Γνωρίζοντας τον Εαυτό μου και τους Άλλους Makis TriantafillidisΤο συνεργατικό σενάριο που κέρδισε πρώτο βραβείο καλής πρακτικής στο διαγωνισμό για την ενσωμάτωση των Τ.Π.Ε. στην εκπαίδευση τον περασμένο Μάρτιο. Τον διαγωνισμό διοργάνωσε το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου.
αξιον εστι ελυτηςtondionβασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ποίησης του Οδ. Ελύτη (αυτόματη γραφή, υπερρεαλισμός, χρήση συνειρμών) / μια αναλυτική ερμηνευτική προσέγγιση του άσματος Η' από τα "Πάθη" της ποιητικής συλλογής Άξιον Εστί
Γνωρίζοντας τον Εαυτό μου και τους Άλλους Makis TriantafillidisΤο συνεργατικό σενάριο που κέρδισε πρώτο βραβείο καλής πρακτικής στο διαγωνισμό για την ενσωμάτωση των Τ.Π.Ε. στην εκπαίδευση τον περασμένο Μάρτιο. Τον διαγωνισμό διοργάνωσε το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου.
αξιον εστι ελυτηςtondionβασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ποίησης του Οδ. Ελύτη (αυτόματη γραφή, υπερρεαλισμός, χρήση συνειρμών) / μια αναλυτική ερμηνευτική προσέγγιση του άσματος Η' από τα "Πάθη" της ποιητικής συλλογής Άξιον Εστί
Από το Ρωμαιοκαθολικισμό στον Προτεσταντισμό και την πνευματική διαίρεση της ...ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΑΒΔΙΚΟΥΣτο πλαίσιο του σεναρίου αυτού οι μαθητές θα προσεγγίσουν τα αίτια της θρησκευτικής μεταρρύθμισης, το περιεχόμενό της και τους κυριότερους εκπροσώπους της. Θα γνωρίσουν την αντίδραση της καθολικής εκκλησίας στο κίνημα της μεταρρύθμισης και θα εκτιμήσουν τις άμεσες και τις μακροπρόθεσμες συνέπειές της για την Ευρωπαϊκή Ιστορία.
Σενάριο Σ.Κούτσου Επιμόρφωση Β ΕπιπέδουskoutsuΣενάριο Διδασκαλίας στην Νεοελληνική Λογοτεχνία Α΄ Γυμνασίου στην ενότητα Άνθρωπος και φύση, "Τζιτζίκια στήσαν το χορό, Κάτω στης μαργαρίτας τ' αλωνάκι" των Γ. Ρίτσου και Ο. Ελύτη.
1. ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ, «ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ»
Τάξη: Β΄ Λυκείου
Εισηγήτρια: Χριστίνα Σκλαβενίτη
ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ
Στη διδακτική πρόταση που ακολουθεί οι μαθητές προσεγγίζουν το
συγκεκριμένο ποίημα, τον δημιουργό αλλά και την ποίηση του Οδ. Ελύτη
γενικότερα, μέσα από μια διερευνητική μαθησιακή διαδικασία στο υλικό των
πηγών.
Η χρήση πολλαπλών αναπαραστατικών μορφών, η αισθητοποίηση, η
αναζήτηση και αξιοποίηση γνωστικού τύπου πληροφοριών, η απόδοση και η
αξιολόγηση της πληροφορίας μέσα από την παραγωγή καθοδηγημένου και
αυθόρμητου λόγου, η ανατροφοδότηση στην ομάδα κατά τη διάρκεια της
ενδιάμεσης αξιολόγησης μέσα από μία διαδραστική επικοινωνία, αποτελούν
βασικούς άξονες της διδασκαλίας που υλοποιούνται μέσα από τη χρήση
γενικών εργαλείων των Τ.Π.Ε. και του διαδικτύου.
Παιδαγωγικά, έμφαση δίνεται στην εργασία σε ομάδες, στην
ανατροφοδότηση των μαθητών με πληροφορίες και αξιολογικές κρίσεις που
προέρχονται από την ίδια την ομάδα και προκύπτουν ως αποτέλεσμα μιας
διδακτικής πράξης εστιασμένης στην ενεργητική συμμετοχή των μαθητών
σε μια ανακαλυπτική πορεία μάθησης.
