More Related Content
Similar to Τζον Λοκ - Άγγλος φιλόσοφος - Ιατρός.pptx (20)
More from eucharis (20)
Recently uploaded (20)
Τζον Λοκ - Άγγλος φιλόσοφος - Ιατρός.pptx
- 1. ΤΖΟΝ ΛΟΚ π π Γρυ αίου Ρουμ ίνη Γκισούλη Αναστασία 1 Τμήμα Γ΄
- 2. Ο Άγγλος φιλόσοφος και ιατρός Τζον Λοκ γεννημένος στο Ηνωμένο Βασίλειο στις 29 Αυγούστου 1632 θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους άντρες στοχαστές του Διαφωτισμού και θεμελιωτής του πολιτικού φιλελευθερισμού. Σε όλη του τη ζωή ασχολήθηκε κυρίως με τη φιλοσοφία, την θεολογία, την χημεία και την ιατρική. Επηρεάστηκε ιδεολογικά από τον Αριστοτέλη, τον Τόμας Χομπς και άλλους φιλοσόφους.
- 3. ΤΖΟΝ ΛΟΚ ΚΑΙ ΕΜΠΕΙΡΙΣΜΟΣ Ο Λοκ αποτελεί τον κύριο αντιπρόσωπο του αγγλικού κινήματος του εμπειρισμού. Μαζί με τον Ντέιβιντ Χιουμ και τον Τζωρτζ Μπέρκλεϋ σχηματίζει το τρίπτυχο των φιλοσόφων του αγγλικού Διαφωτισμού και του επερχόμενου εμπειρισμού. Η πολιτική του φιλοσοφία ότι ο λαός έχει το δικαίωμα της αντίστασης επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την Αμερικανική Επανάσταση, το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών, τη Γαλλική Επανάσταση καθώς και το πρώτο Σύνταγμα της Γαλλίας, και με αυτόν τον τρόπο τα Συντάγματα των περισσοτέρων φιλελευθέρων κρατών. Αυτή η πολιτική του φιλοσοφία είχε επιφανειακά τον χαρακτήρα μίας επιφανειακής επίδοσης. Είχε περιληφθεί σε δύο δοκίμια, που δημοσιεύθηκαν το 1690 με το συγκεκριμένο σκοπό να υπεραμυνθούν της επανάστασης.
- 4. ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΤΖΟΝ ΛΟΚ ‘ π , Αν ένας ηγεμόνας χρησιμο οιεί την εξουσία του εναντίον του λαού του π . τότε ο λαός έχει το δικαίωμα να τον αντιμετω ίσει με Βία Ο σωστός π π π τρό ος για να αντιμετω ιστεί η αράνομη βία της εξουσίας είναι η ίδια η .’ Βία Ο Άγγλος φιλόσοφος θεωρούσε ότι οι άνθρωποι σε φυσική κατάσταση δεν ήταν τόσο επιθετικοί, αλλά κυρίως κοινωνικοί, δημιουργικοί, λογικοί και σώφρονες. Ενδιαφέρονταν έτσι να συγκροτήσουν πολιτισμένες κοινωνίες. Γι' αυτό συνήπταν «κοινωνικό συμβόλαιο» με το κράτος με αμοιβαίους όρους. Αποδέχονταν να περιορίσουν την ελευθερία τους και σε αντάλλαγμα το κράτος έπρεπε να εγγυηθεί για τη διασφάλιση των φυσικών τους δικαιωμάτων: της ζωής, της ελευθερίας, της ιδιοκτησίας. Εάν το κράτος παραβίαζε το «κοινωνικό συμβόλαιο», οι άνθρωποι είχαν δικαίωμα να το λύσουν και να εξεγερθούν.
