�ݺ�ߣ

10 JAAR
SAMENWERKEN
AAN NIEUWE ENERGIE

COLOFON
10 jaar samenwerken aan nieuwe energie is een uitgave van Bio-Energiecluster Oost-Nederland.
Samenstelling en teksten: Frans Feil, Carmen Oude Wesselink
Vormgeving en illustraties: Drohm Design & Marketing
Fotografie: Deelnemers BEON, Frans Feil, Carmen Oude Wesselink, I-stockphoto.com
Drukwerk: Drukwerkdeal
© Bioenergiecluster Oost-Nederland, oktober 2018
www.bioenergieclusteroostnederland.nl
Alle rechten voorbehouden. Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbe-
stand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of op een andere manier, zonder
voorafgaande toestemming van BEON.
10 JAAR
SAMENWERKEN AAN
NIEUWE ENERGIE
Voorwoord 3
Inleiding 5
Historie 6
Deelnemers 10
Voorbeeldprojecten 12
Bio-energiedagen 22
Samenwerkingen 24
BEON in de pers 29
Toekomst 30
Dankwoord 33
Inhoud

34 10 JAAR SAMENWERKEN AAN NIEUWE ENERGIE
Tien jaar Bio-energiecluster betekent ook tien jaar goede samenwerking met de provincie Overijssel.
Het bio-energiecluster (BEON) is in 2008 opgericht en in datzelfde jaar tekende de provincie Overijssel
het eerste convenant met BEON. En hier is een hele goede reden voor. BEON helpt ons met haar
projecten onze energiedoelstelling te halen. En daarom steunen we dit cluster, waarin alle partijen
verenigd zijn die een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling en realisatie van bio-energieprojecten.
In Overijssel hebben we een forse doelstelling: in 2023 bedraagt het aandeel hernieuwbare energie
20% van de totale energieconsumptie. Dat halen we niet alleen met energiebesparing, zon- en wind
projecten. Op dit moment komt het grootste aandeel hernieuwbare energie in Overijssel uit biomassa.
Dat zegt iets over de grote rol die bio-energie op dit moment speelt. BEON is daarom een kernpartner
in de alliantie Nieuwe Energie Overijssel.
BEON is een slagkrachtige partner die geweldige innovaties kan lanceren: denk aan de pyrolysefabriek
in Hengelo. Maar ook het biogashubproject in Noord Deurningen en de ombouw van de Bio-
energiecentrale van Twence voor warmtelevering. Projecten waar BEON trots op kan zijn. Nu het
aandeel van bio-energie groeit, komen er ook nieuwe uitdagingen op ons af. Is er bijvoorbeeld
voldoende duurzame biomassa voor al onze wensen? Biomassa is naast brandstof namelijk ook een
grondstof voor andere producten. Biomassa als brandstof inzetten
willen we eigenlijk alleen daar waar geen andere alternatieven zijn om
fossiele energie te vervangen. Het Bio-energiecluster is al volop bezig
met dit vraagstuk en kijkt ook vooral naar combinaties van bio-energie
met andere energievormen. We hebben er alle vertrouwen in dat
BEON ook de komende jaren mooie prestaties gaat leveren.
Annemieke Traag
Gedeputeerde voor Energie, Milieu en Europa in Overijssel
Voorwoord

