際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
Kringloopwijzer als kans!
een beter milieu en een hoger financieel saldo
Presentatie 2 juli 2013www.boerenverstand.org
ir. Frank Verhoeven
Wie en wat is Boerenverstand?
 0
 5
 10
 15
 20
 25
 30
PrijsA-brokper100kgbijlevering8tonbulk
Standaard A-brok fluctuaties 1992 - 2012
Hoogste maandprijs
Laagste maandprijs
Jaargemiddelde
Voerprijzen stijgen
Bron: Wageningen UR-LEI, 2012
 -
 100.00
 200.00
 300.00
 400.00
 500.00
 600.00
PrijsSojaper100kggroothandel
Soja fluctuaties 1992 - 2012
Hoogste maandprijs
Laagste maandprijs
Jaar gemiddelde
Sojaprijzen stijgen
Bron: Wageningen UR-LEI, 2012
 0
 5
 10
 15
 20
 25
 30
 35
 40
 45
PrijsKASper100kgbijlevering8toninbulk
Prijs fluctuaties KAS 1992 - 2012
Hoogste maandprijs
Laagste maandprijs
Jaargemiddelde
Kunstmestprijzen stijgen
Bron: Wageningen UR-LEI, 2012
20 
25 
30 
35 
40 
45 
50 
Melkprijsineuroper100kg
Melkprijs fluctuaties 1992 - 2012
Hoogste maandprijs
Gemiddelde jaarprijs
Laagste maandprijs
De melkprijs?
Bron: Wageningen UR-LEI, 2012
Natura 2000 (provinciaal)
Wet Ammoniak & Veehouderij (provinciaal 
gemeentelijk)
Kader Richtlijn Water (waterschap)
Nitraatrichtlijn(Europees, landelijk)
BGM (besluit gebruik meststoffen,
landelijk)
Besluit milieu (> 200 melkkoeien)
Besluit landbouw milieubeheer
Besluit huisvesting/maatlat Duurzame
Melkveehouderij
NEC-richtlijn(gemeente, NH3)
Schoon & zuinig convenant
IPPC (klimaat,landelijk)
De overheid houdt de sector in de tang met
regels
GLB
Verplicht 7% braakleggen
Verplicht wisselteelt
Verplicht permanent grasland
Kan dat niet anders?
Het gaat nog steeds om N, P en C!
P (fosfor) redelijk eenvoudig
P aanvoer (kracht)voer
P afvoer
melk + vlees
P (kunst)mest
P overschot = bodem
Per hectare
Per liter melk
Per bedrijf
Variatie in P-effici谷ntie(input/output)
Drenthe potentie verlaging
Fosfaat overschot =
1056 ton P2O5/jaar
(top 20% ligt 16 kg/ha lager als gemidd
N (stikstof) lastiger
N aanvoer (kracht)voer
N afvoer
melk + vlees
N (kunst)mest
N binding/depositie
N overschot =
NH3/NH4 (lucht)
N2 (lucht)
Nitraat/N uit-en afspoelen
N organisch - bodemvoorraad N levering
bodem
Variatie in N
kg N/ha (top 20% NH3): N-NH3 48 + N-bodem177 = 225
kg N/ha (prijswinnaar): N-NH3 56 + N-bodem80 = 136
Drenthe potentie verlaging
Bodem stikstof overschot=
4.224 ton N in Nitraat(NO3)/jaar
top 20% met 91 kg/ha ligt 64 kg/ha
lagertovgemiddelde 155 kg N/ha
opschalen over 66.000 hectare
Drenthe potentie verlaging
Ammoniak emissie =
500 ton N in NH3/jaar
(5 kg/10.000 kg x 1 miljard kg)
C (koolstof) nog lastiger
C aanvoer (kracht)voer
C afvoer
melk + vlees
C (kunst)mest/
compost
C overschot =
Opbouw/afbraak
Organische Stof
CO2 verliezen
CH4 (methaan verliezen)
CO2 verliezen
Variatie in C (CO2 uitstoot)
0.40
0.50
0.60
0.70
0.80
0.90
1.00
0 2 4 6 8 10 12
kgCO2/100kgMM
jv/10 mk
CO2uitstoot/intensiteit
Stuks jongvee per 10 melkkoeien
N, P en C in de kringloopwijzer
Variatie in C (OS opbouw)
Resultaten vanuit het Drenthe project:
+ 0,7% hoger organische stof gehalte in grasland Dit is
een verrassend snelle stijging. De maatregel die dit kan
verklaren is waarschijnlijk het minder scheuren of omploegen
van grasland.
+ 0,2% organische stof in bouwland
Zit de oplossing in de bodem?
17
Minder input, meer opbrengst?
Intensiteit kg melk/ha
kgdrogestof/ha
19
Presentatie rfc zomeravond Niebert 2 juli 2013
331 DMS-bedrijven (2010)
90 kg/ha
Koester uw bodem als uw vrouw
(tenminste als u ze over 10 jaar nog naast u in bed wilt hebben liggen!)
 Geen insporing/bodemverdichting
 Zo weinig mogelijk scheuren
 Indien scheuren dan consequent en: vanggewassen inzetten,
wisselbouw en organische mest (compost?)
 Bollen? Korte termijn winst, lange termijn verlies?
Ploegen? korte termijn winst, lange termijn verlies?
Organische Stof gehalte
Organische N gehalte
Mais in continuteelt Gescheurd Grasland Oud Grasland
8,9 %
0,37 %
4,8 %
0,23 %
80 ton/ha meer OS =
1,5 ton/ha meer N-org =
100 ton meer CO2 binding!
