![- 2 -
czy te甜 podstawy prawnej uprawniajcej Stra甜 Graniczn do niewszczynania
postpowania w sprawie zobowizania cudzoziemca, obywatela Ukrainy, do powrotu
w okresie do dnia 24 sierpnia 2023 r. oraz umarzania przez Stra甜 Graniczn lub Szefa
Urzdu do Spraw Cudzoziemc坦w prowadzonych ju甜 postpowa w tym zakresie.
Niezale甜nie od powy甜szego bybym zobowizany za odniesienie si przez Pana
Ministra do kilku wtpliwoci, kt坦re wzbudzia analiza projektowanych przepis坦w.
W pierwszym rzdzie wtpliwoci te odnosz si do zmiany dotyczcej art. 4 ust.
2 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w zwizku z
konfliktem zbrojnym na terytorium tego pastwa (Dz. U. poz. 583; dalej: ustawa o
pomocy), w kt坦rego projektowanym brzmieniu przewidziany jest 30-dniowy termin
na zo甜enie wniosku o nadanie numeru PESEL, liczony od dnia przybycia obywatela
Ukrainy na terytorium RP. W uzasadnieniu do projektu ustawy mo甜na przeczyta, 甜e
[z]o甜enie wniosku o nadanie numeru PESEL w ww. terminie bdzie skutkowao
uznaniem dalszego pobytu obywatela Ukrainy na terytorium RP za legalny. Tym
samym niezo甜enie wniosku skutkowaoby tym, 甜e pobyt staby si nielegalny.
Powy甜sze rozwizanie budzi wtpliwoci pod ktem zgodnoci z art. 2 ust. 1 i 2 ustawy
o pomocy. Przepis ten nie uzale甜nia bowiem legalnoci pobytu os坦b speniajcych
kryteria w nim wymienione od podjcia przez nie jakichkolwiek dodatkowych dziaa.
Innymi sowy, uznanie pobytu za legalny przysuguje osobom uprawnionym ex lege.
Intencja projektodawcy co do skutk坦w prawnych niedochowania 30-dniowego
terminu pozostaje niejasna. Dodatkowo nale甜y przy tym podda pod rozwag, czy
termin 30 dni jest wystarczajcy, aby uchod添cy wojenni nale甜ycie zorientowali si w
swoich prawach i obowizkach na terytorium RP.
W kontekcie projektowanego art. 12 ustawy zmieniajcej, wprowadzajcego
system partycypowania przez obywateli Ukrainy w kosztach udzielanej im pomocy
uprzejmie zwracam si do Pana Ministra z prob o udzielenia informacji, czy przy
projektowaniu omawianych uregulowa brano pod uwag aktualne dane na temat
sytuacji uchod添c坦w wojennych korzystajcych z pomocy, o kt坦rej mowa w art. 17 ust.
1 pkt 1 i 2 ustawy o pomocy. Bybym wdziczny za przekazanie wszelkich znajdujcych
si w dyspozycji Pana Ministra informacji i danych pozwalajcych na oszacowanie, ilu
obywateli Ukrainy po wejciu projektowanych regulacji w 甜ycie zostanie obci甜onych
czciowymi kosztami wiadczonej im pomocy, a ilu bdzie zwolnionych z tego
obowizku na podstawie projektowanych art. 17c i 17d ustawy o pomocy przy
zao甜eniu, 甜e projekt ustawy zmieniajcej wejdzie w 甜ycie w projektowanym lub
nieznacznie zmodyfikowanym ksztacie.](https://image.slidesharecdn.com/domswiaukrainauchodzcyustawanowelizacja29-221207070819-0387a560/85/Do_MSWiA_Ukraina_uchodzcy_ustawa_nowelizacja_29-11-2022-pdf-2-320.jpg)
More Related Content
More from Grupa PTWP S.A. (20)
Do_MSWiA_Ukraina_uchodzcy_ustawa_nowelizacja_29.11.2022.pdf
- 1. Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich Tel. centr. (+48 22) 55 17 700 al. Solidarnoci 77 Infolinia obywatelska 800 676 676 00-090 Warszawa biurorzecznika@brpo.gov.pl bip.brpo.gov.pl Warszawa, 29-11-2022 r. RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH Marcin Wicek XI.543.236.2022.MKR Pan Mariusz Kamiski Minister Spraw Wewntrznych i Administracji ePUAP Szanowny Panie Ministrze! Z uwag zapoznaem si z projektem ustawy o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w zwizku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego pastwa oraz niekt坦rych