際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
Postawy i sympatie polityczne spoeczestwa Polski p坦nocno-wschodniej po 1989 r. Radosaw Oryszczyszyn Instytut Socjologii Uniwersytet w Biaymstoku
Postawa i sympatia polityczna Postawa polityczna   wzgldnie trway stosunek jednostek lub grup spoecznych do podmiot坦w polityki i ich dziaa, systemu politycznego i jego skadnik坦w, elit politycznych, idei i wartoci politycznych oraz decyzji politycznych. Eugeniusz Zieliski, Nauka o pastwie i polityce, Warszawa 2001
Ograniczenia geografii wyborczej  spoeczestwa polskiego J. Raciborski Ograniczenia wojew坦dztwa/regionu jako podstawy opisu geografii politycznej Wojew坦dztwa i regiony s caociami silnie wewntrznie zr坦甜nicowanymi spoecznie Wojew坦dztwa i regiony s czsto caociami sztucznymi pod wzgldem historycznym, kulturowym, narodowociowym itp.
Pierwsza wyborcza mapa Polski (Florczyk, 纏ukowski, Najdowski) Trzy zjawiska  wpywajce na sukces S: Du甜y procent os坦b uczszczajcych do Kocioa i ni甜sza przestpczo Niska liczba czonk坦w OPZZ Silne tradycje opozycyjnych ruch坦w spoecznych
Wybory parlamentarne 1989 r.   frekwencja (w skali kraju   62%)
Wybory parlamentarne 1989 r.  gosy na najpopularniejszego kandydata S do Senatu  w skali kraju  ok.  64%
Wybory prezydenckie 1990 r.  poparcie dla Wodzimierza Cimoszewicza. W skali kraju - 9%
Wybory prezydenckie 1990 r.  poparcie  dla Tadeusza Mazowieckiego. W skali kraju   18%
Wybory prezydenckie 1990 r.  poparcie  dla St. Tymiskiego w I turze. W skali kraju   23%
Wybory prezydenckie 1990 r.  poparcie dla  Lecha Wasy w I turze. W skali kraju   40%
R坦甜nica w poparciu Lecha Wasy i  St. Tymiskiego w II rudzie wybor坦w prezydenckich w proc. w 1990 r. W skali kraju   48,5 %
Wyniki wybor坦w do Sejmu w 1991 roku w regionie p坦nocno-wschodnim POLSKA UD  12% SLD  11% PSL  9% WAK  9% KPN  9% POC  9% KLD  7%
Geografia poparcia dla SLD w wyborach parlamentarnych 1993 r. Polska: 20,41% Biaostockie: 24,8% om甜yskie: 10,5% Olsztyskie: 23,7% Suwalskie: 18,6%
Geografia poparcia dla PSL w wyborach parlamentarnych 1993 r. Polska: 15,40% Biaostockie: 10,2% om甜yskie: 29,2% Olsztyskie: 14,8% Suwalskie: 17,3%
Geografia poparcia dla UD w wyborach parlamentarnych 1993 r. Polska: 10,59% Biaostockie: 6,0% om甜yskie: 4,1% Olsztyskie: 9,1% Suwalskie: 6,1%
Wybory prezydenckie 1995 r.  poparcie  dla Aleksandra Kwaniewskiego w I turze.  W skali kraju   35%
Wybory prezydenckie 1995 r.  poparcie  dla Lecha Wasy w I turze.  W skali kraju   33%
Wybory prezydenckie 1995 r.  poparcie  dla Jacka Kuronia w I turze. W skali kraju   9%
Wybory prezydenckie 1995 r.  poparcie  dla Jana Olszewskiego w I turze. W skali kraju   7%
R坦甜nica midzy poparciem udzielonym  A. Kwaniewskimu a L. Wasie w II turze wybor坦w prezydenckich w 1995 roku. W skali kraju + 9,44%
Wyniki wybor坦w do Sejmu w 1997  roku w regionie p坦nocno-wschodnim POLSKA AWS  34% SLD  27% UW  13% PSL  7% ROP  6% UP  5% KPiER  2%
Wybory prezydenckie 2000 r.  poparcie  dla Aleksandra Kwaniewskiego.  W skali kraju   54%
Wybory prezydenckie 2000 r.  poparcie dla  Andrzeja Olechowskiego. W skali kraju   17%
Wybory prezydenckie 2000 r.  poparcie dla  Mariana Krzaklewskiego. W skali kraju   16%
Geografia poparcia dla SLD-UP w wyborach parlamentarnych 2001 r. POLSKA  41% woj. podlaskie  38% woj. warmisko-mazurskie  48%
Geografia poparcia dla PO w wyborach parlamentarnych 2001 r. POLSKA  14% woj. podlaskie  8% woj. warmisko-mazurskie  12%
Geografia poparcia dla Samoobrony w wyborach parlamentarnych 2001 r. POLSKA  12% woj. podlaskie  12% woj. warmisko-mazurskie  11%
Geografia poparcia dla PiS w  wyborach parlamentarnych 2001 r. POLSKA  10% woj. podlaskie  12% woj. warmisko-mazurskie  11%
Geografia poparcia dla PSL w  wyborach parlamentarnych 2001 r. POLSKA  9% woj. podlaskie  11% woj. warmisko-mazurskie  8%
Geografia poparcia dla LPR w wyborach parlamentarnych 2001 r. POLSKA  8% woj. podlaskie  12% woj. warmisko-mazurskie  9%
Geografia gosowania w referendum przedakcesyjnym w 2003 roku
Geografia gosowania w referendum przedakcesyjnym w 2003 roku Powiat wysokomazowiecki Gmina Kulesze Kocielne
Geografia gosowania w referendum przedakcesyjnym w 2003 roku Powiat hajnowski Miasto Hajn坦wka
Geografia gosowania w referendum przedakcesyjnym w 2003 roku - gminy
Wyniki wybor坦w do Sejmu w 2005 roku POLSKA PiS  34% PO  29% SO  12% SLD  12% LPR  7% PSL  5%
Wyniki wybor坦w do Sejmu w 2005 r. (p坦nocno-wschodnia Polska) Woj. podlaskie: PiS  28% PO  15% SLD -12% SO  12% LPR  11% PSL  8%