Het BioEnergiecluster Oost-Nederland (BEON) is in 2008 opgericht als samenwerkingsverband van
bedrijven en instellingen die actief zijn op het gebied van bio-energie. Bio-energie heeft een enorme
potentie in Overijssel. Meer dan welke andere duurzame energiebron dan ook. Dit maakt dat provincie
Overijssel de afgelopen tien jaar het cluster financieel heeft ondersteund in de vele projecten die BEON
de afgelopen tien jaar heeft begeleid.
Pijlers
Bio-energie is volop in beweging en is voor de verduurzaming van de energie- en transportsector een
belangrijke speler geworden. Europees wordt biomassa gezien als belangrijke pijler van het energie-
en klimaatbeleid. Ook vervult biomassa een belangrijke rol in de realisatie van een circulaire, biobased
economie. De ambities van provincie Overijssel om 20% duurzame energie te halen in 2020, met ten
minste 10.000 TJ/jaar uit bio-energie, vraagt om een vehicle dat deze doelstelling kan helpen realiseren.
Biobased economy
Ook Gelderland timmert stevig aan de weg. In deze provincie is veel aandacht voor het gehele
biobased economy veld. Biomassa kan ingezet worden voor combinaties van energie en materialen.
BEON is met haar deelnemers nauw betrokken bij samenwerkingsprogramma’s op dit brede speelveld.
In beide provincies liggen grote uitdagingen voor de verduurzaming van de warmtevoorziening. BEON
probeert hiervoor oplossingen aan te dragen. Het cluster agendeert vraagstukken, verbindt partners en
versnelt de brede transitie naar een duurzaam gebruik van biomassa.
Inleiding
Mission Statement BEON
Biomassa is een belangrijke bron van duurzame energie in Oost Nederland. In de
komende twintig jaar wordt een sterke stijging voorzien van de hoeveelheid biomassa
dat ingezet wordt voor de productie van energie, chemie en materialen. De inzet van
biomassa draagt bij aan de oplossing voor de eindigheid van fossiele grondstoffen en het
klimaatprobleem. Ook helpt het bij de realisatie van een circulaire, biobased economie.
Een belangrijke voorwaarde is dat de biomassa hernieuwbaar is en duurzaam wordt ge-
produceerd. Dit betekent dat de emissies van broeikasgassen van biomassaketens sub-
stantieel lager zijn dan die van het fossiele alternatief. De deelnemers van BEON onder-
schrijven de toepassing van hernieuwbare duurzame biomassa in hun bedrijfsvoering.

Het moet in 2005 zijn geweest, dat een kleine groep van zo’n 12 partijen met enige regelmaat aan het
einde van de middag bijeen kwamen om ervaringen uit te wisselen op het gebied van bio-energie. In
Twente zijn veel bedrijven actief op dit gebied. Gevestigde bedrijven zoals Stork, Cogas en KARA zijn
hier een voorbeeld van en het aantal spin-off bedrijven als BTG, HoSt en CCS groeit nog steeds. Vaak
zochten ze elkaar op om gezamenlijk projecten te ontwikkelen en uit te voeren. Bio-energie was in die
tijd nog in opmars en initiatieven zoals Bio-energie Twente (bij Goor) en de eerste Bio-Energie Centrale
(BEC) bij Twence zijn ontstaan in die tijd. Met de groeiende aandacht voor biomassa ontstond ook de
behoefte om het informele samenwerkingsverband te formaliseren. Samen met de Technologie Kring
Twente werd gekeken naar een juiste vorm. Uiteindelijk is voor een stichting als rechtsvorm gekozen,
waarbij opvallend veel elementen van een vereniging toegevoegd zijn. De deelnemers hebben een
belangrijke rol in de organisatie en in het
initiëren van gezamenlijke activiteiten.
Ook de kennisinstellingen, Universiteit Twente
en Saxion Hogeschool, sloten in 2008 zich aan
bij het cluster, gevolgd door bedrijven elders
uit Overijssel en al snel ook uit Gelderland.
Vanuit deelnemer BTG werd een coördinator
aangesteld. Frans Feil, die vanaf het begin bij
de bijeenkomsten van BEON was betrokken,
was vanaf dat moment de verbinder van de
deelnemers en organiseerde de activiteiten
en bijeenkomsten die aansloten bij de doelstelling van de stichting. De provincie Overijssel juichte de
samenwerking toe en in 2008 was de oprichting een feit. Niet lang daarna werd het eerste convenant
getekend waarbij BEON zich committeerde tot het opzetten van nieuwe projecten en waarbij de
provincie zich committeerde tot het scheppen van gunstige voorwaarden voor de ontwikkeling van bio-
energie.
Historie
Intussen werden vergisters voor groenafval
en mest gebouwd, groeide de aandacht voor
groen gas en later ook voor groene warmte.
Menig houtgestookte ketel werd geïnstalleerd.
Op de jaarlijkse Bio-energiedag Oost-Nederland
werd op feestelijke wijze de hoogtepunten
uit de lopende projecten gepresenteerd en
konden deelnemers de laatste mijlpalen met
elkaar delen en de doelen die bereikt waren,
bewonderen.
Provincie Gelderland koos om de focus te leggen op biobased economy, waarbij in de volle breedte
gekeken werd naar de toepassing van biomassa. BEON ging de samenwerking aan met kiEMT, de
Universiteit Wageningen, Oost NV en provincie Gelderland om initiatieven op dit gebied te ontwikkelen.
Met de Achterhoekse stichting Biomassa werd in samenwerking met Duitse partijen een project
geïnitieerd voor de verwaarding van mest. De ongeveer 20 miljoen m3
mest in Oost-Nederland blijft
de grootste biomassastroom die nog amper benut wordt voor energieopwekking. Door hergebruik van
nutriënten voor de vervanging van kunstmest kan de businesscase aanzienlijk verbeterd worden.
In 2016 werd het Gelders Energieakkoord getekend.
Samen met 200 andere partijen in Gelderland, is BEON,
met haar gebundelde kennis op het gebied van bio-
energie, een bijdrage gaan leveren aan de regionale
energietransitie. BEON geeft daarin mede leiding aan de
‘Biomassa Tafel’.