1 ton CO2 = 賊 12 Euro waard?
Zelfde grondsoort, ontwatering e.d.
Maar verschillend management
1 ton CO2 is de hoeveelheid CO2 die vrijkomt
bij 4000 kilometers rijden (benzine bij 10km/l)
of bij het opwekken van de elektriciteit van 45
huishoudens een week lang of 12.500 kg melk
Hoeksma  Drogeham (Fr)
nitraat-gemiddeld 2009
100
26
0,9 0,5
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
110
meetnet provincie Bedreven Bedrijven
Drenthe
NO3(mg/l)
grasland (zand)
grasland (veen)
nitraatnorm
Nitraatuitspoeling
2-7-2013 25
Zit de oplossing bij de koe? 26
De koe in de kringloop
aankoop voer
eigen ruwvoer
melk en vlees
VEM behoefte van het vee voor melk en onderhoud
-VEM aankoop (krachtvoer en bijproducten)
= VEM van eigen land (in ruwvoer)
Kuilanalyses bepalen gehaltes VEM, N en P in eigen ruwvoer
De basis: hoeveel vreet de koe?
Hoeveel vreet de koe van eigen land?
Uitdaging?
Netto
kVEM benutting/ha
Bron: 60 melkveehouders in Achtkarspelen (Fr)
Hoe benut de koemeervan eigen land?
Minder krachtvoer voeren .en van ruwvoer tekort naar
ruwvoeroverschot? Onze uitdaging?
 BSK syndroom voorkomen
 De aandacht naar voederwinning en conservering
 Beperkt voeren ipv onbeperkt voeren (structuur!)
 Fokken op koeien die melk geven uit eigen voer
 Meer weidegang? Stripgrazing? Pure graze?
 Precies het goede bijvoeren (gemalen tarwe om de structuur in de brand te
zetten)
In welke situatie zit u?
grasland &
voedergewassen
100% grasland
intensief
extensief
Bedrijven met grasland genoeg, veelal ook
een groot aandeel beheersland hebben
Bedrijven met land genoeg, maar een groot
deel van het eigen krachtvoer zelf
verbouwen.
Bedrijven met alleen grasland, maar veel
koeien per hectare.
Bedrijven die intensief zijn met veel
akkerbouwmatig grondgebruik.
Situatie ruwvoer: Aanvulling:
Graskuil vochtig, hoog RE, laag suiker Eiwit traag, FOS snel
Graskuil droog, hoog RE, normaal suiker Eiwit sneller, FOS trager
Graskuil vochtig, laag RE, laag suiker Eiwit trager, FOS snel
Graskuil droog, laag RE, hoog suiker Eiwit snel, FOS traag
Maiskuil vochtig, normaal zetmeel Eiwit trager, FOS trager
Maiskuil droog, zetmeel hoog Eiwit sneller, FOS sneller
Bron: Malenstein
Gewenste aanvulling voor synchronisatie
energie en eiwit
Optimaal rantsoen beredeneren
Snelle
koolhydraten
Laag eiwit
Hoog eiwit
Dikke mest
Donkere mest
Lichte mest
Dunne mest
Trage
Koolhydraten
graskuil
Mais
Suiker Stro
Soya
Bierbostel
Bieten pulp
Aardappelproducten
Lucerne
Hooi
Vogeltjeshooi
Citrus pulp
Koolzaad
Tarwe
Vers gras
Geplet graan
Mais gluten
Krachtvoer
GPS
GOED hooi winnen altijd goed!!
1 kg ds hooi bijvoeren/koe/dag
100 koeien = 10,5 ha hooien!!!
HOOIEN! (
Wat is hooi
 Vitamine D
 Grote rol bij vet mobilisatie
 Calcium en Fosfor metabolisme
 Positieve rol bij de voorkoming van (slepende-) melkziekte
 Mineralen
 Laag in natrium en kali
 Hoger in chloor en zwavel
 Positieve balans kationen en anionen
Perfecte voor droogstand en hoog productieve
koeien!
Hoe lossen we dit op: Broei
 Hoe voorkomen we hooi broei
 Geen jong gras hooien en niet teveel bemesten
 Kleine balen minimaal 78% droge stof
 Grote balen minimaal 82% droge stof
 Laatste keer schudden en harken moet het gras kraken
 Niet te lang voor het persen harken, vocht intreding vanuit de
bodem bij nattere gronden
 Balen niet te vast in de opslag rijden, het moet kunnen
ademen
 Mechanisch drogen
Bij twijfel de balen wikkelen
 In de schuur
 Laat de hooi balen meten
 Sla een lange stalen pin in de balen (of druk met shovel erin)
 Kan de pin na terug trekken niet vast gehouden worden dan is
hij te warm!
2-7-2013 36
Hoe lossen we dit op: weer
 Het weer is beperkt voorspelbaar
 Heb geduld, gras om te hooien dat een week of twee
langer staat is geen ramp
 Niet droog genoeg?
 Na-drogen
 Gedwongen ventilatie door ronde balen
Hoe lossen we dit op: weer
 Wikkelen van balen
Hoe lossen we dit op: weer
 Warme lucht van dubbel dak mechanisch het hooi mee
beluchten
 Warmte van koel aggregaat??
Hoe lossen we dit op: weer
 Grasdrogerij
Hoe lossen we dit op: voeren
 Hooiruif?
Hoe lossen we dit op: voeren
Hoe lossen we dit op: voeren
Hoe lossen we dit op: snede
 Welke snede
 De eerste snede is ongeschikt
 De tweede of derde snede wordt het meest gebruikt
 Tweede heeft als risico dat er wat langer gewacht moet
worden op mooi weer
 Derde heeft weer risico dat er onvoldoende gras staat als
er mooi weer is
 Ook bepaald door tijdstip eerste snede (!)