innych ustaw (dalej: projektowana ustawa, ustawa zmieniajca)1, kt坦ry w momencie sporzdzania niniejszego pisma znajduje si na etapie opiniowania. Cieszy mnie, 甜e Pan Minister i kierowany przez Pana Ministra resort dostrzega potrzeb modyfikacji legislacyjnych, kt坦re maj odpowiedzie na wyzwania wynikajce z dynamicznie zmieniajcej si sytuacji cudzoziemc坦w, w szczeg坦lnoci obywateli Ukrainy, w Polsce. Za kluczowe z perspektywy spraw dotyczcych legalnoci pobytu uznaj chocia甜by jednolite przedu甜enie mo甜liwoci pobytu na terytorium RP r坦甜nym kategoriom os坦b do 24 sierpnia 2023 r., wprowadzenie nowej przesanki materialnoprawnej do udzielania zezwolenia na pobyt czasowy obywatelom Ukrainy, 1 Prace legislacyjne Rady Ministr坦w, nr z wykazu UD459. https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12365505/katalog/12921510 (dostp 09.11.2022)
- 2. - 2 - czy te甜 podstawy prawnej uprawniajcej Stra甜 Graniczn do niewszczynania postpowania w sprawie zobowizania cudzoziemca, obywatela Ukrainy, do powrotu w okresie do dnia 24 sierpnia 2023 r. oraz umarzania przez Stra甜 Graniczn lub Szefa Urzdu do Spraw Cudzoziemc坦w prowadzonych ju甜 postpowa w tym zakresie. Niezale甜nie od powy甜szego bybym zobowizany za odniesienie si przez Pana Ministra do kilku wtpliwoci, kt坦re wzbudzia analiza projektowanych przepis坦w. W pierwszym rzdzie wtpliwoci te odnosz si do zmiany dotyczcej art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w zwizku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego pastwa (Dz. U. poz. 583; dalej: ustawa o pomocy), w kt坦rego projektowanym brzmieniu przewidziany jest 30-dniowy termin na zo甜enie wniosku o nadanie numeru PESEL, liczony od dnia przybycia obywatela Ukrainy na terytorium RP. W uzasadnieniu do projektu ustawy mo甜na przeczyta, 甜e [z]o甜enie wniosku o nadanie numeru PESEL w ww. terminie bdzie skutkowao uznaniem dalszego pobytu obywatela Ukrainy na terytorium RP za legalny. Tym samym niezo甜enie wniosku skutkowaoby tym, 甜e pobyt staby si nielegalny. Powy甜sze rozwizanie budzi wtpliwoci pod ktem zgodnoci z art. 2 ust. 1 i 2 ustawy o pomocy. Przepis ten nie uzale甜nia bowiem legalnoci pobytu os坦b speniajcych kryteria w nim wymienione od podjcia przez nie jakichkolwiek dodatkowych dziaa. Innymi sowy, uznanie pobytu za legalny przysuguje osobom uprawnionym ex lege. Intencja projektodawcy co do skutk坦w prawnych niedochowania 30-dniowego terminu pozostaje niejasna. Dodatkowo nale甜y przy tym podda pod rozwag, czy termin 30 dni jest wystarczajcy, aby uchod添cy wojenni nale甜ycie zorientowali si w swoich prawach i obowizkach na terytorium RP. W kontekcie projektowanego art. 12 ustawy zmieniajcej, wprowadzajcego system partycypowania przez obywateli Ukrainy w kosztach udzielanej im pomocy uprzejmie zwracam si do Pana Ministra z prob o udzielenia informacji, czy przy projektowaniu omawianych uregulowa brano pod uwag aktualne dane na temat sytuacji uchod添c坦w wojennych korzystajcych z pomocy, o kt坦rej mowa w art. 17 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o pomocy. Bybym wdziczny za przekazanie wszelkich znajdujcych si w dyspozycji Pana Ministra informacji i danych pozwalajcych na oszacowanie, ilu obywateli Ukrainy po wejciu projektowanych regulacji w 甜ycie zostanie obci甜onych czciowymi kosztami wiadczonej im pomocy, a ilu bdzie zwolnionych z tego obowizku na podstawie projektowanych art. 17c i 17d ustawy o pomocy przy zao甜eniu, 甜e projekt ustawy zmieniajcej wejdzie w 甜ycie w projektowanym lub nieznacznie zmodyfikowanym ksztacie.
