Isolcumleme
- 1. 聴 LMLEME TEKN聴KLER聴 Prof. Dr. Nilg端n FILALI Kocaeli niversitesi, End端stri M端hendislii B旦l端m端 2009
- 2. 油
- 3. TEMEL VER聴ML聴L聴K ARTTIRMA TEKN聴KLER聴 Teknoloji temeline dayal脹 teknikler Emek temeline dayal脹 teknikler r端n temeline dayal脹 teknikler 聴 temeline dayal脹 teknikler Malzeme temeline dayal脹 teknikler
- 4. 聴 ETD retken birimlerin faaliyetlerini sistematik bir yakla脹mla incelemek, kaydetmek, gelitirmek, standartlat脹rmak ve 旦l巽mek i巽in kullan脹lan bilimsel bir y旦ntemdir. METOT ETD ZAMAN ETD
- 5. 聴 ETDNN AMALARI Gereksiz faaliyetlerden kurtulmak Gerekli faaliyetleri m端mk端n olan en ekonomik ekilde d端zenlemek ve 端retimde kullan脹lan fakt旦rlerden yararlanma oran脹n脹 artt脹rmak Uygun 巽al脹ma y旦ntemlerini standartlat脹rmak 聴 ile ilgili doru zaman standartlar脹n脹 saptamak
- 6. 聴 ETD ADIMLARI Et端t yap脹lacak iin veya s端recin se巽imi, En uygun kay脹t tekniini kullanarak dorudan g旦zlemle, oluan her olay脹n kaydedilmesi, Kaydedilen olaylar脹n eletirilerek incelenmesi ve yap脹lan her iin s脹ras脹 ile iin amac脹, yap脹ld脹脹 yer, yap脹lma s脹ras脹, yapan kii, yap脹ld脹脹 y旦ntem a巽脹s脹ndan g旦zden ge巽irilmesi, B端t端n koullar脹n dikkate al脹narak en ekonomik y旦ntemin gelitirilmesi,
- 7. Se巽ilen y旦ntemin kapsad脹脹 i miktar脹n脹n 旦l巽端lmesi ve bu iin yap脹lmas脹 i巽in gerekli standart zaman脹n hesaplanmas脹, Yeni y旦ntemin ve buna bal脹 zaman脹n tan脹mlanmas脹, Yeni y旦ntemin ayr脹lan s端re ile birlikte onaylanarak standart uygulama olarak yerletirilmesi, Yeni standart脹n denetimle s端rd端r端lmesi
- 8. STANDART ZAMANLAR Tan脹m Verilen metot, ara巽 ve gere巽leri kullanarak, belli artlar alt脹nda, i i巽in gerekli maharete sahip ve yetitirilmi bir i巽inin normal tempo ile 巽al脹arak, o ii yapmas脹 i巽in gerekli olan zamana Standart Zaman denir. Normal Tempo : Fiziksel ve zihinsel yetenekleri y旦n端nden yapt脹脹 ie uygun ve o ite yeter derecede yetimi bir i巽inin normal i artlar脹nda, mesai s端resi boyunca ayn脹 tempoyu devam ettirebilecei ve mesai s端resi sonunda kendisini t端kenmi hissetmeyecei 巽al脹ma temposudur. Tempoyu karakterize eden Tempo Fakt旦r端 say脹sal olarak ifade edilir ve normal tempo i巽in bu deer 1.00dir. Al巽ak Tempo : Tipik i artlar脹nda icra edilen tempodur. 聴巽iler genellikle s脹k脹 bir kontrol alt脹nda olmaktan uzakt脹rlar. 聴 standartlar脹 yoktur. Tempo fakt旦r端 0.833 olarak kabul edilmektedir. Y端ksek Tempo : Normal tempoyla yap脹lan 端retimin 1.30 kat脹n脹n meydana getirilmesi i巽in gerekli olan tempodur. Genellikle i巽inin bu temponun 端zerine 巽脹kmas脹na m端saade edilmez.
