Polskie spolki budowlane 2018
1 like8,762 views
Publikacja danych z pitej edycji raportu Polskie sp坦ki budowlane 2018 najwa甜niejsi gracze, kluczowe czynniki wzrostu i perspektywy rozwoju bran甜y, w kt坦rym przedstawiona bdzie analiza kondycji pitnastu najwikszych pod wzgldem uzyskiwanych przychod坦w sp坦ek budowlanych obecnych na polskim rynku. Eksperci Deloitte przedstawi r坦wnie甜 perspektywy rozwoju rynku w podziale na jego kluczowe sektory. Peen raport bdzie dostpny do pobrania za kilka dni. Zapraszamy do lektury prezentacji z kluczowymi wnioskami z tegorocznej analizy bran甜y budowlanej w Polsce.
More Related Content
Similar to Polskie spolki budowlane 2018 (20)
More from Deloitte Polska (20)
Polskie spolki budowlane 2018
- 1. Wysokie obroty, niskie mar甜e - czy bran甜a budowlana stanie si ofiar wasnego sukcesu? Warszawa, 17 pa添dziernika 2018 r.
- 2. 2息2018 Deloitte Polska Wzrost rynku w 2017 i 2018 roku, przy spadajcych mar甜ach, umiarkowany optymizm, ale wyzwa nie brakuje co m坦wi dane finansowe? Czynnik Opis Rosncy rynek Wzrost wartoci polskiego rynku budowlanego (w cenach staych): 10,7% w 2017 r/r 23,6% w cigu 8 miesicy 2018 r/r. Rosnca sprzeda甜 Wzrost sprzeda甜y w 2017 r/r: 1% dla sp坦ek WIG BUD, 6,5% dla 15 najwikszych sp坦ek z rankingu. Wzrost sprzeda甜y 6 m-cy 2018 r/r: 7,7% dla sp坦ek WIG BUD, 4% sp坦ki notowane i ujte w rankingu (9 najwikszych sp坦ek). Malejca rentowno Mechanizmy indeksacyjne na kontraktach budowlanych nie s wystarczajce, aby rekompensowa rosnce koszty pracownik坦w i materia坦w. Pogorszenie wyniku na sprzeda甜y w 2017 r/r (spadek z 8,3% do 7,9%) oraz za 6 miesicy 2018 (5,4% sp坦ki notowane ujte w rankingu). Pogorszenie wyniku netto w 2017 r/r (spadek z 6,5% do 1,9%) oraz za 6 miesicy 2018 (-0,3% - sp坦ki notowane ujte w rankingu) Kumulacja projekt坦w infrastrukturalnych Kumulacja projekt坦w infrastrukturalnych powoduje problem z pozyskaniem pracownik坦w i rosnce koszty materia坦w. Ju甜 51% firm budowalnych (wzrost z 40% w poprzednim badaniu GUS) wskazuje na niedob坦r wykwalifikowanych pracownik坦w jako barier wzrostu. Niedostateczne bud甜ety inwestorskie Bud甜ety inwestorskie w coraz wikszym stopniu nie pod甜aj za wzrostem wycen kontrakt坦w przez firmy budowlane, w efekcie obserwujemy zjawisko anulowania czci przetarg坦w z uwagi na zbyt wysokie oferty w relacji do bud甜et坦w strony publicznej. Nowa perspektywa bud甜etowa UE po 2020 Wstpna alokacja rodk坦w dla Polski dla bud甜etu UE 2021 2027 wyglda obiecujco. Strona publiczna stoi przed wyzwaniem pynnego przejcia pomidzy perspektywami bud甜etowymi UE i opracowaniem dugoterminowej strategii utrzymania infrastruktury drogowej i szynowej.