Wyniki wybor坦w do Sejmu w 2005 r. (p坦nocno-wschodnia Polska) Okrg olsztyski: PO  24% PiS  23% SLD  14% SO  12% PSL  9% LPR  8%
Wyniki wybor坦w do Sejmu w 2005 r. (p坦nocno-wschodnia Polska) Okrg elblski: PO  23% PiS  22% SO  18% SLD  12% PSL  9% LPR  6%
Wybory prezydenckie 2005 r.  poparcie dla  Donalda Tuska w pierwszej turze ( w skali kraju   36%)
Wybory prezydenckie 2005 r.  poparcie dla  L. Kaczyskiego w pierwszej turze ( w skali kraju   33%)
Wybory prezydenckie 2005 r.  poparcie dla  A. Leppera w pierwszej turze ( w skali kraju  15%)
Wybory prezydenckie 2005 r.  poparcie dla  M. Borowskiego w pierwszej turze ( w skali kraju  10%)
Wyniki II tury wybor坦w prezydenckich w 2005 roku
Wybory prezydenckie 2005 r.  poparcie dla  L. Kaczyskiego w drugiej turze ( w skali kraju   54%)
Wybory prezydenckie 2005 r.  poparcie dla  L. Kaczyskiego w drugiej turze ( w skali kraju   54%)
Wybory prezydenckie 2005 r.  poparcie dla  Donalda Tuska w drugiej turze ( w skali kraju   46%)
Wybory prezydenckie 2005 r.  poparcie dla  Donalda Tuska w drugiej turze ( w skali kraju   46%)
Wyniki wybor坦w do Sejmu RP w 2007 roku PO  42% PiS  32% LiD  13% PSL  9%
Wyniki wybor坦w do Sejmu RP w 2007 roku Podlaskie PiS  39% PO - 32% LiD  15% PSL  9%
Wyniki wybor坦w do Sejmu RP w 2007 roku Warmisko-mazurskie PO  45% PiS - 24% LiD  14% PSL  13%
Stabilne czynniki postaw spo. Polski p坦nocno-wschodniej w l. 1989-2009 Postawy mieszkac坦w woj. warmisko-mazurskiego, charakteryzujce si: wysokim poparciem dla si lewicowych i centrolewicowych poza wschodni i poudniow czci niskim poparciem dla si prawicowych oraz ludowc坦w wysok sp坦jnoci regionaln postaw politycznych w skali 20 ostatnich lat
Stabilne czynniki postaw spo. Polski p坦nocno-wschodniej w l. 1989-2009 Postawy mieszkac坦w woj. podlaskiego, charakteryzujce si: Wysokim stopniem zr坦甜nicowania subregionalnego pod wzgldem postaw politycznych Wysokim poparciem dla si prawicowych w subregionie om甜yskim Niskim poparciem dla partii ludowych
Dynamiczne czynniki postaw spo. Polski p坦nocno-wschodniej w l. 1989-2009  Zwrot ku centrum mieszkac坦w Warmii i Mazur poczony ze spadkiem poparcia dla si populistycznych  Zwrot ku centrum prawosawnych mieszkac坦w wschodniej czci woj. podlaskiego (pow. hajnowski) Wykrystalizowanie si 3 odrbnych obszar坦w postaw politycznych
Obszar I  Warmia, Mazury i Suwalszczyzna Relatywnie niski poziom partycypacji w polityce Du甜y stopie staoci postaw politycznych Dominacja si centrolewicowych i lewicowych na wikszoci terytorium i proeuropejskich
Obszar II  Ziemia om甜yska Relatywnie wysoki poziom partycypacji w polityce Wysoka stabilno postaw politycznych Zdecydowana dominacja si prawicowych, narodowokatolickich i eurosceptycznych
Obszar III - Biaostocczyzna Obszar wysoce bipolarny pod wzgldem postaw politycznych Wysoka polaryzacja i konfrontacyjny charakter postaw politycznych Wysokie zr坦甜nicowanie postaw politycznych, nawet w obrbie jednego powiatu Jeden z niewielu region坦w w kraju, gdzie determinant wybor坦w politycznych jest wyznanie
Regiony polityczne na Biaostocczy添nie  [Siedlecki] Region hegemonii elektoratu solidarnego: powiat moniecki Region dominacji elektoratu solidarnego: powiat sok坦lski i biaostocki Region przewagi elektoratu solidarnego: powiat siemiatycki Region r坦wnowagi: powiat bielski i powiat grodzki Biaystok Region hegemonii powiatu liberalnego: powiat hajnowski
Dzikuj za uwag Radosaw Oryszczyszyn Instytut Socjologii Uniwersytetu w Biaymstoku    tel. +48504064851    [email_address]    www.soc.uwb.edu.pl
Ad

Recommended

Preferencje partyjne Polakow rok po wyborach parlamentarnych
Preferencje partyjne Polakow rok po wyborach parlamentarnych
Instytut Badania Spoecznych i Rynkowych IBRIS
Raport z wypadkow drogowych 2017
Raport z wypadkow drogowych 2017
RadioGdansk
Kobiety jako uczestniczki sprawowania wadzy w Polsce po 1989 r.
Kobiety jako uczestniczki sprawowania wadzy w Polsce po 1989 r.
rodkowoeuropejskie Studia Polityczne
Punkt informacyjny Unii Europejskiej we Wroclawiu (22.10.2015)
Punkt informacyjny Unii Europejskiej we Wroclawiu (22.10.2015)
Solidarity Fund PL, Office in Kyiv
Sp rp wybory samorzdowe
Sp rp wybory samorzdowe
p_andora
Sp rp wybory prezydenckie
Sp rp wybory prezydenckie
p_andora
Kampania pozytywna w referendach
Kampania pozytywna w referendach
p_andora
Problematyka europejska w przekazach programowych kandydat坦w na urzd Prezyd...