De samenwerking met Duitse partijen zorgt
voortdurend voor nieuwe inspiratie. In Duits-
land heeft Die Energiewende veel ervaring
opgeleverd, vooral op het gebied van vergisting.
Veel mooie samenwerkingsprojecten, met name
rondom de Fachhochschule Münster, zijn hieruit
voortgekomen dankzij ondersteuning vanuit
INTERREG.
De rol van biomassa ligt vooral in de verduur-
zaming van de warmtevoorziening. In 2016
werd de samenwerking aangegaan met het bouwinnovatiecluster Pioneering. Samen zetten de twee
clusters zich in voor nog meer bedrijvigheid in het veld van energiebesparing en duurzame energie
in de gebouwde omgeving. De focus ligt hierbij vooral in de warmtevoorziening van woningen en
maatschappelijk vastgoed. Ook worden de gemeenten Enschede en Hengelo geholpen met het
wijkgericht opzetten van warmteplannen. Het lokale aanbod van duurzame warmte uit afval, biomassa
en restwarmte van de industrie helpt hierbij enorm bij het versnellen van het transitieproces.
De samenwerking met de provincie Overijssel werd in
2016 uitgebreid en geïntensiveerd met de toetreding
tot de Alliantie Nieuwe Energie Overijssel. Samen
met de andere kernpartners Enexis, gemeenten,
Natuur en Milieu Overijssel en VNO-NCW werd
een samenwerkingsprogramma opgetuigd om 20%
duurzame energie te realiseren. In 2018 werd deze
samenwerking wederom vastgelegd.
In 2018 wordt BEON door de provincie
Gelderland gevraagd om gemeenten te
helpen bij het opstellen van warmteplannen
en mee te denken over de rol van biomassa
daarin. Dit laatste is nodig. Keuzes maken
op energiegebied blijkt lastig te zijn. Geen
enkele voorkeur ontsnapt aan een intensieve
maatschappelijke discussie. Vooral de keuze
voor biomassa is de laatste jaren sterk onder
druk komen te staan. Dit is ook reden voor
het cluster om hiervoor een speciale taskforce
duurzaamheid op te richten die advies geeft op brandende duurzaamheidsgerelateerde kwesties. Hierin
werkt BEON samen met Natuur en Milieu Overijssel en Staatsbosbeheer.
Samenwerking op het gebied van uitvoering en technologieontwikkeling tussen bouwers, technologie-
ontwikkelaars, landschapspartijen, energiebedrijven en kennisinstellingen blijft belangrijk om tot nieuwe
innovaties en nieuwe projecten te komen. BEON is om die reden tien jaar geleden opgericht en deze
bestaansgrond is nog onverminderd geldig.

