More Related Content
What's hot (20)
Viewers also liked (20)
Similar to Projekt biologji: "Funksionet e Organeve te Njeriut " (20)
Projekt biologji: "Funksionet e Organeve te Njeriut "
- 1. Lenda: Biologji. Klasa XI-D
- 2. Truri(brain) Zë pjesën më të madhe të kokës Peshon mesatarisht 1300 gr Truri i madh - cerebrum Pjesa më e madhe e trurit Dy hemisfera: e majta dhe e djathta Katër lobe: frontal, parietal, temporal dhe okcipital Sulkuset dhe giruset Struktura të njëjta Qendra e të folurit (Broca’s) Truri i madh në prerje tërthore Dallojmë këto pjesë: Koren trunore Masën e bardhë Kapsulën e brendshme (internal capsula) Funksionet e trurit të madh Të menduarit Të folurit Ndjeshmëria Të shikuarit Sistemi i emocioneve Rregullimi hormonal i organizmit Koordinimi i lëvizjeve të ekstremiteteve Truri i vogël - cerebellum I vendosur në pjesën e pasme të poshtme të kafkës Nën trurin e madh (lobin okcipital) dhe përpara ponsit
- 3. Goja - MOUTH (ORAL CAVITY) 1/3 e poshtme e fytyrës Dhëmbët, harqet palatinale, pjesën gojore të faringut, tonsillat, muskujt përtypës, dyshemeja, qiellëza e fortë dhe ajo e butë Në të është e vendosur gjuha qe eshte Organ muskulor Ka receptorët e shijes në sipërfaqe.
- 4. Hunda – NOSE 1/3 e mesme të fytyrës. Qime, receptore të nuhatjes dhe enë gjaku (locus Hasselbach). Keto bejne te mundur nuhatjen dhe pastrimin e ajrit qe futet brenda ne mushkeri.
- 5. Sytë - EYES Janë të vendosur në gropëzat e syve 1/3 e sipërme e fytyrës, nën ashtin ballor dhe mbi maksille. Bejne te mundur shikimin.
- 6. Veshët – EARS Pjesën anësore të kokës, 1/3 e mesme e fytyrës Lapra e veshit, kanali i jashtëm i veshit, membrana timpanike, veshi i mesëm dhe veshi i brendshëm. Ka per funksion te përcjellë dridhjet e zërit në kockat e veshit të mesëm Te veshi i brendshëm krijohet ndjesia e dëgjimit .
- 7. Lekura. a) Lëkura mbron organet nga goditjet, nga fërkimi dhe pengon hyrjen e mikrobeve në to. Lëkura nuk përshkohet nga uji. Ajo pengon depërtimin e rrezeve të ndryshme të dritës së diellit në trup, prej të cilave disa janë të dëmshme për organizmin e Njeriut (rrezet ultravjollcë). b) Lëkura është një nga organet e shqisave. Në të ndodhen disa truptha me funde nervore (receptorët). Në këtë lind nxitja , që jep ndijimin e të nxehtit, të ftohtit dhe të dhembjes. Në këtë mënyrë lëkura e lidh organizmin tonë me mjedisin e jashtëm. c) Lëkura luen rol jashtëqitës, duke nzjerrë jashtë me anën e djersës disa produkte të dëmshme. Ajo ndihmon pak edhe në frymëmarrje. d) Me anën e lëkurës ne nxjerrim jashtë edhe tepricën e nxehtësisë që lirohet gjatë shkëmbimit të lëndëve; kjo nxehtësi nxirret jashtë gjatë avullimit të djersës ose gjatë zgjerimit të enëve të gjakut. e) Në lëkurë formohet vitamina D.
