More Related Content
What's hot (20)
Viewers also liked (8)
Similar to พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม (20)
More from Princess Chulabhorn's College, Chiang Rai Thailand (20)
พัฒนาการทางด้านสังคม วัฒนธรรม
- 2. รายชื่อสมาชิกกลุ่ม 1. นายดิลก อินต๊ะสิน เลขที่ 3 2. นายประกาญจน์ อุ่นนันท์กาศ เลขที่ 6 3. นายภาสกร วงศ์ใหญ่ เลขที่ 11 4. นายวชิรวิทย์ ชินะข่าย เลขที่ 12 5. นายศวัสกร คาฮอม เลขที่ 13 6. น.ส.อัฉรา จุฑาวราราษฎร์ เลขที่ 31 เสนอครูสายพิน วงษารัตน์
- 4. พัฒนาการ ทางด้านสังคม และ วัฒนธรรม ศาสนาและความเชื่อ ในสมัยสุโขทัย ราษฏรโดยทั่วไปมีการนับถือผี วิญญาณของบรรพบุรุษ ปรากฏการณ์ตามธรรมชาติ พระพุทธศาสนา ส่วนศาสนาพราหมณ์อาจจะมีการนับ ถืออยู่บ้างในราชสานักสุโขทัยตอนปลาย 1. การนับถือผี การนับถือผี เทวดา นางไม้ การเชื่อถือโชคลางและสิ่งศักดิ์สทธิ์ต่าง ๆ ิ ยังคงมีอยู่ในจิตสานึกของคนไทยมาตั้งแต่ด้งเดิม ถึงแม้ ว่ากาลต่อมาจะได้ รับคติทาง ั พระพุทธศาสนาแล้ วก็ตาม ในสมัยสุโขทัยมีการนับถือผีของบรรพบุรุษซึ่งถือว่า เป็ นสิ่งศักดิ์สทธิ์ จึงต้ องจัดให้ มีพิธการเซ่นไหว้ อยู่เป็ นประจา นอกจากนี้ยงเชื่อถือ ิ ี ั คาสัตย์สาบานและภูตผีประจาสถานที่ต่างๆอีกด้ วย
- 5. 2. พระพุทธศาสนา ชาวสุโขทัยส่วนใหญ่นับถือพระพุทธศาสนานิกายเถรวาทอย่างลังกาวงศ์ โดยมีพระมหากษัตริย์เป็ นองค์อุปถัมภ์ พระพุทธศาสนานิกายเถรวาทนี้ได้ เจริญรุ่งเรืองมากในรัชสมัยของพ่อขุนรามคาแหงมหาราช เมื่ออาณาจักรสุโขทัยมี ความสัมพันธ์อนดีกบเมืองนครศรีธรรมราช ทรงเห็นว่าวัตรปฏิบัติของพระสงฆ์ ั ั นิกายนี้มีความสารวมน่าเลื่อมใสศรัทธา จึงโปรดเกล้ าฯ นิมนต์ข้ ึนมาตั้งวงศ์ท่กรุง ี สุโขทัยด้ วย พระสงฆ์เหล่านั้นนอกจากจะได้ ทาการเผยแผ่ศาสนาและอบรมสั่งสอน ศีลธรรมแก่ประชาชนแล้ ว ยังได้ ทาการแปลพระไตรปิ ฏกจากภาษาสันสกฤตมา เป็ นภาษาบาลีด้วย สาหรับนิกายมหายานนั้น ก็มีผ้ ูนับถืออยู่บ้าง แต่ทว่าไม่ค่อยมี บทบาทมากนัก เนื่องจากชาวสุโขทัยส่วนใหญ่นับถือนิกายเถรวาทอย่างลังกาวงศ์ เป็ นปึ กแผ่นมั่นคงอยู่แล้ ว
- 6. 3. ศาสนาพราหมณ์ ศาสนาพราหมณ์จากอินเดียได้ ขยายเข้ าไปในอาณาจักรกัมพูชาก่อน และ สันนิษฐานว่าในสมัยสุโขทัยตอนปลายคงมีการรับอิทธิพลของศาสนาพราหมณ์เข้ า มาในราชสานักด้ วย ทั้งนี้เพราะจากหลักฐานศิลาจารึกสุโขทัยหลักที่ 4 ปรากฏว่ามี คาว่า “สวยราชย์”“อศูรย์ธปัตย์”และ “ ระราชบัญญัติ”เป็ นต้ น แสดงว่ามีการใช้ ราชา เ ไ ิ พ ศัพท์สาหรับพระเจ้ าแผ่นดินที่มีฐานะเป็ นพระผู้เป็ นเจ้ าตามคติของศาสนา พราหมณ์ ซึ่งถือว่าพระมหากษัตริย์คือภาคหนึ่งของพระผู้เป็ นเจ้ า