- 5. ΟΙ ΠΟΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ Ο Λοκ χώρισε τις ποιότητες των σωμάτων σε τρεις κατηγορίες. Στην πρώτη ομάδα αποδίδονται οι πρωτεύουσες ποιότητες και αφορούν σε μεγέθη κυρίως της φυσικής, όπως: η έκταση, η κίνηση, η στερεότητα, ο όγκος, η μορφή, η υφή και ο αριθμός που η αντίληψη του γίνεται μόνο από το νου. Οι πρωτεύουσες ποιότητες ενυπάρχουν στα σώματα και ως εκ τούτου δεν απαιτούν για να υπάρξουν να είναι αντιληπτές. Στη δεύτερη και τρίτη ομάδα ενώνονται οι δευτερεύουσες ποιότητες που αποτελούν άμεσα αντικείμενα των αισθήσεων, όπως τα χρώματα οι ήχοι και οι γεύσεις και οι δυνάμεις ή έμμεσες επιδράσεις δυνάμεων (η δύναμη της φωτιάς που τήκει τον χρυσό). Η διάκριση που κάνει ο Λοκ μεταξύ των πρωτευουσών και δευτερευουσών ποιοτήτων ανάγεται στην τοποθέτηση του
- 6. ΤΖΟΝ ΛΟΚ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ Για τον Λοκ, ο άνθρωπος στην φυσική του κατάσταση υπακούει μονάχα σε έναν απαράβατο και θεμελιώδη νόμο της φύσης, που τον ονομάζει φυσικό νόμο, και έχει ως στόχο την αυτοσυντήρηση και διατήρηση του αγαθού της ζωής για το άτομο (ο Τόμας Χομπς είχε σταματήσει στο άτομο την αναφορά του) και την κοινωνία. Υποδηλώνει αμοιβαία εμπιστοσύνη ανάμεσα στους ανθρώπους, που εκχωρούν τα φυσικά τους δίκαια, και στους φορείς της πολιτικής εξουσίας, οι οποίοι οφείλουν να τα διαφυλάττουν. Μόνο εφόσον η πολιτική εξουσία διασφαλίζει τα φυσικά δίκαια, μπορεί να διατηρηθεί αυτή η σχέση εμπιστοσύνης. Αν το αίτημα της διασφάλισης δεν ικανοποιείται, τότε παραβιάζονται οι όροι, του καταπιστεύματος και αυτομάτως αίρεται η εμπιστοσύνη.
- 7. ΛΟΚ ΚΑΙ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ Η νομιμότητα της πολιτικής εξουσίας κρίνεται από το εάν και κατά πόσον τηρεί το καταπίστευμα που της εμπιστεύονται οι πολίτες. Ωστόσο, οι παραβιάσεις της αρχικής συμφωνίας από την πολιτική εξουσία δεν γίνονται πάντα με τον ξεκάθαρο τρόπο της βίαιης κατάκτησης και κατοχής. Πολλές φορές καλύπτονται από την επίφαση της νομιμότητας. Αυτό συμβαίνει όταν η εξουσία διαθέτει τα μορφολογικά χαρακτηριστικά της νόμιμης κυβέρνησης, αλλά στην πράξη αθετεί το καταπίστευμα. Ο Φιλελεύθερος Λοκ θέτει με σαφήνεια πέντε διαφορετικά ενδεχόμενα παραβίασης του καταπιστεύματος από μια φαινομενικά νόμιμη και δίκαιη κυβέρνηση.
- 8. Ο ΑΠΑΡΑΒΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ Ο Λοκ πίστευε ότι, εάν εναποθέσει κάποιος τον μόχθο του πάνω σε ένα αντικείμενο-αγαθό, αυτομάτως γίνεται δικό του και περνά στην ιδιοκτησία του, λ.χ το χέρι ενός ανθρώπου και η πέτρα (που δεν σου ανήκει) φτιάχνουν ένα τσεκούρι. Τότε το τσεκούρι αυτό περνά στην κυριότητα του ατόμου που μόχθησε για να το φτιάξει. Συνεπώς αφαιρεί κάποιος ένα αντικείμενο από το καθεστώς κοινοκτημοσύνης που υπάρχει στην φυσική κατάσταση του Λοκ, και το ενστερνίζεται. Ο σκοπός και εδώ της πρόσμειξης εργασίας, είναι η αυτοσυντήρηση. Το εξτρεμιστικό της άποψης αυτής είναι πως, εάν κάποιος εισβάλει ουσιαστικά, και επεξεργαστεί ή μοχθήσει πάνω σε κάποιο αντικείμενο που εσύ έχεις ήδη χρησιμοποιήσει, τότε ο Λοκ σου δίνει μέχρι και το δικαίωμα να σκοτώσεις τον άλλο, λόγω του ότι απείλησε τον θεμελιωμένο και απαράβατο φυσικό νόμο.
