barayti ng wika.pptx
- 2. SAN MATIAS NATIONAL HIGH SCHOOL KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINO WEEK3- MODYUL 3 BARAYTI NG WIKA GNG. JANETTE M. PANGAN Guro
- 3. ALIMPUYOK ANLUWAGE AWANGAN HIDHID HUDHOD NAPANGILAKAN SALAKAT AMOY O SINGAWA NG KANING NASUSUNOG KARPINTERO WALANG HANGGAN MARAMOT IHAPLOS NAKOLEKTA PAG-KRUS NG MGA BINTI Makikita sa ibaba ang ilang salitang Filipino na patay na o unti-unti nang nawawala dahil hindi na nagagamit.
- 4. PAANO KAYA MAIIWASANG MAMAMATAY ANG WIKA?
- 5. Ayon kay PAZ, HERNANDEZ at PENEYRA (2003) Hindi mamamatay ang isang wika hanggat may mga gumagamit pa rin ng mga ito bilang kanilang unang wika. Habang ginagamit pa sa pamilya, sa pang-araw-araw na gawain at pakikihalubilo sa kapwa. kapag ganito ang sitwasyon mananatiling buhay ang wika.
- 6. HOMOGENOUS NA WIKA MAGKAPAREHO NG KULTURA O KALIKASAN MAGKA-URI O MAGKAKABAGAY. * HALIMBAWA NITO KUNG NAKATIRA KA SA MAGKAIBANG LUGAR KUNG SAAN ANG WIKA NA INYONG GINAGAMIT AY MAGKAPAREHO AT NAUUNAWAAN ANG WIKA NG BAWAT ISA.
- 7. HETEROGENOUS NA WIKA MULA SA SALITANG HETEROS = MAGKAIBA GENOS =URI O LAHI . ANG HETEROGENEOUS NA WIKAAY WIKANG IBA-IBAAYON SA LUGAR, GRUPO, AT PANGANGAILANGAN NG PAGGAMIT NITO.
- 8. HETEROGENOUS NA WIKA AYON KAY PAZ 2003) NAGKAKAROON NG PAGKAKAIBA-IBA SANHI NG IBAT IBANG SALIK PANLIPUNAN TULAD NG: EDAD HANAPBUHAY / TRABAHO ANTAS NG PINAG-ARALAN KASARIAN KALAGAYANG PANLIPUNAN REHIYON O LUGAR PANGKAT ETNIKO NA KINABIBILANGAN
- 10. ANG ATING WIKAAY MAY IBAT IBANG BARAYTI. ITO AY SANHI NG PAGKAKAIBA NG URI NG LIPUNAN NAATING GINAGALAWAN, HEOGRAPIYA, ANTAS NG EDUKASYON, OKUPASYON, EDAD AT KASARIAN AT URI NG PANGKAT ETNIKO NAATING KINABIBILANGAN. DAHIL SA PAGKAKAROON NG HETEROGENOUS NA WIKA TAYO AY NAGKAKAROON NG IBAT IBANG BARYASYON NITO, AT DITO NAG-UGAT ANG BARAYTI NG WIKA.
- 11. GENESIS 11:1-9 TORE NI BABEL AYON SA PANINIWALA DITO NAGSIMULA ANG PAGKAKAROON NG IBA-IBANG WIKA.
- 12. Ayon kay PAZ, et. Al 2003) Ang dahilan kung bakit nagkakaroon ng ibat ibang uri o barayti ng wika ay dahil sa DIVERGENCE. - di pagkakaisa o may sariling kakanyahan.
- 13. DAYALEK ITO AY BARAYTI NG WIKANG GINAGAMIT NG PARTIKULAR NA PANGKAT NG MGA TAO MULA SA ISANG PARTICULAR NA LUGAR TULAD NG LALAWIGAN, REHIYON O BAYAN. MAAARING GUMAGAMIT ANG MGA TAO NG ISANG WIKANG KATULAD NG SA IBA PANG LUGAR SUBALIT NAIIBA NG PUNTO O TONO.
- 14. DAYALEK MAY MAGKAIBANG KATAWAGAN PARA SA IISANG KAHULUGAN IBAANG GAMIT NA SALITA PARA SA ISANG BAGAY MAGKAKAIBAANG PAGBUO NG MGA PANGUNGUSAP NA SIYANG NAGPAPAIBA SA DAYALEK NG LUGAR.
- 15. HALIMBAWA: TAGALOG TAGALOG SA MORONG TAGALOG SA MAYNILA TAGALOG SA BISAYA MAGKAIN TAYO SA MALL KUMAIN TAYO SA MALL Mapapansing pinapalitan ang panlapaing um ng mag.