- 10. STANDART ZAMANLAR Kullan脹m Alanlar脹 Planlama ve Programlama Metotlar脹n Saptanmas脹 Stok Kontrol端 Standart Maliyetler Nezaret巽ilerin Hangi 聴 聴stasyonlar脹na Daha Fazla Dikkat Etmesi Gerektii Verimlilik Saptamas脹 聴g端c端 Planlamas脹 聴 Standartlar脹 Mamul Projelendirme Yerletirme ve Ta脹ma Beeri 聴likiler 聴 Deerlendirme
- 11. STANDART ZAMANLAR 聴 l巽端m Metotlar脹 聴 rneklemesi Elemanter Zamanlar veya Standart Veriler Metodu Ge巽miteki Kay脹tlara Dayanan Metot veya 聴statistik Veriler Metodu 聴i yapacak Olan脹n Tahminine Dayanan Metot S端bjektif Genel tahmin Metodu Kronometraj Metodu Sentetik Zamanlar veya nceden Belirlenmi Zamanlar Metodu
- 12. STANDART ZAMANLAR 聴 l巽端m Metotlar脹 聴 旦l巽端m端 metotlar脹 aras脹nda b端y端k farklar vard脹r. Bu farklar aa脹daki fakt旦rlere bal脹d脹r : Metodlar脹n tarifi, Sonu巽lar脹n kesinliinin 旦l巽端s端, Subjektif kararalar, Kullan脹lan ara巽lar脹n cinsi, l巽端m端 yapanlar脹n maharet ve tecr端beleri, l巽端m端 yapmak i巽in gerekli masraflar.
- 13. 聴 RNEKLEMES聴 Tan脹m脹 聴 rneklemesi (聴) 巽al脹an kimselerin, makinalar脹n ya da g旦zlenebilen herhangi bir durum veya art脹n zaman y旦n端nden say脹sal analizine dayanan bir l巽me metodu dur. Metot tekrarlanmayan veya d端zensiz cereyan eden iler i巽in 旦zellikle elverilidir. 聴 Metoduyla et端d edilecek olan insan veya makinan脹n her t端rl端 bo kalma veya 巽al脹ma zamanlar脹, malzemelerin durumlar脹 veya karakteristik b端y端kl端kler, 旦nceden kesin olarak tarif edilmi ve iin durumuna uygun kategori ve elemanlar脹na ayr脹l脹rlar. Sonra tesad端fi zamanlarda veya sistematik olarak g旦zlemler yap脹l脹p her bir elemana isabet eden g旦zlem say脹s脹 saptan脹r.
- 14. 聴 RNEKLEMES聴 Tan脹m脹 G旦zlem say脹s脹 aa脹daki form端l yard脹m脹yla hesaplan脹r: n: g旦zlem say脹s脹 1 - p p: bo kalma oran脹 n = z 2 z: g端ven derecesi katsay脹s脹 (h p ) 2 p h p : ba脹l hata Standart Zaman (S) da aa脹daki form端l ile hesaplan脹r: (Saat olarak toplam (Ondal脹k olarak (Ondal脹k olarak g旦zlem periyodu) 巽al脹ma zaman脹) tempo) ondal脹k S = x (1 + ilaveler) retilen Par巽a Say脹s脹
- 15. 聴 RNEKLEMES聴 Uygulama Alanlar脹 Metot Et端d端, Standart Zamanlar脹n Elde Edilmesi, Y旦netim, Makina ve Te巽hizat脹n Et端d端, cret Y旦netimi, Malzeme Nakli al脹malar脹, 聴nsang端c端 Planlama, Psikolojik Arat脹rmalar, retim Planlamas脹, Kalite Kontrolu, 聴dari 聴lerin Rasyonalizasyonu, Ekonomiklik Sorunlar脹, Genel Konular.
- 16. 聴 RNEKLEMES聴N聴N Uygulanmas脹 A) Haz脹rl脹k Safhas脹, 1. 聴nin hangi probleme uygulanaca脹na karar verilmesi, 2. 聴nin sonu巽lar脹na g旦re analiz edilecek say脹sal 旦l巽端lerin saptan脹p kaydedilmesi, 3. Metodu uygulayacak personelin se巽imi ve eitilmesi, 4. Konu ile ilgili kimselere gerekli bilgilerin verilmesi. B) Verilerin Toplanmas脹, 1. Et端t edilecek iin kategori ve elemanlar脹na ayr脹lmas脹, 2. Gerekli formlar脹n haz脹rlanmas脹, 3. Tesad端fi g旦zlem zamanlar脹n脹n tesbiti, 4. G旦zlemcilerin izleyecekleri g旦zlem yollar脹n脹n ve g旦zlemin yap脹laca脹 noktalar脹n saptanmas脹, 5. G旦zlemlerin yap脹l脹p kaydedilmesi. C) 聴 Sonu巽lar脹n脹n Deerlendirilmesi, 1. Verilerin ge巽erliliinin deerlendirilmesi, 2. Verilerin g端venilirliinin deerlendirilmesi, 3. Verilerin analiz edilip takdim edilmesi, 4. Gelecekteki et端dlerin planlanmas脹.