 Herfstgras drogen?
 Welk perceel
 Oude grasmat
 Niet te zwaar bemest (liefst specifiek bemest)
 Hoge lichte gronden (droogt sneller)
Hoe lossen we dit op: hectares
 Hoeveel hectare
 Jaarrond 1 kilo droge stof hooi per koe per dag
 1 koe maal 365 dagen is nodig
 365kg maal 100 melkkoeien is 36.500kg hooi
 36.500kg gedeeld door opbrengst per hectare van
3.500kg
 10,5 hectare nodig om te hooien
100 koeien jaarrond 1 kilo hooi per dag betekend 10,5 hectare
hooien.
.en hooi voor jongvee en voldoende opslag!
Hoe lossen we dit op: arbeid
 Arbeid
 Grote balen ipv kleine
 Kleine balen mbv mechanisatie
 Kleine balen op het erf persen (filmpje)
 Maak er 1 groot hooi feest van!!
Grote spreiding in kostprijs
0.00
5.00
10.00
15.00
20.00
25.00
30.00
35.00
0 500000 1000000 1500000
kostprijs/100 kg melk vs
totaal kg melk geleverd
Zelfde quotum:
10ct winst = INKOMEN!
Hoge melkproductie tegen elke prijs?
0.00
2.00
4.00
6.00
8.00
10.00
12.00
4000 5000 6000 7000 8000 9000 10000 11000
Voerkosten ( / 100 kg melk) vs melkproductie/koe
Kunnen we verleiden tot
meerduurzaamheidswinst?
Prestaties per melkveehouder
Certificering
mogelijk
green per definition naast EKO in GLB
Maar ook:
 Maatwerk, ruimte voor de vakman
 Mest op de bedrijven houden in ruil voor minder kunstmest
 Mest naar eigen inzicht, met eigen machines (DuoSpray)
Mestscheiding/kunstmestloos boeren regelen
Derogatie(verantwoord meer mest op het eigen bedrijf houden)
 Ruimte binnen PAS (Programmatische Aanpak Stikstof)
 Waterschap (herverdeling lasten)
 Onderbouwen duurzaamheidspremies vanuit melkfabriek
 Lagere uitvoeringskosten, meer maatwerk op gebiedsniveau
 Nieuwe financiering  gebiedsfondsen, banken, etc.
Certificaat (een geborgde kringloopwijzer/ kringloopkompas)
biedt kansen
Kg melk/ha?
Wij zijn klaar voorcertificering!
Belonen duurzaamste boer 2010, 2011 en 2012
2-7-2013
Presentatie rfc zomeravond Niebert 2 juli 2013
Bleker noemt Boerenverstand certificaat
(mei 2012)
Tabel equivalentie gepubliceerd
 Alleen duurzame groei na 2015?
Certificaat als green per definition GLB
 Mestscheiding/kunstmestloos boeren regelen
Derogatie(verantwoord meer mest op het eigen bedrijf houden)
 Ruimte binnen PAS (Programmatische Aanpak Stikstof)
 Onderbouwing premies vanuit melkfabriek
 Waterschap (herverdeling lasten)
 Minder ambtenaren, meer maatwerk
 Nieuwe financiering  fondsen,
banken en andere voordelen!
ZUIVEL  OVERHEDEN 
GEBIEDEN - MELKVEEHOUDERS
PILOT LOOPT
Certificaat biedt veel meer kansen!
Verdere aanscherping van regeltjes loopt vast,
grondstoffen raken op en worden duur
Maak werk van een stimuleringsbeleid
en beloon met maatwerk en voor effici谷ntere
bedrijfsvoeringen OOK in het GLB!
www.boerenverstand.org
@boerenverstand
Ad

Recommended

Workshop : vanuit de bodem en bemesting naar het perfecte voer voor de koe -...
Workshop : vanuit de bodem en bemesting naar het perfecte voer voor de koe -...