- 3. 3息2018 Deloitte Polska Ranking sp坦ek budowlanych w Polsce pod wzgldem przychod坦w w roku 2017 店r坦do: sprawozdania finansowe analizowanych sp坦ek Lp. Nazwa firmy Zmiana do rankingu 2016 Przychody 2017 (w tys. z) Przychody 2016 (w tys. z) Zmiana nominalna 2017 vs 2016 Zmiana procentowa 2017 vs 2016 1 Grupa Budimex 6 369 309 5 572 290 797 019 14,3% 2 Skanska 3 879 746 3 799 536 80 210 2,1% 3 Grupa Strabag 3 635 775 3 423 635 212 140 6,2% 4 Grupa Polimex - Mostostal 2 421 078 2 668 221 -247 143 -9,3% 5 Grupa PBG 1 869 093 1 987 014 -117 921 -5,9% 6 Grupa Erbud 1 805 459 1 789 776 15 683 0,9% 7 Grupa PORR 1 684 690 1 100 263 584 427 53,1% 8 Grupa Unibep 1 629 285 1 249 239 380 046 30,4% 9 Grupa Trakcja PRKiI 1 374 291 1 381 173 -6 882 -0,5% 10 Grupa Mostostal Warszawa 1 099 630 1 403 102 -303 472 -21,6% 11 Warbud 1 028 076 930 435 97 641 10,5% 12 Grupa Elektrobudowa 902 901 971 480 -68 579 -7,1% 13 Hochtief Polska 867 161 578 933 288 228 49,8% 14 Grupa Mirbud 859 856 773 993 85 863 11,1% 15 Mota - Engil Central Europe 826 731 786 886 39 845 5,1% Suma 30 253 081 28 415 976 1 837 105 6,5% rednia 2 016 872 1 894 398 122 474 6,5%
- 4. 4息2018 Deloitte Polska 21.92 23.53 20.80 21.02 rok 2014 rok 2015 rok 2016 rok 2017 Przychody wygenerowane przez sp坦ki budowlane notowane na GPW w pierwszym p坦roczu 2018 wzrosy o 711 mln z (wzrost o 7,76%) w por坦wnaniu do pierwszego p坦rocza 2017 i wyniosy 9,15 mld z. Rosnce obroty sp坦ek budowlanych wzrost 2018 roku (dane p坦roczne) 店r坦do: sprawozdania finansowe analizowanych sp坦ek Przychody sp坦ek budowlanych notowanych na GPW 6-mc 2015-2018 mld PLN Przychody sp坦ek budowlanych notowanych na GPW w latach 2014 2017 w mld PLN W ujciu rocznym w 2017 roku przychody wzrosy o 220 tys. z w stosunku do 2016 roku (wzrost o 1,07%) i wyniosy 21,02 mld z. Sp坦ki w rankingu (najwiksze 15) wzrost o 6,5%. Wzrost produkcji budowlanej - rozpoczcie du甜ych inwestycji publicznych oraz bardzo dobra koniunktura w budownictwie komercyjnym (projekty biurowe, handlowe, przemysowe i mieszkaniowe). 9.18 9.65 9.92 9.15 9.86 6 6.5 7 7.5 8 8.5 9 9.5 10 I p坦rocze 2014 I p坦rocze 2015 I p坦rocze 2016 I p坦rocze 2017 I p坦rocze 2018
- 5. 5息2018 Deloitte Polska Malejca rentowno najwikszych sp坦ek z bran甜y budowlanej Mar甜e pod siln presj (gorsze wyniki finansowe sp坦ek za 2017 / 2018) Negatywny wpyw na wyniki finansowe kontrakt坦w bud甜etowanych w okresie 2015/2016 Trend spadkowy powt坦rka sytuacji z 2011/2012? 店r坦do: Analizowane sprawozdania finansowe sp坦ek rednia rentowno na sprzeda甜y (rentowno brutto) oraz rentowno netto najwiksze sp坦ki budowlane z publikowanych ranking坦w Deloitte (lata 2011 2018) -20.0% -15.0% -10.0% -5.0% 0.0% 5.0% 10.0% 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 HY 2018 Rentowno brutto Rentowno netto