อันหมายถึงพระ ศิวะหรือไม่กพระนารายณ์ ถ้ าเป็ นเช่นนี้อทธิพลของศาสนาพราหมณ์กเ็ ริ่มมีบทบาท ็ ิ ในราชสานักสุโขทัยตั้งแต่สมัยพระมหาธรรมราชาที่ 1(ลิไท) เป็ นต้ นมา โดยเริ่มมี อิทธิพลในทางการเมืองการปกครองเป็ นสาคัญ นอกจากนี้ในสมัยพระมหาธรรม ราชาที่ 1 (ลิไท) ยังโปรดเกล้ าฯ ให้ หล่อเทวรูปพระอิศวรและพระศิวะแล้ วนาไป ประดิษฐานไว้ ในหอเทวาลัยมหาเกษตรในป่ ามะม่วงอีกด้ วย
- 7. ภาษาและวรรณกรรม ภาษา จากศิลาจารึกหลักที่ ๑ ปรากฏข้ อความเกี่ยวข้ องกับการประดิษฐ์ ตัว อักษรไทยของพ่อขุนรามคาแหงมหาราชใน พ.ศ. 1826 จากศิลาจารึกดังกล่าวจึง เป็ นที่เชื่อกันว่า อักษรไทยของพ่อขุนรามคาแหงมหาราชซึ่งจารึกลงศิลาจารึกใน พ.ศ. 1826 นั้น เป็ นอักษรไทยเก่าแก่ท่สดที่ใช้ ในประเทศไทย ีุ ศาสตราจารย์ยอร์ช เซเดส์ สรุปว่า อักษรพ่อขุนรามคาแหงมหาราช ดัดแปลงมาจากอักษรขอมหวัด เพราะมีรูปลักษณะคล้ ายคลึงกันมาก นันทนา ด่านวิวัฒน์ กล่าวว่า อักษรต้ นตระกูลของพ่อขุนรามคาแหงมหาราช คือ อักษรพราหมี อักษรคฤนห์ และอักษรขอมหวัด
- 8. แต่จากการศึกษาและวิจัยเปรียบเทียบจารึกต่างของ ก่องแก้ ว วีระ ประจักษ์ ค้ นพบว่า รูปแบบตัวอักษรไทยของพ่อขุนรามคาแหงมหาราชนั้น ได้ รับอิทธิพลมาจากรูปอักษรแบบปัลลวะของราชวงศ์ปัลลวะแห่งประเทศ อินเดียตอนใต้ โดยอักขรวิธในการเขียนพ่อขุนรามคาแหงมหาราชได้ วางรูป ี สระให้ เรียงอยู่บันทัดเดียวกับพยัญชนะ ต่อมาในสมัยพระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไท) ได้ ปรากฏรูปอักษรแบบ ใหม่ข้ นคล้ ายๆกับรูปอักษรของพ่อขุนรามคาแหงมหาราช แต่มีการแก้ ไขที่ ึ วางของรูปสระเสียใหม่โดยวางไว้ ข้างหน้ า ข้ างหลัง ข้ างบน หรือข้ างล่าง ของ รูปพยัญชนะต้ น อักษรไทยทั้ง 2 สมัยนี้ จัดเป็ นต้ นกาเนิดของวัոธรรมไทย ทางด้ านตัวอักษร
- 9. วรรณกรรม 1. ศิลาจารึก ศิลาจารึกที่พบในสมัยสุโขทัยมีประมาณไม่น้อยกว่า 30 หลัก ที่สาคัญมาก ได้ แก่ ศิลาจารึกหลักที่ 1 ซึ่งมีคุณค่าทางภาษา กฎหมาย การปกครอง วัฒนธรรม นับเป็ นวรรณกรรมที่แสดงให้ เห็นถึงสภาพสังคมและวัฒนธรรมของสุโขทัยได้ เป็ น อย่างดี
- 10. 2. ไตรภูมิพระร่วง พระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไท) ทรงพระราช นิพนธ์ข้ นเมื่อ พ.ศ. 1888 เพื่อใช้ ในเทศนาโปรด ึ พระราชมารดาและเพื่ออบรมสั่งสอนประชาชน ให้ บรรลุถึงซึ่งนิพพาน ไตรภูมิพระร่วงนี้นับว่า เป็ นวรรณคดีเล่มแรกของไทยที่เขียนเป็ นเล่ม อย่างสมบูรณ์ โดยบรรยายถึงความทุกข์ยากของ เปรต พรรณนาถึงสวรรค์ ถ้ อยคาบรรยาย ก่อให้ เกิดภาพพจน์และอารมณ์ เป็ นการระงับ อารมณ์ของผู้ฟังและผู้อ่านที่มีอารมณ์ใฝ่ ต่า ให้ เกิดความเกรงกลัวต่อบาปและนรก จึงมีอทธิพล ิ ต่อจิตใจและความเชื่อของคนไทยในสมัยนั้นเป็ น อย่างมาก