Frank Verhoeven
Presentatie mengvoer dbb utrecht 10nov
Presentatie mengvoer dbb utrecht 10nov
Frank Verhoeven
Presentatie voor European Dairy Farmers 9 januari 2014
Presentatie voor European Dairy Farmers 9 januari 2014
Frank Verhoeven
Studiegroepen Westerkwartier 13 oktober
Studiegroepen Westerkwartier 13 oktober
Frank Verhoeven
Presentatie Dbb Drenthe 29 Juni Frank
Presentatie Dbb Drenthe 29 Juni Frank
Frank Verhoeven
Presentatie nordwin
Presentatie nordwin
Frank Verhoeven
Presentatie 6 okt nvlv
Presentatie 6 okt nvlv
Frank Verhoeven
Presentatie 6 okt 2010 nvlv
Presentatie 6 okt 2010 nvlv
Frank Verhoeven
Presentatie hooidag CONO 2014
Presentatie hooidag CONO 2014
Frank Verhoeven
Presentatie veetelers frank verhoeven
Presentatie veetelers frank verhoeven
Frank Verhoeven
Cursus Voeding Dlv
Cursus Voeding Dlv
Frank Verhoeven
Presentatie netwerk Koolstof 3 juli 2013
Presentatie netwerk Koolstof 3 juli 2013
Frank Verhoeven
De bodem onder de kringloop -> Presentatie 15 maart Van Hall ochtend
De bodem onder de kringloop -> Presentatie 15 maart Van Hall ochtend
Frank Verhoeven
Presentatie 9 okt 2013 ANV 't Onderholt GROWFonds
Presentatie 9 okt 2013 ANV 't Onderholt GROWFonds
Frank Verhoeven
Rantsoenwijze dierenartsen - deel 1 -
Rantsoenwijze dierenartsen - deel 1 -
Frank Verhoeven
Presentatie NVWV t beste bouwplan frank verhoeven 9 maart 2018
Presentatie NVWV t beste bouwplan frank verhoeven 9 maart 2018
Frank Verhoeven
Presentatie Ten BrinkeBV
Presentatie Ten BrinkeBV
Frank Verhoeven
Presentatie voor CRV 10 jan 2014
Presentatie voor CRV 10 jan 2014
Frank Verhoeven
Presentatie Kernpraktijken Kringloop, duurzaamheid & Rantsoenen melkvee 02 11 21
Presentatie Kernpraktijken Kringloop, duurzaamheid & Rantsoenen melkvee 02 11 21
Frank Verhoeven
Lezing kringloop Workshops Caring Dairy
Lezing kringloop Workshops Caring Dairy
guestea7ded
Presentatie Nvlv 14 April
Presentatie Nvlv 14 April
Frank Verhoeven
Presentatie stikstof voor dummies
Presentatie stikstof voor dummies
Frank Verhoeven
Presentatie 3 maart 2020 Agri duurzaamheidsdag
Presentatie 3 maart 2020 Agri duurzaamheidsdag
Frank Verhoeven
Presentatie VBBM op 20/9/19 in Nijkerk
Presentatie VBBM op 20/9/19 in Nijkerk
Frank Verhoeven
Presentatie Waadr但ne
Presentatie Waadr但ne
Frank Verhoeven
Sheets Gouwe Wiericke 311016
Sheets Gouwe Wiericke 311016
Frank Verhoeven
Presentatie Provincie Utrecht kringlooplandbouw stand van zaken
Presentatie Provincie Utrecht kringlooplandbouw stand van zaken
Frank Verhoeven
Presentatie kollumerland 110116
Presentatie kollumerland 110116
Frank Verhoeven
Lezing kringloop caring dairy laatste versie
Lezing kringloop caring dairy laatste versie
Frank Verhoeven
Presentatie 6 april nieuwveen
Presentatie 6 april nieuwveen
Frank Verhoeven

More Related Content

What's hot (20)

Presentatie hooidag CONO 2014
Presentatie hooidag CONO 2014
Frank Verhoeven
Presentatie veetelers frank verhoeven
Presentatie veetelers frank verhoeven
Frank Verhoeven
Cursus Voeding Dlv
Cursus Voeding Dlv
Frank Verhoeven
Presentatie netwerk Koolstof 3 juli 2013
Presentatie netwerk Koolstof 3 juli 2013
Frank Verhoeven
De bodem onder de kringloop -> Presentatie 15 maart Van Hall ochtend
De bodem onder de kringloop -> Presentatie 15 maart Van Hall ochtend
Frank Verhoeven
Presentatie 9 okt 2013 ANV 't Onderholt GROWFonds
Presentatie 9 okt 2013 ANV 't Onderholt GROWFonds
Frank Verhoeven
Rantsoenwijze dierenartsen - deel 1 -
Rantsoenwijze dierenartsen - deel 1 -
Frank Verhoeven
Presentatie NVWV t beste bouwplan frank verhoeven 9 maart 2018
Presentatie NVWV t beste bouwplan frank verhoeven 9 maart 2018
Frank Verhoeven
Presentatie Ten BrinkeBV
Presentatie Ten BrinkeBV
Frank Verhoeven
Presentatie voor CRV 10 jan 2014
Presentatie voor CRV 10 jan 2014
Frank Verhoeven
Presentatie Kernpraktijken Kringloop, duurzaamheid & Rantsoenen melkvee 02 11 21
Presentatie Kernpraktijken Kringloop, duurzaamheid & Rantsoenen melkvee 02 11 21
Frank Verhoeven
Lezing kringloop Workshops Caring Dairy
Lezing kringloop Workshops Caring Dairy
guestea7ded
Presentatie Nvlv 14 April
Presentatie Nvlv 14 April
Frank Verhoeven
Presentatie stikstof voor dummies
Presentatie stikstof voor dummies
Frank Verhoeven
Presentatie 3 maart 2020 Agri duurzaamheidsdag
Presentatie 3 maart 2020 Agri duurzaamheidsdag
Frank Verhoeven
Presentatie VBBM op 20/9/19 in Nijkerk
Presentatie VBBM op 20/9/19 in Nijkerk
Frank Verhoeven
Presentatie Waadr但ne
Presentatie Waadr但ne
Frank Verhoeven
Sheets Gouwe Wiericke 311016
Sheets Gouwe Wiericke 311016
Frank Verhoeven
Presentatie Provincie Utrecht kringlooplandbouw stand van zaken
Presentatie Provincie Utrecht kringlooplandbouw stand van zaken