Problematyka europejska w przekazach programowych kandydat坦w na urzd Prezyd...
Agnieszka Stpiska
Wybory1989 2007
Wybory1989 2007
p_andora
Nauka o panstwie uwm.xml
Nauka o panstwie uwm.xml
Damian Markowski
Europejskie kampanie wyborcze w Polsce (2003 2004). Analiza politologiczna...
Europejskie kampanie wyborcze w Polsce (2003 2004). Analiza politologiczna...
Agnieszka Stpiska
Preferencje wyborcze fan坦w fantastyki
Preferencje wyborcze fan坦w fantastyki
Jakub Nowosad
Polska w Europie 1989-2014. 25 lat po przemianach r坦甜ne oblicza zmian regio...
Polska w Europie 1989-2014. 25 lat po przemianach r坦甜ne oblicza zmian regio...
Magorzata Sikora-Gaca
Roczne podsumowanie priorytetow j. zielinskiego
Roczne podsumowanie priorytetow j. zielinskiego
suwalki24.pl
PIE Polska 1989-2019
PIE Polska 1989-2019
JacekPustoa
Wizerunek Andrzeja Leppera
Wizerunek Andrzeja Leppera
Ilona Papierska
Sprp demokracja bezporednia
Sprp demokracja bezporednia
p_andora
Reorientacja Polskiej Polityki Zagranicznej 1989 1991
Reorientacja Polskiej Polityki Zagranicznej 1989 1991
marzen
Zaanga甜owanie i neutralno
Zaanga甜owanie i neutralno
Radek Oryszczyszyn
Fakty spoeczne Emile'a Durkheima
Fakty spoeczne Emile'a Durkheima
Radek Oryszczyszyn
Brak odpowiedzi w badaniach
Brak odpowiedzi w badaniach
Radek Oryszczyszyn
Czy powinnimy by rozczarowani socjologi?
Czy powinnimy by rozczarowani socjologi?
Radek Oryszczyszyn
Wielko pr坦by podstawowe zagadnienia
Wielko pr坦by podstawowe zagadnienia
Radek Oryszczyszyn
Paradygmaty - codzienno, nauki przyrodnicze, nauki spoeczne
Paradygmaty - codzienno, nauki przyrodnicze, nauki spoeczne
Radek Oryszczyszyn
Eksperyment w naukach spoecznych
Eksperyment w naukach spoecznych
Radek Oryszczyszyn
Dob坦r warstwowy - wiczenia
Dob坦r warstwowy - wiczenia
Radek Oryszczyszyn
Co to znaczy "wyjani" i co ma do tego wolna wola? Przyczynowo w naukach s...
Co to znaczy "wyjani" i co ma do tego wolna wola? Przyczynowo w naukach s...
Radek Oryszczyszyn
Czym jest teoria naukowa?
Czym jest teoria naukowa?
Radek Oryszczyszyn
Z czego skada si nauka - pojcia, twierdzenia, prawa
Z czego skada si nauka - pojcia, twierdzenia, prawa
Radek Oryszczyszyn
Co z t socjologi - okolicznoci powstania socjologii i najwa甜niejsze wyzwania
Co z t socjologi - okolicznoci powstania socjologii i najwa甜niejsze wyzwania
Radek Oryszczyszyn

More Related Content

Similar to Postawy i sympatie spoleczenstwa Polski polnocno-wschodniej po 1989 roku (10)

Wybory1989 2007
Wybory1989 2007
p_andora
Nauka o panstwie uwm.xml
Nauka o panstwie uwm.xml
Damian Markowski
Europejskie kampanie wyborcze w Polsce (2003 2004). Analiza politologiczna...
Europejskie kampanie wyborcze w Polsce (2003 2004). Analiza politologiczna...
Agnieszka Stpiska
Preferencje wyborcze fan坦w fantastyki
Preferencje wyborcze fan坦w fantastyki
Jakub Nowosad
Polska w Europie 1989-2014. 25 lat po przemianach r坦甜ne oblicza zmian regio...
Polska w Europie 1989-2014. 25 lat po przemianach r坦甜ne oblicza zmian regio...
Magorzata Sikora-Gaca
Roczne podsumowanie priorytetow j. zielinskiego
Roczne podsumowanie priorytetow j. zielinskiego
suwalki24.pl
PIE Polska 1989-2019
PIE Polska 1989-2019
JacekPustoa
Wizerunek Andrzeja Leppera
Wizerunek Andrzeja Leppera
Ilona Papierska
Sprp demokracja bezporednia
Sprp demokracja bezporednia
p_andora
Reorientacja Polskiej Polityki Zagranicznej 1989 1991
Reorientacja Polskiej Polityki Zagranicznej 1989 1991
marzen
Wybory1989 2007
Wybory1989 2007
p_andora
Nauka o panstwie uwm.xml
Nauka o panstwie uwm.xml
Damian Markowski
Europejskie kampanie wyborcze w Polsce (2003 2004). Analiza politologiczna...
Europejskie kampanie wyborcze w Polsce (2003 2004). Analiza politologiczna...
Agnieszka Stpiska
Preferencje wyborcze fan坦w fantastyki
Preferencje wyborcze fan坦w fantastyki
Jakub Nowosad
Polska w Europie 1989-2014. 25 lat po przemianach r坦甜ne oblicza zmian regio...
Polska w Europie 1989-2014. 25 lat po przemianach r坦甜ne oblicza zmian regio...