- 6. 6息2018 Deloitte Polska W przecigu 2017 roku kapitalizacja indeksu WIG-Budownictwo wzrosa o 17%, co odpowiada kwocie 2 mld z. Na przeomie kwietnia / maja 2017 WIG Budownictwo osign maksymaln kapitalizacj rynkow w wysokoci 22,3 mld PLN. Kapitalizacja WIG Budownictwo na 30 wrzenia 2018 wyniosa 9 mld PLN i spada od pocztku roku o 4,6 mld PLN (tj. -24%). Pomidzy kwietniem/majem 2017 a kocem wrzenia 2018 kapitalizacja rynkowa sp坦ek WIG BUD spada o okoo 58%.店r坦do: Analiza Deloitte na podstawie danych dostpnych na portalu internetowym www.Stooq.pl 店r坦do: Analiza Deloitte na podstawie danych dostpnych na GPW W okresie 9 miesicy 2018 roku indeks WIG Budownictwo spad o 34%, a indeks WIG spad o 6% -40% -20% 0% 20% 40% Notowania indeksu WIG Budownictwo oraz WIG w okresie 02.01.2017- 02.09.2018 WIG BUD WIG 0 5 10 15 20 25 Kapitalizacja sp坦ek budowlanych notowanych na GPW (w mld z)
- 7. 7息2018 Deloitte Polska Maleje kapitalizacja sp坦ek budowlanych notowanych na GPW 店r坦do: Sprawozdania finansowe publikowane na GPW 29% 30% 38% 36% 31% 40% 46% 1% 1% 1% 2% 13% 16% 0% 8% 7% 7% 8% 8% 3% 4% 2% 1% 3% 4% 4% 6% 5% 2% 3% 3% 3% 3% 4% 4% 2% 2% 2% 3% 2% 3% 4% 3% 4% 4% 3% 3% 4% 6% 4% 4% 4% 4% 4% 4% 3% 10% 10% 10% 9% 9% 8% 8% 41% 37% 28% 29% 23% 13% 20% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 30 wrzenia 2018 30 czerwca 2018 31 grudnia 2017 30 wrzenia 2017 30 czerwca 2017 31 grudnia 2016 30 czerwca 2016 Budimex S.A PBG S.A. Polimex-Mostostal S.A. Trakcja PRKiI S.A. Elektrobudowa S.A. Unibep S.A. Rafako S.A. Ulma nie甜ka Pozostae
- 8. 8息2018 Deloitte Polska 61% 31% 29% 26% 60% 22% 27% 40% 62% 14% 36% 51% Koszty zatrudnienia Niedostateczny popyt Koszty materia坦w Niedob坦r wykwalifikowanych pracownik坦w VII 2016 VII 2017 VII 2018 64.2 63.1 52.9 55.5 56.7 52.9 56.6 48.9 47.0 41.0 47.0 44.7 38.6 43.4 69.1 60.6 64.1 63.2 69.9 67.9 76.6 182.2 170.6 158.0 165.7 171.3 159.5 176.5 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Budowa obiekt坦w in甜ynierii ldowej i wodnej Roboty budowlane specjalistyczne W 2017 r. odnotowano wzrost wartoci rynku budowlanego, warto rynku najwy甜sza od 6 lat, w okresie 8 miesicy 2018 r. obserwujemy przyspieszenie wzrostu rynku 店r坦do: GUS Wielko polskiego rynku budowlanego w latach 2011-2017 (mld PLN) Bariery dziaalnoci dla przedsibiorstw budowlanych Stycze-sierpie 2018: wzrost rynku budowlanego o 23,6% r/r Dobra koniunktura w zakresie budownictwa handlowo- usugowego, w 2017 r. otwarto kolejnych 10 centr坦w handlowych. Czy rynek jest ju甜 nasycony? Problem z dostpnoci wykwalifikowanych pracownik坦w. Jak sektor budowlany poradzi sobie z brakiem rk do pracy? 6,9% 12,3% 12,7% Rekordowa sprzeda甜 mieszka w 2017 r., spadek w II kwartale 2018r. r/r, rosnce ceny. Jak dugo utrzyma si dobra koniunktura? wzrost 10,7% W 2017r. umiarkowane wzrosty w sektorze budownictwa drogowego i kolejowego, istotne odbicie spodziewane w 2018r. Jak sektor poradzi sobie z kumulacj inwestycji w latach 2018-2021? Rekordowa sprzeda甜 mieszka w 2017 r., spadek w II kwartale 2018r. r/r, rosnce ceny. Jak dugo utrzyma si dobra koniunktura?
