More Related Content
What's hot (20)
Viewers also liked (20)
Similar to сем 4 сонгодог онол олон улсын худалдаанд (13)
сем 4 сонгодог онол олон улсын худалдаанд
- 1. СОНГОДОГ ОНОЛ ОЛОН УЛСЫН ХУДАЛДААНД Г. Ану; А. Тэргэл
- 2. ҮНДЭСЛЭГЧИД • Адам Смит (1723 – 1790) • Давид Рикардо (1772 – 1823) • Роберт Томас Мальтус (1766 – 1834) • Жон Стюарт Милл (1806 – 1873)
- 3. ӨРТӨГ ҮНИЙН СУРГААЛ – АДАМ СМИТ • Баялагын эх сурвалжийн өөрчлөлт • Хувь тавилангийн “үл үзэгдэх гар” – ямагт нийгмийн ашиг сонирхолын хүчтэй хөшүүрэг болж үйлчлэхэд санаа тавьдаг • Зах зээлийн үнэ нь урт удаан хугацаанд хөдөлмөрийн хуваарь бүхий үйлдвэрлэлд ямар нэгэн эд баялаг үйлвэрлэгдэж чадах эсэх, түүнчлэн хичнээн тоогоор үйлвэрлэх вэ гэдгийг тодорхойлж байдаг. • Жам ёсны үнэ
- 4. ХУВААРИЛАЛТЫН СУРГААЛ – АДАМ СМИТ • Цалингийн онол • Цалин бол үлдэгдэл орлого
- 5. СМИТ-ИЙН СУРГААЛИЙН ҮР НӨЛӨӨ, АЧ ХОЛБОГДОЛ • Бодит байдалд нийцүүлэн ажилласан • Өргөн хүрээний суурийг бүрдүүлсэн • Зөрчилтэй асуудлуудад тухай бүрд нь exception байдлаар хариулт өгч байсан Дүгнэлт Хүн бүр орлого олж авах ба түүнийг: • Өөрийн хөдөлмөрөөсөө • Өөрийн капиталаас • Өөрийн газраас тус тус авна.
- 6. ҮНЭМЛЭХҮЙ ДАВУУ ТАЛЫН ОНОЛ (ABSOLUTE ADVANTAGE) Адам Смит-ийн дэвшүүлсэн зөвхөн хөдөлмөрийг нөөц болгон авч үзсэн олон улсын худалдааны онол. Ингэснээр улс орнуудын хоорондын ялгаа зөвхөн үйлдвэрлэлийн бүтээмжээр л ялгагдах болно.
- 7. ҮДТО – ЖИШЭЭ 1 А, Б, В улсууд тус тус 200 ажилчинтай. Харин тэдгээр ажилчидын цагт үйлдвэрлэх бүтээгдэхүүний тоо харилцан адилгүй. Жишээ нь: • А улс цагт 1000 бүтээгдэхүүн • Б улс цагт 2500 бүтээгдэхүүн • В улс цагт 4500 бүтээгдэхүүн Үйлдвэрлэдэг.
- 8. РЕНТИЙН ОНОЛ – АНДЕРСОН Жеймс Андерсон (1739 – 1808) Рент бол ЯЛГАВАРТАЙ ОРЛОГО. Үржилт шим илүү газар тарьсан тариачин үржил муутайгаасаа илүү хямдхан бүтээгдэхүүн нийлүүлэх боломжтой болдог. Рент үүнтэй нь шууд хамааралтай.
- 9. ӨРТӨГИЙН СУРГААЛ БА ХҮҮГИЙН БҮТЭЭМЖИЙН ОРЛОГО – ЛАУДЕРДАЛ Жеймс Майтланд Лаудердал (1759 – 1830) Өртөг нь эд баялагын шинж чанар, эрэлт, нийлүүлэлтээс хамаарна. Ингэхдээ шинж чанар нь дан байдлаар илэрдэг. Хөдөлмөр бол өртөгийн найдвартай хэмжүүр биш.
- 10. ӨРТӨГ ҮНИЙН СУРГААЛ – РИКАРДО Хэрэгцээний өртөг Арилжааны өртөг: өөр эд баялаг худалдан авах түүний чадвар. Капиталыг янз бүрийн бүтэц бүрэлдэхүүнтэйгээр хэрэглэх үед цалингийн өөрчлөлт нь таваарын өртөгт нөлөө үзүүлнэ.