Magorzata Sikora-Gaca
Roczne podsumowanie priorytetow j. zielinskiego
Roczne podsumowanie priorytetow j. zielinskiego
suwalki24.pl
PIE Polska 1989-2019
PIE Polska 1989-2019
JacekPustoa
Wizerunek Andrzeja Leppera
Wizerunek Andrzeja Leppera
Ilona Papierska
Sprp demokracja bezporednia
Sprp demokracja bezporednia
p_andora
Reorientacja Polskiej Polityki Zagranicznej 1989 1991
Reorientacja Polskiej Polityki Zagranicznej 1989 1991
marzen

More from Radek Oryszczyszyn (20)

Zaanga甜owanie i neutralno
Zaanga甜owanie i neutralno
Radek Oryszczyszyn
Fakty spoeczne Emile'a Durkheima
Fakty spoeczne Emile'a Durkheima
Radek Oryszczyszyn
Brak odpowiedzi w badaniach
Brak odpowiedzi w badaniach
Radek Oryszczyszyn
Czy powinnimy by rozczarowani socjologi?
Czy powinnimy by rozczarowani socjologi?
Radek Oryszczyszyn
Wielko pr坦by podstawowe zagadnienia
Wielko pr坦by podstawowe zagadnienia
Radek Oryszczyszyn
Paradygmaty - codzienno, nauki przyrodnicze, nauki spoeczne
Paradygmaty - codzienno, nauki przyrodnicze, nauki spoeczne
Radek Oryszczyszyn
Eksperyment w naukach spoecznych
Eksperyment w naukach spoecznych
Radek Oryszczyszyn
Dob坦r warstwowy - wiczenia
Dob坦r warstwowy - wiczenia
Radek Oryszczyszyn
Co to znaczy "wyjani" i co ma do tego wolna wola? Przyczynowo w naukach s...
Co to znaczy "wyjani" i co ma do tego wolna wola? Przyczynowo w naukach s...
Radek Oryszczyszyn
Czym jest teoria naukowa?
Czym jest teoria naukowa?
Radek Oryszczyszyn
Z czego skada si nauka - pojcia, twierdzenia, prawa
Z czego skada si nauka - pojcia, twierdzenia, prawa
Radek Oryszczyszyn
Co z t socjologi - okolicznoci powstania socjologii i najwa甜niejsze wyzwania
Co z t socjologi - okolicznoci powstania socjologii i najwa甜niejsze wyzwania
Radek Oryszczyszyn
Dob坦r pr坦by i schematy doboru pr坦by - schematy losowe - indywidualny, systema...
Dob坦r pr坦by i schematy doboru pr坦by - schematy losowe - indywidualny, systema...
Radek Oryszczyszyn
Czym jest nauka?
Czym jest nauka?
Radek Oryszczyszyn
Dob坦r pr坦by i schematy doboru pr坦by - dob坦r nielosowy
Dob坦r pr坦by i schematy doboru pr坦by - dob坦r nielosowy
Radek Oryszczyszyn
Czy naprawd jestemy tak mdrzy i obiektywni, jak nam si wydaje?
Czy naprawd jestemy tak mdrzy i obiektywni, jak nam si wydaje?
Radek Oryszczyszyn
Praca z tabelami w Excelu
Praca z tabelami w Excelu
Radek Oryszczyszyn
Funkcje i formuy w Excelu
Funkcje i formuy w Excelu
Radek Oryszczyszyn
Operacje na tekcie w Excelu
Operacje na tekcie w Excelu
Radek Oryszczyszyn
Praca z datami i czasami w Excelu
Praca z datami i czasami w Excelu
Radek Oryszczyszyn
Zaanga甜owanie i neutralno
Zaanga甜owanie i neutralno
Radek Oryszczyszyn
Fakty spoeczne Emile'a Durkheima
Fakty spoeczne Emile'a Durkheima
Radek Oryszczyszyn
Brak odpowiedzi w badaniach
Brak odpowiedzi w badaniach
Radek Oryszczyszyn
Czy powinnimy by rozczarowani socjologi?
Czy powinnimy by rozczarowani socjologi?
Radek Oryszczyszyn
Wielko pr坦by podstawowe zagadnienia
Wielko pr坦by podstawowe zagadnienia
Radek Oryszczyszyn
Paradygmaty - codzienno, nauki przyrodnicze, nauki spoeczne
Paradygmaty - codzienno, nauki przyrodnicze, nauki spoeczne
Radek Oryszczyszyn
Eksperyment w naukach spoecznych
Eksperyment w naukach spoecznych
Radek Oryszczyszyn
Dob坦r warstwowy - wiczenia
Dob坦r warstwowy - wiczenia
Radek Oryszczyszyn
Co to znaczy "wyjani" i co ma do tego wolna wola? Przyczynowo w naukach s...
Co to znaczy "wyjani" i co ma do tego wolna wola? Przyczynowo w naukach s...
Radek Oryszczyszyn
Z czego skada si nauka - pojcia, twierdzenia, prawa
Z czego skada si nauka - pojcia, twierdzenia, prawa
Radek Oryszczyszyn
Co z t socjologi - okolicznoci powstania socjologii i najwa甜niejsze wyzwania
Co z t socjologi - okolicznoci powstania socjologii i najwa甜niejsze wyzwania
Radek Oryszczyszyn
Dob坦r pr坦by i schematy doboru pr坦by - schematy losowe - indywidualny, systema...
Dob坦r pr坦by i schematy doboru pr坦by - schematy losowe - indywidualny, systema...
Radek Oryszczyszyn
Dob坦r pr坦by i schematy doboru pr坦by - dob坦r nielosowy
Dob坦r pr坦by i schematy doboru pr坦by - dob坦r nielosowy
Radek Oryszczyszyn
Czy naprawd jestemy tak mdrzy i obiektywni, jak nam si wydaje?
Czy naprawd jestemy tak mdrzy i obiektywni, jak nam si wydaje?
