PARABULA at TALINGHAGA SA KASAYSAYAN.pptxzendrexilagan
Ìý
PARABULA ay maikling salaysay na nagtuturo ng kinikilalang pamantayang moral na karaniwang batayan ng mga kuwento ay nasa Banal na Kasulatan.Realistiko ang banghay at ang mga tauhan ay tao. Ang mga parabula ay may tonong mapagmungkahi at maaaring may sangkap na misteryo. Ito rin ay umaakay sa tao sa matuwid na landas ng buhay.
Elemento ng Parabula:
Tauhan - ito ang mga karakter na gumaganap sa istorya o kwento.
Tagpuan - tumutukoy sa oras, panahon, at lugar na pinangyarihan ng kuwento.
Banghay - ang sunod-sunod na pangyayari na naganap sa kwento.
Aral - mga mahalagang matututunan pagkatapos mabasa ang kwento.
Sa komunikatibong gramatikang ito ng wikang Filipino, tinatawag na pang-ugnay ang mga ito. May mga angkop na pang-ugnay na ginagamit sa pagsasalaysay. Ginagamit sa pagsunod-sunod ng pangyayari ang mga pang-ugnay o panandang pandiskurso. Narito ang mahahalagang gamit nito:
1. Pagdaragdag at pag-iisa-isa ng mga impormasyon Ginagamit ang pang-ugnay sa bahaging ito sa paglalahad ng pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari o pag-iisa-isa ng mga impormasyon. Kabilang dito ang mga salitang: pagkatapos, saka, unang,sumunod na araw, sa dakong huli, pati, isa pa at gayon din.
2. Pagpapahayag ng mga kaugnayang lohikal Ginagamit ang pang-ugnay sa bahaging ito ng paglalahad ng dahilan at bunga, paraan at layunin, paraan at resulta, maging sa pagpapahayag ng kondisyon at kinalabasan. Kabilang na pang-ugnay sa bahaging ito ang dahil sa, sapagkat at kasi. Samantalang sa paglalahad ng bunga at resulta ginagamit ang pang-ugnay na kaya, kung kaya, kaya naman, tuloy at bunga
Pagbasa ng Halimbawang Talinghaga o Parabula
ALIBUGHANG ANAK
ANG TUSONG KATIWALA
TLE7-ICT-This presentation will explore the dynamic and rapidly evolving world of Information and Communications Technology (ICT), focusing on the various sectors and the abundant career and business opportunities they offer. From computer programming to visual arts and telecommunications, we will delve into the exciting possibilities that await those interested in the ICT industry.This presentation will explore the dynamic and rapidly evolving world of Information and Communications Technology (ICT), focusing on the various sectors and the abundant career and business opportunities they offer. From computer programming to visual arts and telecommunications, we will delve into the exciting possibilities that await those interested in the ICT industry.
Edukasyon Sa Pagpapakatao seksuwalidad pt 1.pptxDanethGutierrez
Ìý
Ito ay isang presentasyon tungkol sa kawalan ng pag galang sa sekswalidad ng tao. Sa kasalukuyang lipunan, isa sa mga mahahalagang usaping panlipunan ay ang kawalan ng paggalang sa sekswalidad ng isang tao. Ang sekswalidad ay isang aspeto ng ating pagkatao na sumasaklaw sa ating pagkakakilanlan bilang lalaki, babae, o ibang kasarian, pati na rin sa ating oryentasyong sekswal at pagpapahayag ng ating sekswal na identidad. Gayunpaman, sa kabila ng kahalagahan nito, patuloy pa ring nararanasan ng maraming indibidwal ang diskriminasyon, pang-aabuso, at hindi makatarungang pagtrato dahil sa kanilang sekswalidad. Mga Anyo ng Kawalan ng Paggalang sa Sekswalidad
Diskriminasyon sa Kasarian at Sekswal na Oryentasyon
Isa sa mga pinaka-karaniwang anyo ng kawalan ng paggalang sa sekswalidad ay ang diskriminasyon laban sa mga LGBTQ+ (lesbian, gay, bisexual, transgender, queer, at iba pa). Maraming indibidwal ang nakakaranas ng pangmamaliit, paglayo ng pamilya, kawalan ng oportunidad sa trabaho, at maging pang-aapi sa paaralan o lugar ng trabaho dahil lamang sa kanilang sekswal na pagkakakilanlan.