Το σενάριο αυτό ακολουθεί το «Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος
Σπουδών για τη Λογοτεχνία» και επιδιώκει να υπηρετήσει τους παρακάτω
στόχους:
2. ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Η Γνωριμία με τον ποιητή και το έργο του.
Η αξιοποίηση συγκεκριμένων εξωκειμενικών στοιχείων, - π.χ. απαγγελία
του ποιήματος - στην κατεύθυνση της απόκτησης μιας καλύτερης
επαφής με τον ποιητή και το έργο του.
Η αισθητική απόλαυση και η προσωπική προσέγγιση του ποιήματος.
Η κινητοποίηση της δημιουργικής φαντασίας των μαθητών.
Η δημιουργία κινήτρων για λογοτεχνική έκφραση του μαθητή.
Να συνθέσουν ένα γραπτό κείμενο το οποίο θα εντάξουν σε
συγκεκριμένο επικοινωνιακό πλαίσιο ( blog) .
Μέσα από τη συγκριτική αντιμετώπιση ποιημάτων να επιτευχθεί η
αναγωγή στο «όλον».
ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Να χρησιμοποιήσουν οι μαθητές την ομαδική συνεργασία για την
προσέγγιση του ποιήματος.
Να εξοικειωθούν με την διερευνητική – βιωματική μάθηση και να
δραστηριοποιηθούν σε αυτή.
Να εξοικειωθούν με τη διερεύνηση και επιλογή πληροφοριών μέσα από
το υλικό που προσφέρει το διαδίκτυο.
Να καλλιεργήσουν την ικανότητα αξιολόγησης των προσφερόμενων
πληροφοριών όσον αφορά τη χρησιμότητά τους.
Να ενεργοποιήσουν με την επεξεργασία του ποιήματος τις υπάρχουσες
γνώσεις τους, να αυτενεργήσουν και εν τέλει να οικοδομούν νέα γνώση.
Να καλλιεργήσουν, μέσα από προσωπικές τους εμπειρίες, ατομικές και
κοινωνικές αξίες.
3. ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΝΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ
Να εξοικειωθούν με τη χρήση του διαδικτύου, ως περιβάλλοντος
μάθησης.
Να αναπτύξουν δεξιότητες αναζήτησης και επιλογής πληροφοριών στο
διαδίκτυο.
Να ασκηθούν στη χρήση του επεξεργαστή κειμένου για τη συνεργατική
παραγωγή λόγου.
Να εξοικειωθούν με την αξιοποίηση των πολυμέσων για την προσέγγιση
και αισθητική απόλαυση του ποιήματος.
ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ
Η χρήση των προϊόντων και εργαλείων των Τ.Π.Ε., στη συγκεκριμένη
διδακτική πρόταση, υποστηρίζει τόσο την αυτόνομη πορεία του μαθητή προς
τη γνώση, όσο και τη διερευνητική, βιωματική και συνεργατική μάθηση.
Ταυτόχρονα προάγει τον ρόλο του δασκάλου από αυτόν του απλού
καθοδηγητή, σε εκείνον του συντονιστή ενεργειών και του διευκολυντή για
την απόκτηση γνώσης. Η προσέγγιση του ποιήματος, με τη χρήση ΤΠΕ
αφίσταται της παραδοσιακής διδακτικής πράξης, διότι:
Παρέχει τη δυνατότητα άμεσης και εύκολης πρόσβασης σε πλήθος
πληροφοριών, γεγονός που λειτουργεί παρωθητικά για το μαθητή και
διευκολύνει την προσέγγιση του λογοτεχνικού κειμένου.
Αξιοποιεί εμπειρίες και βιώματα του μαθητή από άλλα γνωστικά
αντικείμενα.
Δίνει τη δυνατότητα στο μαθητή να πορευθεί στο δικό του δρόμο προς τη
μάθηση, μέσα από μια ποικιλία εναλλακτικών επιλογών.
Διευκολύνει τη συνάντηση του μαθητή με το κείμενο.