- 8. Gjëndrra tiroide - THYROID GLAND Gjendra e tiroides ndodhet e vendosur në pjesën e përparme të qafës, forma e secilës ngjason me krahët e një fluture. Kjo gjendër është përgjegjëse për prodhimin e hormoneve të tiroides, të cilat kanë ndikim të rëndësishëm në të gjithë indet e trupit duke ndihmuar rritjen e aktivitetit qelizor. Metabolizmi i mirë i trupit i referohet funksionimit normal të tiroides
- 9. Faringu – PHARYNX Shtrihet nga koka e deri te pjesa e mesme e qafës Organ gypor, me gjatësi 13 - 15cm Kufijtë: Baza e kafkës - lart Ezofagu - poshtë Zgavra e hundës, zgavra e gojës dhe hyrja në laring – përpara 6 unazat e para të qafës - prapa Enët e gjakut dhe nervi vagus – anash. Funksioni i faringut Tonsilla e tretë Unaza Ëaldeyer Kryqëzimi i rrugëve të frymëmarrjes dhe të tretjes
- 10. Laringu (LARYNX) Kufijtë: Ashti nëngjuhor (hyoid) - lart Trakea - poshtë Faringu (fyti) - prapa Gjendrra mburojore (tireoide) - përpara Tufa e enëve të gjakut dhe nervi vagus – anash. Laringu në prerje tërthore I hapur gjithmonë Organ i frymëmarrjes dhe i formimit të zërit Telat e zërit - vocal cords
- 11. Ezofagu (ESOPHAGUS) Organ gypor Shtrihet nga fundi i faringut e deri te hyrja në lukth Përfshinë regjionin e qafës dhe kafazin e kraharorit Përfundon në zgavrën e barkut - në lukth Është organ i butë Anatomikisht i vendosur prapa trasesë Prapa tij ndodhet aorta torakale dhe boshti kurrizor Bën pjesë në organet e tretjes
- 12. Pleura (PLEURA) Pleurë quhet cipa mbështjellëse e mushkërive Përbëhet prej dy pjesëve (fletave): Pleura parietale Pleura viscerale Mes tyre gjendet lëngu pleural Pjesët e pleurës Varësisht nga regjioni të cilin e mbulon, dallojmë disa pjesë të pleurës: Brinjore (costal) Diafragmale (diaphragmatic) Mediastinale (mediastinal) Cervikale (cervical, cupula) Hapësira mes dy pleurave (të majtë dhe të djathtë) quhet mediastinum
- 13. Trakea (TRACHEA) Organ gypor Nga pjesa e poshtme e laringut e deri në nivel të unazës së IV torakale E vendosur përpara ezofagut, pas harkut të aortës dhe brenda arterieve carotide. Pjesa e brendshme e mbuluar me mukozë Mukoza ka qeliza me fije (cilie) që mundësojnë nxjerrjen e sekretit (gëlbazës) nga rrugët e frymëmarrjes
- 14. Bronket (BRONCHI) Organe gypore, çifte, shtrihen në të dy anët e mushkërive Fillojnë nga bifurkacioni i trakesë Degëzohen nga bronket kryesore e deri te alveolat .Janë të mveshura me mukozë të hollë e të ndjeshme, si dhe janë të pasura me qeliza me cilie (fije) Sekreti bronkial është produkt i gjendrrave bronkiale dhe krijohet me qëllim të lagies së rrugëve të frymëmarrjes Bronket kanë fije muskulore të cilat i ngushtojnë ato dhe këto fije reagojnë në barna të ndryshme, pluhur, substanca alergjike, etj
- 15. Mushkëritë (LUNGS) Janë organe çifte të vendosura në të dy anët e kafazit të kraharorit. Ne mushkeri behet shkembimi I gazeve oksigjenit dhe dyoksidit te karbonit.
- 16. Perikardi (PERICARDIUM) Cipë mbështjellëse e zemrës Dy fletëza: Perikardi visceral dhe Perikardi parietal Në mes tyre është hapësira perikardiale e mbushur me një sasi të vogël lëngu Grumbullimi i sasive të mëdha të lëngut (apo gjakut) në këtë qeskë shkakton tamponadën e zemrës
- 17. Zemra (HEART) Organ muskulor i vendosur në kafazin e kraharorit Anatomikisht lokalizohet në pjesën e poshtme të mediastinumit të perparëm. Ka forme konike dhe madhësinë e grushtit të një të rrituri. Luan rolin e pompes në organizëm.
- 18. Stomaku (STOMACH) Organ zgavror I vendosur në anën e majtë të abdomenit, menjëherë nën diafragmë Ka formën e dardhës së kthyer poshtë Funksioni i Stomakut Organ i tretjes Prodhon acid (thartirë)
- 19. Zorra e hollë (SMALL INTESTINES) Tretja konkretisht behet nepermjet veprimit tedisa enezimave, te cilat nepermjet nje seredisa enezimave, te cilat nepermjet nje serereaksionesh i zberthejne ushqimet nereaksionesh i zberthejne ushqimet nemolekula me madhesi te tille sa qe mund temolekula me madhesi te tille sa qe mund tethithen dhe te kalojne ne rrymen e gjakut osethithen dhe te kalojne ne rrymen e
- 20. Zorra e trashë (LARGE INTESTINE - COLON) Pjesa përfundimtare e organeve të tretjes. Ashtu si zorra e holle ka per funksion tretjen dhe perthithjen e ushqimeve.
- 21. Mëlçia (LIVER) Organi më i madh në organizëm Pjesa më e madhe e saj ndodhet në anën e djathtë, menjëherë nën diafragmë Funksioni i mëlçisë Përpunimi i lëndëve të ndryshme të organizmit Prodhimi i faktorëve të koagulimit Detoksikimi i helmeve Prodhimi i vrerit
- 22. Fshikëza e tëmthit (GALLBLADDER) Është organ i vogël I vendosur në faqen viscerale të mëlçisë.Ka per funksion prodhimin e Vrerit te tëmthit. Prodhohet në mëlçi dhe fshikëz të tëmthit.