Panggagahasa at Sekswal na Pang-aabuso
Ang sekswal na pang-aabuso ay isang marahas at hindi makatarungang anyo ng kawalan ng respeto sa sekswalidad ng isang tao. Kabilang dito ang panggagahasa, sapilitang pakikipagtalik, at iba pang uri ng sekswal na karahasan. Ang mga biktima nito ay madalas na pinapatahimik ng takot, stigma, at kakulangan ng suporta mula sa lipunan.
Catcalling at Sekswal na Panliligalig
Ang pambabastos sa lansangan o catcalling ay isang halimbawa ng kawalan ng respeto sa sekswalidad ng isang tao. Karaniwang biktima nito ay mga kababaihan, bagaman may mga kalalakihan ding nakakaranas nito. Ang sekswal na panliligalig ay nagdudulot ng matinding takot at kawalan ng seguridad sa mga biktima.
Sapilitang Pamantayan ng Pagpapakita ng Sekswalidad
Sa maraming kultura, may mga inaasahang pamantayan sa kung paano dapat ipahayag ng isang tao ang kanyang sekswalidad. Halimbawa, may mga babae na pinipilit na maging mahinhin at hindi dapat masyadong lantad sa kanilang sekswalidad, samantalang may mga lalaki naman na inaasahang maging agresibo o dominante. Ang ganitong mga pananaw ay nagpapalakas ng hindi pantay na pagtrato sa kasarian.
Paggamit ng Sekswalidad para sa Pagsasamantala
Sa media at industriya ng aliwan, madalas ginagamit ang sekswalidad ng mga tao, lalo na ng kababaihan, upang makabenta ng produkto o makakuha ng atensyon. May mga tao rin na napipilitang pumasok sa prostitusyon o pang-aabuso dahil sa kahirapan at kawalan ng pagpipilian. Ito ay isang malinaw na manipestasyon ng kawalan ng paggalang sa sekswalidad.
Epekto ng Kawalan ng Paggalang sa Sekswalidad
Ang kawalan ng respeto sa sekswalidad ng isang tao ay may malalim at pangmatagalang epekto hindi lamang sa indibidwal na biktima kundi pati na rin sa buong lipunan. Ang ilan sa mga pangunahing epekto ay ang mga sumusunod:
Ang kawalan ng paggalang sa sekswalidad ay isang seryosong suliranin na
3. • Nagmula ito sa salitang Griyego na parabole na nagsasaad ng dalawang
bagay (na maaaring tao, hayop, lugar, pangyayari) para paghambingin.
Makatotohanan ang mga pangyayaring naganap sa parabula noong panahon
ni Hesus batay sa nakasaad sa Banal na Aklat ng Kristiyano o Bibliya.
• Nagsisilbing patnubay sa marangal na pamumuhay ng mga tao ang mga aral
na mapupulot dito.
• Isinulat nang patalinghagang pahayag ang mga mensahe ng parabola. Hindi
lamang ito lumilinang nang mabuting asal na dapat nating taglayin kundi
binubuo rin nito ang moral at espirituwal na pagkatao ng mambabasa.
Masasalamin din sa kasaluyang panahon ang mga pangyayari sa parabola.
Parabula
4. Ang Parabula ng Sampung Dalaga
Hango sa Mateo 25:1-13
Gawain 1. Tanong Ko, Ipaliwanag Mo!
Panuto. Ngayong tapos mo nang nabasa ang parabula, batid kong
lubos mo itong naintindhan. Sagutin mo ang tanong sa ibaba.
1. Ano ang mensaheng nais ipahiwatig ng parabula?
2. Bakit dapat taglayin ang katangian ng matatalinong dalaga?
3. Ano ang dalawang (2) kaganapan o pangyayari sa parabula
ang naganap sa kasalukuyang panahon?
6. • Ang elehiya ay isang tula ng pamamanglaw na madaling makilala
ayon sa paksa gaya ng kalungkutan, kamatayan, at iba pa.
Maaaring ito’y pagdaramdam o kahapisan para sa isang
minamahal, pamimighati dahil sa isang yumao o nag-aagaw-
buhay pa lamang na dahil sa kalungkutan ay nagnanais na ang
maligayang sandali ay ayaw lumipas.
• May katangian ang elehiya. Ito’y tula ng pananangis, pag-alaala
at pagpaparangal sa mahal sa buhay na ang himig ay matimpi at
mapagmuni-muni at di- masintahin.
Elehiya
7. • Ang anekdota ay kuwentong naglalarawan ng isang
kilalang tao.