Radek Oryszczyszyn
Operacje na tekcie w Excelu
Operacje na tekcie w Excelu
Radek Oryszczyszyn
Praca z datami i czasami w Excelu
Praca z datami i czasami w Excelu
Radek Oryszczyszyn
Ad

Postawy i sympatie spoleczenstwa Polski polnocno-wschodniej po 1989 roku

  • 1. Postawy i sympatie polityczne spoeczestwa Polski p坦nocno-wschodniej po 1989 r. Radosaw Oryszczyszyn Instytut Socjologii Uniwersytet w Biaymstoku
  • 2. Postawa i sympatia polityczna Postawa polityczna wzgldnie trway stosunek jednostek lub grup spoecznych do podmiot坦w polityki i ich dziaa, systemu politycznego i jego skadnik坦w, elit politycznych, idei i wartoci politycznych oraz decyzji politycznych. Eugeniusz Zieliski, Nauka o pastwie i polityce, Warszawa 2001
  • 3. Ograniczenia geografii wyborczej spoeczestwa polskiego J. Raciborski Ograniczenia wojew坦dztwa/regionu jako podstawy opisu geografii politycznej Wojew坦dztwa i regiony s caociami silnie wewntrznie zr坦甜nicowanymi spoecznie Wojew坦dztwa i regiony s czsto caociami sztucznymi pod wzgldem historycznym, kulturowym, narodowociowym itp.
  • 4. Pierwsza wyborcza mapa Polski (Florczyk, 纏ukowski, Najdowski) Trzy zjawiska wpywajce na sukces S: Du甜y procent os坦b uczszczajcych do Kocioa i ni甜sza przestpczo Niska liczba czonk坦w OPZZ Silne tradycje opozycyjnych ruch坦w spoecznych
  • 5. Wybory parlamentarne 1989 r. frekwencja (w skali kraju 62%)
  • 6. Wybory parlamentarne 1989 r. gosy na najpopularniejszego kandydata S do Senatu w skali kraju ok. 64%
  • 7. Wybory prezydenckie 1990 r. poparcie dla Wodzimierza Cimoszewicza. W skali kraju - 9%
  • 8. Wybory prezydenckie 1990 r. poparcie dla Tadeusza Mazowieckiego. W skali kraju 18%
  • 9. Wybory prezydenckie 1990 r. poparcie dla St. Tymiskiego w I turze. W skali kraju 23%
  • 10. Wybory prezydenckie 1990 r. poparcie dla Lecha Wasy w I turze. W skali kraju 40%
  • 11. R坦甜nica w poparciu Lecha Wasy i St. Tymiskiego w II rudzie wybor坦w prezydenckich w proc. w 1990 r. W skali kraju 48,5 %
  • 12. Wyniki wybor坦w do Sejmu w 1991 roku w regionie p坦nocno-wschodnim POLSKA UD 12% SLD 11% PSL 9% WAK 9% KPN 9% POC 9% KLD 7%
  • 13. Geografia poparcia dla SLD w wyborach parlamentarnych 1993 r. Polska: 20,41% Biaostockie: 24,8% om甜yskie: 10,5% Olsztyskie: 23,7% Suwalskie: 18,6%
  • 14. Geografia poparcia dla PSL w wyborach parlamentarnych 1993 r. Polska: 15,40% Biaostockie: 10,2% om甜yskie: 29,2% Olsztyskie: 14,8% Suwalskie: 17,3%
  • 15. Geografia poparcia dla UD w wyborach parlamentarnych 1993 r. Polska: 10,59% Biaostockie: 6,0% om甜yskie: 4,1% Olsztyskie: 9,1% Suwalskie: 6,1%
  • 16. Wybory prezydenckie 1995 r. poparcie dla Aleksandra Kwaniewskiego w I turze. W skali kraju 35%
  • 17. Wybory prezydenckie 1995 r. poparcie dla Lecha Wasy w I turze. W skali kraju 33%
  • 18. Wybory prezydenckie 1995 r. poparcie dla Jacka Kuronia w I turze. W skali kraju 9%
  • 19. Wybory prezydenckie 1995 r. poparcie dla Jana Olszewskiego w I turze. W skali kraju 7%
  • 20. R坦甜nica midzy poparciem udzielonym A. Kwaniewskimu a L. Wasie w II turze wybor坦w prezydenckich w 1995 roku. W skali kraju + 9,44%
  • 21. Wyniki wybor坦w do Sejmu w 1997 roku w regionie p坦nocno-wschodnim POLSKA AWS 34% SLD 27% UW 13% PSL 7% ROP 6% UP 5% KPiER 2%
  • 22. Wybory prezydenckie 2000 r. poparcie dla Aleksandra Kwaniewskiego. W skali kraju 54%
  • 23. Wybory prezydenckie 2000 r. poparcie dla Andrzeja Olechowskiego. W skali kraju 17%
  • 24. Wybory prezydenckie 2000 r. poparcie dla Mariana Krzaklewskiego. W skali kraju 16%
  • 25. Geografia poparcia dla SLD-UP w wyborach parlamentarnych 2001 r. POLSKA 41% woj. podlaskie 38% woj. warmisko-mazurskie 48%
  • 26. Geografia poparcia dla PO w wyborach parlamentarnych 2001 r. POLSKA 14% woj. podlaskie 8% woj. warmisko-mazurskie 12%
  • 27. Geografia poparcia dla Samoobrony w wyborach parlamentarnych 2001 r. POLSKA 12% woj. podlaskie 12% woj. warmisko-mazurskie 11%
  • 28. Geografia poparcia dla PiS w wyborach parlamentarnych 2001 r. POLSKA 10% woj. podlaskie 12% woj. warmisko-mazurskie 11%
  • 29. Geografia poparcia dla PSL w wyborach parlamentarnych 2001 r. POLSKA 9% woj. podlaskie 11% woj. warmisko-mazurskie 8%
  • 30. Geografia poparcia dla LPR w wyborach parlamentarnych 2001 r. POLSKA 8% woj. podlaskie 12% woj. warmisko-mazurskie 9%
  • 31. Geografia gosowania w referendum przedakcesyjnym w 2003 roku
  • 32. Geografia gosowania w referendum przedakcesyjnym w 2003 roku Powiat wysokomazowiecki Gmina Kulesze Kocielne
  • 33. Geografia gosowania w referendum przedakcesyjnym w 2003 roku Powiat hajnowski Miasto Hajn坦wka