- 18. NCEDEN BEL聴RLENM聴 ZAMAN S聴STEMLER聴 nceden belirlenmi zaman sistemleri, insanlar taraf脹ndan tam etkilenebilen ilem 旦elerinin yap脹lmalar脹 i巽in gerekli 旦ng旦r端len zamanlar脹n saptanabilecei tekniklerdir. nceden belirlenmi zaman sistemleri, 巽al脹ma y旦ntemlerinin belirlenmesi ve i yerlerinin d端zenlenmesinde yol g旦sterici olarak kullan脹lmaktad脹r. nceden belirlenmi zaman sistemlerinin gelimesinde F.W. TAYLOR ve F.B. GILBRETHin 巽al脹malar脹 旦nemli rol oynam脹t脹r. Gilbreth ve arkadalar脹 Therblig hareket teorisi yard脹m脹 ile, verilen bir iin en k脹sa zamanda yap脹labilmesi i巽in metot arama 巽al脹malar脹 yapm脹lard脹r.
- 19. NCEDEN BEL聴RLENM聴 ZAMAN S聴STEMLER聴 1922: MTA (Motion Time Analysis) 1945: WF (Work Factor) 1948: MTM (Methods Time Measurement) Temel Bilgiler 1949: MTS (Motion Time Survey) 1950 - 1960: BMT (Basic Motion Time), DMT (Dimensional Motion Time) 1960 - 1970: MTM-2, MTM-3 1973: MTM B端ro Memur Bilgileri 1976: MTM-UAS (Universal Analysis System) MTM-MEK (Tek ve K端巽端k Seri Montaj脹)
- 20. NCEDEN BEL聴RLENM聴 ZAMAN S聴STEMLER聴 - MTM METODU MTM (Methods Time Measurement) metodu ile ilgili ilk 巽al脹malar 1940 y脹l脹nda H.B. Maynard, Y.L. Schwab ve G.J. Stegemertenden kurulu bir ekip taraf脹ndan balat脹lm脹t脹r. Bu 巽al脹malar 1948 y脹l脹nda dergilenmi ve kitap halinde d端zenlenmitir. Temel hareketleri birbirinden ay脹rmak ve temel hareketlerin zaman deerlerini tesbit etmek i巽in 巽eitli 巽al脹ma yerlerinde end端striyel i ak脹lar脹 filme al脹nm脹t脹r. Her temel harekete ait film kareleri say脹larak ger巽ek zamanlar bulunmutur. 1962 y脹l脹nda Alman MTM Dernei kurulmutur.
- 21. NCEDEN BEL聴RLENM聴 ZAMAN S聴STEMLER聴 - MTM METODU MTM Metodu, hareket ak脹lar脹n脹 temel hareketlere ay脹ran bir metottur. Her temel hareket standart deerlere ayr脹lm脹t脹r. Bu standart deerin b端y端kl端端n端, yap脹lan hareketle ilgili olan say脹sal b端y端kl端kler ve etkenlere g旦re saptanan s脹n脹flar belirler. Bu metot, bir i ak脹脹 i巽in gerekli olan zaman脹n uygulanan metoda bal脹 olduunu s旦ylemektedir. Zaman metodun bir fonksiyonu olarak ortaya 巽脹kmaktad脹r.
- 22. NCEDEN BEL聴RLENM聴 ZAMAN S聴STEMLER聴 - MTM METODU MTM Metodunun Dezavantajlar脹 Elle yap脹lan ilerde uygulanabilir. Zihinsel 巽al脹malarda kullan脹lmaz. Bulunan zamanlara da脹l脹m ve dinlenme zamanlar脹 dahil deildir.
- 23. NCEDEN BEL聴RLENM聴 ZAMAN S聴STEMLER聴 - MTM METODU MTM Metodunun Avantajlar脹 Uygulamaya balamadan 旦nce 巽al脹ma metodu tan脹mlanabilir, zaman脹 belirlenebilir ve maliyeti hesaplanabilir. 聴 ak脹脹n脹 kritik olarak incelemeyi gerektirir. al脹ma planlar脹 oluturulmas脹na katk脹da bulunur. Hareket elemanlar脹n脹n kodlanmas脹nda evrensel bir dil kullan脹l脹r. Performansa bal脹 端cret sistemlerinde objektiflik salar. Tempo takdiri yoktur. 聴 旦retiminde kolayl脹k salar.
