รายชื่อยาที่ห้ามบดหรือทำให้แตก หรือห้ามให้ทางสายให้อาหาร
- 1. รายชื่อยาที่ห้ามบดหรือทาให้แตก หรือห้ามให้ทางสายให้อาหาร (เรียงตามอักษรด้วยชือทางการค้าของบริษัทยาต้นแบบเท่านั้น) ่ ชื่อยา เหตุผลที่ห้ามบดหรือทาให้แตก ตัวยาสาคัญ (ชื่อทางการค้า) หรือห้ามให้ทางสายให้อาหาร ผู้ป่วยต้องอยู่ในท่านั่งอย่างน้อย 30 นาทีหลังให้ยา เพื่อลดโอกาสของการเกิด Actonel Risedronate แผลในหลอดอาหาร Adalat CR Nifedipine ออกฤทธิ์นาน Addi-K Potassium chloride ออกฤทธิ์นาน Dipyridamole + Aggrenox ออกฤทธิ์นาน Acetylsalicylic acid Alkeran Melphalan มีพิษต่อเซลล์ เสี่ยงต่อผู้บริหารยา Aspent Aspirin เคลือบเอ็นเทอริก ออกฤทธิ์ช้า Aspent-M Aspirin เคลือบเอ็นเทอริก ออกฤทธิ์ช้า Amoxicillin/ Augmentin เหนียวเมื่อบด เสื่อมสภาพเมื่อชื้น clavulanic acid ผู้ป่วยต้องอยู่ในท่านั่งอย่างน้อย 30 นาทีหลังให้ยา เพื่อลดโอกาสของการเกิด Bonviva Ibandronic acid แผลในหลอดอาหาร Cardil SR Diltiazem ออกฤทธิ์นาน Cardepine Nicardipine ออกฤทธิ์นาน Cardura XL Doxazosin ออกฤทธิ์นาน Cellcept Mycophenolate mofetil กดภูมิคุ้มกัน เสี่ยงต่อผู้บริหารยา Loratadine + Clarinase 24 hour ออกฤทธิ์นาน Pseudoephedrine Clomid Clomiphene เสี่ยงต่อผู้บริหารยาที่เป็นสตรีตั้งครรภ์ (pregnancy risk category X) Pancreatin + Enzyme Combizym concentrate from Aspergillus เคลือบเอ็นเทอริก ออกฤทธิ์ช้า oryzae Concerta Methylphenidate ออกฤทธิ์นาน Controloc Pantoprazole เคลือบเอ็นเทอริก ออกฤทธิ์ช้า Pancreatin (corresponding Creon 10000 เคลือบเอ็นเทอริก ออกฤทธิ์ช้า to lipase, amylase, protease) Cytotec Misoprostol เสี่ยงต่อผู้บริหารยาที่เป็นสตรีตั้งครรภ์ (pregnancy risk category X) Depakine Sodium valproate เคลือบเอ็นเทอริก ออกฤทธิ์ช้า Depakine chrono Sodium valproate ออกฤทธิ์นาน Detrusitol SR Tolterodine ออกฤทธิ์นาน Dilantin Kapseal Phenytoin ออกฤทธิ์นาน 4 Distaclor MR Cefaclor ออกฤทธิ์นาน Dulcolax Bisacodyl เคลือบเอ็นเทอริก ออกฤทธิ์ช้า Endoxan Cyclophosphamide มีพิษต่อเซลล์ เสี่ยงต่อผู้บริหารยา Efexor-XR Venlafaxine ออกฤทธิ์นาน Fludara Fludarabine มีพิษต่อเซลล์ เสี่ยงต่อผู้บริหารยา ผู้ป่วยต้องอยู่ในท่านั่งอย่างน้อย 30 นาทีหลังให้ยา เพื่อลดโอกาสของการเกิด Fosamax Alendronate แผลในหลอดอาหาร Harnal Tamsulosin ออกฤทธิ์นาน Herbesser 90 SR Diltiazem ออกฤทธิ์นาน Herbesser R100 Diltiazem ออกฤทธิ์นาน Herbesser R200 Diltiazem ออกฤทธิ์นาน Hydrea Hydroxyurea มีพิษต่อเซลล์ เสี่ยงต่อผู้บริหารยา Imdur Isosorbide-5-mononitrate ออกฤทธิ์นาน 3 Imuran Azathioprine กดภูมิคุ้มกัน เสี่ยงต่อผู้บริหารยา