Binnen het Bio-energiecluster
Oost-Nederland werken bedrijven
en kennisinstellingen samen, die
zich ten doel hebben gesteld om
meer bio-energie te realiseren
in Oost-Nederland. Ook zetten
de bedrijven zich gezamenlijk in
voor het ontwikkelen van betere
conversietechnieken zodat bio-energie
kan worden gebruikt in de bestaande
energievoorzieningen. In totaal zijn
25 partijen aangesloten bij het Bio-
energie cluster Oost-Nederland.
Deelnemers
Bos- en landbouw
Technologie
ontwikkeling
Energieproductie
Kennisinstellingen
Systeem aanbieders
Deelnemers

Mestvergistingsinstallaties produceren biogas dat aardgas effectief kan vervangen. Ze spelen
daarmee een belangrijke rol in de energietransitie. Kalverhouderij Bert Folkert heeft met een
financiële bijdrage van het Energiefonds Overijssel een mestvergister gerealiseerd, net buiten
Vriezenveen op zijn eigen erf.
Nieuwe energie uit biogas
In een mestvergister wordt organisch materiaal zoals mest, door bacteriën omgezet in
biogas. Dit gas kan worden opgewerkt tot groengas waarna het kan worden ingevoed op
het aardgasnet. Dat gebeurt ook in Vriezenveen. Het project laat zien dat ook vergisting voor
groengas productie op boerderijschaal technisch en financieel goed mogelijk is. Bijzonder
is vooral dat alleen mest wordt gebruikt. Voor zover bekend, is kalverhouder Bert Folkert de
eerste kalverhouderij met een mono-mestvergister.
Van kalverhouderij naar energieproducent
Energiefonds
Het Energiefonds van de Provincie Overijssel is
onderdeel van het programma Nieuwe Energie
Overijssel en biedt bedrijven, woningcorporaties
en projecten die energie besparen of opwekken
uit hernieuwbare bronnen een financiële
ondersteuning. Hiermee wil het Energiefonds
bijdragen aan het behalen van de Parijs
doelstellingen.
“De compacte en innovatieve opwekinstallatie
produceert 40 m3
per uur groengas van de mest van de
kalveren.”
Dorp voorzien van groengas
De vergister in Vriezenveen is gebouwd door HoSt uit Enschede en is een zogenoemde mono-vergister.
De compacte en innovatieve opwekinstallatie produceert 40 m3
per uur groengas van de mest van
de kalveren. Het gas wordt ingevoed op het lokale aardgasnet en draagt zo bij aan de duurzame
warmtevoorziening van het nabijgelegen dorp.
De installatie van Bert Folkert vormde op 4 april 2018 het passende decor voor het tekenen van het
convenant, waarin o.a. de afspraken voor het stimuleren van dit soort duurzame opwekkings-initiatieven
extra kracht wordt bijgezet, tussen het Bio-energiecluster en de provincie onlangs zijn vernieuwd.
Voorbeeldproject: Vriezenveen

In 2017 heeft BEON-deelnemer Frames een zuiveringsinstallatie (LAMINOL®
) voor biogas bij
Groot Zevert Vergisting in Beltrum succesvol opgeleverd. Deze installatie kan 8 miljoen m3
biogas per jaar effectief opwerken tot een gas, dat veilig getransporteerd kan worden via een
5 km ondergrondse leiding naar FrieslandCampina in Borculo. FrieslandCampina gebruikt
dit biogas voor het opwekken van stoom. In de installatie wordt het gas ontzwaveld, op druk
gebracht en gedroogd. De grootste uitdaging binnen dit project was het verwijderen van hoge
concentraties waterstofsulfide uit het biogas op een kosten efficiënte manier.
LAMINOL®
technologie
De Frames LAMINOL® technologie is in staat om hoge concentraties H2
S selectief uit CO2
-
rijke gasstromen te verwijderen tot onder de 3ppm, zelfs bij atmosferische condities. Bij
Groot Zevert Vergisting wordt gebruik gemaakt van een biologisch afbreekbare en veilige
Prachtig schoon biogas voor een circulaire industrie
Minimale ecologische footprint
Het project voor Groot Zevert Vergisting en FrieslandCampina past bij de klimaat neutrale ambities van
de landbouwsector en het klimaatakkoord van Parijs. BEON partijen zetten zich in voor de gezamenlijke
ontwikkeling van nieuwe technologieën en voelen zich verantwoordelijk om duurzame oplossingen
te bieden voor energieproductie, welke een minimale ecologische footprint achterlaten. BEON werkt
nauw samen met Groot Zevert en de stichting Biomassa in de opwerking van mest tot hoogwaardige
meststoffen.
“Het is een oplossing die tot dusverre nog
onbekend is in de energie- en biogasmarkt.”
Voorbeeldproject: Achterhoek
wasvloeistof die selectief reageert met H2
S om
het te verwijderen. Door regeneratie met lucht
wordt de geproduceerde elementaire zwavel
in geconcentreerde vorm gescheiden en kan
deze worden gebruikt als zwavelmeststof.
Het is een oplossing die tot dusverre nog
onbekend is in de energie- en biogasmarkt
en is een kostenconcurrerend alternatief voor
conventionele ontzwavelingsprocessen, zoals
actieve kool of vast bed scavenger.