• Ito ay isang kuwento ng isang kawiliwili at
nakatutuwang pangyayari sa buhay ng isang tao.
Layon nito ay makapagpabatid ng isang magandang
karanasan na kapupulutan ng aral. Ito’y magagawa
lamang kung ang karanasan o ang pangyayari ay
makatotohanan.
Anekdota
8. • 1. Tauhan - Sa anekdota, kailangang ang pangunahing tauhan ay
isang kilalang tao na nakagawa ng gawain na nagbigay pangalan sa
kanya.
• 2. Tagpuan - Simple at kalimitan ay nagaganap lamang sa isang lugar
• 3. Suliranin - Ang pangunahing tauhan ang madalas na magkaroon ng
suliranin sa kuwento. Bago magwakas ay kinakailangang nalutas na
ang suliranin.
• 4. Banghay - Malinaw at maikli. Bukod dito, ang pinakasentro sa
pangyayari ay ang
Elemento ng anekdota
9. • 5. Tunggalian - Ang anekdota ay nagtataglay ng tunggalian ng
tauhan laban sa kanyang sarili, sa kanyang kapwa at paligid. Ito’y
nakapaloob sa banghay.
• 6. Kasukdulan - Kapana-panabik na bahagi. Kadalasan, sa
bahaging ito pa lamang ay natutukoy na ng mga mambabasa ang
magiging wakas ng kuwento.
• 7. Wakas - Sa bahaging ito ay nailalahad ang solusyon sa
problema ng pangunahing tauhan. May aral din sa anekdota na
sa wakas lamang ng kuwento nailalantad.
Elemento ng anekdota
11. • Ang mga matalinghagang salita/pahayag ay sumasailalim sa kagandahan
at pagkamalikhain ng wikang Filipino. Narito ang mga halimbawa.
A. Idyoma - mga pahayag na di tuwiran ang kahulugan
HALIMBAWA: KAHULUGAN
ilaw ng tahanan ina
bukas ang palad matulungin
Matalinghagang salita/pahayag
12. B. Tayutay - sinadyang paglayo sa karaniwang paggamit ng mga salita
upang gawing mabisa, matalinghaga, makulay at kaakit-akit ang
pagpapahayag.
KAHULUGAN
Alam ng karamihan ang tungkol
sa kanilang buhay
Siya’y unti-unting nauubusan
ng pasensiya.
HALIMBAWA:
Isang bukas na aklat ang buhay ng
mga artista.
Siya ay katulad ng kandilang unti-
unting nauupos
13. C. Salawikain - salitang nakaugalian na angkop sa mga kasabihang
mana-manahang hiyas ng wika, simula’t batas ng mga kaugalian, at
patnubay ng kabutihang asal, na pasalin-salin sa bibig ng madla.
KAHULUGAN
Ang hindi dinidisiplinang anak ay
pasakit sa magulang balang araw.
Ang awa ay nanggagaling sa
Diyos ngunit hindi ito makakamit
kung hindi gagawa o kikilos ang
tao.
HALIMBAWA:
Anak na di paluin, ina ang
patatangisin.
Nasa diyos ang awa, nasa tao ang
gawa.
15. 1. Tema- Tumutukoy ito sa kung saan patungkol ang
isang akda partikular ang elehiya na binasa o narinig.
2. Mga tauhan- Ang tula tulad ng elehiya ay maaaring
maglaman ng isa o higit pang taong nagsasalita rito.
3. Tagpuan- Isang magandang paraan ng paglalarawan
ng pangyayari ang pagbanggit sa lugar na
pinangyarihan ng kilos.
Elemento ng Elehiya
16. 4. Mga mahihiwatigang kaugalian o tradisyon- Nagtataglay ito ng kultura
at tradisyon ng pinagmulang lugar.
5. Wikang ginamit- sa komunikasyon ay mayroong antas ng wika, ang tula
ay maaaring magtaglay din ng antas bagaman ito ay mananatiling wikang
pampanitikan.
6. Pahiwatig o simbolo- nagtataglay ng mga salitang pinagsasaliw-saliw
sa ibang salita upang makabuo ng isang imahen.
7. Damdamin-mayaman ang elehiya rito, kailangan na ang pagsulat ng
elehiya ay mayroong epekto sa mga mambabasa kung anong naranasan o
sidhi ng damdamin ang nararamdaman ng taong nangungulila o umaalala
sa isang taong yumao.