- 17. IDYOLEK SA BARAYTING ITO LUMULUTANG ANGA KAKAYAHANG NATATANGI NG TAONG NAGSASALITA. NAKIKITA ITO SA ESTILO O PARAAN NG PAGGAMIT NG WIKA KUNG SAAN HIGIT SIYANG KOMPORTABLENG MAGPAHAYAG.
- 19. IDYOLEK MIKE ENRIQUEZ GAS ABELGAS
- 20. SOSYOLEK ITO AY BARAYTI NG WIKANG NAKABATAY SA KATAYUAN O ANTAS PANLIPUNAN O DIMENSIYONG SOSYAL NG MGA TAONG GUMAGAMIT NG WIKA.
- 21. GAY LINGO/ SWARD SPEAK ISANG HALIMBAWA NG GRUPONG NAIS MAPANATILI ANG KANILANG PAGKAKAKILANLAN. KAYA NAMAN BINABAGO NILAANG TUNOG O KAHULUGAN NG SALITA. ANG UNANG INTENSION SA PAGGAMIT NILA SA WIKANG ITO AY PARA MAGKAROON SILA NG SIKRETONG LENGGUWAHENG HINDI MAIIINTINDIHAN NG MGA TAONG HINDI KABILANG SA KANILA.
- 22. GAY LINGO/ SWARD SPEAK HALIMBAWA: CHURCHILL- SOSYAL INDIANA JONES- HINDI SUMIPOT BIGALOU MALAKI GIVENCHY PAHINGI JULI ANDREWS- MAHULI
- 23. GAY LINGO/ SWARD SPEAK HALIMBAWA: TSONA ( TRUE STATE OF THE NATION ADDRESS) LACIERDA: CHAROT JOEY SALGADO: IMBEY ANG FEZ NI SECRETARUSH DAHIL TRULALU ANG SPLUK NI VP. PERO ANG SONA NG PANGULO, CHAKA EVER SA MADLANG PIPOL DAHIL HINDI TRULALU. COMMISIONNER RUFFY BIAZON: BONGGACIOUS ANG TARAYAN NALOKAAQUI
- 25. COO /COOTIC/ CONYOSPEAK NABIBILANG DIN SA BARAYTING SOSYOLEK ANG WIKA NG MGA COO ISANG BARYABT NG TAGLISH SA TAGLISH AY MAY ILANG SALITANG INGLES NA INIHAHALO SA FILIPINO KAYAT MASASABING MAY CODE SWITCHING NA NANGYAYARI. KARANIWANG MARIRINIG ITO SA MGA KABATAANG MAY KAYAAT NAG-AARAL SA MGA EKSLUSIBONG PAARALAN. ANG GANITONG URI NG PAGSASALITA AY KARANIWANG IPINAGTATAAS NG KILAY NG MARAMI.
- 26. COO /COOTIC/ CONYOSPEAK HALIMBAWA: KAIBIGAN 1: LETS MAKE KAIN NA! KAIBIGAN 2: WAIT LANG. IM CALLING ANNA PA. KAIBIGAN 1: COME ON NA. WELL GONNA MAKE PILA PA. ITS SO HABA NA NAMAN FOR SURE. KAIBIGAN 2: I KNOW RIGHT. SIGE, GO AHEAD NA.
- 28. JEJEMON/ JEJE SPEAK BARAYTI NG SOSYOLEK NA PARA SA MGA JOLOGS SINASABING ANG SALITANG JEJEMON AY NAGMULA SA PINAGHALONG JEJEJE NA ISANG PARAAN NG PAGBABAYBAY NG HEHEHE NA MULA SA SALITANG HAPON NA POKEMON ANG JEJE SPEAK AY NAKABATAY RIN SA MGA WIKANG INGLES AT FILIPINO SUBALIT ISINUSULAT NANG MAY PINAGHALO-HALONG NUMERO, MGA SIMBOLO AT MAY MAGKASAMANG MALALAKI AT MALILIIT NA TITIK KAYAT MAHIRAP BASAHIN O INTINDIHIN LLALO NA NANG HINDI PAMILYAR SA TINATAWAG NA JEJE TYPING.
- 29. JEJEMON/ JEJE SPEAK HALIMBAWA: 3ow ph0w, mUsZtAh nA phow kaOw? aQcKuHh iT2h iMiszqcKyuH MuZtaH
- 31. JEJEMON
- 32. JARGON ANG MGA TANGING BOKABULARYO NG ISANG PARTICULAR NA PANGKAT NG ISANG PROPESYON, PARTICULAR NA TRABAHO O GAWAIN NG TAO. HALIMBAWA: GURO- LESSON PLAN, SF1, SF2, SF5, RPMS, CLASS RECORD, FORM 137, FORM 138 ABUGADO- EXHIBIT, APPEAL, COMPLAINANT
- 33. ETNOLEK ITO AY BARAYTI NG WIKA MULA SA ETNOLINGWISTIKONG GRUPO. ANG SALITANG ETNOLEK AY NAGMULA SA SALITANG DIALEK. TAGLAY NITO ANG MGA SALITANG NAGIGING BAHAGI NG PAGKAKAKILANLAN NG ISANG PANGKAT-ETNIKO.