Empyro maakt uit houtresten binnen een paar seconden olie, daar waar de natuur enkele
miljoenen jaren nodig heeft. Hout wordt hierbij kort verhit in afwezigheid van zuurstof. De
pyrolyse olie wordt afgenomen door FrieslandCampina, die deze brandstof gebruikt voor de
energievoorziening van haar fabriek in Borculo. Naast pyrolyse olie produceert Empyro ook
haar eigen elektriciteit en levert ze stoom aan de nabijgelegen zoutfabriek van AkzoNobel.
Demonstratieproject
De fabriek, gebouwd door het Enschedese bedrijf Zeton, is in het voorjaar van 2015 opgestart
en heeft sinds de start van het bedrijf inmiddels 30 miljoen olie geproduceerd. Empyro is een
demonstratieproject waar de technologie op commerciële schaal wordt gedemonstreerd.
De fabriek geldt als zeer innovatief en is één van de eerste in Europa op deze schaal en
Van houtresten naar olie
is een opmaat naar een verdere uitrol van
deze innovatieve technologie. Belangrijke
toeleveranciers zijn Stork en HoSt.
Bio-based economy
Aan de basis van de realisatie staat de Biomass
Technology Group BTL. Het technologisch
concept dat voortgekomen is uit onderzoek
op de Universiteit Twente is door BTG verder
doorontwikkeld. De samenwerking tussen de
wetenschap, het bedrijfsleven en de overheid
inspireert. Mede hierdoor kan een flinke stap gemaakt worden in de bio-based economy. De investering
is mede mogelijk gemaakt met financiering vanuit het Energiefonds Overijssel en door bijdragen van de
Europese Commissie (FP7), het topsectorenprogramma (TKI-BBE) en de provincie Overijssel.
“De fabriek geldt als zeer innovatief en is één van de
eerste in Europa op deze schaal.”
Voorbeeldproject: Hengelo

Twence beschikt sinds 2007 over een biomassa-
energiecentrale. Aanvankelijk werd in deze
centrale alleen elektriciteit opgewekt. Dat
is onlangs veranderd. BEON deelnemer
Stork heeft de ketel van deze grote bio-
energiecentrale (BEC) ingrijpend aangepast.
Nauwgezet is het functioneren van alle
componenten geëvalueerd. Op alle fronten
is het systeem verbeterd. Ook met oog op
onderhoud en beschikbaarheid in de toekomst.
Belangrijkste aanpassing is de plaatsing van
een nieuwe turbine waardoor het overall rendement sterk is gestegen. In de nieuwe BEC wordt
stoom geproduceerd voor de procesindustrie in de buurt van de centrale en warmte voor
woningen en gebouwen in Enschede. Met de aanpassing krijgt de centrale een impact van wel
75 windmolens in CO2
equivalenten.
Naast de energie van de BEC wekt Twence ook elektriciteit, stoom en warmte op uit
afvalverbranding en uit vergisting van industriële rest- en particuliere groenstromen (GFT).
Daarnaast produceert men elektriciteit met de zonnevelden en ook aan groen gas uit
mestvergisting wordt nu gewerkt. Twence hoopt binnenkort ook CO2
te leveren aan de
glastuinbouw. Met deze grote varieteit energievormen is Twence hét paradepaard voor nieuwe
energie in Oost-Nederland.
Het regionale paradepaardje voor ‘Nieuwe Energie’
“Twence: prachtige robuuste combinaties van
nieuwe energie.”
Voorbeeldproject: Boeldershoek

