Proyekto sa FIL4: Panitikan ng Rehiyon
Halaw sa librong "Literatura ng Iba't-Ibang Rehiyon ng Pilipinas" (2001) ni Carmelita S. Lorenzo, et. al.,
Presentasyon ni Jhon Ricky T. Salosa
BSED IIB - FILIPINO
Maikling pagtalakay sa pag-unlad ng panulaang pilipino. Makikita ang mga tao na malaki ang naging ambag sa pag-unlad at pagyabong ng panulaan dito sa Pilipinas
Ito ay isang powerpoint presentation na tumatalakay sa paksang tungkol sa Mga Akdang lumaganap noong dumating ang mga Hapones. Dito din matatagpuan ang ilang halimbawa ng mga Akdang lumaganap noong dumating ang mga Hapones.
Maikling pagtalakay sa pag-unlad ng panulaang pilipino. Makikita ang mga tao na malaki ang naging ambag sa pag-unlad at pagyabong ng panulaan dito sa Pilipinas
Ito ay isang powerpoint presentation na tumatalakay sa paksang tungkol sa Mga Akdang lumaganap noong dumating ang mga Hapones. Dito din matatagpuan ang ilang halimbawa ng mga Akdang lumaganap noong dumating ang mga Hapones.
Kahulugan at mga katangian ng isang tuladebbie652243
Ìý
Tula
Kahulugan ng Tula
Elemento ng Tula
Anyo ng Tula
Kahulugan ng tula - isang anyo ng sining o panitikan na naglalayong maipahayag ang damdamin sa malayang pagsusulat.
• Ayon kay Julian Cruz Balmaceda: Ang tula ay isang kaisipang naglalarawan ng kagandahan, kariktan, ng kadakilaan; tatlong bagay na kailangan magkatipon-tipon sa isang kaisipan upang mag angkin ng karapatang matawag na tula
Ayon naman kay Iñigo Ed Regalado: Ang tula’y kagandahan, diwa, katas larawan, at kabuuang tanang kariktang makikita sa silong ng alinmang langit.
Ayon naman kay Rufino Alejandro : Ang tula ay likha at ang makata ang manlilikha.
Si Amado V. Hernandez ang nagsabi na ang tula ay hindi pulos na pangarap at salamin, di pawang halimuyak, silahis, agiw-iw at taginting.
Ayon kay Lope K. Santos : ang tula ay isang uri ng salaysay na may sukat , tugma kariktan,a t talilnghaga.
Lord Thomas Babington Macaulay ( halaw ni F. Monleaon) : Ang pagtula’y paggagagad at ito’y lubhang kahawig ng sining ng pagguhit, paglililok, at pagtatanghal. Ang kasaklawan ng pagtula ay higit na malawak kaysa alinman sa ibang gagad na may sining , pagsama-samahin man ang mga iyon.
Edith Sitwell ( halaw ni A. Abadilla) : Ang tula ay kamalayang napasigasig.
Alexander Pope : Higit na marangal ang katotohanan kug nakadamit ng tula
Elemento ng Tula
Tugma, Persona, Sukat, Tayutay, Kariktan, Tono/Indayog, Talinhaga , Paksa
Tugma
nagpapaganda sa diwa ng tula ang alin mang paraan ng pagtutugma 1. Mga salitang nagtatapos sa b, k, d, g, p, t, s ay nagtutugma ang dulumpantig 2. Mga nagtatapos sa l, m, n, ng, w, r, y
Sukat
tumutukoysabilangngpantigsabawattaludtod • Ito ay tumutukoy sabilang ng pantig ng bawat taludtod na bumubuo sa isang saknong. Ang pantig ay tumutukoy saparaan ng pagbasa. Halimbawa:isda – is da – ito ay may dalawang pantig is da ko sa Ma rive les – 8 pantig
Wawaluhin
Halimbawa: Isda ko sa Mariveles
Nasa loob ang kaliskis
2. Lalabindalawahin
Halimbawa: Ang laki salayaw karaniwa’y hubad
Sa bait at muni, sahatol ay salat
3. Lalabing-animin
Halimbawa: Sari-saring bunga ng kahoy, hinog na at matatamis
Ang naroon saloob ang may bakod pa sapaligid
Lalabingwaluhin
Halimbawa: Tumutubong mga palay, gulay at maraming mga bagay
Naroon din saloobang may bakod pang kahoy namalabay
Paksa
maraming maaaring maging paksa ang isang tula
Tayutay
paggamit ng pagwawangis (simile) pagtutulad (metaphor) pagtatao (personification) ay ilang paraan upang ilantad ang talinghaga sa tula
Tono/Indayog
tumutukoy sa pagbaba at pagtaas ng tono o pag bigkas – dapat isaalang-alang ang diwang tula
Persona
tinutukoy nito ang nagsasalita sa tula- una, ikalawa o ikatlong panauhan
Kariktan
Kailangang magtaglay ang tulang maririkit nasalita upang masiyahan ang mambabasa gayon din mapukaw ang damdamin at kawilihan.
