთებს ინფორმაციას • შეიცნობს მთელისა და დეტალების ურთიერთმიმართებას • ეჩვევა კრიტიკულ აზროვნებას • სწავლობს დამოუკიდებლად მუშაობას
  • 18. როდის და როგორ გამოიყენება კოგნიტური დიაგრამები: 1. გამოიყენება როგორც ახალი მასალის გაცნობა-წარმოდგენისას, ასევე, მასალის ათვისების შემდეგ, შემაჯამებელი სამუშაოს ჩატარების დროს; 2. გამოიყენება როგორც ტექსტის კითხვისა და დამუშავების, ასევე წერითი სამუშაოს დაწყების დროს; 3. გამოიყენება როგორც საშინაო დავალების, ასევე საკლასო სამუშაოს ჩატარების დროს; 4. გამოიყენება როგორც ინდივიდუალურად, ასევე ჯგუფებში მუშაობის დროს.
  • 22. გრაფიკული ორგანიზატორების/კოგნიტური დიაგრამების გამოყენებით პედაგოგი ხელს უწყობს მოსწავლის მეტაკოგნიტური უნარების განვითარებას. გრაფიკული ორგანიზატორები მოსწავლეებს დაეხმარება წაკითხულის გაგებასა და გააზრებაში, არსებითი და მეორეხარისხოვანი ინფორმაციის გამიჯვნაში, მნიშვნელოვანი ინფორმაციის დამახსოვრებაში; მოვლენებსა და ფაქტებს შორის ურთიერთკავშირის დანახვაში; რაც თავის მხრივ, ხელს შეუწყობს ამ სტრატეგიის ტრანსფერს სხვა მასალის დამუშავების დროს.