- 9. 9息2018 Deloitte Polska Wzrastajce ceny materia坦w budowlanych i wynagrodzenia s najwikszym wyzwaniem sektora budowlanego w Polsce 店r坦do: Budimex S.A. 100 103 104 105 105 108 110 110 114 117 1Q'16 2Q'16 3Q'16 4Q'16 1Q'17 2Q'17 3Q'17 4Q'17 1Q'18 2Q'18 rednia paca brutto w budownictwie (paca na I kwarta 2016 = 100) 店r坦do: GUS Wzrost cen wybranych materia坦w budowlanych w Polsce (ceny na I kwarta 2016 = 100) Wyzwania zwizane z rosncymi cenami materia坦w, wynagrodzeniami oraz dostpnoci pracownik坦w i firm podwykonawczych oraz trudniejszym zapewnieniem finansowania bie甜cej dziaalnoci ze strony instytucji finansujcych s obecnie du甜ym problemem dla firm generalnego wykonawstwa. W tych trudnych warunkach rynkowych pozytywn przesank s ostatnie zmiany w prawie, kt坦re zwikszaj maksymalny poziom waloryzacji koszt坦w budowlanych (dotyczy to kontrakt坦w budowlanych zawieranych od drugiej poowy 2016 roku). Poziom ten nadal jest ograniczony do wska添nik坦w publikowanych przez GUS, kt坦re ze wzgldu na metodologi kalkulacji nie zawsze odzwierciedlaj faktyczny wzrost cen koszt坦w produkcji budowlanej. Obecne trudnoci rynkowe s problematyczne zwaszcza w przypadku starego portfela kontrakt坦w. Projekty te byy ofertowane i podpisywany na przeomie 2015 oraz 2016 roku w warunkach du甜ej konkurencji cenowej, co w rezultacie przekadao si na du甜o ni甜szy poziom mar甜 ofertowych. 100 101 101 106 107 111 113 115 119 124 131 125 137 137 146 160 164 163 97 109 123 148 162 150 147 145 172 1Q'16 2Q'16 3Q'16 4Q'16 1Q'17 2Q'17 3Q'17 4Q'17 1Q'18 2Q'18 Beton Stal zbrojeniowa Asfalt
- 10. 10息2018 Deloitte Polska W latach 2019-2021 nastpi skumulowanie prac na kolei, z planowanymi poziomami inwestycji powy甜ej 10 mld PLN rocznie Nakady finansowe w ramach Krajowego Programu Kolejowego Wyzwania Planowane prace w latach 2019-2021 przekrocz 10 mld PLN rocznie Dostpno pracownik坦w, presja na pace Dostpno i koszt materia坦w Wycena kontrakt坦w a bud甜ety inwestorskie Dostpno i koszty gwarancji dobrego wykonania Nieterminowe realizowanie kontrakt坦w Utrudnienia w ruchu pasa甜erskim i towarowym Wykreowanie rynku utrzymania infrastruktury mld PLN % Warto KPK 66,4 100% Zrealizowane * 10,0 15% W realizacji / podpisane * 40,0 60% Przetargi w toku * 9,0 14% Planowane * 7,4 11% 店r坦do: Krajowy Program Kolejowy, PKP PLK *Dane na podstawie wywiadu z zarzdem PKP PLK 7.1 7.7 4.1 5.6 8.1 11.0 12.4 12.1 7.9 4.2 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 Wydatki na inwestycje kolejowe (mld PLN) Wykonanie Szacunki Prognoza Oczekiwana warto wydatk坦w PKP PLK w 2018 roku to 10 mld PLN* Przetarg Bud甜et mln PLN Najni甜sza oferta mln PLN R坦甜nica Port Gdynia (2018) 1 112 1 843 66% Chorz坦w - Nako lskie (2018) 793 1 296 63% Nako Kalina (2018) 421 954 127% Przykady odwoanych przetarg坦w kolejowych Jako jeden z g坦wnych inwestor坦w publicznych widzimy wyzwania z jakimi obecnie boryka si bran甜a budowlana tj. wzrost cen materia坦w budowlanych, wzrost koszt坦w podwykonawstwa oraz brak rk do pracy. Na obecnym etapie staramy si wypracowa z g坦wnymi firmami wykonawczymi rozwizania, kt坦ra pozwol zrealizowa dedykowane prace w terminie, ale tak甜e przy zao甜onych przez nich mar甜ach. Jestemy tutaj otwarci na ewentualne zmiany projekt坦w, jak r坦wnie甜 inne rekomendowane rozwizania (historycznie na wielu kontraktach zostay wprowadzone patnoci zaliczkowe, co zostao bardzo pozytywnie przyjte przez rynek), kt坦re mog zwikszy efektywno prowadzonych prac, pamitajc jednoczenie o ograniczeniach wynikajcych z prawa zam坦wie publicznych.
