1. Μεταφορά τεχνογνωσίας για τη βιώσιμη κινητικότητα
από Ευρωπαϊκές πόλεις μικρού και μεσαίου μεγέθους
στα πλαίσια του Προγράμματος MMOVE
Ιωάννης Παπαθεοχάρης
Πολεοδόμος-Χωροτάκτης Μηχανικός, M.Sc.
Στέλεχος ΑΝΕΒΟ Α.Ε.
1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Αστικής Βιώσιμης Κινητικότητας
Βόλος, 14 Δεκεμβρίου 2012
2. ΣΤΟΧΟΣ
H εξέταση πολιτικών βιώσιμης κινητικότητας σε Ευρωπαϊκές πόλεις μικρού
και μεσαίου μεγέθους (50.000 – 250.000 κάτοικοι) για τον εντοπισμό
επιτυχημένων παραδειγμάτων και η προσπάθεια εφαρμογής τους στις
πόλεις εταίρους του έργου.
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ
1. Εντοπισμός και αξιολόγηση βέλτιστων πρακτικών από όλη την Ευρώπη.
2. Επιτόπου επισκέψεις σε πόλεις και ανάλυση πρακτικών.
3. Αξιολόγηση επιτυχημένων πρακτικών και εντοπισμός παραγόντων
επιτυχίας.
4. Ωρίμανση καινοτόμων μεθόδων για τις μεσαίες πόλεις.
5. Εκπόνηση μελέτης μεταφοράς βέλτιστων πρακτικών σε μικρούς και
μεσαίους δήμους με προτάσεις πολιτικής.
6. Δημιουργία ενός εργαλείου με κατευθύνσεις για τη βιώσιμη διαχείριση
της κινητικότητας σε μικρούς και μεσαίους δήμους σε όλη την Ευρώπη.
3. ΘΕΜΑΤΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ
1. Ευαισθητοποίηση των πολιτών για αλλαγή συμπεριφοράς
•BiciBus (Reggio Emilia, IT)
•JourneyOn Campaign (Brighton & Hove, UK)
•Networking for More Flexi Motorists (Molndal, SE)
2. Διαχείριση κυκλοφορίας και στάθμευσης
•Reggio Electrical Experience (Reggio Emilia, IT)
•Recovering public spaces (Girona, ES)
•Car2GO (Ulm, DE)
3. Μέσα μαζικής μεταφοράς
•Quality Bus Partnership (Brighton & Hove, UK)
•Flexible Transport Modes (Ulm, DE)
•Home/work for employees (Pesaro, IT)
4. Ευαισθητοποίηση των πολιτών
BiciBus (Reggio
Emilia)
Σχολικό λεωφορείο
ποδηλάτων και πεζών
Χαμηλό κόστος
περίπου 28.000€/χρόνο
Ειδικές ρυθμίσεις
(σήμανση, προκαθορισμένες
διαδρομές, ειδικά κράνη και
πανωφόρια, Παράλληλες
δραστηριότητες)
2003 έτος εκκίνησης
2 σχολεία 70 μαθητές
2008 έτος εφαρμογής
18 σχολεία και 534 μαθητές
5. Ευαισθητοποίηση των πολιτών
JourneyOn Campaign (Brighton &
Hove)
Εκστρατεία ευαισθητοποίησης
Καινοτόμες δραστηριότητες
προβολής, διαδικτυακοί
διαγωνισμοί και δωρεάν δημόσια
γεγονότα ταυτόχρονα με τις
κλασσικές εκστρατείες σε κτίρια
και ραδιόφωνα.
Website : journeyon.co.uk
Οδηγός μετακινήσεων
Σύγκριση αστικών μέσων
μετακίνησης (κόστος, εκπομπές
CO2 ακόμα και θερμίδες).
Αύξηση
Ποδήλατο 122%, Πεζή 33%
Μείωση
Αυτοκίνητο (με επιβάτες) 10.5%.