  • 34. Geografia gosowania w referendum przedakcesyjnym w 2003 roku - gminy
  • 35. Wyniki wybor坦w do Sejmu w 2005 roku POLSKA PiS 34% PO 29% SO 12% SLD 12% LPR 7% PSL 5%
  • 36. Wyniki wybor坦w do Sejmu w 2005 r. (p坦nocno-wschodnia Polska) Woj. podlaskie: PiS 28% PO 15% SLD -12% SO 12% LPR 11% PSL 8%
  • 37. Wyniki wybor坦w do Sejmu w 2005 r. (p坦nocno-wschodnia Polska) Okrg olsztyski: PO 24% PiS 23% SLD 14% SO 12% PSL 9% LPR 8%
  • 38. Wyniki wybor坦w do Sejmu w 2005 r. (p坦nocno-wschodnia Polska) Okrg elblski: PO 23% PiS 22% SO 18% SLD 12% PSL 9% LPR 6%
  • 39. Wybory prezydenckie 2005 r. poparcie dla Donalda Tuska w pierwszej turze ( w skali kraju 36%)
  • 40. Wybory prezydenckie 2005 r. poparcie dla L. Kaczyskiego w pierwszej turze ( w skali kraju 33%)
  • 41. Wybory prezydenckie 2005 r. poparcie dla A. Leppera w pierwszej turze ( w skali kraju 15%)
  • 42. Wybory prezydenckie 2005 r. poparcie dla M. Borowskiego w pierwszej turze ( w skali kraju 10%)
  • 43. Wyniki II tury wybor坦w prezydenckich w 2005 roku
  • 44. Wybory prezydenckie 2005 r. poparcie dla L. Kaczyskiego w drugiej turze ( w skali kraju 54%)
  • 45. Wybory prezydenckie 2005 r. poparcie dla L. Kaczyskiego w drugiej turze ( w skali kraju 54%)
  • 46. Wybory prezydenckie 2005 r. poparcie dla Donalda Tuska w drugiej turze ( w skali kraju 46%)
  • 47. Wybory prezydenckie 2005 r. poparcie dla Donalda Tuska w drugiej turze ( w skali kraju 46%)
  • 48. Wyniki wybor坦w do Sejmu RP w 2007 roku PO 42% PiS 32% LiD 13% PSL 9%
  • 49. Wyniki wybor坦w do Sejmu RP w 2007 roku Podlaskie PiS 39% PO - 32% LiD 15% PSL 9%
  • 50. Wyniki wybor坦w do Sejmu RP w 2007 roku Warmisko-mazurskie PO 45% PiS - 24% LiD 14% PSL 13%
  • 51. Stabilne czynniki postaw spo. Polski p坦nocno-wschodniej w l. 1989-2009 Postawy mieszkac坦w woj. warmisko-mazurskiego, charakteryzujce si: wysokim poparciem dla si lewicowych i centrolewicowych poza wschodni i poudniow czci niskim poparciem dla si prawicowych oraz ludowc坦w wysok sp坦jnoci regionaln postaw politycznych w skali 20 ostatnich lat
  • 52. Stabilne czynniki postaw spo. Polski p坦nocno-wschodniej w l. 1989-2009 Postawy mieszkac坦w woj. podlaskiego, charakteryzujce si: Wysokim stopniem zr坦甜nicowania subregionalnego pod wzgldem postaw politycznych Wysokim poparciem dla si prawicowych w subregionie om甜yskim Niskim poparciem dla partii ludowych
  • 53. Dynamiczne czynniki postaw spo. Polski p坦nocno-wschodniej w l. 1989-2009 Zwrot ku centrum mieszkac坦w Warmii i Mazur poczony ze spadkiem poparcia dla si populistycznych Zwrot ku centrum prawosawnych mieszkac坦w wschodniej czci woj. podlaskiego (pow. hajnowski) Wykrystalizowanie si 3 odrbnych obszar坦w postaw politycznych
  • 54. Obszar I Warmia, Mazury i Suwalszczyzna Relatywnie niski poziom partycypacji w polityce Du甜y stopie staoci postaw politycznych Dominacja si centrolewicowych i lewicowych na wikszoci terytorium i proeuropejskich
  • 55. Obszar II Ziemia om甜yska Relatywnie wysoki poziom partycypacji w polityce Wysoka stabilno postaw politycznych Zdecydowana dominacja si prawicowych, narodowokatolickich i eurosceptycznych
  • 56. Obszar III - Biaostocczyzna Obszar wysoce bipolarny pod wzgldem postaw politycznych Wysoka polaryzacja i konfrontacyjny charakter postaw politycznych Wysokie zr坦甜nicowanie postaw politycznych, nawet w obrbie jednego powiatu Jeden z niewielu region坦w w kraju, gdzie determinant wybor坦w politycznych jest wyznanie
  • 57. Regiony polityczne na Biaostocczy添nie [Siedlecki] Region hegemonii elektoratu solidarnego: powiat moniecki Region dominacji elektoratu solidarnego: powiat sok坦lski i biaostocki Region przewagi elektoratu solidarnego: powiat siemiatycki Region r坦wnowagi: powiat bielski i powiat grodzki Biaystok Region hegemonii powiatu liberalnego: powiat hajnowski
  • 58. Dzikuj za uwag Radosaw Oryszczyszyn Instytut Socjologii Uniwersytetu w Biaymstoku tel. +48504064851 [email_address] www.soc.uwb.edu.pl

Editor's Notes

  • #2: Zanim wyjani, co jest dla mnie przejawem postawy politycznej zaznacz, i甜 w celu sprecyzowania zakresu interesujcego mnie zagadnienia, bd m坦wi tu o: Do reformy samorzdowej w 1999 roku o mieszkacach wojew坦dztw: Biaostockiego om甜yskiego Suwalskiego Olsztyskiego W okresie od 1999 roku do 2009 roku, o mieszkacach wojew坦dztw: Podlaskiego Warmisko-mazurskiego Zdaj sobie spraw, 甜e tak zdefiniowany obszar zainteresowa: Nie jest dokadnie taki sam przed 1999 rokiem i po Nie odpowiada niekt坦rym definicjom Polski p坦nocno-wschodniej Wybraem go z wygody, poniewa甜 wojew坦dztwa stanowi najczciej stosowany podzia w ordynacjach wyborczych i badaniach opinii publicznej.