- 23. Shpretka (SPLEEN) E vendosur në anën e majtë të abdomenit Shtrihet nga brinja e IX e deri te brinja e XI Bie në kontakt me lukthin, veshkën e majtë dhe zorrën e trashë
- 24. Pankreasi (PANCREAS) Organ tek i vendosur në zgavrën e barkut Anatomikisht lokalizohet nën lakesën e madhe të lukthit, anash shpretkës dhe mbi duodenum. Insulina është një hormon që prodhohet nga gjëndra e pankreasit. Ajo luan rol kyç në përpunimin e sheqerit nga organizmi ynë, duke bërë të mundur futjen e tij në qelizat indore. Në të njëjtën kohë, insulina njihet prej të gjithëve si preparat medikamentoz, që përdoret për mjekimin e sëmundjes së diabetit të sheqerit. Në këtë rast insulina është e sintetizuar artificialisht, me anë të modifikimeve gjenetike të kryera mbi organizma më të ulët. Ajo luan rol kyç në përpunimin e sheqerit nga organizmi ynë, duke bërë të mundur futjen e tij në qelizat e trupit.
- 25. Veshkat (KIDNEYS) Janë organe çifte Të vendosura në retroperitoneum, në dy anët e zgavrës së barkut Veshka, organ me disa funksione, luan rol themelor rregullues në shumicën e kafshëve, duke përfshirë vertebrorët dhe disa jovertebrorë. Veshkat janë të domosdoshme për funksionimin e sistemit urinar dhe kryejnë edhe funksione homeostatike të tilla si rregullimin e elektroliteve, dhe rregullimin e presionit të gjakut (përmes ruajtjes së ekuilibrit kripë-ujë). Ato i shërbejnë trupit si një filtër natyror i gjakut, dhe heqjen e mbeturinave të cilat devijohen në fshikëzën e urinës. Në prodhimin e urinës, veshkat nxjerrin mbeturina të tilla si ure dhe amoniak. Veshkat gjithashtu janë përgjegjëse për rithithjen e ujit, glukozës, dhe aminoacideve. Ato gjithashtu prodhojnë hormone, duke përfshirë
- 26. Ureteret (URETERS) Janë po ashtu organe çifte, gypore Shtrihen nga hyrja në veshka e deri te hyrja në fshikëzën e urinës Ato anatomikisht janë të vendosura në pjesët anësore të trupit dhe në fund dalin përpara Kanë mure të holla dhe elastike, shërbejnë për përcjelljen e urinës deri në
- 27. Gjëndrrat mbiveshkore (ADRENALS - GLANDULA SUPRARENALIS) Janë organe çifte Të vendosura mbi veshka, në të dyja anët Janë të vogla dhe kanë ngjyrë portokalli Kane formë afërsisht trekëndëshe. Palca e gjëndrës si gjëndër me sekrecion të brenshëm. Qembiveshkore funksionon lizat e palcës kanë ndëertim të ngjashëm si disa qeliza të indit nervor. Palca i sekreton dy hormone:adrenalina (epinefrina) dhe noradrenalina (simpatina). Këto dy hormone sekretohen nga qelizat e njëjta të palcës së gjëndrave mbiveshkore. Këto hormone sekretohen edhe në vende të tjera në organizëm si hormone indore dhe midiatorë kimikë të impulseve nervore.
- 28. Fshikëza urinare (URINARY BLADDER) Një qeskë muskulore I ngjan një trekëndëshi Ka trupin, bazën dhe majën. Dy hyrjet e ureterëve. Një dalje për ureter. Ka per funksion grumbullimin e urines.
- 29. Uretra (URETHRA) Organ gypor Shtrihet prej fshikëzës urinare deri te hapja e jashtme Zbraz urinën prej fshikëzës Uretra mashkullore është më e gjatë se ajo femërore. Ben te mundur nxjerrjen e urines jashte trupit.
- 30. Palca kurrizore - MEDULLA SPINALIS (SPINAL CORD) Përgjatë pjesës së pasme të trupit; brenda kanalit të shtyllës kurrizore Fillon në rrëzë të qafës dhe shtrihet deri te unaza e dytë lumbale (e belit). Ka fije nervore qe hyjne dhe dalin ne te gjith trupin. Fijet nervore shkojnë në tru dhe përpunojnë informacionet.
- 31. Organet seksuale mashkullore Vendosen ne pjesen fundore barkore. Bejne pjese:Qeskat skrotale (scrotum) Testiset (testes) Penisi (penis) Qeskat farore (seminal vesicles) Epididimisi Ductus deferens Kanalet ejakulatore (ejaculatory ducts) Prostata (prostatic gland) Uretra mashkullore Skrotumi dhe testiset. Kane per funksion prodhimin e hormoneve mashkullore (testosteronin) dhe gameteve mashkullore(spermatozoidet).
- 32. Organet seksuale femërore Organet seksuale femerore vendosen ne pjesen barkore dhe ate fundore. Të gjitha organet që marrin pjesë në shumimin e femrës Ndahen në: Organe të jashtme seksuale - bregu i turpit (mons pubis), klitorisi, buzët e mëdha dhe të vogla, gjendrrat e Bartolinit Organe të brendshme seksuale - vagina, mitra, tubat uterine dhe vezoret. Ato kane per funksion prodhimin e hormoneve femerore dhe gameteve femerore(vezet).