Zijn we wel klaar voor een duurzame toekomst?
0 likes243 views
In hoeverre kunnen we een duurzame economie aan? Wat doen we momenteel aan duurzaamheid in Noord-Nederland? Is het veel beleid, maar weinig uitvoering? In welke fase van de energie transitie zitten we nu eigenlijk?
Zijn we wel klaar voor een duurzame toekomst?
- 1. Zijn we wel klaar voor een duurzame toekomst? In 1995 kwam de kaskraker Waterworld in de bioscoop uit. In deze film wordt een toekomstbeeld geschetst van een wereld die bijna volledig onder water staat door het smelten van de ijskappen. Binnen deze waterwereld strijden kleine gemeenschappen die zijn overgebleven met elkaar om te overleven. Goederen zijn enorm schaars en de hoeveelheden fossiele brandstoffen (olie) zijn eindig. De economie heeft plaats gemaakt voor ruilhandel, opportunisme en piraterij. De hoofdrolspeler heeft zich kunnen aanpassen aan de omgeving en vaart op een geherstructureerde catamaran. Hij neemt het op tegen de smokers die overleven op een olietanker, gebruik maken van stookolie en de rest van de aarde terroriseren. Uiteraard gaat het hier om een sciencefiction film. Maar deze film maakt wel duidelijk dat klimaatveranderingen enorme invloed hebben op de economie, lokale gemeenschappen en leiden tot sociale conflicten in de werkelijke wereld waarin we nu leven en dat we moeten omschakelen naar meer duurzame bronnen en minder afhankelijk moeten gaan worden van fossiele brandstoffen in politieke instabiele landen. De vraag is of we dat als samenleving wel kunnen? Foto uit de film Waterworld Onderzoek naar een duurzame economie in Noord-Nederland In 2013 heb ik onderzocht in welke mate de economie in Noord-Nederland nu meer gericht is op hernieuwbare bronnen en meer zelfredzaam is door te kijken naar het aandeel hernieuwbare bronnen in onze totale energiemix. De belangrijkste vraag die ik wil beantwoorden is: in welke mate een transitie van een op olie en gas gebaseerde economie naar een meer duurzame economie rendabel en realiseerbaar is. Hiervoor heb ik mij vooral gefocust op de Green Deal Noord-Nederland. Achterstand uitvoering van duurzaam beleid in Nederland Momenteel ligt het aandeel hernieuwbare energie rond de 4 procent in Nederland. Dat betekent dat de economie nog grotendeels afhankelijk is van gas en olie. Nederland heeft tot tenminste 2035 nog gasvoorraden, waardoor we jarenlang niet de noodzaak voelden om over te stappen naar meer duurzame
- 2. bronnen. Nu lopen we fors achter ten opzichte van Duitsland en de Scandinavische landen. Speerpunten Green Deal NN Green Deal Noord-Nederland Nederland kent wel beleid dat gericht is op minder fossiel en meer duurzame oplossingen. De Green Deal Noord-Nederland is zon afspraak tussen overheid, het bedrijfsleven en onderwijs/onderzoek om de energietransitie te versnellen en de economie te verduurzamen. De Green Deal NN kent drie verschillende sporen gericht op Groene Gasrotonde & Biobased Economy, elektriciteitproductie & balancering/slimme decentrale systemen en Energiekennis/Internationale samenwerking. Het beleid is gericht op zeer concrete resultaten zoals de productie van 100.000 ton biocoal, 400.000 ton biomethanol, 500 tot 750 miljoen groen gas. De inpassing van wind op land en de regeling van de bekabeling. Aandacht voor energiebesparing door het cre谷ren van 5 slimme energiewijken, 2 slimme werklandschappen en het stimuleren van elektrisch vervoer. In Groningen is in 2012 de eerste Energy Academy van Nederland opgericht en richt Groningen zich op de Region of excellence on Energy. Groningen vormt daarbij