6. Ευαισθητοποίηση των πολιτών
More Flexi Motorists
(Molndal)
Νέοι τρόποι μετακίνησης
(εκτός Ι.Χ.) ειδικά για την
μετακίνηση στην εργασία.
Ομάδα Στόχος
Εργαζόμενοι 10 εταιρειών
και του Δήμου
Φάση 1: Έρευνα
2300 ερωτηματολόγια
100 συνεντέυξεις
Φάση 2: Δικτύωση/Δράσεις
Συνάντηση δικτύου
Υπογραφή συμφώνου
Μέτρα προς υλοποίηση
Κίνητρα
Τεχνικός Ποδηλάτων
Υπεύθυνος Μετακινήσεων
7. Διαχείριση κυκλοφορίας & στάθμευσης
Electrical Experience (Reggio
Emilia)
Ηλεκτροκίνητα οχήματα στις
δημοτικές υπηρεσίες.
76 οχήματα, 593.700 χλμ/έτος
Μείωση CO2 κατά 60 τόνους
Ηλεκτροκίνητα οχήματα για
ηλικιωμένους και ΑΜΕΑ.
45 οχήματα (100%), 1.000.000 χλμ/έτος
Μείωση CO2 κατά 100 τόνους
Μακροπρόθεσμη μίσθωση σε
εμπόρους
22 οχήματα, 235.000 χλμ/έτος
Μείωση CO2 κατά 23 τόνους
2003: Παγκόσμιο Βραβείο καλύτερη
ηλεκτρική πόλη στην Ευρώπη.
8. Διαχείριση κυκλοφορίας & στάθμευσης
Recovering public spaces
(Girona)
Ανάκτηση δημόσιου χώρου για
συναντήσεις
1 παιδική χαρά στα 200μ. ανά
νηπιαγωγείο και δημοτικό σχολείο
με ασφαλή πρόσβαση
Μεθοδολογία
1.Μελέτη εντοπισμού σχολείων,
παιδικών χαρών και ασφαλών
διαδρόμων.
2.Προτεραιότητες.
3.Ανάπτυξη σχεδίων.
Δημιουργία «Αγοράς»
3.000 τ.μ. ελεύθερων χώρων
Συμμετοχή άνω των 20 σχολείων
9. Διαχείριση κυκλοφορίας & στάθμευσης
Car2GO
(Ulm)
Προώθηση Συνεπιβατισμού
Εταιρία Daimler άρχισε την
υπηρεσία car-sharing σε τοπικό
επίπεδο τον Οκτώβριο 2008.
200 car2go στην πόλη Ulm
Δυνατότητα ενοικίασης
1. Αυθόρμητα στο δρόμο
2. Προκράτηση (τηλέφωνο/internet)
3. Έλεγχος πλησιέστερης θέσης
Κόστος ενοικίασης
€0.19/λεπτό, €9.90/ώρα και
€49/ημέρα. Δωρεάν εγγραφή
Αποτέλεσμα
500 χρήστες σε 2 εβδομάδες
8000 ενοικιαστές το 2008
10. Μέσα μαζικής μεταφοράς
Quality Bus Partnership (Brighton &
Hove)
Σύμπραξη μεταξύ αυτοδιοίκησης και
φορέα αστικών λεωφορείων
Απουσία επίσημου σύμφωνου μεταξύ
των εταίρων
Δεσμεύσεις Οργανισμού
1.Βελτίωση συχνοτήτων
2.Οικονομικές υπηρεσίες
3.Νέα λεωφορεία
4.Πελατοκεντρική πολιτική
5.Ενημέρωση και διαφήμιση
Δεσμεύσεις δημοτικού συμβούλιου
1.Προτεραιότητα λεωφορείων
2.Υποδομές για στάσεις λεωφορείων
3.Αποτελεσματικό σύστημα παρκινγκ
4.Κανονισμοί κυκλοφορίας
5.Υποδομές park and ride
11. Μέσα μαζικής μεταφοράς
Flexible Transport Modes
(Ulm)
MobilSAM
Υπηρεσία Ταξί - ολοκληρώνει το δίκτυο
τραμ και λεωφορείου (όχι ώρες αιχμής)
Quartierbus
Υπηρεσία λεωφορείο – δρομολόγιο
μεταξύ τοποσήμων και στάσεων τραμ
και λεωφορείου
Night Bus
Υπηρεσία λεωφορείου – δρομολόγια
μετά τις 01:00 το βράδυ της
Παρασκευής και του Σαββάτου
Χρηματοδότηση
εισιτήριο, πρόσθετη αμοιβή,
αποζημίωση από επιδοτήσεις.