- 34. ETNOLEK HALIMBAWA: ANG VAKKUL NA TUMUTUKOY SA GAMIT NG MGA IVATAN NA PANAKIP SA ULO SA INIT MAN O SA ULAN. ANG BULANON NAANG IBIG SABIHIN AY FULL MOON. ANG KALIPAY NAANG IBIG SABIHIN AY TUWA O LIGAYA. ANG PALANGGA NAANG IBIG SABIHIN AY MAHAL O MINAMAHAL. ANG PAGGAMIT NG MGA IBALOY NG SH SA SIMULA, GITNAAT DULO NG SALITA TULAD NG SHUWA (DALAWA) SADSHAK ( KALIGAYAHAN) PENSHEN ( HAWAK)
- 35. EKOLEK BARAYTI ITO NG WIKA NA KARANIWANG NABUBUO AT SINASALITA SA LOOB NG BAHAY. TAGLAY NITO ANG KAIMPORMALAN SA PAGGAMIT NG WIKA SUBALIT NAUUNAWAAN NG MGA GUMAGAMIT NITO. HALIMBAWA: MAMITA LOLAGETS PAPSY DRE TOL
- 36. REGISTER ITO AY ANG BARAYTI NG WIKA KUNG SAAN NAIAANGKOP NG ISANG NAGSASALITA ANG URI NG WIKANG GINAGAMIT NIYA SA SITWASYON AT SA KAUSAP. NAGAGAMIT NG NAGSASALITA ANG PORMAL NA TONO NG PANANALITA KUNG KAUSAP NIYAAY ISANG TAONG MAY MATAAS NA KATUNGKULAN O KAPANGYARIHAN, NAKATATANDA O HINDI NIYA MASYADONG KAKILALA.
- 37. REGISTER PORMAL NA WIKA RIN ANG GINAGAMIT SA MGA PORMAL NA PAGDIRIWANG O PANGYAYARI TULAD NG PAGSIMBA O PAGSAMBA, SA MGA SEMINAR O PAGPUPULONG, SA MGA TALUMPATI, SA KORTE, SA PAARALAN AT IBA PA. DI-PORMAL NA PARAAN NG PAGSASALITA AY NAGAGAMIT NAMAN KAPAG ANG KAUSAP AY MGA KAIBIGAN, MALALAPIT NA KAPAMILYA, MGA KAKLASE, O KASING-EDAD AT MATATAGAL NANG KAKILALA.
- 38. REGISTER HALIMBAWA: HINDI AKO MAKAKASAMA, WALAAKONG DATUNG BES HINDI PO AKO MAKAKASAMA DAHIL WALA PO AKONG PERA
- 39. PIDGIN AT CREOLE ANG PIDGIN AY UMUSBONG NA BAGONG WIKA O TINATAWAG SA INGLES NA NOBODYS NATIVE LANGUAGE O KATUTUBONG WIKANG DI PAG-AARI NINUMAN. NANGYARI ITO DAHIL MAY DALAWANG TAONG NAGTATATANGKANG MAG-USAP SUBALIT PAREHO SILANG MAY MAGKAIBANG UNANG WIKA KAYAT DI MAGKAINTINDIHAN DAHIL HINDI NILAALAM ANG WIKA NG ISAT ISA.
- 40. PIDGIN AT CREOLE HALIMBAWA: ESPANYOL ZAMBAOANGA KATUTUBONG WIKA MAKESHIFT LANGUAGE PIDGIN CREOLE
- 41. MGA AKTIBIDAD NA GAGAWIN SA MDYUL 3 1. TUKLASIN 2. GAWAIN 1 AT 2 3. TAYAHIN 1 4. MALAYANG GAWAIN 1,2 AT 3 PERFORMANCE TASK #3 GUMAWA NG DISYUNARYO ukol sa IBAT IBANG BARAYTI NG WIKA. 1. 50 Salita na dialek na may katumbas na kahulugan sa Filipino. 2. 50 Salita na sosyolek na may katumbas na kahulugan sa Filipino -25 NA SALITA SA GAYLINGO NA MAY KATUMBAS NA KAHULUGAN SA FILIPINO. -25 NA SALITA SA JEJEMON NA MAY KATUMBAS NA KAHULUGAN SA FILIPINO. 1. 50 Salita na Ekolek/KOLOKYAL na may katumbas na kahulugan sa Filipino