  • #3: W tych rozwa甜aniach ogranicz si, poza ewentualnie nielicznymi wyjtkami do najbardziej miarodajnego i obiektywnego wyznacznika postaw politycznych, jaki s wyniki wybor坦w do parlamentu oraz wybor坦w prezydenckich. Nie bior pod uwag nastpujcych rodzaj坦w wybor坦w: Wybor坦w samorzdowych, bowiem i z definicji i w praktyce maj one w du甜ym stopniu charakter spersonalizowany i ponadpartyjny (wybory w坦jt坦w, radnych i burmistrz坦w), w zwizku z czym nie powinny odzwierciedla dokadnie preferencji politycznych czy ideologicznych wyborc坦w Wybor坦w do parlamentu europejskiego, poniewa甜 obserwacja trwajcej aktualnie kampanii wyborczej karze wtpi w to, czy zar坦wno wybierajcy, jak i wybierani, zdaj sobie spraw z charakteru tych wybor坦w, zakresu odpowiedzialnoci i kompetencji pos坦w PE.
  • #4: Teza, i甜 istniej regionalne determinanty postaw politycznych w Polsce nie zostaa do tej pory jednoznacznie potwierdzona. Niekt坦re z zestawie, kt坦re Pastwu przedstawi, ukazuj zr坦甜nicowanie postaw politycznych w skali nie tylko Polski p坦nocno-wschodniej, ale r坦wnie甜 w skali kraju. Istnieje bardzo 甜ywa wr坦d autor坦w zajmujcych si geografi wyborcz teza, i甜 historyczne podziay zaborowe pokrywaj si z wyborami Polak坦w po 1989 roku. Nie jest tutaj moj rol o tym m坦wi, albo tym bardziej cokolwiek przesdza, ale chtnie wysucham Pastwa opinii na ten temat.
  • #5: Ciemnoniebieski poparcie dla kandydat坦w S do Senatu 75% i powy甜ej Jasnoniebieski poparcie kandydat坦w S do Senatu od 69-79 % Bardzo jasno czerwony 64-69 Jasno czerwony 60-64 Ciemnoczerowny poni甜ej 60 Inna przyczyna poparcia dla strony rzdowej na p坦nocy regionu, inna za na wschodzie.
  • #6: W wojew坦dztwach om甜yskim i biaostockim zanotowano frekwencj wy甜sz od redniej krajowej, za w wojew坦dztwach olsztyskim i suwalskim ni甜sz od redniej krajowej Wysoka frekwencja w biaostockim, wbrew krajowej tendencji absencji przeciwnik坦w S, jest argumentem na rzecz konfrontacyjnego charakteru gosowania w tym rejonie.
  • #7: Ju甜 w wyborach kontraktowych 1989 roku ustalia si pewna relatywnie trwaa prawidowo, kt坦ra w nastepnym dwudziestoleciu powoli ewoluuje. Pocztek lat 90. w regionie p坦nocno-wschodniej Polski mo甜na scharakteryzowa w nastpujcych punktach Silna pozycja si solidarnociowych w regionie om甜yskim (tam, gdzie dominoway mae gospodarstwa rolne, tam poparcie dla S byo wszdzie du甜e Niskie poparcie dla S w wojew坦ztwie olsztyskim Jacek Raciborski pisze, i甜 wybory te byy critical elections, do kt坦rych dochodzi w bardzo szczeg坦lnych sytuacjach gbokich wstrzs坦w spoecznych. W takich wypadkach wybory nie s standardow procedur wyborcz, ale staj si okazj do manifestacji ideowych
  • #8: Silna polaryzacja: om甜yskie-biaostockie Utrwalenie podziau na prawicowe om甜yskie i lewicowe biaostockie. Potwierdzenie personalnego charakteru wybor坦w poparcie dla Cimoszewicza. Podobne na przykad Pawlak w pockim. Sp坦jno suwalskiego i olsztyskiego
  • #9: Wsch坦d regionu potwierdzajcy tradycyjnie niskie poparcie dla UW i Mazowieckiego. Podobne wyniki bd si powtarza w nastpnych wyborach. Niski potencja kandydat坦w umiarkowanych i kompromisowych w om甜yskiem (radykalnie prawicowym) oraz biaostockim, gdzie wewntrzne podziay skaniaj do gosowa konfrontacyjnych, czsto na osi religijnej (lewica prawosawni, prawica katolicy). Mazowiecki wymyka si tym podziaom, std saby wynik.
  • #10: Ujawniajce si po raz pierwszy sabe poparcie dla partii populistycznych w wojew坦dztwie biaostockim, gdzie kluczem w gosowaniu staje si podzia religijny (gosowanie inaczej ni甜 prawosawny lub katolicki ssiad zza pota) Tylko w nowosdeckim i tarnowskim ni甜sze poparcie dla Tymiskiego, ni甜 w biaostockim! W wojew坦dztwie olsztyskim Tymiski uzyskuje najwy甜sze poparcie w kraju
  • #11: W om甜yskiem poparcie dla Wasy jest najwy甜sze w tej czci kraju, por坦wnywalne z poparciem, jakie uzyskuje na poudniu Polski Ukazuje si te甜 pewne zr坦甜nicowanie (w prawo) pomidzy olsztyskim a suwalskim.
  • #12: Tak ogromne poparcie dla Tymiskiego w olsztyskim nie przenioso si potem na poparcie dla partii w rodzaju Samoobrony. Wydaje si, 甜e jest to dowodem na silne zakorzenienie przekona lewicowych, laickich w spoeczestwie ziem olsztyski i czci Suwalszczyzny.