Talinghaga
Tumutukoy ito sapaggamit ng matatalinhagang salita at tayutay.
• Malayang taludturan - ay isang uri ng tula na walang sinusunod na
Ang **akdang naratibo** ay isang uri ng panitikan na nagsasalaysay ng isang kwento o karanasan. Ito ay isang pagsasalaysay ng mga pangyayari na may layuning magbigay aliw, magturo, o magbigay aral sa mga mambabasa. Kadalasang gumagamit ng mga tauhan, tagpuan, at kaganapan upang maipahayag ang isang kwento sa isang tiyak na ayos o pagkakasunod-sunod.
Ang **akdang naratibo** ay may mga pangunahing elemento tulad ng **tauhan**, **tagpuan**, **tema**, **salungatan**, at **banghay**. Ang **tauhan** ang mga karakter na gumaganap sa kwento, mula sa pangunahing tauhan hanggang sa mga sumusuportang karakter. Ang **tagpuan** ay ang lugar at oras kung saan nagaganap ang mga pangyayari sa kwento. Ang **tema** naman ay ang pangunahing ideya o mensahe na nais iparating sa mambabasa. Ang **salungatan** ay ang problema o hamon na kinakaharap ng mga tauhan sa kwento, at ang **banghay** ay ang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari mula sa simula, gitna, hanggang sa wakas.
Halimbawa ng akdang naratibo ay ang mga **maikling kwento**, **nobela**, at **talambuhay**. Sa mga akdang ito, ang manunulat ay nagkukuwento ng isang kwento na may mga tauhan at nagsisilbing gabay sa mga mambabasa upang matutunan ang mga aral na dulot ng kwento. Ang isang akdang naratibo ay maaaring magtaglay ng iba't ibang emosyon tulad ng saya, lungkot, takot, at pagmamahal, na nakatutulong upang mas maging makulay at buhay ang kwento.
Sa kabuuan, ang akdang naratibo ay isang mahalagang anyo ng panitikan na naglalaman ng mga kwento at karanasan na makapagbibigay ng kasiyahan at aral sa mga mambabasa.
Grade 1 Week 4 Quarter 3 GMRC Presentation for teachers of Grade 1 who are bu...estrellaagabe
Ìý
DEMO TEACHING FOR GRADE 1 Q4 WEEK 3. for faster understanding of concepts. it is developed solely for Grade 1 Learners to enjoy learning in GMRC. it enables Grade 1 learners to achieve the objective at the targeted time. This presentation gives clarity and opportunity to develop concepts and understanding on the developing of values and good
3. Isang Dipang
Langit
ni Amado V. Hernandez
Ako’y ipiniit ng
linsil na puno
Hangad
palibhasang diwa
ko’y piitin,
Katawang
marupok, aniya;y
pagsuko,
Damdami’y supil
na’t mithiin ay
supil.
4. Ikinulong ako sa kutang malupit:
Bato,bakal,punlo,balasik ng bantay
Lubos na tiwalag sa buomg daigdig
At inaring kahit buhay man ay patay
Sa munting dungawan, tanging abot malas
Ay sandipang langit na puno ng luha
Maramot na birang na puso may sugat,
Watawat ng aking pagkapariwara.