- 11. ЯЛГАВАРТ РЕНТИЙН ОНОЛ – РИКАРДО Андерсоны онолтой төстэй. Рент нь үнэ бүрдүүлэгч биш харин үр дүн. Борлуулалтын дараах илүүдэл юм.
- 12. ЦАЛИНГИЙН ОНОЛ – РИКАРДО Хөдөлмөрийн жам ёсны үнэ бол “ажилчин өөрийгөө хадгалж, өөрийн удмаа нэмэгдүүлэхгүй, эсвэл хорогдуулахгүй үргэлжлүүлэх чадвартай байхад шаардлагатай тэрхүү үнэ юм. a) Нэг бол цалинг байнга тогтмол байх b) Нэг бол тогтмол нэмэгдүүлдэг байх
- 13. КАПИТАЛЫН АШГИЙН ТУХАЙ СУРГААЛ – РИКАРДО Ашиг: цэвэр үлдэгдэл орлого. Капиталистд ноогдох ашиг буурч байдаг.
- 14. РИКАРДО-ЫН СУРГААЛЫН ҮР НӨЛӨӨ, АЧ ХОЛБОГДОЛ Түүний сургаалууд ялангуяа Маркст нөлөөлсөн. Марксын аж үйлдвэрийн нөөц армийн тухай онол, хоосролын онолыг уламжлан гаргахад түлхэц болсон.
- 15. ХАРЬЦАНГУЙ ДАВУУ ТАЛЫН ОНОЛ Анх 1815 онд “Эрдэнэ шишийн хууль”-ийн талаар Роберт Торренсийн бичсэн эссэн дээр гарч ирсэн. Гэхдээ 1817 онд Давид Рикардо өөрийнхөө “Улс төрийн эдийн засгийн ухааны зарчмууд” номондоо Англи, Португалийн жишээг дурдаж тайлбарласан нь хамгийн анхны мэдэгдэл гэж үздэг.
- 16. ХАРЬЦАНГУЙ ДАВУУ ТАЛЫН ОНОЛ
- 17. ХАРЬЦАНГУЙ ДАВУУ ТАЛЫН ОНОЛ
- 18. ХДТО – ЖИШЭЭ 1 (ҮНИЙН) Англи, Португалын жишээ Хүснэгтэнд аль улс ямар бүтээгдэхүүнийг ямар зардалтайгаа үйлдвэрлэдэгийг харуулав. Даавуу Дарс Британи 100 110 Португал 90 80
- 19. ХДТО – ЖИШЭЭ 2 (ТООНЫ) Охид Хөвгүүд 12 6 10 0, 10 5 0, 5 8 4 Цамц Цамц 6 3 4 Охид 2 Хөвгүүд 2 1 0 0 0 1 2 0 2 4 Шувууний үүр Шувууны үүр
- 20. ЭДИЙН ЗАСГИЙН СУРГААЛ – РОБЕРТ МАЛЬТУС Laissez-faire: эдийн засгийн үйл явдлыг зохицуулахад засгийн газарт ихээхэн хязгаарлагдмал, гэхдээ эдийн засагт оролцохоос бүрмөсөн татгалзаж, эд юмсыг зөнд нь орхиж болохгүй. Өртөг үнийн сургаалын талаар Мальтус зарцуулсан хөдөлмөр нь эд баялгийн харьцангуй өртгийг тодорхойлно гэсэн Рикардогийн үзлийг няцааж, үнэ бүрэлдэх үеийн үйлдвэрлэлийн зардлыг гагцхүү хязгаарлагдмал үр нөлөөтэй гэж үзсэн.
- 21. ЭДИЙН ЗАСГИЙН ОНОЛУУД – РОБЕРТ МАЛЬТУС Ямар нэгэн барааны өртөг нь дурын газарт, аливаа дурын цаг хугацаанд хэвийн хөдөлмөрийн тоо хэмжээгээр хэмжигдэх ёстой бөгөөд энэ тоогоор солигдож болно, эсхүл түүгээр дамжин нийлүүлэгдэнэ. Жам ёсны үнэ болон зах зээлийн үнэ нь аль аль нь эрэлт нийлүүлэлтээр зохицуулагдана. Гэхдээ: Жам ёсны үнэ – эрэлт нийлүүлэлтийн дундаж, үргэлжилсэн хугацаанд Зах зээлийн үнэ – санамсаргүй, цаг үеийн харьцаанд эзэмдэгдсэн байдаг.