Ενισχύει τη δυνατότητα αξιοποίησης της συλλογικής εμπειρίας μέσα από
συνεργατικά περιβάλλοντα.
4. Βελτιώνει τη δυνατότητα παραγωγής λόγου μέσα από περιβάλλοντα που
επιτρέπουν τον πειραματισμό, τη δοκιμή, τον έλεγχο.
Υποστηρίζει τη δημιουργική έκφραση του μαθητή, καθώς ενσωματώνει
ποικίλες μορφές έκφρασης και επικοινωνίας.
ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΑΘΗΣΗΣ - ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Η ενεργητική εμπλοκή των μαθητών σε μια διερευνητική μαθησιακή
διαδικασία, η σχετική ελευθερία στην επιλογή της μαθησιακής διαδρομής
και η διαμόρφωση ευνοϊκών μαθησιακών συνθηκών και συνεργατικού
περιβάλλοντος ανατρέπει τις παραδοσιακές σχέσεις και μετασχηματίζει το
ρόλο του δασκάλου από κύριο καθοδηγητή σε συντονιστή και διεκπεραιωτή
της σχολικής εργασίας. Οι μαθητές εκμεταλλευόμενοι τις δυνατότητες των
Τ.Π.Ε., συνεργάζονται, επικοινωνούν και ανταλλάσσουν σκέψεις, Η
συνεργατική – βιωματική προσέγγιση υλοποιείται μέσα από την εργασία σε
ομάδες και την ανάληψη ρόλων από τους μαθητές, που δίνει προσωπικό
νόημα στην αναζήτηση της γνώσης.
5. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ
Θεματική ενότητα: Νεότερη Ποίηση
ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ, « ΤΟ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ»
Απαιτούμενες διδακτικές ώρες: 3
Σχέση με το αναλυτικό πρόγραμμα:
Οι στόχοι της διδακτικής πρότασης ανταποκρίνονται στο ισχύον
Πρόγραμμα της διδασκαλίας της Λογοτεχνίας για το Λύκειο.
Η διδασκαλία αυτή, με τροποποιήσεις μπορεί να ενταχθεί και σε
άλλες τάξεις του Λυκείου.
Διδακτικό υλικό – Τεχνολογικά εργαλεία
Σχολικά εγχειρίδια: Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Β΄ Λυκείου.
Ms Internet Explorer:
o http://www.snhell.gr/anthology/writer.asp?id=9
o http://www.fhw.gr/chronos/14/gr/1923_1940/civilization/sources/03
.html
o http://www.komvos.edu.gr
o http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathextra_6_17/10/20
07_208375
o http://wwk.kathimerini.gr/kath/7days/1994/09/25091994.pdf
o http://www.tovima.gr/default.asp?
pid=2&ct=83&artid=144646&dt=04/08/2002
o http://www.edutv.gr/index.php?
option=com_content&task=view&id=354&Itemid=97ΔΟΞΑΣΤΙΚΟ
o http://www.edutv.gr/index.php?
option=com_content&task=view&id=348&Itemid=97ΠΑΘΗ
o http://www.edutv.gr/index.php?
option=com_content&task=view&id=346&Itemid=97ΓΕΝΕΣΙΣ
o http://patarilogotexnon.blogspot.com/2008/04/blog-post_05.html
o http://www.ert-archives.gr/V3/public/pop-view.aspx?
tid=6690&tsz=0&act=mMainView&mst=00:30:20:00
Λογισμικό παρουσίασης
Φωτοτυπίες των φύλλων εργασίας και των ποιημάτων.
6. Προαπαιτούμενα:
Να έχει προηγηθεί διδασκαλία μιας ώρας σε σχέση με τα γενικά
χαρακτηριστικά της νεότερης ποίησης και της ποίησης του Οδ. Ελύτη, με
ιδιαίτερη αναφορά στο λογοτεχνικό ρεύμα του υπερρεαλισμού .
Να υπάρχει εξοικείωση δασκάλου – μαθητών στη χρήση γενικών
εργαλείων των Τ.Π.Ε. και ειδικότερα του Φυλλομετρητή.
Ευελιξία στο ωρολόγιο πρόγραμμα.
7. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Η διδασκαλία χωρίζεται σε 3 φάσεις:
Α΄ ΦΑΣΗ (1 ώρα στην τάξη)
Η φάση αυτή της διδασκαλίας, περιλαμβάνει:
1. Εξηγήσεις προς τους μαθητές, ιδιαίτερα των σημείων εκείνων της
διδασκαλίας που είναι απαραίτητα προκειμένου να κατανοήσουν το
σκοπό και τους στόχους της και να συμβάλουν στη διαμόρφωση ενός
«συμβολαίου», που θα τηρηθεί από το διδάσκοντα και τους μαθητές στη
διάρκειά της. Στο μέρος αυτό εξηγείται η διαδικασία, οι ρόλοι που θα
κληθούν να αναλάβουν και το πόσο σημαντική είναι η δική τους
συμμετοχή στη βελτίωση της διδασκαλίας του μαθήματος.
2. Τη δημιουργία κινήτρων και ευνοϊκών μαθησιακών συνθηκών.
Εντάσσουμε τη συγκεκριμένη διδασκαλία σε ένα γενικότερο project, τη
δημοσίευση όσων παραχθούν σε ένα blog.
Στη φάση αυτή δεν είναι αναγκαία η διεξαγωγή του μαθήματος στο
εργαστήριο, ούτε κάποια συγκεκριμένη οργάνωση της τάξης.
Β΄ ΦΑΣΗ (1 ώρα- εργαστήριο)
Αφόρμηση – ανάγνωση– εξομάλυνση - πρώτες προσεγγίσεις.
Στη φάση αυτή οι μαθητές έρχονται στο εργαστήριο και χωρίζονται σε
ομάδες των τριών ανάλογα με τις τεχνολογικές δεξιότητες τους. Σε κάθε
ομάδα υπάρχει ένας τουλάχιστον μαθητής με επαρκείς δεξιότητες στη χρήση
επεξεργαστή κειμένου και φυλλομετρητή. Θα μπορούσαμε να
κατηγοριοποιήσουμε τους ρόλους που αναλαμβάνουν οι μαθητές στα
πλαίσια της μικρής ομάδας, στο στάδιο της διερευνητικής διαδικασίας ως
εξής:
Σε εκείνον του χειριστή του ηλ. υπολογιστή .
Σε εκείνον του αναγνώστη - συντονιστή της διαδικασίας.
8. Σε εκείνον του γραμματέα της ομάδας που κρατά τις σημειώσεις.
Για την ανάθεση των ρόλων σε κάθε μαθητή, δεν παρεμβαίνει ο
δάσκαλος. Οι μαθητές αναλαμβάνουν το ρόλο εκείνο που οι ίδιοι θεωρούν
ότι τους ανήκει και που η ομάδα συνήθως χωρίς αντιρρήσεις τους
αναγνωρίζει.
Στο στάδιο αυτό ο διδάσκων με βάση την παιδαγωγική αρχή της
αφόρμησης παρουσιάζει σε μια ολιγόλεπτη εισήγηση, με τη χρήση
λογισμικού παρουσίασης και βιντεοπροβολέα, συνοπτικά στοιχεία από τη
ζωή και το έργο του ποιητή, τις ιστορικές αναφορές στο έργο του Ελύτη,
μελέτες και αναφορές στον ποιητή και το έργο του.
Οι αφαιρετικές αυτές αναφορές, στοχεύουν στη διέγερση του
ενδιαφέροντος των μαθητών, αλλά και στη συμπλήρωση γνώσεων που είναι
απαραίτητες για την ενασχόλησή τους –στο επόμενο στάδιο- με τα
συγκεκριμένα ερωτήματα των φύλλων εργασίας.
Το αρχείο της παρουσίασης, βρίσκεται και σε κάθε σταθμό εργασίας,
ώστε να μπορεί να γίνει χρήση του από κάθε ομάδα, όταν αυτό κριθεί
απαραίτητο από τους μαθητές.
Η παρουσίαση είναι σύντομη (5-10 λεπτά) ώστε να μην κουράζει και
όπως αναφέρθηκε αρκετά αφαιρετική για να μην στρέφει τουλάχιστον σε
αυτή τη φάση τους μαθητές σε μια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Σίγουρα
πάντως δεν περιλαμβάνει «έτοιμες» απαντήσεις.