- 11. 11息2018 Deloitte Polska 4.2 8.5 9.5 9.9 13.2 16.0 16.1 21.4 19.1 27.5 5.2 3.0 6.2 9.1 9.1 8.5 7.4 1.3 0.8 0.4 9.4 11.5 15.7 19.0 22.3 24.5 23.5 22.7 19.9 27.9 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023-2025 Finansowanie wydatk坦w na drogi krajowe w latach 2014-2023 z perspektyw do 2025 (mld PLN) rodki krajowe rodki europejskie Stan dr坦g krajowych ulega sukcesywnej poprawie z uwagi na du甜e programy rzdowe, uruchomienie Funduszu Dr坦g Samorzdowych nadziej na popraw dr坦g lokalnych Dugo nowych dr坦g krajowych 店r坦do: PBDK Rodzaj 2016** (km) 2017** (km) Autostrady 129,2 0,0 Drogi ekspresowe 34,6 300,2 Pozostae 12,5 55,5 cznie 176,3 355,7 Polska zajmuje 13 miejsce pod wzgldem dugoci autostrad w UE Anulowanie przetarg坦w z powodu zbyt niskich bud甜et坦w inwestorskich w relacji do oferowanych cen Utworzenie Funduszu Dr坦g Samorzdowych *Wojew坦dztwa z najwiksz popraw stanu dr坦g krajowych **Realizacja GDDKiA Wydatki GDDKiA za 2017 rok wyniosy 16,1 mld PLN 2016 (%) 2017 (%) R坦甜nica (p.p.) Stan dobry 52,7 60,1 7,3 Stan niezadowalajcy 30,5 25,4 -5,0 Stan zy 16,8 14,5 -2,3 Stan dobry w wojew坦dztwach* 2016 (%) 2017 (%) R坦甜nica (p.p.) witokrzyskie 51,7 71,9 20,2 Warmisko-mazurskie 50,3 69,3 19,0 Podkarpackie 49,6 67,1 17,5 Stan dr坦g krajowych w Polsce Stan dr坦g samorzdowych w Polsce Drogi samorzdowe o cznej dugoci 400 tys. km stanowi 95% dr坦g w Polsce 129 tys. km dr坦g samorzdowych (32,8%) posiada nawierzchnie gruntow 22,5 tys. km dr坦g samorzdowych posiada nawierzchnie nieulepszon
- 12. 12息2018 Deloitte Polska 4,500 5,500 6,500 7,500 8,500 II kw. 2015 III kw. 2015 IV kw. 2015 I kw. 2016 II kw. 2016 III kw. 2016 IV kw. 2016 I kw. 2017 II kw. 2017 III kw. 2017 IV kw. 2017 I kw. 2018 II kw. 2018 rednia cena m2 w transakcjach na rynku pierwotnym (PLN) Warszawa Krak坦w Pozna Wrocaw Gdask Katowice W 2017 roku rekordowa ilo sprzedanych mieszka, dynamicznie rosnce ceny mieszka w najwikszych miastach, gdzie jest granica popytu? Kluczowe fakty Niskie stopy procentowe (rednie oprocentowanie kredyt坦w hipotecznych to 4,33% na 08/2018) Niska stopa bezrobocia Wzrastajce pace (7,5% w 2Q 2018 r/r) Wysoki popyt inwestycyjny Wzrost wartoci kredyt坦w hipotecznych (2,2 mln czynnych um坦w kredytowych na 30/06/2018) Wzrost pozwole na budow budynk坦w mieszkalnych (11% r/r) Programy rzdowe: Narodowy Program Mieszkaniowy Wyzwania Mo甜liwy wzrost st坦p procentowych Rosnce ceny grunt坦w i mieszka Jak dugo utrzyma si popyt inwestycyjny? Wpyw programu rzdowego na sprzeda甜 mieszka deweloperskich 店r坦do: NBP 店r坦do: REAS 6,6% r/r 16,0% r/r 2,4% r/r 6,8% r/r 5,3% r/r 7,2% r/r 13 13 14 14 15 14 18 19 18 18 19 18 16 II kw. 2015 III kw. 2015 IV kw. 2015 I kw. 2016 II kw. 2016 III kw. 2016 IV kw. 2016 I kw. 2017 II kw. 2017 III kw. 2017 IV kw. 2017 I kw. 2018 II kw. 2018 Liczba sprzedanych mieszka w szeciu najwikszych miastach w Polsce (tys.)
