More Related Content
What's hot (20)
Similar to Don Kishoti (20)
More from Denis Lezo (6)
Don Kishoti
- 1. Projekt kurrikular Lenda:Letersi berthame Don Kishoti i Mances
- 2. Miguel de Servantes Miguel de Servantes Saavadera lindi m 1547 n Alkala de Henares ,pran Madritit,n familjen e nj mjeku-farmacist me prejardhje fisnike kalor shish.Jeta e Servantesit mund t cil sohet pa asnje lloj ngurrimi si jet endacaku e kaluar n p r andrralla fusha,betejash e pirat sh.Ashtu si dhe Shekspiri dhe Servantesi shkroi pjes p r teat r por shumica e tyre nuk arrit n t vihen n sken .P r t mbajtur familjen atij ju desh t kryente pun n antipatike te targambledh sit .N vijim t andrrallave ,ai ra dy her n burg pa pasur faj.M 1605 m n fund ai arriti t gjente nj botues p r vepr n e tij m t madhe Don Kishoti i Mances. Vet m m 1613,3 vjet para se t mbyllte syt arriti t botonte t 12 novelat e tij Novelas Exemplares t cilat gjet n entuziast t shumt nga t cil t mund t p rmendim Valter Skotin dhe Viktor Hygoin (personazhi i Esmerald s te Katedralja e Parisit sht marr prej Hygoit nga novela Gitanillae Servantesit).
- 3. Miguel de Cervantes Dy vjet para vdekjes ,m 1614 Servantesi botoi veprn poetike Viage de Parnaso(Udhetimi i Parnasit ) dhe menjher pas saj arriti t botonte vllimin e dyt t Don Kishotit.Nj vit pas vdekjes I botohet Andrrallat e Persilit dhe Sigismunds nga ku mund te shkpusim:E kam kembn n yzengji/ ankthin e vdekjes e kam n gji.Dhe pas vdekjes Servantesi nuk u prfill nga aristokracia e kohs por ai arriti t njihej shum n rrethet intelektuale jasht Spanjs.Servantesi vdiq n mjerim por arriti t ngelej i pavdekshm me veprn e tij.I pari q e shqiproi Don Kishotin ishte Fan Noli i cili ne figuren e Don Kishotit deshi te vinte aktualitetin e kohs n Shqiperi duke dashur ti kundrvihej rryms Zogiste dhe prkrahsve te saj. Beteja e Lepantos
- 4. Shum kan v n n pik pyetje aft sin e Servantesit p r t shkruar nj vep r kaq madhore duke marr shkas nga nj jet q nuk premtonte nj formim t duhur.N fakt Servantesi arriti t njihej me mendimet e humanist ve m t shquar t epok s si Ersami I Roterdamit etj pa l n m njan moralist t,veprat e stoikut Seneka ,let rsine e koh s ku mund t p rmendim Bojardon,Tason,Ariston e k shtu me rradh .Nj v shtir si tjet r e cila nuk mund t lihet pa p rmendur sht se vepra sht shkruar n koh n e inkuizicionit ku mjaftonte nj fjal p r t marr damk n e heretikut.Sipas nj kritiku fjal t e Servantesit levizin si nj lavjerr s(ne forme dykuptimesh) ashtu sic levizte vet shoq ria n at periudh e mjegullt g rmadhash dhe agimesh.Servantesi si nj njoh s i thell i realitetit nuk mund t mos ju beje pa dashur jehone porblemeve m t mprehta t koh s n p rmjet aluzioneve ;nga ana e jashtme duket sikur ne rregull me pikpamjet zyrtare por me ane te nj shakaje ,nj hiperbole,nj tabloje nuk harron t na i b j simpatike dhe pikpamjet kund rshtare q jan nga m t guximshmet.) Pamje nga novela e pare e publikuar Galeta
- 5. Me martesn e Isabeles dhe Ferdinandos arriti t bashkoj Spanjen n vitin 1469.Bota e re u zbulua nga Kolombi n 1492 dhe mbretria e Spanjes pati n kontinentin e ri territore t gjera (Meksika,Amerika qendrore,Amerika e jugut)sa e kishte t vshtire ti kontrollonte. Spanja po arrinte t mkmbej pas shum vitesh pushtimi arab. Spanja po bhej nj superfuqi.