Frank Verhoeven
Presentatie kollumerland 110116
Presentatie kollumerland 110116
Frank Verhoeven
Presentatie hooidag CONO 2014
Presentatie hooidag CONO 2014
Frank Verhoeven
Presentatie veetelers frank verhoeven
Presentatie veetelers frank verhoeven
Frank Verhoeven
Presentatie netwerk Koolstof 3 juli 2013
Presentatie netwerk Koolstof 3 juli 2013
Frank Verhoeven
De bodem onder de kringloop -> Presentatie 15 maart Van Hall ochtend
De bodem onder de kringloop -> Presentatie 15 maart Van Hall ochtend
Frank Verhoeven
Presentatie 9 okt 2013 ANV 't Onderholt GROWFonds
Presentatie 9 okt 2013 ANV 't Onderholt GROWFonds
Frank Verhoeven
Rantsoenwijze dierenartsen - deel 1 -
Rantsoenwijze dierenartsen - deel 1 -
Frank Verhoeven
Presentatie NVWV t beste bouwplan frank verhoeven 9 maart 2018
Presentatie NVWV t beste bouwplan frank verhoeven 9 maart 2018
Frank Verhoeven
Presentatie Ten BrinkeBV
Presentatie Ten BrinkeBV
Frank Verhoeven
Presentatie voor CRV 10 jan 2014
Presentatie voor CRV 10 jan 2014
Frank Verhoeven
Presentatie Kernpraktijken Kringloop, duurzaamheid & Rantsoenen melkvee 02 11 21
Presentatie Kernpraktijken Kringloop, duurzaamheid & Rantsoenen melkvee 02 11 21
Frank Verhoeven
Lezing kringloop Workshops Caring Dairy
Lezing kringloop Workshops Caring Dairy
guestea7ded
Presentatie Nvlv 14 April
Presentatie Nvlv 14 April
Frank Verhoeven
Presentatie stikstof voor dummies
Presentatie stikstof voor dummies
Frank Verhoeven
Presentatie 3 maart 2020 Agri duurzaamheidsdag
Presentatie 3 maart 2020 Agri duurzaamheidsdag
Frank Verhoeven
Presentatie VBBM op 20/9/19 in Nijkerk
Presentatie VBBM op 20/9/19 in Nijkerk
Frank Verhoeven
Presentatie Waadr但ne
Presentatie Waadr但ne
Frank Verhoeven
Sheets Gouwe Wiericke 311016
Sheets Gouwe Wiericke 311016
Frank Verhoeven
Presentatie Provincie Utrecht kringlooplandbouw stand van zaken
Presentatie Provincie Utrecht kringlooplandbouw stand van zaken
Frank Verhoeven
Presentatie kollumerland 110116
Presentatie kollumerland 110116
Frank Verhoeven

Similar to Presentatie rfc zomeravond Niebert 2 juli 2013 (14)

Lezing kringloop caring dairy laatste versie
Lezing kringloop caring dairy laatste versie
Frank Verhoeven
Presentatie 6 april nieuwveen
Presentatie 6 april nieuwveen
Frank Verhoeven
Presentatie Duurzaam Bodembeheer Utrecht 1 Juli
Presentatie Duurzaam Bodembeheer Utrecht 1 Juli
Frank Verhoeven
Presentatie Drenthe 10 December
Presentatie Drenthe 10 December
Frank Verhoeven
Presentatie cono 14 december 2010 frank def
Presentatie cono 14 december 2010 frank def
Frank Verhoeven
20130122 de marke
20130122 de marke
Gerrit Hegen
Koersvast richting 2020?
Koersvast richting 2020?
Eurofins Agro
College oerol frank verhoeven
College oerol frank verhoeven
Frank Verhoeven
Presentatie erfocoaches Overijssel 210121
Presentatie erfocoaches Overijssel 210121
Frank Verhoeven
Presentation WU RSO 21 febr 2011 (english)
Presentation WU RSO 21 febr 2011 (english)
Frank Verhoeven
Presentatie bvst drenthe 18 april
Presentatie bvst drenthe 18 april
Frank Verhoeven
Presentatie tijdens seminar DMS 25 jaar en BVST 12,5 jaar op 27 april 2013
Presentatie tijdens seminar DMS 25 jaar en BVST 12,5 jaar op 27 april 2013
Frank Verhoeven
Kringloop(wijzer) boeren
Kringloop(wijzer) boeren
Eurofins Agro
De veehouder van 2020: boer of mineralenmanager?
De veehouder van 2020: boer of mineralenmanager?
Eurofins Agro
Lezing kringloop caring dairy laatste versie
Lezing kringloop caring dairy laatste versie
Frank Verhoeven
Presentatie 6 april nieuwveen
Presentatie 6 april nieuwveen
Frank Verhoeven
Presentatie Duurzaam Bodembeheer Utrecht 1 Juli
Presentatie Duurzaam Bodembeheer Utrecht 1 Juli
Frank Verhoeven
Presentatie Drenthe 10 December
Presentatie Drenthe 10 December
Frank Verhoeven
Presentatie cono 14 december 2010 frank def
Presentatie cono 14 december 2010 frank def
Frank Verhoeven
20130122 de marke
20130122 de marke
Gerrit Hegen
Koersvast richting 2020?
Koersvast richting 2020?
Eurofins Agro
College oerol frank verhoeven
College oerol frank verhoeven
Frank Verhoeven
Presentatie erfocoaches Overijssel 210121
Presentatie erfocoaches Overijssel 210121
Frank Verhoeven
Presentation WU RSO 21 febr 2011 (english)
Presentation WU RSO 21 febr 2011 (english)
Frank Verhoeven
Presentatie bvst drenthe 18 april
Presentatie bvst drenthe 18 april
Frank Verhoeven
Presentatie tijdens seminar DMS 25 jaar en BVST 12,5 jaar op 27 april 2013
Presentatie tijdens seminar DMS 25 jaar en BVST 12,5 jaar op 27 april 2013
Frank Verhoeven
Kringloop(wijzer) boeren
Kringloop(wijzer) boeren
Eurofins Agro
De veehouder van 2020: boer of mineralenmanager?
De veehouder van 2020: boer of mineralenmanager?