Στη συνέχεια ο διδάσκων δίνει σύντομες πληροφορίες για τον τίτλο
του ποιήματος και την αφόρμηση του ποιητή.
Ο καθηγητής παρουσιάζει σύντομα στους μαθητές τα ζητούμενα των
φύλλων εργασίας και δίνει τις απαραίτητες διευκρινήσεις. Ακολουθεί η
ανάγνωση του ποιήματος. Το άκουσμα της ανάγνωσης στην τάξη γίνεται
από έναν μόνον υπολογιστή στον οποίο για λόγους οικονομίας χρόνου
έχουμε αποθηκεύσει το αντίστοιχο mp3 αρχείο.
9. Γ΄ ΦΑΣΗ (1 ώρα- εργαστήριο)
Στο στάδιο αυτό οι μαθητές χωρισμένοι σε ομάδες, επιχειρούν την
ερμηνευτική προσέγγιση μέσα από τις οδηγίες που υπάρχουν στα
ηλεκτρονικά φύλλα εργασίας, που βρίσκονται σε κάθε σταθμό και σε έντυπη
μορφή.
Κατά τη διάρκεια της έρευνας, ο καθηγητής , ενεργεί διευκολυντικά
ελέγχει και αξιολογεί στο βαθμό που είναι δυνατόν, όχι μόνον τις
επιλεγμένες από τους μαθητές πληροφορίες αλλά και τον τρόπο και την ίδια
τη διαδικασία αναζήτησης – οικοδόμησης της γνώσης.
Οι μαθητές ανακοινώνουν τα κείμενα που συνέθεσαν στην τάξη και
τα παραδίδουν στο καθηγητή σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή.
ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ – ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ
Η διδακτική πρόταση, μπορεί να χωριστεί σε δραστηριότητες πάνω
στις οποίες το σύνολο της τάξης θα εργαστεί σε ένα κοινό φύλλο εργασίας,
κάθε φορά.
Το σενάριο μπορεί να επεκταθεί σε διαθεματική συνθετική εργασία
και να πάρει τη μορφή project. Σε αυτήν την περίπτωση θα συνεργαστούν, οι
καθηγητές της Ιστορίας, της Πληροφορικής, των Θρησκευτικών και της
Αισθητικής Αγωγής .
Το σενάριο μπορεί με μικρές τροποποιήσεις, να εφαρμοστεί σε όλες τις
τάξεις του Λυκείου.
10. ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΟΜΑΔΕΣ
Γενικά ερμηνευτικά ερωτήματα προς όλους τους μαθητές:
Ακούστε την ανάγνωση του αποσπάσματος. Το ποίημα ακούνε όλοι οι
μαθητές από έναν υπολογιστή. Προσπαθήστε να προσεγγίσετε ερμηνευτικά
το ποίημα. Ποιο πιστεύετε ότι είναι το θέμα του; Καταγράψτε τις απόψεις
σας και παρουσιάστε τες στην τάξη.
11. ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΟΜΑΔΑ 1
(ομάδα διερεύνησης και αξιοποίησης βιογραφικών στοιχείων)
Η προσωπική ζωή του ποιητή, οι επιδράσεις που δέχεται από το
περιβάλλον, ακόμη και οι συνθήκες δουλειάς διαμορφώνουν σε ένα βαθμό
και την ποίησή του.
Επιβεβαιώνεται η παραπάνω άποψη μέσα στο συγκεκριμένο ποίημα;
Συνθέστε ένα κείμενο όπου θα καταγράφετε την άποψη σας. Στην
προσπάθεια αυτή θα σας βοηθήσουν τα βιογραφικά που θα βρείτε στο
διαδίκτυο από τα σχετικά αφιερώματα του τύπου.
Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/
_w_articles_kathextra_6_17/10/2007_208375
ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=83&artid=144646&dt=04/08/2002
12. ΟΜΑΔΑ 2
(Ομάδα διερεύνησης και αξιοποίησης του ιστορικού - ιδεολογικού
πλαισίου)
Το ιστορικό και ιδεολογικό πλαίσιο της εποχής στην οποία ζει ο
ποιητής διαμορφώνουν το έργο του.