- 6. Me qllim mbrojtjen e besimit n Spanj si n shum vende t tjera t Europs do t prhapej nj fushat e gjer inkuizicioni N mbikqyrje t mbretrve te rinj inkuizicioni n Spanj mori prmasat e nje kasaphane. 油
- 7. Historit mbi kalor sit legjendare vazhdonin t ishin ende shume t lexuar n periudh n kur Servantesi shkroi Don Kishotin. K to lloj historish e idealizonin kalor sin i cili vriste dragonj,monstra dhe ushtri t pafundme armiqsh.Gjithnj heroi kishte nj dam e cila betohej p rjet sisht p r dashurin e tij pasi heroi e kishte shp tuar nga nj situate e pashpres . N Spanj k to romane flisnin p r komandante q kishin luftar kund r hordhive arabe .Pas zbrapjes s arab ve shum nga shtresa e m parshme e fisnik ve ngel n me kujtimet qe u vinin nga t tilla romane.Nj pjes e mir e fisnik ris spanjolle u largua p r n kolonit e p rtej oqeanit nd rkoh q pjesa e ngelur jetonte me kujtimet heroike
- 8. Vlerave ushtarake si nderi,guximi dhe besnik ria. Te gjith heronjt e romacave me kalor s u q ndronin: Vlerave ushtarake si nderi,guximi dhe besnik ria.
- 10. Pasi ka lexuar nj s re librash kalorsiake Alonso Quixan arrin t bindi veten dhe t tjer t q sht nj Don(titull nderi) keshtu ai shkon t marr armatur n e tij q eshte e gjitha e ndryshkur,si dhe merr per kal nj g rdalle.Optika e Personazhit sht krejt e ndryshme nga e t gjith lexuesve pasi duket qart q ai i sheh n cdo ndodhi t jet s s tij mund sine p r tu b r personazh kalorsiak.Kudo q ai sheh ka sfida dhe beteja . Stefan Mart (1933) Pasi ka lexuar nj s re librash kalorsiake Alonso Quixan arrin t bindi veten dhe t tjer t q sht nj Don(titull nderi) keshtu ai shkon t marr armatur n e tij q eshte e gjitha e ndryshkur,si dhe merr per kal nj g rdalle.Optika e Personazhit sht krejt e ndryshme nga e t gjith lexuesve pasi duket qart q ai i sheh n cdo ndodhi t jet s s tij mund sine p r tu b r personazh kalorsiak.Kudo q ai sheh ka sfida dhe beteja . 油
- 11. Nj kalors i denj nuk kuptohet pa shoqruesin e tij besnik kshtu pran Don Kishotit na pranvihet nje personazh tjetr : Sanco Panco q sherben pr t plotsuar kuadrin e heroit ton.Sanco Panco m tepr se nj shtojc sht nj mjet qe e mban vepren te lidhur me realen duke qen se ai sht prfytyrimi i materiales dhe i interesit personal.Ashtu si dhe zotria i tij dhe Sanco Panco prfaqeson nj shtres shoqrore t periudhs s feudalizmit.Sanco Panco simbolizon njeruin e thjesht q pranon t ngelet i paditur dhe i varur pasi nuk beson se sistemi mund ti ofroj dicka m t mir.