De houtketel Westermaat Noordoost is in het voorjaar 2015 geopend op initiatief van
Warmtenet Hengelo en is gebouwd door BEON deelnemer Heat Plus. De installatie heeft twee
houtketels, met elk een capaciteit van 600 kW. Een grote gasketel voor pieken en back-up, met
daarnaast een groot buffervat. De centrale levert warmte aan de Hengelose bedrijven Eaton
Industries en Galvano.
Het hout voor de ketels wordt geleverd door BEON deelnemer BKGroen. Het materiaal voldoet
aan de hoge eisen die gesteld worden op het gebied van zowel het as- en vochtgehalte alsook
de grootte van de houtsnippers. Nagenoeg al het hout komt van landschapsonderhoud in de
regio.
Houtketels Westermaat Noordoost
Op het gebied van kwaliteitszorg van biomassa
hebben zich de afgelopen jaren belangrijke
ontwikkelingen voorgedaan die hebben
geleid tot minder storingen en nog lagere
emissies. In een recent onderzoeksrapport over
houtstook in Nederland (2018), werd bevestigd
dat de uitstoot van moderne ketelinstallaties
amper bijdraagt aan de jaargemiddelde
achtergrondconcentraties van fijnstof. Iets waar
de BEON deelnemers met recht trots op zijn.
De centrale is daarmee een belangrijk
voorbeeld van lokale energie, schone verbranding, maar ook goede samenwerking binnen BEON en
verduurzaming van de industrie in de regio.
“De centrale is een belangrijk voorbeeld van lokale
energie, schone verbranding, maar ook goede
samenwerking binnen BEON en verduurzaming van
de industrie in de regio.”
Voorbeeldproject: Westermaat

Impressie Bio-energiedagen
Al sinds 2011 wordt er elk jaar een ‘Bio-energiedag Oost-Nederland” georganiseerd. Op deze
dag komt het netwerk bij elkaar om met en van elkaar te leren en om gezamenlijk inspiratie op
te doen. De resultaten uit onderzoeken, geboekte successen en de uitdagingen voor het cluster
vormen elk jaar de basis voor de inhoud van het programma. Vanaf 2018 zal de dag, in het
kader van de grote energietransitie, “dag van de Nieuwe Energie Oost Nederland “ genoemd
worden.
“Op de jaarlijkse Bio-energiedag komt het netwerk bij
elkaar om van elkaar te leren en inspiratie op te doen”

BEON en het bouwinnovatiecluster Pioneering
werken onder de naam ‘GO Duurzaam’ met
elkaar samen om de warmtevoorziening in de
gebouwde omgeving (GO) in Oost-Nederland
te verduurzamen en de bedrijvigheid en
innovatiekracht van hun deelnemers verder
te vergroten. Hierbij ligt de focus vooral bij
het MKB. Door zowel het gezamenlijk delen
en ontwikkelen van kennis en ervaring voor
producten procesinnovatie, als ook het samen
uitvoeren van nieuwe projecten op het gebied
van duurzame warmte door het combineren van een reductie van de warmtevraag met het
duurzaam produceren van de resterende warmtevraag, versnellen we de energietransitie.
Brede samenwerking
In het veld van verduurzaming van de warmtevraag in de gebouwde omgeving, komen
de voordelen van samenwerking vooral tot zijn recht in de toepassing van diverse
isolatiemogelijkheden en de toepassingen van duurzame energie voor ruimteverwarming.
In de samenwerking willen de clusters zich echter niet beperken tot dit terrein. Als grote
waarde zien de clusters de mogelijkheid om samen voor een integrale oplossing te komen
voor verduurzaming, inclusief opties als energiebesparing, decentrale opwekking en
duurzaam energienetwerk. Daarnaast blijven ook grote warmtevragers, zoals zwembaden en
procesindustrie, een belangrijke target voor de toepassing van bio-energie.
GO Duurzaam
“Samenwerken om de warmtevoorziening in de
gebouwde omgeving te verduurzamen”
Het Gelders Energieakkoord (GEA) is een samenwerking tussen meer dan 200 organisaties en
instellingen, waaronder BEON, die in de provincie Gelderland het uitvoeringsplan (2016-2019)
in praktijk brengen en samen de ambitie hebben om in 2050 energieneutraal te zijn. Het GEA
stimuleert, versnelt en faciliteert de energietransitie.
Biomassatafels
Samenwerking vindt plaats via Tafels. BEON werkt met de stichtingen kiEMT en Biomassa, de
provincie Gelderland en IGEV (Noord Veluwe) aan de Biomassa Tafel. Vanuit deze Tafel worden
activiteiten uitgevoerd op het gebied van mestvergisting, biomassa verwaarding en opstellen
van warmteplannen in gemeenten en het bespreken van de rol van biomassa daarin.
Het Gelders Energie Akkoord