Εξυπηρέτηση έως 90% των κατοίκων
σε απόσταση 400μ. από τις στάσεις
12. Μέσα μαζικής μεταφοράς
Home/work for employees
(Pesaro)
Δημιουργία Παρατηρητηρίου
Κινητικότητας
Χρήση εναλλακτικών μέσων
μετακίνησης από και προς τη
δουλειά
Συνεργασία Ιδιωτικών –
Δημοσίων φορέων
Συμμετέχοντες
40 οργανισμοί/ επιχειρήσεις
Πάνω από 4500 εργαζόμενοι
Χαμηλό κόστος
περίπου 10.000 -15.000 €
Συντονιστής Μετακινήσεων
Ολοκληρωμένες λύσεις
μετακίνησης
13. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Διαχείριση της Κινητικότητας
Σύγχρονες βιώσιμες οικονομίες + Χαμηλού κόστους μέθοδοι =
Αλλαγή Συμπεριφοράς πολιτών + ζήτηση βιώσιμων επιλογών μετακίνησης
Αλλαγή συμπεριφοράς για μετακινήσεις = Βιώσιμη κινητικότητα
Καινοτόμες πολιτικές + Λύσεις διαχείρισης της κινητικότητας =
Περιορισμός χρήσης Ι.Χ. + Βελτίωση των όρων βιώσιμης κινητικότητας
Παράγοντας επιτυχίας σε μικρές και μεσαίες πόλεις = Μικρές αποστάσεις
14. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ
Ιωάννης Παπαθεοχάρης
Πολεοδόμος-Χωροτάκτης Μηχανικός, M.Sc.
Email: jpapath@anevo.gr www.mmove.eu
Editor's Notes
#3: Στόχος του έργου είναι η εξέταση πολιτικών βιώσιμης κινητικότητας σε Ευρωπαϊκές πόλεις μικρού και μεσαίου μεγέθους (50.000 – 250.000 κάτοικοι) για τον εντοπισμό επιτυχημένων παραδειγμάτων και η προσπάθεια εφαρμογής τους στις πόλεις εταίρους του έργου.
#4: Ένας σημαντικός αριθμός 39 καλών πρακτικών στους τομείς: επικοινωνία και ευαισθητοποίηση, διαχείριση της κυκλοφορίας και της στάθμευσης, δημόσιες και συλλογικές αστικές μεταφορές, εντοπίστηκαν, αναλύθηκαν και ανταλλάχθηκαν μεταξύ των εταίρων που συμμετείχαν στο έργο. Οι 29 από αυτές προέρχονταν από τις πόλεις που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, ενώ οι υπόλοιπες 10 προέρχονταν από άλλες ευρωπαϊκές πόλεις ή παρόμοια προγράμματα. Κάποιες από τις αυτές τις καλές πρακτικές παρουσιάζονται ενδεικτικά σε κάθε τομέα.