- 12. Sid Hamete Benengeli油-油 Nj shkrimtar i trilluar nga autori me q llim p r t cituar dicka t ngjashme me shkrimtar t e v rtet t librave kalorsiake. Dulcina e Tobozes油-油 Forca e padukshme q e shtyn Don Kishotin mes shum aventurash.Dulqina n vetevete shte e panjohur me dashurin q ushqen Don Kishoti p r t .Pavar sisht se ajo permendet shpesh n roman ajo nuk paraqitet asnjehere si personazh fizik. Duka dhe dukesha油 Jan pjes e romanit t dyt .T dy jan snob dhe t m rzitur nga jeta q b jn k shtu q b jn sikur jan t interesuar mbi personazhet tona kryesore.N fakt gjithcka ata b jn sht ti v n n loj dhe hargjojn aq shum energji dhe para sa duken dhe m t cmendur se Don Kishoti dhe Sanco Panco油. Altisidora油-油 Sh rbetorja e dukesh s e cila shtiret sikur dashuron Don Kishotin me qsllim q t tall konceptin e tij mbi dashurin romantike. Sampson Karrasco油-油 Nj student n fshatin e Don Kishotit.N fillim ai tallet me Don Kishotin por m pas mundet nga ai dhe gjithcka ky personazh do m pas sht hakmarrja.Duke qene se i jep shum r nd si
- 13. Prifti油Nj shok i Don Kishotit,ai sht kund r librave fantastik pasi sipas tij ato nuk jane t dobish m p r shoq rine por megjithat atij i p lqejn librat kalorsiak .Pavarsisht nga pozicioni i tij ai arrin q ndonj her ti shijoj situatat komike q miku i tij krijon油 . Berberi油-油 Nj mik tjet r i Don Kishotit por q nd rhyn vet m p r ta ndihmuar priftin me planet e tij.Berberi sht totalisht kund r librave kalorsiake. Teresa Panza油Gruaja zem rmir e油 Sancos.Ajo flet sikur t ket para nj lib r fjal sh t urta popullore duke p rcuar mencuri m shum se shumica e personazheve.Jo amicioze por megjithat pak lakmitare ajo e shtyn t shoqin t ndjek Don Kishotin. Kardenio油Nj burr i ndersh m q sht cmenur nga tradh tite e s shoqes Lusinda dhe mashtrimit t dukes Ferdinand油. Dorotea油油E dashura besnike e Ferdinandit .Ajo hedh posht tradit n dhe shkon t ndjek Ferdinandin por ai rrefuzon t martohet me t . Doreta sht gruaja jokonformiste e epokes s saj Kontesha Trifaldi油-油 Nj sh rb tore e trilluar q sht burgosur nga duka .Kjo histori mjafton p r Don Kishotin t nisin ekspediten e tyre me kalin e drurit .Kjo cil sohet si personazhi m qesharak me p rjashtim t Don Kishotit.
- 14. Rosinanti Kali i Don kishotit .I avasht por besnik si dhe po aq i vjeter sa kalorsi i tij. Dapli - Gomari I Sanchos.Ky gomar ka nj aftsi t mistershme pr tu zhdukur dhe pr tu shfaqur disa her n subjekt gj e cila ka ngritur pikpyetje n shum kritik. Dulcina e Tobozes - Forca e padukshme q e shtyn Don Kishotin mes shum aventurash.Dulqina n vetevete shte e panjohur me dashurin q ushqen Don Kishoti pr t.Pavarsisht se ajo permendet shpesh n roman ajo nuk paraqitet asnjehere si personazh fizik. Servantesi N vepr konceptohet t jet prkthyesi i veprave t Benengelit dhe si i tille komentet e tij jane te paraqitshme ne vepr.Vet Servantesi nuk e v veten si nj personazh fizik.Me an t ketij mashtrimi te vogel ai na krijon ndjesin q Don Kishoti nuk sht nj personazh i krijuar nga ai.
- 15. Ngjarjet zhvillohen n Manc ,nje territor n qend r t Spanj s.
- 16. Manca eshte nj vend qe dallohet per keshtjella te medha
- 17. Subjekti Vellimi 1(botimi i pare) Vellimi 2(botimi i pare)
- 18. Don Kishoti sapo del nga nj bot imagjinare librash vendos q ta ktheje n realitet ,sajon armaturat gjen nje kal dhe i v nje emer te kumbueshem si Rosinant dhe e detyron hanxhiun q ta pagzoj me emrin e nderuar t kalorsit t arratisur.Pr t dashurn e zemrs siq e donte zakoni zgjedh nj fshatare t kolme dhe i ve emrinDylqina e Tobozs ndrsa pr shqytar merr Sanco Pancon e si shprblim do ta bnte guvernator n nj ishull. Alistair Smyth
- 19. Rrugs ai ndeshet me mullinjt e ers t cilet i pandeh pr gjigande keqberes por gjendet i prplasur n toke nga goditja e krahve t mullirit .