- 3. - 3 - Niezale甜nie od powy甜szego, w kontekcie wyjtkowo trudnej sytuacji materialnej, w kt坦rej mo甜e znale添 si cz os坦b przybywajcych do naszego kraju z Ukrainy powstaje pytanie, czy projektowane przepisy pozwol na odstpienie od obowizku partycypacji w sytuacjach szczeg坦lnych, Podstawow dla uchod添c坦w wojennych przebywajcych na terytorium RP kwesti jest pewno, 甜e ich pobyt jest legalny. Z uznaniem wic zauwa甜am, 甜e projektodawca dostrzeg ryzyko, i甜 rozpoczcie skadania wniosk坦w o zezwolenie na pobyt przez uchod添c坦w wojennych doprowadzi mo甜e do cakowitego parali甜u departament坦w urzd坦w wojew坦dzkich, kt坦re zajmuj si sprawami legalizacji pobytu szczeg坦lnie biorc pod uwag nierozwizany jak dotd problem przewlekoci takich postpowa i aktualny czas ich trwania. Rozumiem wic, 甜e uchylenie obecnie obowizujcych art. 38 i 39 ustawy o pomocy ma na celu odci甜enie administracji pastwowej w tym zakresie. Zasadne jednak wydaje si pytanie, jak bd rozpatrywane wnioski pobytowe, kt坦re zostan zo甜one po ewentualnym wejciu w 甜ycie projektowanej nowelizacji. Aktualnie obowizujcy art. 38 ust. 7 ustawy o pomocy wyra添nie wskazuje, 甜e wniosek zo甜ony przed upywem 9 miesicy od dnia wjazdu wojewoda pozostawia bez rozpoznania. Projektowana ustawa uchyla w caoci art. 38, nie wprowadzajc w to miejsce innego rozwizania. W konsekwencji wnioski skadane przez osoby objte ochron czasow bd rozpatrywane na zasadach og坦lnych. Ponadto pragn zwr坦ci uwag, 甜e wejcie w 甜ycie projektowanej zmiany mo甜e wywrze niekorzystne skutki dla tych obywateli Ukrainy, kt坦rzy przybyli na terytorium RP po 24 lutego br., a jednoczenie planuj dugoterminowo zwiza swoj przyszo z Polsk. Status prawnopobytowy, kt坦ry uzyskali po przybyciu na terytorium Polski, ma cile okrelone ramy temporalne, za zezwolenie na pobyt czasowy mo甜e by wydane nawet na trzy lata. W zwizku z tym odsunicie perspektywy ubiegania si o takie zezwolenie, gwarantujce legalno pobytu nawet na kilka lat, spowoduje wydu甜enie si okresu niepewnoci, w kt坦rym pozostaj obecnie obywatele Ukrainy pragncy zosta na du甜ej w Polsce. Ostatni kwesti, na kt坦r chciabym zwr坦ci uwag Pana Ministra jest projektowane uchylenie przepis坦w art. 15z15z3, art. 15z6, art. 15zd, art. 15zzza oraz art. 15zzzb ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczeg坦lnych rozwizaniach zwizanych z zapobieganiem, przeciwdziaaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chor坦b zaka添nych oraz wywoanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 2095ze zm.). Wskazane przepisy przedu甜aj m.in. termin skadania wniosku o udzielenie cudzoziemcowi zezwolenia pobytowego, gdy termin jego zo甜enia wypada w okresie stanu zagro甜enia epidemicznego lub stanu epidemii do upywu 30 dnia nastpujcego
- 4. - 4 - po dniu odwoania tego ze stan坦w, kt坦ry obowizywa jako ostatni. Przede wszystkim uchylenie powy甜szych przepis坦w wydaje si niezasadne w sytuacji, kiedy wci甜 obowizuje stan zagro甜enia epidemicznego. Co wicej, nawet jeli zaproponowana zmiana wejdzie w 甜ycie po 30 dniach od ogoszenia tekstu ustawy, stosunkowo kr坦tki termin mo甜e spowodowa, 甜e nie wszyscy cudzoziemcy zainteresowani przedu甜eniem swojego pobytu w Polsce zd甜 zo甜y odpowiednie wnioski lub wyjecha z terytorium RP zanim ich pobyt przestanie by zgodny z prawem. Warte rozwa甜enia wydaje si zatem wydu甜enie terminu wejcia w 甜ycie ww. zmiany i poprzedzenie jej szeroko zakrojon kampani informacyjn. Powy甜sze uwagi przedstawiam Panu Ministrowi na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (Dz. U. z 2020 r. poz. 627 ze zm.). Bybym zobowizany, gdyby zechcia Pan Minister przedstawi swoje stanowisko. Z powa甜aniem Marcin Wicek Rzecznik Praw Obywatelskich /-podpisano elektronicznie/