- 13. Badanie Deloitte | barometr budowlany
- 14. 14息2018 Deloitte Polska Badanie Deloitte | barometr budowlany 8.33% 27.08% 25.00% 39.58% Mniej ni甜 100 mln PLN Pomidzy 100 a 500 mln PLN Pomidzy 500 a 999 mln PLN 1 mld PLN lub wicej Badanie otwarte (ukierunkowane na firmy budowlane) odpowiedziao okoo 50 podmiot坦w
- 15. 15息2018 Deloitte Polska Ocena perspektywy rozwoju koniunktury w bran甜y budowlanej? Perspektywa dugoterminowa (powy甜ej 24 mc) Perspektywa kr坦tkoterminowa (6-24 mc) Znacznie si poprawi 13% Nieznacznie si poprawi 19% Nie zmieni si 27% Nieznacznie si pogorszy 31% Znacznie si pogorszy 10% Znacznie si poprawi 12% Nieznacznie si poprawi 29% Nie zmieni si 13% Nieznacznie si pogorszy 21% Znacznie si pogorszy 25%
- 16. 16息2018 Deloitte Polska Ocena mo甜liwoci rozwoju pod ktem dywersyfikacji usug oraz dywersyfikacji geograficznej 14.58% 29.17% 41.67% 14.58% Dywersyfikacja usug Bardzo dynamiczny wzrost Dynamiczny wzrost Powolny wzrost Stagnacja - brak dywersyfikacji 2.08% 37.50% 39.58% 20.83% Dywersyfikacja geograficzna Bardzo dynamiczny wzrost Dynamiczny wzrost Powolny wzrost Stagnacja
- 17. 17息2018 Deloitte Polska Istotne ryzyka zwizane z prowadzon dziaalnoci Kluczowe szanse z punktu widzenia sp坦ki budowlanej 77% 73% 69% 25% 19% 17% 17% 4% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Problemy z podwykonawcami Dostpno pracownik坦w Wzrost cen materia坦w Zbli甜ajcy si koniec perspektywy unijnej Ryzyka w regulacjach prawnych Trudno z pozyskaniem finansowaniem zewntrznego Ryzyka w regulacjach podatkowych Wzrost konkurencji w zakresie nowych firm wchodzcych na rynek 63% 50% 46% 42% 42% 33% 25% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Du甜a poda甜 projekt坦w publicznych i komercyjnych Wzrost efektywnoci w kontekcie procesu produkcji budowlanej Digitalizacja proces坦w ("BIM") Rozw坦j PPP Projekty mieszkaniowo- komercyjne Dywersyfikacja dziaalnoci produktowej Dywersyfikacja dziaalnoci pod ktem geograficznym
- 18. Podsumowanie
- 19. 19息2018 Deloitte Polska Z perspektywy sp坦ek budowlanych Obecne trudnoci rynkowe s problematyczne zwaszcza w przypadku starego portfela kontrakt坦w. Projekty te byy ofertowane i podpisywany na przeomie 2015 oraz 2016 roku w warunkach du甜ej konkurencji cenowej co w rezultacie przekadao si na du甜o ni甜szy poziom mar甜 ofertowych. W obliczu wielu ryzyk jakie obecnie generuje rynek dla firm generalnego wykonawstwa, istotnego znaczenia nabiera wsp坦praca ze sprawdzonymi i rzetelnymi podwykonawcami. Kluczowymi elementami wsp坦pracy s podstawowe zasady takie jak: uczciwo, terminowo patnoci oraz bardzo dobra organizacja pracy. Pomimo zmian zachodzcych w prawie zam坦wie publicznych, nadal mo甜na zaobserwowa zbyt ma elastyczno inwestor坦w publicznych odnonie warunk坦w ksztatowania zam坦wie oraz p坦添niejszych um坦w z firmami budowlanymi. Obecne specyfikacje zam坦wie dla kontrakt坦w publicznych transferuj wikszo ryzyk zwizanych z ich realizacj na firmy generalnego wykonawstwa. W celu zwikszenia efektywnoci realizacji inwestycji publicznych niezbdne s dalsze usprawnienia w samym procesie przetargowym, jak r坦wnie甜 w procesie realizacji w tym wsp坦pracy pomidzy inwestorem a wykonawc. Najbli甜szy czas oznacza dla bran甜y budowlanej okres du甜ych przerob坦w, co przekada si na spadek realizowanych mar甜 ze wzgldu na rosncy popyt i w rezultacie wzrost koszt坦w pracy i materia坦w, kt坦remu towarzyszy brak realnej waloryzacji wynagrodzenia generalnego wykonawcy. Du甜a zmienno na rynku budowlanym, rosnce koszty materia坦w i problemy ze znalezieniem pracownik坦w, s du甜ym wyzwaniem dla wszystkich graczy, szczeg坦lnie w przypadku projekt坦w zakontraktowanych kilka lat temu.