Συμφωνείτε με την παραπάνω άποψη: Μπορείτε να υποστηρίξετε ότι
οι ιστορικές συνθήκες και τα γεγονότα της περιόδου εκείνης
«αποτυπώνονται» στο ποίημα «ΤΟ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ»;
Περιηγηθείτε στο διαδίκτυο, αναζητήστε από τις επιλεγμένες πηγές
τις πληροφορίες που νομίζετε ότι χρειάζονται και συνθέστε ένα κείμενο που
να απαντά στα παραπάνω ερωτήματα.
ΜΝΗΜΗ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ
http://patarilogotexnon.blogspot.com/2008/04/blog-post_05.html
Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ
http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathextra_6_17/10/2007_208375
13. ΟΜΑΔΑ 3
(ομάδα γλωσσοτεχνικής προσέγγισης)
Επισκεφθείτε τη σελίδα του Κόμβου Νεοελληνικής Γλώσσας
http://www.komvos.edu.gr/ και χρησιμοποιήστε το λεξικό για να βρείτε τις
ερμηνείες των λέξεων του ποιήματος που σας δίνονται παρακάτω. Από τις
ερμηνείες που θα βρείτε, σημειώστε δίπλα στις λέξεις εκείνη που ταιριάζει
στη λέξη όπως είναι μέσα στο ποίημα.
μίτος:
πένεται :
μιάνει :
μαύρες:
προσωπιδοφόροι:
πράσινο:
Μπορείτε μέσα από το σώμα κειμένων του κόμβου, να επιλέξετε δύο
παραγράφους όπου οι λέξεις «μαύρες», «πράσινο», έχουν διαφορετική
σημασία; Από ποιο σώμα κειμένων τις επιλέξατε, σε ποιο συμπέρασμα
καταλήγετε; Συνθέστε ένα κείμενο παρουσίασης των συμπερασμάτων σας.
14. ΟΜΑΔΑ 4
(ομάδα αισθητικής προσέγγισης)
1.Επισκεφθείτε τους δικτυακούς τόπους με τα κολάζ του Ελύτη και
προσπαθήστε να εντοπίσετε στοιχεία που να συνδέονται με την ιστορία ή
τον πολιτισμό ή τη γεωγραφία της Ελλάδας . Συνθέστε ένα κείμενο όπου θα
δίνετε την απάντησή σας και θα την αιτιολογείτε.
2. Με τη βοήθεια των εργαλείων του επεξεργαστή κειμένου,
χρωματίστε όπως εσείς νομίζετε, τους στίχους ή και συγκεκριμένες λέξεις
του ποιήματος. Παρουσιάστε το στην τάξη, αιτιολογώντας τους
χρωματικούς συνδυασμούς που επιλέξατε.
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΕΛΥΤΗ σελ. 23-27
http://wwk.kathimerini.gr/kath/7days/1994/09/25091994.pdf
15. ΟΜΑΔΑ 5
(ομάδα συσχέτισης – σύγκρισης με παράλληλα κείμενα)
Ο Οδυσσέας Ελύτης επηρεάστηκε από το λογοτεχνικό ρεύμα του
υπερρεαλισμού, ωστόσο διαφοροποιήθηκε αρκετά από αυτό. Διαβάστε την
επιστολή του Ελύτη στο Γ. Θεοτοκά όπου εκθέτει τις απόψεις του για τον
υπερρεαλισμό.
1. Ποια είναι η διαφοροποίηση του Ελύτη;
2. Συγκρίνετε το ποίημα του Ελύτη με το ποίημα του Α. Εμπειρίκου Η ΣΙΩΠΗ
και εντοπίστε τα υπερρεαλιστικά στοιχεία και των δύο καθώς και τις
διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα τους.