- 22. ХҮН АМ ЗҮЙН ХУУЛЬ – МАЛЬТУС 1. Хүний ураг гарлаа үргэлжлүүлэх биологийн чадвар, түүний өөрийн хүнсний нөөцөө нэмэгдүүлэх биеийн чадвараас давуу байдаг. 2. Хүн амын өсөлтийн алив хязгаарлал, ямагт албадлагын ба албадлагын бусаар хийгдэж байна. 3. Хүн амын нөхөн үйлдвэрлэлийн чадварын эцсийн хязгаар хүнсний зүйлийн нөөцийн хязгаарлалтаар тодорхойлогддог: • Хүн амын өсөлт геомерт прогресс • Хүнсний зүйлийн өсөлт арифметик прогресс • Газрын нөөц хязгаарлагдмал • Хөдөө аж ахуйд техникийн сайжруулалт удаан
- 23. ДЕДУКТИВ ШИНЖЛЭХ УХААН – ЖОН СТЮАРТ МИЛЛ “Учир шалтгааны хууль” нь яг л байгалийн хууль шиг бидгий амьдралд хэрэглэгддэг. Шалтгааны нөхцлүүдийг тоймлох боломжгүй. ДШУ нь “ямар нэг шалтгааны үр нөлөөг ямар нэгэн универсал буюу түгээмэл байдалд нотолдог” теором, үндэслэл гаргаж чадахгүй, тухайн нөхцөлд арга боловсруулж чадна.
- 24. ТААМАГЛАЛЫН ҮНДЭСЛЭЛ Өгөгдсөн нөхцөлд өгөгдсөн шалтгаан хэрхэн үйлчилж байгааг харуулна. “Ажил хөдөлмөрөөс айх, зардал ихтэй зугаа цэнгэлийг хүсэх” гэдгээс хүнийг тодорхойлж байгаа юм.
- 25. . Баялгийн төлөө эрмэлзэх үйл ажиллагааны зорилго. “Дүгнэлт ““Таамаглал” бол эдийн засгийн шинжлэх ухааныг тодорхойлно. Онол, Бодит байдлын харилцан хамаарал??
- 26. JOHN STUART MILL (1806-1873) Английн эдийн засагч, философич
- 27. ТӨРИЙН ОРОЛЦОО(МИЛЛ) Нийгэмлэгийн нийгэм эдийн засгийн хөгжилд төрийн оролцоог идэвхжүүлэх нь зайлшгүй.
- 28. JOHN STUART MILL Хуваарилалтын онол Арилжааны онол Эдийн засгийн өсөлтийн онол Төрийн эдийн засгийн бодлогын асуудал
- 29. ЖОН СТЮАРТ МИЛЛ≤СОЦИАЛИЗМ Хувийн газар нутгийг хүлээн зөвшөөрөх ч газрын Өв хөрөнгийн ирээдүйн ялгааг арилгах рентийг төр эзэмших ёстой.
- 30. ЭД БАЯЛГИЙН 3 ТӨРӨЛ 1. Тоог нь тодорхой хязгаарлан, илүү гарган арвижуулах биет боломж байдаггүй эд баялаг 2. Хүмүүс хүсэж, үйлдвэрлэхэд шаардлагатай хүчин зүтгэл, хөдөлмөрийг зарцуулбал дуртай хэмжээгээрээ үйлдвэрлэж болох эд баялаг 3. Дуртай хэмжээгээрээ арвижуулж болдог, гэхдээ зардал гаргах шаардлагатай баялаг
- 31. АЖИЛЧДЫН ЦАЛИНГИЙН ГУТРАНГИ ОЙЛГОЛТ Ажилчин хүн капиталын хуримтлалд нөлөөлөхгүй Хүүхдийн тооны талдээр хязгаарлалт тавих(Хүн амын өсөлт зогсонги болно) Ажилчид өөрсдийн хэрэгцээнээсээ илүүг үйлдвэрлээд тэр нь капиталистад нэмүү өртөг болдог. Мөлжлөгийн онол
- 32. КАПИТАЛЫН ЦЭВЭР АШИГ Тэвчээртэй байдал Эрсдлийн шагнал Хяналтанд шаардлагатай хөдөлмөр, зүтгэлийн шагнал
- 33. LE PROFIT DE L’ENTREPRENEUR ↕ “Үйлдвэр худалдааны эзний ашиг” Бүх нийтийн хэт үйлдвэрлэл боломжгүй.