#5: Η πρώτη πρακτική αφορά το BiciBus ( Reggio Emilia ). Αυτή η χαμηλού κόστους πρωτοβουλία ουσιαστικά αποτελεί ένα τρόπο μεταφοράς από το σπίτι στο σχολείο με σχολικά λεωφορεία, μόνο που τα οχήματα λεωφορείων αντικαθίστανται από ποδήλατα και πεζούς. Βασίζεται στην εθελοντική πρωτοβουλία (κυρίως από τους γονείς και τους παππούδες των παιδιών). Για να εξασφαλιστεί η ασφάλεια των μαθητών: Κατά μήκος της διαδρομής, τοποθετήθηκε ειδική σήμανση Οι διαδρομές είναι προκαθορισμένες Τα παιδιά εξοπλίστηκαν με ειδικά κράνη και πανωφόρια φωτεινών αποχρώσεων Η σήμανση στις διαδρομές των BiciBus είναι διακριτή και εύκολη Παράλληλα διοργανώνονται δραστηριότητες με θέματα: Εκπαιδευτικές ημερίδες και τεχνικά μαθήματα σχετικά με τα ποδήλατα Οδική Επιμόρφωση Φυσική κατάσταση, Βιώσιμη κινητικότητα και Οδική ασφάλεια Διαχείριση Κινητικότητας
#6: Η επόμενη πρακτική αφορά την Εκστρατεία ευαισθητοποίησης JourneyOn (Brighton & Hove) Η πρωτοβουλία αφορά την προώθηση ήπιων μέσων μετακίνησης με συνδυασμό τόσο κλασσικών εκστρατειών σε κτίρια και ραδιόφωνα όσο και καινοτόμων δραστηριοτήτων προβολής, διαδικτυακών διαγωνισμών και δωρεάν δημοσίων γεγονότων. Στόχος της βιώσιμοι και υγιείς τρόποι μετακίνησης. Στα βασικά παράγωγα της εκστρατείας είναι η ιστοσελίδα journeyon.co.uk όπου υπάρχει ένας Οδηγός μετακινήσεων. Car Free Day Community Fund
#7: Δράση δικτύωσης για το πώς να γίνεις πιο ευέλικτος αυτοκινητιστής. Πρόβλημα: πολλοί μετακινούμενοι εργαζόμενοι Car sharing among the companies, improved public transport in an industrial area, a mobile cycle repairer, cycle campaigns, coordination of taxi among the companies to the airport, improved cycle parking by the train station, cycle challenges, sending a proposal to the government concerning taxation of benefit with regard to free monthly tickets for the public transport etc. Even though the project ended, the network still meets about 4 times a year to exchange experiences
#8: Ποιότητα του αέρα INCENTIVES Municipality allows free park and limited traffic zone access to electric vehicles (Παγκόσμια Ομοσπονδία Ηλεκτρικών Οχημάτων)
#10: Το χαρακτηριστικό της νέας ιδέας “ car 2 go ” είναι ότι τα οχήματα δεν τοποθετούνται σε συγκεκριμένες περιοχές στάθμευσης αλλά υπάρχει η δυνατότητα για ενοικίαση και στάθμευση σε ολόκληρη την περιοχή του Δήμου. Η χρέωση για την ενοικίαση βασίζεται μόνο σε χρονοχρέωση. Η εταιρία Daimler άρχισε την υπηρεσία car - sharing σε τοπικό επίπεδο στις δύο πόλεις Ulm και Neu-Ulm με 50 Smart τον Οκτώβριο 2008. Στο τέλος του Μαρτίου 2009, ακόμη 150 Smart δόθηκαν ως αποτέλεσμα της θετικής πιλοτικής φάσης και τώρα κάθε πολίτης μπορεί να κάνει χρήση της υπηρεσίας Υπάρχει η δυνατότητα ενοικίασης αυτοκινήτου αυθόρμητα στο δρόμο ή μπορεί να γίνει προ-κράτηση μέσω τηλεφώνου ή internet . Αν δεν υπάρχει κανένα αυτοκίνητο στη γειτονιά υπάρχει δυνατότητα για έλεγχο της πλησιέστερης θέσης αυτοκινήτου μέσω internet ή μέσω του τηλεφωνικού κέντρου. Το κόστος ενοικίασης είναι €0.19 ανά λεπτό συμπεριλαμβανομένων των φόρων, της ασφάλειας και των καυσίμων. Υπάρχουν μειωμένες τιμές ενοικίασης με την ώρα ή τη μέρα: €9.90 ανά ώρα και €49 ανά ημέρα. Προϋπόθεση για την ενοικίαση είναι η δωρεάν εγγραφή και ο κάθε χρήστης μπορεί να ανοίξει οποιοδήποτε car2go με τη χρήση ενός card reader πίσω από το παρμπρίζ. Σε μόλις 2 εβδομάδες περισσότεροι από 500 χρήστες έκαναν εγγραφή στην υπηρεσία car2go. 8000 ενοικιαστές έκαναν εγγραφή και κάθε μέρα πάνω από 8 χρήστες χρησιμοποιούσαν το ίδιο αυτοκίνητο.