Eurofins Agro
Ad

More from Frank Verhoeven (8)

clickable MVP KPI-k.pptx
clickable MVP KPI-k.pptx
Frank Verhoeven
Stand van zaken KPI-k.pptx
Stand van zaken KPI-k.pptx
Frank Verhoeven
Presentatie Frank Verhoeven en Wouter de Jong 9 november 2022.pptx
Presentatie Frank Verhoeven en Wouter de Jong 9 november 2022.pptx
Frank Verhoeven
Workshop bodemtools 30-09-21
Workshop bodemtools 30-09-21
Frank Verhoeven
Voortgang Biodiversiteitsmonitor Akkerbouw ZWD Frank Verhoeven
Voortgang Biodiversiteitsmonitor Akkerbouw ZWD Frank Verhoeven
Frank Verhoeven
Presentation Nederlandse Bodemkundige Vereniging 260620
Presentation Nederlandse Bodemkundige Vereniging 260620
Frank Verhoeven
Presentation @boerenverstand London 3/7/19 at the @AgriLondon & @HarperAdams...
Presentation @boerenverstand London 3/7/19 at the @AgriLondon & @HarperAdams...
Frank Verhoeven
Volkerink heino presentatie klantavond 2013 01 29
Volkerink heino presentatie klantavond 2013 01 29
Frank Verhoeven
clickable MVP KPI-k.pptx
clickable MVP KPI-k.pptx
Frank Verhoeven
Stand van zaken KPI-k.pptx
Stand van zaken KPI-k.pptx
Frank Verhoeven
Presentatie Frank Verhoeven en Wouter de Jong 9 november 2022.pptx
Presentatie Frank Verhoeven en Wouter de Jong 9 november 2022.pptx
Frank Verhoeven
Workshop bodemtools 30-09-21
Workshop bodemtools 30-09-21
Frank Verhoeven
Voortgang Biodiversiteitsmonitor Akkerbouw ZWD Frank Verhoeven
Voortgang Biodiversiteitsmonitor Akkerbouw ZWD Frank Verhoeven
Frank Verhoeven
Presentation Nederlandse Bodemkundige Vereniging 260620
Presentation Nederlandse Bodemkundige Vereniging 260620
Frank Verhoeven
Presentation @boerenverstand London 3/7/19 at the @AgriLondon & @HarperAdams...
Presentation @boerenverstand London 3/7/19 at the @AgriLondon & @HarperAdams...
Frank Verhoeven
Volkerink heino presentatie klantavond 2013 01 29
Volkerink heino presentatie klantavond 2013 01 29
Frank Verhoeven
Ad

Presentatie rfc zomeravond Niebert 2 juli 2013

  • 1. Kringloopwijzer als kans! een beter milieu en een hoger financieel saldo Presentatie 2 juli 2013www.boerenverstand.org ir. Frank Verhoeven
  • 2. Wie en wat is Boerenverstand?
  • 3. 0 5 10 15 20 25 30 PrijsA-brokper100kgbijlevering8tonbulk Standaard A-brok fluctuaties 1992 - 2012 Hoogste maandprijs Laagste maandprijs Jaargemiddelde Voerprijzen stijgen Bron: Wageningen UR-LEI, 2012
  • 4. - 100.00 200.00 300.00 400.00 500.00 600.00 PrijsSojaper100kggroothandel Soja fluctuaties 1992 - 2012 Hoogste maandprijs Laagste maandprijs Jaar gemiddelde Sojaprijzen stijgen Bron: Wageningen UR-LEI, 2012
  • 5. 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 PrijsKASper100kgbijlevering8toninbulk Prijs fluctuaties KAS 1992 - 2012 Hoogste maandprijs Laagste maandprijs Jaargemiddelde Kunstmestprijzen stijgen Bron: Wageningen UR-LEI, 2012
  • 6. 20 25 30 35 40 45 50 Melkprijsineuroper100kg Melkprijs fluctuaties 1992 - 2012 Hoogste maandprijs Gemiddelde jaarprijs Laagste maandprijs De melkprijs? Bron: Wageningen UR-LEI, 2012
  • 7. Natura 2000 (provinciaal) Wet Ammoniak & Veehouderij (provinciaal gemeentelijk) Kader Richtlijn Water (waterschap) Nitraatrichtlijn(Europees, landelijk) BGM (besluit gebruik meststoffen, landelijk) Besluit milieu (> 200 melkkoeien) Besluit landbouw milieubeheer Besluit huisvesting/maatlat Duurzame Melkveehouderij NEC-richtlijn(gemeente, NH3) Schoon & zuinig convenant IPPC (klimaat,landelijk) De overheid houdt de sector in de tang met regels GLB Verplicht 7% braakleggen Verplicht wisselteelt Verplicht permanent grasland
  • 8. Kan dat niet anders? Het gaat nog steeds om N, P en C!