- 34. БАСТИАГИЙН ӨӨДРӨГ ТАЙЛБАР Хүн ам өсөх тусам үйлдвэрлэл нэмэгдэнэ, эдийн засгийн дэвшилд энэ нь чухал үүрэгтэй. Чөлөөт худалдааг дэмжсэн.
- 35. Сонгодогуудын эсрэг ухамсартай тэмцэл хийсэн. ХЕНРИ ЧАРЛЬЗ КЕРИГИЙН Эдийн засгийн явцад бид байгалийг эрх мэдэлдээ оруулдаг. ӨӨДРӨГ СУРГААЛ
- 36. “Хүн ам өссөний улмаас ямагт муу газрыг боловсуулах ёстой болдог” гэсэн Рикардогийн онолыг няцаасан Капитал бол хүмүүс байгальд ноёрхохдоо хэрэглэдэг багаж юм. Үйлдвэрлэлд хичнээн капитал хэрэглэнэ, үйлдвэрлэлд шаардлагатай хөдөлмөрийн тоо хэмжээ багасна.
- 37. ИДЕАЛИСТ ҮЗЭЛ Эд баялаг нь хөдөлмөрөөр биш харин дан ганц түүний өртгийн тухай, “хүнд байгаа, хүрэхийг хүсэж байгаа зорилгод хүрэх арга хэрэгслийн хувьд хэр зэрэг хэрэгцээтэй вэ” гэдэг тухай төсөөллөөр бий болно.
- 38. ЗАРИМ СЭТГЭГЧИД 1. Ёоханн Фридрих Е.Лотц ( 1771-1838 ) 2. Зодэн 3. Хүфэланд 4. Карл Хайнрих Рау ( 1792-1870 ) 5. Адам Мюллер 6. Фридрих Бенедикт Вилхельм Херманн 7. А.Ф.Рийдэл 8. Эберханд Фридлендэр
- 39. . Тюнен- “Тусгаарлагдсан улс” Херманн Газар тариаланд нөлөөлдөг зүйлс бүгд Цалингийн тогтмол. тухай орчин Жам ёсонд үеийн сэтгэхүйг нийцсэн цалингийн тухай гаргав. (Цалинг өөрчилж болохгүй)
- 40. СЕНИОР “ашиг” бол үйлдвэрлэлд зарцуулагдсан хэмжээнээс давж гарсан үлдэгдэл орлого. “рент” бол үйлдвэрлэлийн бүхий л хүчин зүйлсийн нэмэгдэл орлого мөн.
- 41. ДЭЛГЭРҮҮЛЖ УНШИХ МАТЕРИАЛУУД 1. “Эдийн засгийн онолын түүх” – Б. Намсрай, УБ 2009 2. “Эдийн засгийн сургаалын түүх” – Б. Норжванчиг, УБ 3. “Үндэсний баялаг” – Адам Смит 4. “Улс төрийн эдийн засгийн ухааны зарчмууд” – Давид Рикардо 5. “Хүн амын зарчмын тухай шаштир” – Мальтус 6. “Улс төрийн эдийн засгийн ухааны шаштир” – Жан Батист Сэй 7. “Үндэсний эдийн засгийн ухаан” – Фридрих Жулиус Хайнрих фон Зодений
Editor's Notes
- #4: Баялагын эх сурвалж: ХАА-н үйлдвэрлэлд биш ард түмний жилийн хөдөлмөр.Үл үзэгдэх гар: Хүн ямагт хувиа хичээж байдаг, тэгэх ч ёстой. Ингэснээрээ нийгмийн сайн сайхны төлөө ашиг оруулж байгаа. Төрийн оролцоо хамгийн бага байх ёстой. Аюулгүй байдал хангах г.мЖам ёсны үнэ: Зах зээлийн үнэ 2 –ын харилцаа:ЖЁҮ > ЗЗҮ: үргэлжлэх боломжгүйЖЁҮ < ЗЗҮ: эрэлт багасч шахагдана
- #5: Цалингийн онол: Эрэлт нийлүүлэлтээр тодорхойлогдоно. Амжиргааны доод түвшнээс доогуур орж болохгүй.Цалин бол үлдэгдэл орлого: Капиталист, Газрын эздийн халаас
- #6: МатериалистКапиталыг бүхэл бүтэн систем гэж үзэх болсон.Эдийн засгийн анхны либерал онолч.