- 2. Isoptin SR Verapamil ออกฤทธิ์นาน 3 Kapanol Morphine ออกฤทธิ์นาน 4 Klacid MR Clarithromycin ออกฤทธิ์นาน Lanvis Thioguanine มีพิษต่อเซลล์ เสี่ยงต่อผู้บริหารยา Leukeran Chlorambucil มีพิษต่อเซลล์ เสี่ยงต่อผู้บริหารยา Losec MUPS Omeprazole ยาเม็ดแตกตัวเร็วให้แกรนูลเคลือบเอ็นเทอริก ออกฤทธิ์ช้า 2 Madopar HBS Levodopa + Benserazide ออกฤทธิ์นาน Mesacol Mesalazine เคลือบเอ็นเทอริก ออกฤทธิ์ช้า Methotrexate-EBEWE Methotrexate มีพิษต่อเซลล์ เสี่ยงต่อผู้บริหารยา Miracid Omeprazole แคปซูลบรรจุเพลเล็ตเคลือบเอ็นเทอริก ออกฤทธิ์ช้า 1 Monolin SR Isosorbide mononitrate ออกฤทธิ์นาน 4 Myfortic Mycophenolate เคลือบเอ็นเทอริก ออกฤทธิ์ช้า Myleran Busulphan มีพิษต่อเซลล์ เสี่ยงต่อผู้บริหารยา Natrilix SR Indapamide ออกฤทธิ์นาน Nexium MUPS Esomeprazole ยาเม็ดแตกตัวเร็วให้แกรนูลเคลือบเอ็นเทอริก ออกฤทธิ์ช้า 2 Norflex Orphenadrine ออกฤทธิ์นาน Nuelin SR Theophylline ออกฤทธิ์นาน Pariet Rabeprazole ยาเม็ดแตกตัวเร็วให้แกรนูลเคลือบเอ็นเทอริก ออกฤทธิ์ช้า 2 Pentasa Mesalazine ออกฤทธิ์นาน Prevacid FDT Lansoprazole ยาเม็ดแตกตัวเร็วให้แกรนูลเคลือบเอ็นเทอริก ออกฤทธิ์ช้า 2 Proscar Finasteride เสี่ยงต่อผู้บริหารยาที่เป็นสตรีตั้งครรภ์ (pregnancy risk category X) Puri-nethol Mercaptopurine มีพิษต่อเซลล์ เสี่ยงต่อผู้บริหารยา Quomem Bupropion ออกฤทธิ์นาน Roaccutane Isotretinoin เสี่ยงต่อผู้บริหารยาที่เป็นสตรีตั้งครรภ์ (pregnancy risk category X) Salazopyrin EN Sulfasalazine เคลือบเอ็นเทอริก ออกฤทธิ์ช้า Salofalk Mesalazine เคลือบเอ็นเทอริก ออกฤทธิ์ช้า Strattera Atomoxetine ระคายเคืองต่อดวงตา เสี่ยงต่อผู้บริหารยา Supralip NT Fenofibrate ออกฤทธิ์นาน Tegretol CR Carbamazepine ออกฤทธิ์นาน Tracleer Bosentan เสี่ยงต่อผู้บริหารยาที่เป็นสตรีตั้งครรภ์ (pregnancy risk category X) Tramal Retard Tramadol ออกฤทธิ์นาน Trental 400 Pentoxifylline ออกฤทธิ์นาน Trivastal retard Piribedil ออกฤทธิ์นาน Tylenol 8 hour Paracetamol 2-layer caplet UFT Tegafur + Uracil มีพิษต่อเซลล์ เสี่ยงต่อผู้บริหารยา Vastarel MR Trimetazidine ออกฤทธิ์นาน Vepesid Etoposide มีพิษต่อเซลล์ เสี่ยงต่อผู้บริหารยา Videx EC Didanosine เคลือบเอ็นเทอริก ออกฤทธิ์ช้า Voltaren Diclofenac เคลือบเอ็นเทอริก ออกฤทธิ์ช้า Voltaren SR Diclofenac ออกฤทธิ์นาน Xatral XL Alfuzosin ออกฤทธิ์นาน Xeloda Capecitabine มีพิษต่อเซลล์ เสี่ยงต่อผู้บริหารยา 1 แกะแคปซูลได้ นายาที่เทออกจากแคปซูลผสมน้าโดยไม่บดก่อน แล้วนาน้าที่มียาผสมอยู่นั้นไปให้ทางสายให้อาหาร 2 ใส่เม็ดยาลงในกระบอกให้ยาที่ต่อกับสายให้อาหาร เติมน้า เขย่าเบาๆ จนเม็ดยาละลาย กลายเป็นเม็ดเล็กๆ กระจายตัวในน้า แล้วจึงดันยาลงไปตามสายให้ อาหารทันที 3 หักเม็ดได้ตามรอยบาก 4 แกะแคปซูล เทผงยาที่อยู่ภายในลงในสายให้อาหาร แล้วล้างสายทันทีด้วยน้า และต้องปรับขนาดยาทีให้ด้วย่