- 20. 20息2018 Deloitte Polska Kontakt ukasz Michorowski Dyrektor w Dziale Audit & Assurance Zesp坦 Nieruchomoci i Budownictwa w Polsce lmichorowski@deloittece.com Tel: +48 22 511 03 97 Pawe Sadowski Dyrektor w Dziale Doradztwa Finansowego psadowski@deloittece.com Tel: +48 22 511 02 81
- 21. Nazwa Deloitte odnosi si do jednej lub kilku jednostek Deloitte Touche Tohmatsu Limited, prywatnego podmiotu prawa brytyjskiego z ograniczon odpowiedzialnoci i jego firm czonkowskich, kt坦re stanowi oddzielne i niezale甜ne podmioty prawne. Dokadny opis struktury prawnej Deloitte Touche Tohmatsu Limited oraz jego firm czonkowskich mo甜na znale添 na stronie www.deloitte.com/pl/onas. Deloitte wiadczy usugi audytorskie, konsultingowe, doradztwa podatkowego, prawnego i finansowego klientom z sektora publicznego oraz prywatnego, dziaajcym w r坦甜nych bran甜ach. Dziki globalnej sieci firm czonkowskich obejmujcej 150 kraj坦w oferujemy najwy甜szej klasy umiejtnoci, dowiadczenie i wiedz w poczeniu ze znajomoci lokalnego rynku. Pomagamy klientom odnie sukces niezale甜nie od miejsca i bran甜y, w jakiej dziaaj. Ponad 264 000 pracownik坦w Deloitte na wiecie realizuje misj firmy: wywiera pozytywny wpyw na rodowisko i otoczenie, w kt坦rym 甜yj i pracuj. Deloitte Central Europe to regionalna jednostka dziaajca w ramach Deloitte Central Europe Holdings Limited, czonka Deloitte Touche Tohmatsu Limited w Europie rodkowej. Usugi wiadcz sp坦ki zale甜ne i stowarzyszone z Deloitte Central Europe Holdings Limited, kt坦re stanowi odrbne i niezale甜ne podmioty prawne. Sp坦ki zale甜ne i stowarzyszone z Deloitte Central Europe Holdings Limited to jedne z wiodcych firm wiadczcych usugi profesjonalne; zatrudniaj cznie ponad 6 000 pracownik坦w w 41 biurach w 18 krajach Europy rodkowej. 息 2018 Deloitte Polska
Editor's Notes
- #3: Wzrost sprzeda甜y spowodowany przez wysoki popyt developer坦w i wejcie w faz realizacji narodowych program坦w infrastrukturalnych takich jak: Krajowy Program Kolejowy (czna warto programu 66 mld z) Program Budowy Dr坦g Krajowych (czna warto programu 192 mld z) Wzrost sektora budowlanego wpyn na wysokie wzrosty cen materia坦w budowlanych i wynagrodze w sektorze (+7% w 2017 r/r) Tak du甜y wzrost koszt坦w nie zosta uwzgldniony w planowanych projektach budowlanych z lat poprzednich, co wpyno na pogorszenie mar甜 sp坦ek budowlanych.
- #4: Problemy z terminowym i poprawnym zamkniciem roku Du甜a liczba korekt i rekomendacji Brak efektywnej kontroli ze strony zarzdu / wacicieli Brak zaufania Zarzdu/Wacicieli do danych finansowych Brak integracji pomidzy systemami informatycznymi Niski poziom rachunkowoci zarzdczej Zmiany we wadzach sp坦ki Restrukturyzacje sp坦ek Zmiany system坦w informatycznych Brak zainteresowania badaniem
- #7: Istotny spadek wartoci sp坦ek budowlanych notowanych na GPW. Warto sp坦ek budowlanych notowanych na GPW spada o poow od szczytu w maju 2017 roku. Trend wzrostowy trwa do maja 2017 roku, obecnie silny trend spadowy. W 2017 WIG wzr坦s o 23% W I-IX WIG spad o 6% W 2017 WIG budownictwo spad o 1% W I-IX WIG budownictwo spad o 25%
- #8: Sp坦ki budowlane notowane na GPW wedug wielkoci kapitalizacji: Budimex (2,6 mld z) Polimex-Mostostal (738 mln z) Dekpol (326 mln z) Rafako (250 mln z) Budimex i Polimex-Mostostal odpowiedzialni za ponad 60% wartoci rynku