- #8: В улс нөгөө хоёр улстайгаа харьцуулахад үнэмлэхгүй давуу чанарай.Б улс А-тай үнэмлэхгүй давуу чанарай.А улсад ямар ч үнэмлэхүй давуу чанар байхгүй.
- #9: Газрын рентийн түвшинг ямар хүчин зүйлс тодорхойлдог вэ?: Рент бол ялгавартай хүчин орлого, хүнсний өсөж буй хэрэгцээг хангахын тулд янз бүрийн чанартай газаар боловсруулах ёстой. Тэр үед л гагцхүү рент үүсдэг болохыг нотолсон.
- #10: Хөдөлмөрийн өртөг ба хүүгийн талаарх Смитийн үзлээс зөрүүлсэн.Дан байдал: эрэлт, нийлүүлэлтэд нөлөөлж ирэлнэ.Өртөг жам ёсны өртөг эзэмшихгүй. Бүхий л баялагын өртөг, мөн хөдөлмөрийн өртөг хамаарна.
- #11: Хэрэгцээний өртөг = ашигт чанар -> өртөгийг тодорхойлохгүй гэж үзсэн.Цалингийн(хөдөлмөрийн арилжааны өртгийн) өсөлт нь капиталын ашгийн бууралтгүйгээр байх боломжгүй.
- #13: Ийм учраас хөдөлмөрийн жам ёсны үнэ нь хүнсний үнээс хамаарна.
- #14: Үйлдвэрлэлээс газрын рент болон цалинг суутгаад үлдэж байгаа зүйлийг капиталист авдаг.Учир нь үйлдвэрлэлийн үр ашиг буурч байхад мөн хүн ам өсч байдаг болохоор нийтдээ ашиг нь буурч байгаа юм. Яваандаа үр ашиг 0 хүрэх боломжтой, гэхдээ энэ боломжгүй. Үйлдвэрлэл явуулах сэдэл нь өөрөө ашиг олох байдаг.
- #16: Тэрээр Англи дотооддоо Португалиас хямдаар эрдэнэ шишийг үйлдвэрлэх боломжтой байгаа ч Португалиас худалдаж авахыг давуу талыг тайлбарласан байсан.Португал – дарс, даавууАнгли – даавуу
- #19: Үнэ адилхан байлгаад солилцсоноор хоёр тал хоёулаа ашигтай ажиллаж болно.
- #20: Энэ тохиолдолд охидууд цамц оёж, хөвгүүд нь шувууны үүр хийх нь илүү үр бүтээлтэй хурдтай байх юм.
- #21: Томас Роберт Мальтус (1766 – 1834)Зарим талаар ЗГ оролцох шаардлага байдаг.Рикардогийн өртгийн сургаалыг хангалтгүй гэж үзсэн, учир нь гэвэл тэр сургаал нь үүнийг хэрэглэж болох бараг ганц ч тохиолдол байхгүй олон гажилт гаргах ёстой болдог. Хэрэв хоёр эд баялаг дан ганц хөдөлмөрөөр үйлдвэрлэгдэж, цаг хугацаа алдалгүй зах зээл дээр хүргэгдэж, арилжигдвал түүний бодлоор энэ сургаал сая хүчин төгөлдөр байх юм.
- #22: Мальтус Смитийн сэдвийг зөвтгөхийг оролдсон. Шинэ нотолгоо гаргаж чадаагүй.
- #23: Энэ байдлын нотолгоонд, тэрээр хөлсний үржил шим буурах хуулийг авч хэрэглэсэн.
- #26: Сонсоход гайхалтай мэт хирнээ амьдралд хэрэгжихгүй онол олон бий. Амьдрал дээр хэрэгжих боломжгүй, харин өөр ертөнцөд эсвэл зүгээр л энд биш...
- #36: Хувийн ашиг +харилцах чадвар=эдийн засгийн хөдөлгөгч хүч
- #40: Цалин хүү аль аль нь хувьсах хэмжигдэхүүн байна.Тээврийн зардлын тухай