3. B端t端n T端rk edebiyat脹n脹 terazinin bir
g旦z端ne, Dede Korkutu 旦b端r g旦z端ne
koysan脹z, yine Dede Korkut a脹r
basar.
Ord. Prof. Fuad K旦pr端l端
4. Kitab脹n as脹l ad脹 Kitab-脹 Dede Korkut
Ala Lisan-脹 Taife-i Ouzand脹r. Anlam脹
Ouzlar脹n Diliyle Dede Korkut
Kitab脹d脹r.
Kitap bir mukaddimeden (旦n s旦z) ve boy
ad脹 verilen on iki destans脹 hik但yeden
olumutur.
5. Dede Korkut
Hik但yeleri uzun s端re
s旦zl端 gelenekte
yaat脹lm脹, 15. y端zy脹lda
Akkoyunlular
zaman脹nda son eklini
alm脹 ve bu y端zy脹l脹n
sonlar脹nda yaz脹ya
ge巽irilmitir.
6. Anlat脹m hareketli ve
canl脹d脹r. Konuya uygun
s旦zc端kler ustal脹kla
kullan脹lm脹t脹r.
Deyim, atas旦zleri,
ikilemeler y旦n端nden
zengin 旦rnekler bulunur.
Dede Korkut hik但yelerinde
naz脹m-nesir bir aradad脹r.
9. Hikayelerin anlat脹c脹s脹 Dede Korkuttur.
Eserin her iki n端shas脹n脹n giri
b旦l端m端nde kitaba ad脹 verilen Dede
Korkutun kiilii anlat脹lm脹 ve
旦zdeyileri s脹ralanm脹t脹r.
10. Kahramanlar脹n 巽ou
gen巽tir ve mutlaka bir
yiitlik g旦sterdikten
sonra ad verilir. Dirse
Han olu bir boay脹
旦ld端r端nce Dede Korkut o
gencin ad脹n脹 "Boa巽"
koyar ve onu an, eref,
mal ve r端tbe ile
旦d端llendirir.
11. 1-Dirse Han Olu Boa巽 Han
2-Salur Kazan脹n Evinin Yamalanmas脹
3-Kam B端re Beg Olu Bams脹 Beyrek
4-Kazan Beg Olu Uraz Beg'in Tutsak Olmas脹
5-Duha Koca Olu Deli Dumrul
6-Kanl脹 Koca Olu Kan Turali
7-Kaz脹l脹k Koca Olu Yeenek
8-Basat脹n Tepeg旦z'端 ld端rmesi
9-Begin Olu Emren
10-Usun Koca Olu Serek
11-Salur Kazan脹n Tutsak Olup Olu Uruzun 脹karmas脹
12-聴巽 Ouzun D脹 Ouza Asi Olup Beyrekin lmesi
13. Halk aras脹nda Battal
Gazi Destan脹 diye de
an脹lan hik但yenin
kahraman脹 Battal Gazi
dir.
Bu kiinin
kahramanl脹klar脹 etraf脹nda
meydana gelen hikayeler
ilk defa Arap巽a
Zelhimme adl脹 kitapta
toplan脹r.
14. Destan脹n kahraman脹 Arap
ceng但veri olmas脹na ramen,
T端rk halk脹 ona Anadolu
gazilerine uygun bir 端nvan
olmak 端zere Battal Gazi
ad脹n脹 verir.
Yaz脹ya ne zaman ve kimin
taraf脹ndan ge巽irildii
bilinmeyen eserin
T端rk巽ede 巽ok 巽eitli yazma
ve basma n端shalar脹 bulunur.
15. Destan脹n esas hik但yesi, idealist bir 聴sl但m
ceng但verinin olaan端st端 olaylarla dolu
maceras脹ndan ibarettir.
Hik但yede ayr脹ca Battal Gazinin at脹 Akar
旦nemli bir yer tutar.
18. 12 yyda s旦zl端
olarak
ekillenmi 13
yyda yaz脹ya
ge巽irilmitir.
Eser ilk defa
Anadolu
Sel巽uklu Sultan脹
聴kinci 聴zzeddin
Keykavusun
emriyle 聴bn-i
Ala taraf脹ndan
derlendi.
20. 仰ran edebiyat脹ndan al脹nm脹t脹r. 聴ran
edebiyat脹nda Firdevs樽nin ehnamesi
端nl端d端r.
Kl但sik halk hik但yeleri, destan樽 konular,
ak hik但yeleri, savalar, din樽 ve felsef樽
konular脹 ilenir.
21. Konular脹na g旦re
s脹n脹fland脹r脹l脹rlar: ak,
din ve tasavvuf, ahl但k
ve 旦reticilik, sava ve
kahramanl脹k, ehir ve
g端zelleri, mizah.
Divan edebiyat脹n脹n en
uzun naz脹m eklidir
(beyit say脹s脹
s脹n脹rs脹zd脹r).
22. Mesnevi de b旦l端mlerden oluur:
ns旦z, tevhit, m端nacat, naat,
miraciye, 4 halife i巽in 旦vg端, eserin
sunulduu kiiye 旦vg端, yaz脹 sebebi,
as脹l konu, sons旦z.
Mesnevide her beyit kendi i巽inde
kafiyelidir: aa bb cc dd ee
23. Divan 庄庄姻inde be
mesneviden oluan
eserler grubuna
hamse denir.
Mevl但n但, Fuzul樽,
eyh樽, Nab樽 ve eyh
Galip (H端sn 端 Ak)
旦nemli hamse
airlerimizdir.