  • 9. P (fosfor) redelijk eenvoudig P aanvoer (kracht)voer P afvoer melk + vlees P (kunst)mest P overschot = bodem Per hectare Per liter melk Per bedrijf
  • 10. Variatie in P-effici谷ntie(input/output) Drenthe potentie verlaging Fosfaat overschot = 1056 ton P2O5/jaar (top 20% ligt 16 kg/ha lager als gemidd
  • 11. N (stikstof) lastiger N aanvoer (kracht)voer N afvoer melk + vlees N (kunst)mest N binding/depositie N overschot = NH3/NH4 (lucht) N2 (lucht) Nitraat/N uit-en afspoelen N organisch - bodemvoorraad N levering bodem
  • 12. Variatie in N kg N/ha (top 20% NH3): N-NH3 48 + N-bodem177 = 225 kg N/ha (prijswinnaar): N-NH3 56 + N-bodem80 = 136 Drenthe potentie verlaging Bodem stikstof overschot= 4.224 ton N in Nitraat(NO3)/jaar top 20% met 91 kg/ha ligt 64 kg/ha lagertovgemiddelde 155 kg N/ha opschalen over 66.000 hectare Drenthe potentie verlaging Ammoniak emissie = 500 ton N in NH3/jaar (5 kg/10.000 kg x 1 miljard kg)
  • 13. C (koolstof) nog lastiger C aanvoer (kracht)voer C afvoer melk + vlees C (kunst)mest/ compost C overschot = Opbouw/afbraak Organische Stof CO2 verliezen CH4 (methaan verliezen) CO2 verliezen
  • 14. Variatie in C (CO2 uitstoot) 0.40 0.50 0.60 0.70 0.80 0.90 1.00 0 2 4 6 8 10 12 kgCO2/100kgMM jv/10 mk CO2uitstoot/intensiteit Stuks jongvee per 10 melkkoeien
  • 15. N, P en C in de kringloopwijzer
  • 16. Variatie in C (OS opbouw) Resultaten vanuit het Drenthe project: + 0,7% hoger organische stof gehalte in grasland Dit is een verrassend snelle stijging. De maatregel die dit kan verklaren is waarschijnlijk het minder scheuren of omploegen van grasland. + 0,2% organische stof in bouwland
  • 17. Zit de oplossing in de bodem? 17
  • 18. Minder input, meer opbrengst? Intensiteit kg melk/ha kgdrogestof/ha
  • 19. 19
  • 22. Koester uw bodem als uw vrouw (tenminste als u ze over 10 jaar nog naast u in bed wilt hebben liggen!) Geen insporing/bodemverdichting Zo weinig mogelijk scheuren Indien scheuren dan consequent en: vanggewassen inzetten, wisselbouw en organische mest (compost?) Bollen? Korte termijn winst, lange termijn verlies?
  • 23. Ploegen? korte termijn winst, lange termijn verlies? Organische Stof gehalte Organische N gehalte Mais in continuteelt Gescheurd Grasland Oud Grasland 8,9 % 0,37 % 4,8 % 0,23 % 80 ton/ha meer OS = 1,5 ton/ha meer N-org = 100 ton meer CO2 binding! 1 ton CO2 = 賊 12 Euro waard? Zelfde grondsoort, ontwatering e.d. Maar verschillend management 1 ton CO2 is de hoeveelheid CO2 die vrijkomt bij 4000 kilometers rijden (benzine bij 10km/l) of bij het opwekken van de elektriciteit van 45 huishoudens een week lang of 12.500 kg melk
  • 25. nitraat-gemiddeld 2009 100 26 0,9 0,5 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 meetnet provincie Bedreven Bedrijven Drenthe NO3(mg/l) grasland (zand) grasland (veen) nitraatnorm Nitraatuitspoeling 2-7-2013 25
  • 26. Zit de oplossing bij de koe? 26
  • 27. De koe in de kringloop
  • 28. aankoop voer eigen ruwvoer melk en vlees VEM behoefte van het vee voor melk en onderhoud -VEM aankoop (krachtvoer en bijproducten) = VEM van eigen land (in ruwvoer) Kuilanalyses bepalen gehaltes VEM, N en P in eigen ruwvoer De basis: hoeveel vreet de koe?
  • 29. Hoeveel vreet de koe van eigen land? Uitdaging? Netto kVEM benutting/ha Bron: 60 melkveehouders in Achtkarspelen (Fr)
  • 30. Hoe benut de koemeervan eigen land? Minder krachtvoer voeren .en van ruwvoer tekort naar ruwvoeroverschot? Onze uitdaging? BSK syndroom voorkomen De aandacht naar voederwinning en conservering Beperkt voeren ipv onbeperkt voeren (structuur!) Fokken op koeien die melk geven uit eigen voer Meer weidegang? Stripgrazing? Pure graze? Precies het goede bijvoeren (gemalen tarwe om de structuur in de brand te zetten)
  • 31. In welke situatie zit u? grasland & voedergewassen 100% grasland intensief extensief Bedrijven met grasland genoeg, veelal ook een groot aandeel beheersland hebben Bedrijven met land genoeg, maar een groot deel van het eigen krachtvoer zelf verbouwen. Bedrijven met alleen grasland, maar veel koeien per hectare. Bedrijven die intensief zijn met veel akkerbouwmatig grondgebruik.
  • 32. Situatie ruwvoer: Aanvulling: Graskuil vochtig, hoog RE, laag suiker Eiwit traag, FOS snel Graskuil droog, hoog RE, normaal suiker Eiwit sneller, FOS trager Graskuil vochtig, laag RE, laag suiker Eiwit trager, FOS snel Graskuil droog, laag RE, hoog suiker Eiwit snel, FOS traag Maiskuil vochtig, normaal zetmeel Eiwit trager, FOS trager Maiskuil droog, zetmeel hoog Eiwit sneller, FOS sneller Bron: Malenstein Gewenste aanvulling voor synchronisatie energie en eiwit
  • 33. Optimaal rantsoen beredeneren Snelle koolhydraten Laag eiwit Hoog eiwit Dikke mest Donkere mest Lichte mest Dunne mest Trage Koolhydraten graskuil Mais Suiker Stro Soya Bierbostel Bieten pulp Aardappelproducten Lucerne Hooi Vogeltjeshooi Citrus pulp Koolzaad Tarwe Vers gras Geplet graan Mais gluten Krachtvoer GPS
  • 34. GOED hooi winnen altijd goed!! 1 kg ds hooi bijvoeren/koe/dag 100 koeien = 10,5 ha hooien!!! HOOIEN! (
  • 35. Wat is hooi Vitamine D Grote rol bij vet mobilisatie Calcium en Fosfor metabolisme Positieve rol bij de voorkoming van (slepende-) melkziekte Mineralen Laag in natrium en kali Hoger in chloor en zwavel Positieve balans kationen en anionen Perfecte voor droogstand en hoog productieve koeien!