Het voordeel van Oost-Nederland is dat het dicht bij Duitsland ligt, waar de energietransitie al
vroeg is ingezet. Vooral op het gebied van mestvergisting is het land nog steeds koploper in
Europa. Boeren kregen lange tijd aantrekkelijke vergoedingen om elektriciteit te produceren
van biogas dat in vergisters werd geproduceerd uit mest en organisch materiaal met hoge
vergistingswaarde. Duizenden systemen zijn hiervoor gebouwd.
Belangrijke kenniscentra hebben zich in Duitsland ontwikkeld, waarmee BEON een nauwe
samenwerking is aangegaan. In het bijzonder waren dit in de deelstaat Noord-Rijn-Westfalen
de Fachhochschule Münster (vestiging Steinfurt) en in Nedersaksen 3N (Werlte). Vanuit
INTERREG werd deze samenwerking bespoedigd en leidde tot veel kennisuitwisseling op
het gebied van biomassavoorbewerking,
efficiëntie verbetering, reactorverbetering,
stikstofverwijdering en digestaatopwerking.
Inspiratie kwam ook vanuit Saerbeck, een
duurzaam dorp net over de grens. Hier
worden veel plannen daadwerkelijk in praktijk
gebracht.
De nauwe samenwerking leidt jaarlijks tot
nieuwe project ideeën en deelname van een
brede groep van Nederlandse partijen aan
innovatieve projecten op het gebied van bio-
energie.
Samenwerking Duitsland
In 2050 is Overijssel energieneutraal.
Dat is de missie van het programma
Nieuwe Energie Overijssel. Om dit te
bereiken werken acht kernpartners,
waaronder BEON, in een alliantie
samen aan 20% Nieuwe Energie in
2023. Door deze brede samenwerking
tussen overheid, bedrijfsleven,
woningcorporaties en energiebedrijven,
kunnen we deze opgave realiseren en
omzetten in kansen voor de regio.
Slimme oplossingen
Het programma Nieuwe Energie
Overijssel 2017- 2023 verbindt en versterkt partners en initiatieven die bijdragen aan de
energietransitie in Overijssel. Op deze wijze behalen we in de regio versneld energiedoelen
en komen we tot slimme oplossingen voor een uitdagend energievraagstuk. ‘We’ is iedereen
die zich inzet voor een energie neutrale provincie: van ondernemers en actieve inwoners tot
politiek en overheid. Op dit moment zijn we gezamenlijk verantwoordelijk voor het verbruik van
100 petajoule aan energie per jaar. Met energiebesparing hopen we dit terug te dringen tot
ongeveer 90 PJ. Om 20% hiervan duurzaam op te wekken, moet er stevig ingezet worden op
een combinatie van windturbines, zonnepanelen, geothermie, biomassa en andere duurzame
energiebronnen. BEON heeft zich in haar convenant met de provincie gecommitteerd aan
de doelstellingen en wil met haar alliantiepartners nieuwe initiatieven in de opwekking
van nieuwe energie ontwikkelen en realiseren. Dit is nadrukkelijk breder dan bio-energie
alleen.
Nieuwe Energie Overijssel
Corporaties
8
kernpartners
Gemeenten
BEON
Bedrijven/
VNO-NCW
Provincie
Overijssel
Natuur en Milieu
Overijssel
Waterschappen Netwerkbedrijven
“Vanuit INTERREG werd deze samenwerking
bespoedigd.