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΕΛΥΤΗ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΟΝ ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟ
http://www.fhw.gr/chronos/14/gr/1923_1940/civilization/sources/03.html
16. ΟΜΑΔΑ 6
(ομάδα περιγραφής )
Δοκιμάστε να καταγράψετε στοιχεία για τον τρόπο σύνθεσης του
ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ μέσα από την παρακολούθηση αποσπάσματος από την
ενημερωτική εκπομπή ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΜΟΥ ΠΑΛΙ ΟΜΟΙΩΘΗΚΑ,
-ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ (κεφ. 45) http://www.ert-archives.gr/V3/public/pop-
view.aspx?tid=6690&tsz=0&act=mMainView&mst=00:30:20:00
Αντλήστε όσες περισσότερες πληροφορίες μπορείτε δίνοντας τις δικές
σας προεκτάσεις και ερμηνείες. Συνθέστε ένα κείμενο για τις προθέσεις του
Οδυσσέα Ελύτη σχετικά με τη σύνθεση του συγκεκριμένου έργου.
17. ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ
ΤΟ ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ
η΄
Γύρισα τα μάτια. * δάκρυα Τόσο δεν αγγίζουν * η φωτιά με
γιομάτα το άχτι
κατά το παραθύρι που πένεται ο λαός μου
Και κοιτώντας έξω * Του Θεού το στάρι * στα ψηλά
καταχιονισμένα καμιόνια
τα δέντρα των κοιλάδων το φόρτωσαν και πάει
Αδελφοί μου, είπα * ως κι αυτά Μες στην έρμη κι άδεια *
μια μέρα πολιτεία μένει
κι αυτά θα τ' ατιμάσουν το χέρι που μονάχα
Προσωπιδοφόροι * μες στον Με μπογιά θα γράψει * στους
άλλον αιώνα μεγάλους τοίχους
τις θηλιές ετοιμάζουν ΨΩΜΙ ΚΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Δάγκωσα τη μέρα * και δεν Φύσηξεν η νύχτα * σβήσανε τα
έσταξε ούτε σπίτια
σταγόνα πράσινο αίμα κι είναι αργά στην ψυχή μου
Φώναξα στις πύλες * κι η φωνή Δεν ακούει κανένας * όπου κι αν
μου πήρε χτυπήσω
τη θλίψη των φονιάδων η μνήμη με σκοτώνει
Μες στης γης το κέντρο * φάνηκε Αδελφοί μου, λέει * μαύρες ώρες
ο πυρήνας φτάνουν
που όλο σκοτεινιάζει ο καιρός θα δείξει
Κι η αχτίδα του ήλιου * γίνηκε, Των ανθρώπων έχουν * οι χαρές
ιδέστε μιάνει
ο μίτος του Θανάτου! τα σπλάχνα των τεράτων
Ω πικρές γυναίκες * με το μαύρο Γύρισα τα μάτια * δάκρυα
ρούχο γιομάτα
παρθένες και μητέρες κατά το παραθύρι
Που σιμά στη βρύση * δίνατε να Φώναξα στις πύλες * κι η φωνή
πιούνε μου πήρε
στ' αηδόνια των αγγέλων τη θλίψη των φονιάδων
Έλαχε να δώσει * και σ' εσάς ο Μες στης γης το κέντρο * φάνηκε
Χάρος ο πυρήνας
τη φούχτα του γεμάτη που όλο σκοτεινιάζει
Μέσ' απ' τα πηγάδια * τις Κι η αχτίδα του ήλιου * γίνηκε,
κραυγές τραβάτε ιδέστε
αδικοσκοτωμένων ο μίτος του Θανάτου!
18. Ανδρέας Εμπειρίκος Η Σιωπή
Όσο και αν μένουν ανεκτέλεστα τα έργα, όσο και αν είναι πλήρης η σιγή
(η σφύζουσα εν τούτοις) και το μηδέν αν διαγράφεται στρογγύλον, ως
άφωνον στόμα ανοικτόν, πάντα, μα πάντα, η σιγή και τα ανεκτέλεστα
όλα, θα περιέχουν έν μέγα μυστήριον γιομάτο, ένα μυστήριον
υπερπλήρες, χωρίς κενά και δίχως απουσίαν, έν μέγα μυστήριον (ως το
μυστήριον της ζωής εν τάφω) - το φανερόν, το τηλαυγές, το πλήρες
μυστήριον της υπάρξεως της ζωής, Άλφα-Ωμέγα.