  • 36. Hoe lossen we dit op: Broei Hoe voorkomen we hooi broei Geen jong gras hooien en niet teveel bemesten Kleine balen minimaal 78% droge stof Grote balen minimaal 82% droge stof Laatste keer schudden en harken moet het gras kraken Niet te lang voor het persen harken, vocht intreding vanuit de bodem bij nattere gronden Balen niet te vast in de opslag rijden, het moet kunnen ademen Mechanisch drogen Bij twijfel de balen wikkelen In de schuur Laat de hooi balen meten Sla een lange stalen pin in de balen (of druk met shovel erin) Kan de pin na terug trekken niet vast gehouden worden dan is hij te warm! 2-7-2013 36
  • 37. Hoe lossen we dit op: weer Het weer is beperkt voorspelbaar Heb geduld, gras om te hooien dat een week of twee langer staat is geen ramp Niet droog genoeg? Na-drogen Gedwongen ventilatie door ronde balen
  • 38. Hoe lossen we dit op: weer Wikkelen van balen
  • 39. Hoe lossen we dit op: weer Warme lucht van dubbel dak mechanisch het hooi mee beluchten Warmte van koel aggregaat??
  • 40. Hoe lossen we dit op: weer Grasdrogerij
  • 41. Hoe lossen we dit op: voeren Hooiruif?
  • 42. Hoe lossen we dit op: voeren
  • 43. Hoe lossen we dit op: voeren
  • 44. Hoe lossen we dit op: snede Welke snede De eerste snede is ongeschikt De tweede of derde snede wordt het meest gebruikt Tweede heeft als risico dat er wat langer gewacht moet worden op mooi weer Derde heeft weer risico dat er onvoldoende gras staat als er mooi weer is Ook bepaald door tijdstip eerste snede (!) Herfstgras drogen? Welk perceel Oude grasmat Niet te zwaar bemest (liefst specifiek bemest) Hoge lichte gronden (droogt sneller)
  • 45. Hoe lossen we dit op: hectares Hoeveel hectare Jaarrond 1 kilo droge stof hooi per koe per dag 1 koe maal 365 dagen is nodig 365kg maal 100 melkkoeien is 36.500kg hooi 36.500kg gedeeld door opbrengst per hectare van 3.500kg 10,5 hectare nodig om te hooien 100 koeien jaarrond 1 kilo hooi per dag betekend 10,5 hectare hooien. .en hooi voor jongvee en voldoende opslag!
  • 46. Hoe lossen we dit op: arbeid Arbeid Grote balen ipv kleine Kleine balen mbv mechanisatie Kleine balen op het erf persen (filmpje) Maak er 1 groot hooi feest van!!
  • 47. Grote spreiding in kostprijs 0.00 5.00 10.00 15.00 20.00 25.00 30.00 35.00 0 500000 1000000 1500000 kostprijs/100 kg melk vs totaal kg melk geleverd Zelfde quotum: 10ct winst = INKOMEN!
  • 48. Hoge melkproductie tegen elke prijs? 0.00 2.00 4.00 6.00 8.00 10.00 12.00 4000 5000 6000 7000 8000 9000 10000 11000 Voerkosten ( / 100 kg melk) vs melkproductie/koe
  • 49. Kunnen we verleiden tot meerduurzaamheidswinst?
  • 52. green per definition naast EKO in GLB Maar ook: Maatwerk, ruimte voor de vakman Mest op de bedrijven houden in ruil voor minder kunstmest Mest naar eigen inzicht, met eigen machines (DuoSpray) Mestscheiding/kunstmestloos boeren regelen Derogatie(verantwoord meer mest op het eigen bedrijf houden) Ruimte binnen PAS (Programmatische Aanpak Stikstof) Waterschap (herverdeling lasten) Onderbouwen duurzaamheidspremies vanuit melkfabriek Lagere uitvoeringskosten, meer maatwerk op gebiedsniveau Nieuwe financiering gebiedsfondsen, banken, etc. Certificaat (een geborgde kringloopwijzer/ kringloopkompas) biedt kansen Kg melk/ha? Wij zijn klaar voorcertificering!
  • 53. Belonen duurzaamste boer 2010, 2011 en 2012 2-7-2013
  • 55. Bleker noemt Boerenverstand certificaat (mei 2012)
  • 57. Alleen duurzame groei na 2015? Certificaat als green per definition GLB Mestscheiding/kunstmestloos boeren regelen Derogatie(verantwoord meer mest op het eigen bedrijf houden) Ruimte binnen PAS (Programmatische Aanpak Stikstof) Onderbouwing premies vanuit melkfabriek Waterschap (herverdeling lasten) Minder ambtenaren, meer maatwerk Nieuwe financiering fondsen, banken en andere voordelen! ZUIVEL OVERHEDEN GEBIEDEN - MELKVEEHOUDERS PILOT LOOPT Certificaat biedt veel meer kansen!
  • 58. Verdere aanscherping van regeltjes loopt vast, grondstoffen raken op en worden duur Maak werk van een stimuleringsbeleid en beloon met maatwerk en voor effici谷ntere bedrijfsvoeringen OOK in het GLB! www.boerenverstand.org