- 21. Artista Denis Ziber Artista Gustave Dor辿 Ai ndeshet me bariun i cili e sakaton dhe e dhe e katandis si mos m keq.Pas kesaj p rleshjeje kalor si mendjeshkulur nuk e mori veten por zuri shtratin
- 22. Don Kishoti srisht nuk z mend dhe vendos q duhet t vej drejtsine.Ai pranon sfidn e Kalorsit t Hens s Bardh q nuk ishte gje tjetr vecse nj bashkfshatar.Djaloshi e mund pa shume vshtiresi dhe i premton q do ja fale jetn me kusht q do t kthehej n shtpi e do t hiqte dor nga marrzite. Artista John Brown Ayes Artista Stan Prokopenko
- 23. I drrmuar shpirtrisht ,moralisht dhe fizikisht Don Kishoti bn pr t parn her ashtu si i thon dhe kthehet n shtpi dhe z shtratin pr t mos u ngritur m.Me pikllim t madh u flet t afrmve pr gabimet e veta ,dhe n at gjendje pafuqie urdhron q i l trashgimine mbess vetm nqoftse ajo nuk martohet me nj q ishte i dhn pas leximit t librave kalorsiak.Kjo kryevepr mbyllet kshtu me vdekjen e heroit ton,kalorsit Don Kishot i Mancs Artista Octavio Ocampo
- 24. Letrsia q ngrinte vlerat e mesjets ishte konsumuar n kohn kur Servantesi shkroi. Servantesi na e tregon se si njeriu arrin t veproj sipas rregullave zakonore t nj per ti dhe te shkuar vetem pasi sht ndikuar verbrisht nga t lexuarit. Pr t vn n loj romacat kalorsiake Servantesi na tregon n nj fragment mbi bareshen Marsel e cila nuk tundohet aspak nga admirimi i barinjve te tjer. Artista Gustave Dor辿 (1832-1883)
- 25. Don Kishoti merr rolin e kalorsit pr t shtuar nj element interesant n jetn e tij. N vepr mund te shihet qart ndikimi i komedis s Greqis s lasht ,nj ide propozohet dhe pjesa tjetr e veprs shtjellon se si kjo ide e cmenur vepron n botn reale. Jesuiti Francez Francois de la Noue Paralajmronte se librat kalorsiake jan t dmshm te t rinjt po aq sa jan librat e Makiavelit te t moshuarit.
- 26. Artista Aleksander Gorbunov Ne kete vepr arrijm t perceptojm se sa ndikim ka informacioni i jashtm mbi shpirtin dhe karakterin e njeriut .Nga Don Kishoti nxjerrim msim se nqoftse nuk tregohemi selektive ndaj informacionit q marrim t paktn duhet t tregohemi kritik dhe t mos jemi t lehtecenueshem nga cdo ngacmim i jashtem.
- 27. Realiteti dhe trillimi Liria fetare Liria intelektuale Dashura Humanizmi dhe deshira per te ndyshuar boten Shoqeria dhe struktura e saj Skematizimi i letersise
- 28. Don Kishoti sht i p rb r nga tre seksione t cilat na ofrojn mund si t m dha eksplorimi n narracion.Pjesa e par e cila flet p r ekspeditat e Don Kishotit funksionon si nj parodi romantike.Pjesa e dyt sht nd rtuar n nj m nyr mjaft klasike me ndarjen e kapitujve n form episodike duke dokumentuar k shtu ngjarjet e p rditshm ris s personazhit.Pjesa e tret sht m e ndryshme pasi sht shkruar n stilin e zakonsh m t shkrimit t nj novele e organizuar sipas p rmbajtjes emocionale dhe tematike dhe ka m shum zhvillim nga ana e personazheve.Servantesi raporton mbi historin vet m n seksionin e par duke p rdorur nj stilt t derjtp rdrejt rr fimtar.N pjes n e dyt Servantesi d shiron t krijoj p rshtypjen se po p erkthen disa pjes nga shkrimtari imagjinar Benengeli dhe shpesh her e l rr fimin p r t treguar mangesit q ka autori q ai po p rkthen .
- 29. N pjes n e tret Servantes afirmon veten e tij si personazh si nj bashkim i z dh ndesit t Benengelit dhe t Servantesit shkrimtar.Shpesh jepet ideja sikur personazhet e din q po shkruhet nj liber p r ta.Kjo struktur e nd rlikuar b n q lexuesi t ngat rrohet dhe t mos e kuptoj lidhjet mes realiteit t ndermjet m dhe trillimit.Dashje padashje dhe ne vet humbim lidhjen me realitetin dhe kjo na sjell m af r personazhit kryesor.Ne pjesen e tret Servatesi e shuan llogjik n ton dhe thjesht na fton t behemi pjese eDon Kishotit n bot n e cudirave.Por Servantesi tek ne ka krijuar disa dyshime mbi bazat e narracionit po ashtu siq ka ngritur pyetje Don Kishoti te bashkoh sit e tij mbi stilin e jetes s dhe principet e saj.