- 24. NCEDEN BEL聴RLENM聴 ZAMAN S聴STEMLER聴 - MTM METODU ZAMAN B聴R聴M聴 MTM Metodunda temel hareketlerin zaman deeri TMU (Time Measurement Unit) olarak verilmektedir. 1 TMU = 0, 036 sn. = 0, 0006 dak. = 0,00001 saat Hareketlerin zaman脹n脹 etkenler belirlemektedir. ETKENLER: Kontrol sarf脹, hareket uzakl脹脹
- 25. NCEDEN BEL聴RLENM聴 ZAMAN S聴STEMLER聴 - MTM METODU MTM Temel Hareketleri UZANMAK: Parmaklar脹 veya eli belli veya belirsiz bir yere hareket ettirmek. ETKENLER: Hareket uzakl脹脹, hareket t端r端, hareket ak脹脹n脹n tipi m R 30 B m TUTMAK: Elin veya parmaklar脹n bir veya birden fazla nesneyi bir sonraki temel hareketi yapabilmek i巽in kontrol alt脹na almas脹. ETKENLER: Tutman脹n t端r端, nesnenin durumu, nesnenin formu ve 旦l巽端leri G1A, G1C3, G2, G3, G4B, G5
- 26. NCEDEN BEL聴RLENM聴 ZAMAN S聴STEMLER聴 - MTM METODU BIRAKMAK: Parmaklar脹n veya elin nesne 端zerindeki kontrol端n端n kald脹r脹lmas脹. ETKENLER: B脹rakman脹n t端r端 RL1, RL2 GET聴RMEK: Bir veya bir巽ok nesneyi parmaklarla veya elle belirli veya belirsiz bir yere ta脹mak. ETKENLER: Hareket uzakl脹脹, hareket t端r端, hareket ak脹脹n脹n tipi, kuvvet sarf脹 m M 45 B m YERLET聴RMEK: Bir nesneyi parmaklarla veya elle dier bir nesnenin i巽ine koymak veya baka bir nesneye bititirmek. ETKENLER : Ge巽me s脹n脹f脹, simetri artlar脹, uygulama zorluu P 1 S E, P 2 SS D, P 3 NS D
- 27. NCEDEN BEL聴RLENM聴 ZAMAN S聴STEMLER聴 - MTM METODU El-Kol Sisteminin Dier Temel Hareketleri BASTIRMAK: Bir dirence kar脹 koymak i巽in t端m v端cut organlar脹n脹n adele kuvveti uygulamas脹d脹r. ETKENLER: Hareketin t端r端 APA, APB AYIRMAK: 聴ki nesne aras脹ndaki balant脹y脹 ortadan kald脹rmak i巽in el veya parmaklar taraf脹ndan yap脹lan temel harekettir. ETKENLER: Ge巽me s脹n脹f脹, uygulama zorluu D 1 E, D 2 D, D 3 D DNDRMEK: Bo veya dolu elin, 旦nkolun uzunluk ekseni etraf脹nda hareket ettirilmesidir. ETKENLER: D旦nd端rme a巽脹s脹, kuvvet sarf脹 T 45, T 30 S, T 90 M, T 45 L
- 28. NCEDEN BEL聴RLENM聴 ZAMAN S聴STEMLER聴 - MTM METODU G旦r端 Fonksiyonlar脹 GZ KAYDIRMAK: G旦zlerin bir bak脹 noktas脹ndan dier bir bak脹 noktas脹na olan hareketidir. ETKENLER: Bak脹 noktalar脹 aras脹 mesafe, bak脹 noktalar脹n脹n balant脹 巽izgisinden g旦zlere olan mesafesi ET T/D KONTROL ETMEK: Normal bak脹 alan脹 i巽erisinde, bir nesnenin kolayca ay脹rd edilebilen 旦zelliklerinin belirlenmesidir. ETKENLER: Bak脹 alan脹 EF
- 29. NCEDEN BEL聴RLENM聴 ZAMAN S聴STEMLER聴 - MTM METODU V端cut Hareketleri VCUT EKSEN聴N聴 KAYDIRMADAN Ayak hareketleri Bacak hareketleri VCUT EKSEN聴N聴 KAYDIRARAK Yan ad脹m V端cudu d旦nd端rmek Y端r端mek VCUT EKSEN聴N聴 EEREK Eilmek ve dorulmak 旦melmek ve dorulmak Diz 巽旦kmek ve dorulmak Oturmak ve kalkmak