- 9. ΣΧΕΣΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΜΕ ΕΞΟΥΣΙΑ Για τον Τζον Λοκ, η μετάβαση από την φυσική κατάσταση του ανθρώπου στην νεωτερικότητα - πολιτική κοινωνία, γίνεται με τον νομικό όρο του καταπιστεύματος. Ο όρος καταπίστευμα, υποδηλώνει τη συμφωνία με την οποία ένα άτομο ή ένας φορέας γίνεται νομικός κάτοχος ιδιοκτησίας, την οποία όμως υποχρεούται να τηρεί προς όφελος ενός άλλου. Υποδηλώνει αμοιβαία εμπιστοσύνη ανάμεσα στους ανθρώπους, που εκχωρούν τα φυσικά τους δίκαια, και στους φορείς της πολιτικής εξουσίας, οι οποίοι οφείλουν να τα διαφυλάττουν. Μόνο εφόσον η πολιτική εξουσία διασφαλίζει τα φυσικά δίκαια, μπορεί να διατηρηθεί αυτή η σχέση εμπιστοσύνης. Αν το αίτημα της διασφάλισης δεν ικανοποιείται, τότε παραβιάζονται οι όροι, του καταπιστεύματος και αυτομάτως αίρεται η εμπιστοσύνη.
- 10. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΥ Μια από τις πιο γνωστές θεωρίες του ήταν αυτή του κοινωνικού συμβολαίου (social contract). Το κοινωνικό συμβόλαιο σύμφωνα με τα λεγόμενά του είναι η συναίνεση των ανθρώπων για την συγκρότηση μιας πολιτικής κοινωνίας, η οποία λειτουργεί με νόμους που θεσπίζει το κράτος. Ο ίδιος ορίζει το κοινωνικό συμβόλαιο ως μια δέσμευση των πολιτών έναντι στο κράτος με αμοιβαίους όρους, δηλαδή τα άτομα παραχωρούν κάποιες από τις ελευθερίες τους (με τη θέλησή τους) και η πολιτεία τους εγγυάται την εξασφάλιση των φυσικών τους δικαιωμάτων, ειρηνική συμβίωση και ευημερία.
- 11. Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑΣ • Αυτό το συμβόλαιο συγκροτήθηκε διότι οι άνθρωποι στην φυσική τους κατάσταση δεν είχαν νόμους και ζούσαν μες την αβεβαιότητα, την ανισότητα και την μη απονομή της δικαιοσύνης σε ποικίλα θέματα με αποτέλεσμα να δημιουργούνται χάσματα, ηθικά διλήμματα και διαφωνίες. Έτσι, θεώρησαν σημαντικό την ίδρυση μιας πολιτικής κοινωνίας, εφόσον συμφωνούσαν όλοι για τη θέσπιση της, που θα διοικούταν από τα άτομα που εμπιστεύεται το σύνολο του πληθυσμού. Ο Λοκ επισημαίνει την αρχή της πλειοψηφίας, βασικό θεμέλιο του δημοκρατικού πολιτεύματος. • Επομένως θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε αυτή τη μετάβαση ως ένα αναγεννησιακό στάδιο στη ζωή του ανθρώπου, όπου ο άνθρωπος ξαναγεννιέται, απομακρύνεται από την αδικία, την αταξία την ανομία και την απόλυτη ελευθερία που τον διακατείχε και επέρχεται στο κόσμο της ορθολογικότητας και του πολιτισμού (world of civilization), όπου κυριαρχείται από οργάνωση, κανόνες, ευταξία και η επιβολή κυρώσεων κρίνεται απαραίτητη για τη συμμόρφωση των πολιτών σε μια δημοκρατικοποιημένη κοινωνία.