- 30. Don Kishoti p rpiqet t jete mish rimi i kalor seve ne p rpjekje p r t b r bashkoh sit e tij t kuptojn q sistemi i tyre sht i d shtuar dhe q duhet ti kthehen nj sistemi t vjet r.Ky konflikt mes t shkuares dhe t tashmes arrin nj vler kritike:asnj nuk e kupton m Don kishotin dhe ai nuk kupton m asnjeri.Vet m nj njeri i thjesht si Sanco mund t jet mediator mes Don Kishotit dhe pjes s tjeter t bot s. Sanco zakonisht ndjek rregullat e moralit t kohes s tij por ka raste kur ai huazon vlerat morale t kavaljeris . N pjes n e par t novel s shohim se si q ndron Don Kishoti me t tjer t.Don Kishoti p r shembull nuk mund t pajtohet me k ndv shtrimin racional dhe objektiv t priftit.N pjesen e dyte Servantesi mund son q realiteti dhe imagjinata e Don Kishotit te krijojne pika takimi nga dora e Dukes dhe Dukeshes.Kur keto dy bote perzihen ne arrijm t shohim avantazhet dhe disavantazhet e secil s. Sisteme te ndryshme te sjelljes morale
- 31. Pozita shoq rore dhe vlera e nj personi ishin t lidhura n nj m nyre t pashk putshme n kohen e Servantesit por pik risht n vepren e tij m t madhe Servatesi deshmoi te kund rt n.Duka dhe Dukesha duken si dy qenje mizore nd rkohe q shume nga barinjt dhe fshataret na japin p rshtypjen e filozof ve.Pik risht kjo sht nj nga ato pika q e b n k t vep r revolucionare p r kohen. Dallimi ndrmjet klass shoqerore dhe vlers
- 32. Disa nga personazhet e vepres I japin shume rendesi nderit personal ndersa disa te tjere jo dhe aq.Servantesi thote qe ted y ekstremitetet mund te qojne ne rrethana fatale.. Anselmo, per shembull eshte aq xheloz pas te shoqes gje qe ben qe ajo ta tradhtoje cka shkakton vdekjen e Ansalmos.Don Kishoti gjate gjithe kohes lufton per nder cka e ben ate te krijoje tension me njerez apo grupe te cilet nuk kishin asnje lloj qellimi ta preknin ne nder.Ne anen tjeter Doreta ndonese nuk martohet me Ferdinandin ajo e realizon dashurine e saj dhe ndihet e lumtur pasi nuk zgjodhi te ruante nderin e saj prej nje zonjushe te vetepermbajtur. Megjithate Servantesi shtron dhe idene se nderi personal mund te jete nje force positive motivuese.
- 33. Dashuria Romantike Shume nga personazhet e vepres duket sikur kane hequr dore nga endrra e tyre per dashuri romantike Don Kishoti ende nuk ka hequr dore nga ideali I tij.Dashuria e Don Luisit per Klaren apo dasma e Kamacos si dhe historia e Zoraides jane pjeset ku duket qarte fryma romantike. Ironikisht Don Kishoti ndryshe nga gjithe personazhet e tjere idealizon nje zonje qe nuk e ka pare kurre me pare.
- 34. Simbole Librat dhe dor shkrimet simbolizojn r nd sin dhe influenc n e let rsis n jet n e p rditshme.Librat instruktojn dhe e informojn Don Kishotin duke i dh n imagjinat e cila e b n jeten e tij m me shum kuptim. Horses Kuajt p rvecse l vizje, simbolizojn shtres n shoq rore.Peligrin t jasht Barcelon s nuk kan kuaj,njerzit e pasur mbajne karroca me kuaj nd rsa hajdud d u japin vet kuajve t tyre t shpejt .P r DonK prezenca e kuajve n horizont do t thot aventuraN fakt Rosinanti dhe Dapli n vep r m tep r se mjete transporti jan bashk udhetare. Hanet jan vende takimi p r njerzit e t gjitha klaseve.Hanet ne veper jan i vetmi vend ku ndahen historit mes personazheve.Hanet simbolizojn pushimin dhe ushqimin por nj kohesisht lakmin dhe p rfitimin. Nj nga pikat e mosp rputhjes s Sancos me kalor sin sht se i pari d shiron shum t pushoje n nj han t zakonsh m se sa t rrije si Don Kishoti duke v shtruar yjet.
- 35. Don Kishoti si pjese e rendesishme e kultures Spanjolle