  • #13: Unia Demokratyczna - Sojusz Lewicy Demokratycznej - Polskie Stronnictwo Ludowe - Wyborcza Akcja Katolicka - Konfederacja Polski Niepodlegej - Porozumienie Centrum - Kongres Liberalno Demokratyczny Bardziej lewicowe postawy w 3 z 4 wojew坦dztw regionu (cho inna lewicowo p坦nocy, ni甜 wschodu) Najbardziej jednolite om甜yskie (nie gosowali na POC, tylko na parti o wyra添nym narodowo katolickim profilu) Rozbicie poparcia prawicy w biaostockim Stao postaw politycznych w olsztyskim oraz suwalskim
  • #14: Wybory wynikajce z wotum nieufnoci wobec rzdu Suchockiej zgoszonego przez NSZZ Solidarno i zdecydowane zwycistwo SLD. Przyczyny tradycyjnie niskiego niskiego poparcia dla SLD w om甜yskim (to wojew坦dztwo jest na mapie Polski wysp niechci do SLD): Dominacja ludnoci rolniczej, w tym prawie wycznie tradycyjne gospodarstwa indywidualne, mao PGR-坦w Wysoka religijno Drobnoszlacheckie wartoci Okupacja radziecka w latach 1939-41 (masowe deportacje zamo甜niejszych rolnik坦w) Dziaalno zbrojnego antykomunistycznego podziemia (do pocztku lat 50.) Polityka kolektywizacji rolnictwa z lat 50 Z drugiej strony mamy do czynienia z silnym poparciem dla SLD na Biaostoczy添nie, szczeg坦lnie w jej wschodniej i poudniowej czci.
  • #15: Wzrost poparcia dla PSL w biaostockim i om甜yskim dokona si du甜ym kosztem KKW: Ojczyzna. Niezale甜nie od tego biaostoczyzna okazuje si regionem, pomimo rolniczego charakteru, o sabym poparciu dla PSL-u. Tym bardziej, 甜e w obliczu klski ugrupowa prawicowych du甜e poparcie ich elektoratu powinno spyn na PSL, a nie spyno.
  • #16: Niskie poparcie dla UD na caym pasie wschodnim. Jedynym regionem Polski p坦nocno-wschodniej, w kt坦rym UD posiada pewne poparcie, jest ziemia olsztyska. Zmieni si to dopiero w 2005 roku, kiedy elektorat lewicy zagosuje na PO.
  • #17: Gosowanie na Aleksandra Kwaniewskiego w wyborach w 1995 roku odpowiadao skonnoci do gosowania na SLD we wczeniejszych gosowaniach.
  • #18: Podobnie jak powy甜ej
  • #19: Wynik Kuronia na ziemi om甜yskiej paradoksalny, bowiem, wbrew oczywistoci, w tym gosowaniu Kuro czciej zbiera gosy wsi ni甜 miast
  • #21: Zr坦甜nicowanie wojew坦dzkie gosujcych na prawic-lewic prawie dokadnie odpowiada zr坦甜nicowaniu gosujcych na Was-Kwaniewskiego w wyborach w 1995 roku W tym gosowaniu do mocno odbija si 坦wczesna polaryzacja polskiej sceny politycznej
  • #22: Pierwsze terminowo przeprowadzone wybory parlamentarne po 1989 roku Dugie rzdy koalicji SLD-PSL, umo甜liwiajce wyborcom pen ocen polityk坦w Zjednoczenie centroprawicy Centrowe umiejscowienie UW Stabilizacja polityczna i gospodarcza W zwizku z powy甜szym wyniki wybor坦w z 1997 roku mog r坦wnoczenie wyznacza pewien stabilny ukad si politycznych w regionie p坦nocno-wschodnim.
  • #23: Du甜a stabilno p坦nocy regionu Du甜a polaryzacja wschodu
  • #24: Nale甜y zwr坦ci na relatywnie wysoki wynik Andrzeja Olechowskiego w regionie Biaostoczyzny. Jest to pierwszy moment, kt坦ry pokaza, 甜e mniejszo prawosawna mo甜e gosowa na kandydata niebezporednio zwizanego z lewic.
  • #26: Bezdyskusyjne zwycistwo SLD w tych wyborach. W wojew坦dztwie warmisko-mazurskim sigajce 50% poparcia. Nawet wojew坦dztwo podlaskie zagosowao bardziej za lewic, ni甜 mo甜na si byo spodziewa.
  • #32: Zadziwiajco du甜a sp坦jno postaw mieszkac坦w p坦nocnej czci regionu Ogromne zr坦甜nicowanie w rodkowej i poudniowej czci wojew坦dzwa podlaskiego, gdzie cieraj si 甜ywioy katolicki i prawosawny
  • #33: Powiat wysokomazowiecki - drugim pod wzgldem "eurosceptycyzmu powiatem w Polsce (po powiecie janowskim na Lubelszczy添nie), za powiat om甜yski - pitym. Z drugiej strony, w gminach Gr坦dek i Hajn坦wka odsetek popierajcych wejcie Polski do Unii Europejskiej wyni坦s ponad 80 proc.
  • #34: Podobne wyniki w Narewce, Biaowie甜y i Czeremsze.
  • #35: - W rodkowo-zachodniej czci wojew坦dztwa podlaskiego rozpoczyna si pas eurosceptycyzmu: region o przewadze maych gospodarstw rolniczych, silnie prawicowy (p坦noc) i ludowy (poudnie)
  • #36: Przez cay czas silne SLD w hajnowskiem Relatywnie mae poparcie dla Samoobrony oraz PSL-u w regionie p坦nocno-wschodnim Dominacja PiS w podlaskim, i wyspy poparcia dla PO w warmisko-mazurskim
  • #38: Wysoki wynik PiS jak na okrg olsztyski
  • #39: Podobnie, wyskie poparcie dla PiS
  • #47: Zwrot mniejszoci ku centroprawicy. Du甜e zdolnoci mobilizacyjne, strach przez Kaczyskimi.
  • #49: W sytuacji du甜ej klarownoci geografia wyborcza Polski staje si bardzo, ale o bardzo klarowna!
  • #58: Marcin Siedlecki