Sintalim ng kidlat ang mata ng tanod
Sa pintong may susi’y walang makalapit
Sigaw ng bilanggo sa katabing moog
Anaki;y atungal ng hayop sa yungib.
Ang maghapo’y tila isang tanikala
Na kala kaladkad ng paang madugo
Ang buong magdamag ay kulambong luksa
Ng kabaong waring lungga ng bilanggo.
5. Kung minsa’y magdaan ang payak na yabag
Kawil ng kadena ang kumakalanding
Sa maputlang araw saglit ibilad
Sanlibong aninong inil’wa ng dilim
Kung minsan ang gabi biglang magulantang
Sa hudyat may takas ! At asod ng punlo
Kung minsa’y tumatangis ang lumang
batingaw
Sa bitayang moog, may naghihingalo.
At ito ang tanging daigdig ko ngayon
Bilangguang mandi’y libingan ng buhay
Sampu, dalawampu at lahat ng taon
Ng buong buhay ko’y dito mapipigtal
6. Ngunit yaring diwa’y walang takot – hirap
At batitis parin itong aking puso
Piitay bahagi ng pakikilamas
Mapiit ay tanda ng hindi pagsuko.
Ang tao’t bathala ay di natutulog
At di habang araw ang api – ay api
Tanang paniniil ay may pagtutuos
Habang may may bastilya;y may bayang
gaganti.
At bukas , diyan din, aking matatanaw
Sa sandipang langit na wala ng luha
Sisikat ang gintong araw ng tagumpay
Layang sasalubong ako sa paglaya.
7. 1. Sa inyong palagay bakit kaya napiit ang
nagsasalita sa tula?
2. Ilarawan ang bilanguan batay sa saknong 2– 8,
Ganito parin kaya ang mga bilangguan natin
ngayon?
3. Ano ang damdamin ng persona sa saknong 9 – 11 ?
4. May buhay pa nga kayang haharapinang mga
katulad niya paglabas ng bilangguan? Patunayan.
Pagsusuring pang nilalaman
8. -Ay ang sadyang paglihis sa pangkaraniwang pagpapakahulugan ng mga salita
upang magbigay kulay at mabisang kahulugan.
Uri ng tayutay / talinhaga
Tayutay / Talinhaga
1. Pagtutulad (simile)
Ito ang tayutay na naghahambing sa dalawang tao, bagay, o
pangyayari satulong ng mga salitang nagtutulad, gaya ng
kapara/para, gaya, kawangis/wangis,paris,animo, tila ,
mistula at iba pa.
HALIMBAWA:
Parang bato sa tigas ng kanyang puso.
Sakong na wari’y kinuyom na rosas.
9. 2. Pagwawangis (metapora) – Ito ay ang diretso o
tiyakang paghahambing ng dalawang magkaibang bagay
nang hindi na ginagamitan pa ng mga salitang
nagtutulad.
HALIMBAWA:
Ang buhay ay gulong: minsan nasa ibaba minsang nasa itaas.
3. Pagbibigay – katauhan (personipikasyon) – Ito;y
pagsasalin ng talino gawa o kilos ng tao sa karaniwang
bagay.
HALIMBAWA:
Kung minsay tumatangis ang lumang batingaw.
10. 4. Pagmamalabis (hyperbole) - Dito’y lubhang
pinalalabis o sinusobrahan ang paglalarawan ng
kalagayan ng tao bagay , pangyayari at iba pa.
Halimbawa:
Sa maputlang araw saglit ibibilad.
5. Panawagan ( Apostropi) – Ito’y pakikipag-usap sa
karaniwang bagay o isang kaisiupan na parang
buhay na tao, o sa isang taong wala sa harapan
subalit parang kaharap at kinakausap.
HALIMBAWA:
O pag – ibig na makapangyarihan
Pag ikaw ang nasok sa puso nino man
Hahamakin ang lahat masunod ka lamang.