- 3. ข้อแȨȨในการให้ยาผ่านทางสายให้อาหาร ยา ปัญหา ข้อแนะนา Acidic medication จับตัวเป็นก้อนเมื่อผสมกับ enteral nutrition และทาให้ หยุดการให้อาหารก่อนและหลังให้ยา 1-2 ชั่วโมง syrup, เกิดการอุดตันของสาย ยาทีมี pH<4 ่ Aluminium- ยาจับกับโปรตีนในอาหาร โดยจับตัวเป็นก้อนและทาให้เกิด ไม่ควรให้ในผู้ป่วยทีได้รับอาหารที่มี high molecular weight ่ containing antacid การอุดตันของสาย protein ถ้าจาเป็นต้องใช้ ควรหยุดให้อาหารก่อนและหลังให้ยา ร่วมกับการ flush สาย Bulk forming มีการจับตัวเป็น semisolid และมีความหนืดเมื่อผสมกับน้า พิจารณาให้ยาระบายชนิดอื่น laxative ทาให้เกิดการอุดตันของสาย Psyllium (Metamucil®) Carbamazepine ยาเกาะติดกับสายให้อาหาร ทาให้การดูดซึมยาลดลง - ละลายตัวยาในน้าให้มีความหนืดน้อย - หยุดการให้อาหารก่อนและหลังให้ยาอย่างน้อย 2 ชั่วโมง Cholestyramine มีการจับตัวเป็น semisolid และมีความหนืดเมื่อผสมกับน้า ทาให้เกิดการอุดตันของสาย Phenytoin ระดับยาในเลือดลดลง เมื่อให้ร่วมกับ enteral nutrition - หยุดให้อาหาร 2 ชั่วโมงก่อนและหลังให้ยาร่วมกับการ flush สาย ให้อาหาร หรือ - ไม่ต้องหยุดให้อาหารแต่ให้เพิ่มขนาดยา หรือให้ยาวันละครั้ง - ติดตามระดับยาในเลือดอย่างใกล้ชิด Proton-pump inhibitors Lansoprazole เป็นยาที่อยู่ในรูป delayed-release capsules ที่ กรณีปลายสายอยู่ที่กระเพาะอาหาร ควรผสมแกรนูลกับน้าผลไม้ซึ่งมี Omeprazole capsule ประกอบด้วยตัวยาที่เป็น enteric-coated granules การ ฤทธิ์เป็นกรด และ flush สายด้วยน้าผลไม้หลังให้ยา บด granules จะมีผลทาให้ยาถูกทาลายด้วยกรดใน กรณีปลายสายอยู่ที่ลาไส้เล็ก ผสมแกรนูล กับสารละลายด่าง เช่น กระเพาะอาหารก่อนที่จะถูกดูดซึมที่ลาไส้เล็ก และจะทาให้ sodium bicarbonate 8.4% solution สายอุดตัน เนื่องจากยาจะจับตัวกัน Esomeprazole MUPS อยู่ในรูป enteric-coated, delayed-release tablets อาจละลาย esomeprazole MUPS, omeprazole MUPS และ Omeprazole MUPS lansoprazole FDT ในน้าผลไม้หรือน้าเปล่า และให้ทาง NG tube Lansoprazole แต่ห้ามละลาย pantoprazole และ rabeprazole เพื่อให้ทาง NG FDT tube Pantoprazole Rabeprazole Quinolones Bioavailability ลดลง - หยุดให้อาหาร 2 ชั่วโมงก่อนและหลังให้ยา - ciprofloxacin ระดับยาสูงสุดลดลง - พิจารณายาในรูปแบบยาฉีด - levofloxacin ระยะเวลาที่ระดับยาขึ้นสูงสุดนานขึ้น - ofloxacin Sucralfate ยาจับกับโปรตีนในอาหาร โดยจับตัวเป็นก้อนและทาให้เกิด - หยุดให้อาหารก่อนและหลังให้ยา 1 ชั่วโมง กรณีที่ใช้ใน stress การอุดตันของสาย ulcer จะต้องหยุดให้อาหารถึง 12 ชั่วโมงต่อวัน จึงควรเปลี่ยนไปใช้ H2-antagonist แทน Warfarin ผลของยาลดลงในผู้ป่วยทีได้รับ enteral nutrition ่ - หลีกเลี่ยงการให้ warfarin ร่วมกับ vitamin K - กรณีที่มีความจาเป็น ควรมีการติดตามค่า PT, INR และปรับยา ตามค่าดังกล่าว - เปลี่ยนไปใช้ anticoagulant ตัวอื่น เช่น heparin, LMWH