BEON in de pers

Al meer dan tien jaar zetten bedrijven in Oost-Nederland zich in om het gebruik van fossiele
brandstoffen en de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen. Samen voeren ze projecten uit
en werken ze aan nieuwe combinaties van nieuwe energie.
Verduurzaming van de warmtevoorziening zal een belangrijke drager van de activiteiten van
BEON blijven. De sluiting van de aardgasvelden in Groningen geeft hieraan nog een extra
impuls. In goede samenwerking met haar strategische partners zal BEON gemeenten, regio’s
en provincies blijven helpen met het opzetten en uitvoeren van verduurzamingsplannen en
projecten voor de lokale energievoorziening.
De inzet van biomassa zal centraal blijven staan. Dit is het kerngebied van de deelnemers.
Maar het cluster zal zich niet blijven beperken tot biomassa alleen, zo staat ook al in het
Meerjarenplan. BEON zal zich steeds meer inzetten voor een gezonde mix aan duurzame
energiebronnen en energiebesparingsmaatregelen. Vooral voor de verduurzaming van de
warmtevoorziening. Dit heeft zich al vertaald in de naam van het jaarlijkse event: de Nieuwe
Energiedag Oost-Nederland. Hierin staat de combinatie van opwekking en opslag van nieuwe
energie centraal. Ook in de projecten, die de deelnemers samen uitvoeren, en de programma’s
waaraan BEON zich verbindt zal dit te zien zijn. De eerste beweging hiervan is al te zien met de
rol die BEON inneemt in projecten en de keuze van haar alliantiepartners en deelnemers.
De duurzaamheid van biomassa blijft een belangrijk aandachtspunt in de maatschappelijke
discussie rondom duurzame energie. Het is belangrijk om zuinig om te gaan met energie
en materialen. Dit kan gerealiseerd worden door verspilling tegen te gaan en afval her te
gebruiken. Lokale beschikbaarheid van houtige biomassa kan worden vergroot door klimaatslim
landschapsbeheer. Biomassa moet verantwoord ingezet worden in combinatie met andere
vormen van nieuwe energie. Voor de langere termijn zullen bio-raffinage, cascadering en
coproductie steeds belangrijker worden. Verwacht wordt dat biomassa steeds meer ingezet zal
Toekomst
worden voor toepassingen waar nauwelijks alternatieve duurzame bronnen voor beschikbaar zijn. Dat
betreft vooral grondstoffen voor chemicaliën en materialen, hoge temperatuur warmte voor de industrie
en biobrandstoffen voor vooral lucht- en scheepvaart.
Er wordt een belangrijke toekomst gezien voor ‘advanced biofuels’ in het wegverkeer. Bij chemie
en materialen levert vervanging van fossiele grondstoffen veel klimaatwinst op (grondstofbesparing,
procesenergie en CO2
-binding). Ook methaanuitstoot in de landbouw kan enorm verminderd worden
door toepassing van mestvergisting.
De toekomst van de energievoorziening van de moderne samenleving houdt velen bezig. BEON zal zich
blijven richten op wat nu realiseerbaar is om fossiel energiegebruik te beperken. Elke vermindering op
korte termijn telt mee om klimaatverandering te temperen. De deelnemers van BEON zijn elk jaar weer
trots op wat gezamenlijk tot stand is gekomen. Dit geeft inspiratie om met kracht te werken aan nieuwe
initiatieven. En steeds vaker vinden we de oplossingen in schitterende combinaties met andere vormen
van nieuwe energie. Dit geeft energie voor een duurzame toekomst!

In de afgelopen 10 jaar hebben we met het Bio-energiecluster Oost-Nederland het begrip ‘Bio-energie’
in onze regio stevig op de kaart gezet. Dit was mogelijk doordat een gedreven club van deelnemers
zich in hebben gezet om alternatieve vormen voor fossiele brandstoffen te ontwikkelen, te produceren,
te verwerken en hierop gezamenlijk kennis te delen.
Ook in de toekomst hopen we met deze deelnemers, aangesloten partnerorganisaties en natuurlijk ook
nieuwe deelnemers, onze missie verder door te kunnen zetten en te verbreden. De transitieopgave naar
een duurzame maatschappij vraagt om nieuwe energie. Zowel in het veld als ook van onze deelnemers.
Met alleen bio-energie redden we het niet. Combinaties van oplossingen voor opwekking en opslag van
nieuwe energie zijn nodig. Daarom zal BEON in de komende jaren breed blijven inzetten op duurzame
energie. Ook partijen uit andere sectoren zijn van harte welkom om onze missie te versterken. Op naar
een duurzame toekomst!
Dankwoord

�ݺ�ߣ

10 jaar BEON

Recommended

More Related Content

What's hot (20)

Similar to 10 jaar BEON (20)

More from Carmen Oude Wesselink (6)

10 jaar BEON