- #9: W 2017 rynek budowlany wzr坦s o okoo 11% Najwikszy wzrost w robotach budowlanych zwizanych z wznoszeniem budynk坦w (okoo 13%) W okresie do sierpnia 2018 rynek budowlany wzr坦s o okoo 27% r/r Najwikszy wzrost w obszarze budowy obiekt坦w in甜ynierii ldowej i wodnej (30%), z powodu przyspieszenia prac zwizanych z wyborami samorzdowymi Najwikszymi barierami dziaalnoci wskazanymi przez sp坦ki budowlane s: Koszty zatrudnienia (62%) Niedob坦r pracownik坦w (51%) Koszty materia坦w (36%) Najwiksze wyzwania: - Kumulacja realizacji inwestycji kolejowych i drogowych w latach 2019-2021 (czne wydatki to ponad 30 mld z rocznie) Spadek popytu na mieszkania po obecnych wysokich cenach (pierwszy spadek w sprzeda甜y od co najmniej 5 lat) Cige wzrosty w wielkoci oddanej powierzchni handlowo usugowej (422 tys. m2 w 2017, planowane 500 tys. m2 w 2018), czy rynek wci甜 potrzebuje nowych inwestycji? Brak ludzi do pracy na budowach, ju甜 teraz sp坦ki budowlane zmagaj si z brakiem wykwalifikowanej kadry, a okres najwikszych realizacji jeszcze przed nimi
- #10: Ceny materia坦w budowlanych wzrosy drastycznie w cigu ostatnich 2 lat. Najwiksze wzrosty wystpiy w cenie asfaltu i stali zbrojeniowej Wynagrodzenie w sektorze budownictwa wzroso z poziomu 4042 z do 4732 z
- #11: Przekroczenie planowanego wykonania wydatk坦w Krajowego Programu Kolejowego. Realizacja 40 mld z wydatk坦w przez najbli甜sze kilka lat PKP PLK jest na dobrej cie甜ce zrealizowania planu wydatk坦w w KPK, jednak mo甜e zabrakn pienidzy na rzeczowe wykonanie caego planu. Portfel zam坦wie sp坦ek giedowych ronie wraz ze wzrostem rynku zam坦wie. Najwikszym wyzwaniem jakie stoi przez PKP PLK to realizacja kontrakt坦w w planowanych ramach bud甜etowych. Wykonawcy oferuj wykonania po cenach znacznie odbiegajcych od oczekiwa inwestora. Spowodowane jest to wysokimi kosztami materia坦w i brakiem dostpnoci pracownik坦w. W skrajnych przypadkach sp坦ka budowlana schodzi z placu budowy co przekada si na znalezienie nowego wykonawcy, zazwyczaj po wy甜szej cenie i wydu甜enie czasu realizacji kontraktu. Przykadem mo甜e by firma Astaldi, kt坦ra zerwaa w tym miesicu 2 kontrakty kolejowe: Lublin - Dblin (LK7) oraz Granica Wojew坦dztwa Dolnolskiego - Leszno (E59), tumaczc si zbyt wysokimi kosztami.
- #12: Planowane przysze wydatki na budowy drogowe bd wynosiy ponad 20 mld ka甜dego roku. W 2017 roku GDDKiA zrealizowao wydatki na kwot 16,1 mld z co jest poni甜ej zakadanych 19 mld z w Programie Budowy Dr坦g Krajowych. Chocia甜 w 2017 roku zostao wybudowanych ponad 350 km dr坦g krajowych, to byy to w g坦wnej mierze drogi ekspresowe, a nie autostrady. Podobnie jak w budownictwie kolejowym, budownictwo drogowe r坦wnie甜 zmaga si z wyzwaniem wysokich koszt坦w pracy i materia坦w. W tym segmencie r坦wnie甜 wystpuje zjawisko odwoywania przetarg坦w ( np. Wze na A4 w Niepoomicach, S14 w odzi, obwodnica Kazimierzy Wielkiej itp.) Stan dr坦g w Polsce si poprawia. Ponad 60% dr坦g krajowych jest w stanie dobrym, tylko 15% jest w stanie zym. Najwiksza poprawa widoczna jest w wojew坦dztwach witokrzyskim, Warmisko-Mazurskim i Podkarpackim, kt坦re odczuwaj popraw stanu dr坦g z uwagi na rozbudow szlaku drogowego Via Carpatia.
- #13: Rekordowa ilo sprzedanych mieszka w 2017 roku (ponad 72 tys. w 6 najwikszych miastach w Polsce), wzrost sprzeda甜y mieszka o 17% r/r W I poowie 2018 roku zanotowano spadek sprzeda甜y mieszka o okoo 7%. Ceny mieszka rosn w rednim tempie 7,4% r/r co idzie w parze ze wzrostem pac w Polsce. Najwikszy wzrost cen mieszka w Gdasku (16% r/r) rednia cena m2 w Warszawie pod koniec 2Q 2018 to 8186 z. Mniejszy popyt, przy zwikszonej poda甜y (wzrost pozwole na budow +11%) mo甜e powodowa w przyszoci spadek cen mieszka. Nowy program rzdowy Narodowy Program Mieszkaniowy mo甜e zmieni rynek mieszkaniowy w Polsce i zmniejszy rynek deweloper坦w. G坦wnymi wyzwaniami na przyszo rynku mieszkaniowym s: Wzrost st坦p procentowych Rosnce ceny grunt坦w i mieszka Zmniejszajcy si popyt inwestycyjny Nowy program rzdowy oferujcy w zao甜eniu rzdowe mieszkania na wynajem po ni甜szych cenach