een proeftuin voor energie toepassingen op het Science Park (EnTrance). Hier bouwen ondernemers, het bedrijfsleven en het onderwijs aan nieuwe duurzame energietoepassingen om het energieverbruik te verminderen en duurzame bronnen te optimaliseren. EnTrance richt zich vooral op slimme flexibele energienetten op het gebied van gas, elektriciteit en warmte. Ook de Rijksuniversiteit en de gemeente Groningen is indirect verbonden met het onderzoek naar meer lokale duurzame energie. Het akkoord van Groningen kent twee speerpunten: healthy ageing en energie. Dit jaar viert de Rijksuniversiteit haar 400 bestaansjaar waarin mensen kunnen stemmen op drie onderzoeksvragen geselecteerd uit 400 ingediende vragen vanuit de bevolking, waaronder een vraag over de versnelling van de energietransitie. Op de onderstaande site kunt u stemmen op de vraag hoe we lokale duurzame energie binnen de samenleving kunnen versnellen: http://www.rug400.nl/nl/vote/400-vragen-%C3%A9%C3%A9n-onderzoek
- 3. Samenwerking Rijksuniversiteit Groningen en de Energy Academy: http://www.energyacademy.org/ Kunnen we de duurzame ambities wel waarmaken? De urgentie om te versnellen wordt in Nederland en Noord-Nederland dus zeker wel gevoeld. Het is alleen de vraag op welke wijze we de versnelling kunnen aanjagen. Met een terugtredende overheid, een grotere beroep op het bedrijfsleven en een economische crisis zal er meer samengewerkt moeten worden tussen overheid, onderwijs en ondernemers. Daarnaast is het de vraag of we de torenhoge ambities 端berhaupt wel waar kunnen maken. Is datgene wat we opschrijven (beleid), bedenken (innovaties) en uitvoeren (nieuwe technologie en infrastructuur in onze samenleving) wel zo effici谷nt en is de markt hier wel klaar voor? Bovendien zijn we zeer gehecht aan onze energie zekerheid en relatief goedkopere fossiele energie. Willen we wel betalen voor een duurzame economie, willen we betalen voor een andere infrastructuur en duurzame innovaties en willen we de zekerheid van fossiele energie op korte termijn wel inleveren? De mens denkt immers in het hier en nu, niet over hoe we 20 tot 30 jaar leven. Transitie naar een duurzame samenleving kost tijd Naar realistische en uitvoerbare duurzame ambities. Momenteel probeert Nederland met het nieuwe Nationale energieakkoord en Noord-Nederland met de Green Deal de achterstanden in te halen. Deze
- 4. akkoorden zijn meer gericht op concrete resultaten en uitvoering. In oudere akkoorden waren de ambities torenhoog maar niet realistisch. Daarmee tast je het draagvlak aan binnen de samenleving voor duurzame oplossingen. Het net nieuwe Nationale akkoord en de Green Deal Noord-Nederland is dan ook gericht op een breder draagvlak met uitvoerbare realistische projecten. Het Nationale Energie Akkoord is een kleinere stap naar een duurzame economie, maar wel een meer haalbare stap. De Green Deal Noord-Nederland is een mix van vooral veel pilotprojecten in Groen Gas, elektriciteit en balancering en decentrale energiesystemen en uitbreiding van kennis en internationale samenwerking op het gebied van energie. Het is lastig aan te geven of we hiermee de achterstanden gaan inlopen. In Nederland blijven we afhankelijk van vele verschillende factoren (economie, ETS, Europese samenwerking, schaliegasrevolutie in de VS etc). Wel zijn de eerste stappen gemaakt voor concrete haalbare duurzame doelstellingen. Toch zal de Nederlandse en Europese economie de komende decennia erg afhankelijk blijven van olie en vooral gas. Hernieuwbare energie versus Gas (LNG) Groen gas en smart grids http://www.olino.org/