#11: to deliver improvements to the public transport system
#13: modality of commuting and sustainable alternatives To individuate strategies oriented at improving urban quality and sustainable development. • To optimize mobility and traffic system. • To experiments an innovative public action for the management of the urban area mobility, through direct involvement of public and private subjects who jointly participate, with their timetable and uses, to the traffic problem of the town. • The target is about 20 Bodies/Associations/Organizations located in the town centre. Up to date, the members of the Osservatorio are over 40, and employees involved are over 4.500. € 10.000,00-15.000,00 An iterative process has been activated, which includes the following activities: - Periodical surveys (biennial), aimed at updating mobility demand, monitoring changes in progress about employees’ habits, evaluation of policies’ effectiveness, planning of new strategies; - Updating of the mobility offer - Individuation of new strategies of intervention, planning, implementation and promotion of actions/interventions Periodic Monitoring on some specific actions Biennial Survey, Data collection and Data processing , Plan for Commuting homework, including actions Each Mobility Manager is committed inside its own organization to collect information/requests by the employees and to promote new initiatives and interventions in progress. Public Transport – Interventions implemented as to increase the use of buses to reach work place Interchange Some junctions have been planned as to encourage the exchange between train, bus and bicycle, and also between car and bus shuttle. Park and Ride space Other than a new Park and Ride space external to the urban centre, also other car parking scarcely used around the old town have been organized for the interchange: Cycle tracks (TOT Km) a big spur has been given to the development of cycle tracks and the realization of new cycle tracks in the suburb around the centre; Bike Sharing has been implemented in Pesaro in year 2006; the rent of bicycle is for free, usable from 7.30 am to 9.00 pm, and it is addressed to the employees of the bodies and associations of the old town which are members of the Osservatorio Tempi e Mobilità Carpooling has been activated in May 2009. The Municipality of Pesaro offered a free software to encourage the creation of fleets of car pooling for employees of public bodies which are located around the centre of the town
#14: Η Διαχείριση της Κινητικότητας μπορεί να συνδυάσει σύγχρονες βιώσιμες οικονομίες με χαμηλού κόστους μεθόδους για την επίτευξη καλύτερης ποιότητας ζωής στις Ευρωπαϊκές πόλεις, επηρεάζοντας τη συμπεριφορά των πολιτών και ενισχύοντας τη ζήτηση πιο βιώσιμων επιλογών μετακίνησης. Προτείνοντας καινοτόμες πολιτικές που έχουν αναπτυχθεί σε Ευρωπαϊκές πόλεις, και λύσεις για τη διαχείριση της κινητικότητας, στοχεύουμε στον περιορισμό της χρήσης του ιδιωτικού αυτοκινήτου και την βελτίωση των όρων βιώσιμης κινητικότητας. Αυτές οι πολιτικές μπορούν να εφαρμοστούν σε μικρές και μεσαίες πόλεις με επιτυχία, γιατί οι περισσότερες μετακινήσεις αφορούν μικρές αποστάσεις.