- 11. 3. สุภาษิตพระร่วง สุภาษิตดังกล่าวมีข้อสันนิษฐาน 2 ประเด็นคือ เชื่อว่ามีการแต่งสุภาษิต เหล่านี้ข้ นมาในสมัยพ่อขุนรามคาแหงมหาราช หรือมิฉะนั้นก็แต่งขึ้นมาในสมัย ึ พระมหาธรรมราชาที่ 1
- 12. ประติมากรรม 1. พระพุทธรูป การปั้นพระพุทธรูปสมัยสุโขทัย จะมีอยู่ 4 อิริยาบถ คือ นั่ง นอน ยืน และ เดิน ศิลปะที่เกี่ยวกับการปั้นพระพุทธรูปสมัยสุโขทัยนี้ ปรากฏว่ามีร่องรอยของ ศิลปะแบบลังกาและอินเดียผสมอยู่บ้าง แต่ต่อมาก็ถูกปรับปรุงให้ เป็ นแบบสุโขทัย เอง
- 13. 2. การทาเครื่องสังคโลก เครื่องสังคโลกของสุโขทัยนอกจากจะเป็ นสินค้ าหัตถกรรมซึ่งเป็ นที่นิยมของ ตลาดในสมัยนั้นแล้ ว ยังถือว่าเป็ นผลงานทางด้ านศิลปกรรมที่เป็ นลักษณะเฉพาะ ของสุโขทัยด้ วย โดยช่างฝี มือจะปั้นเครื่องสังคโลกในรูปแบบต่าง ๆ
- 14. พัฒนาการ ทางด้านสังคม และ วัฒนธรรม พัฒนาการทางด้านสังคม สภาพสังคมในสมัยอยุธยา เป็ นแบบระบบศักดินา ซึ่งจะเป็ นตัวแบ่ง สิทธิ หน้ าที่และความรับผิดชอบของคนในสังคม ผู้ท่มีศกดินาสูงก็จะมีสทธิ ี ั ิ หน้ าที่ และความรับผิดชอบสูง ผู้ท่มีศกดินาต่าก็จะมีสทธิ หน้ าที่ และความ ี ั ิ รับผิดชอบน้ อยลดหลั่นกันตามศักดินาที่ได้ รับ พระมหากษัตริย์ทรงเป็ นผู้ พระราชทานศักดินาให้ แก่เจ้ านาย ขุนนาง และราษฎร
- 15. 1. กลุ่มคนในสังคม กลุ่มคนในสังคมอยุธยาแบ่งได้ 2 ลักษณะ ดังนี้ 1.1 ชนชั้นผู้ปกครอง 1) พระมหา+++ เป็ นประมุขสูงสุดของอาณาจักร ทรงมีอานาจเด็ดขาดในการ ดาเนินการทุกอย่าง มีหน้ าที่ดูแลราษฎรให้ อยู่ร่มเย็นเป็ นสุข 2) เจ้ านาย เป็ นชนชั้นที่มีฐานะรองจากพระมหา+++ เป็ นผู้ท่สบเชื้อสายมาจาก ีื พระมหา+++ มีตาแหน่งลดหลั่นกันตามพระยศ มีหน้ าที่ช่วยพระมหา+++ ปกครองบ้ านเมือง 3) ขุนนาง เป็ นบุคคลที่ถวายตัวเข้ ารับราชการ มีหน้ าที่ช่วยพระมหา+++ดูแล ปกครองบ้ านเมือง ควบคุมดูแลราษฎร ตามตาแหน่งหน้ าที่ท่ได้ รับมอบหมาย ี
- 16. 1.2 ชนชั้นผู้ถูกปกครอง 1) ไพร่ หมายถึง ราษฎรทั่วไป เป็ นกลุ่มคนที่มจานวนมากที่สดในสังคม ไพร่ ี ุ ที่เป็ นชายต้ องขึ้นสังกัดมูลนายตามกรมกองแห่งใดแห่งหนึ่ง และมีหน้ าที่รับใช้ บ้ านเมือง แบ่งออกเป็ น 3 ประเภท ดังนี้ - ไพร่หลวง คือ ชายฉกรรจ์ท่สงกัดอยู่ในหน่วยงานต่าง ๆ มีหน้ าที่ทางาน ีั รับใช้ บ้านเมืองปี ละ 6 เดือน ไพร่หลวงจะถูกเกณฑ์แรงงานมาทางานต่าง ๆ เช่น สร้ างวัด สร้ างวัง ป้ อมปราการ และถูกเกณฑ์ไปรบยามเกิดสงคราม - ไพร่สม เป็ นไพร่ท่พระมหา+++พระราชทานให้ แก่มูลนายตามศักดิ ี นา เมื่อเกิดศึกสงครามก็ถูกเกณฑ์ไปรบ - ไพร่ส่วย เป็ นไพร่หลวงที่ส่งสิ่งของมาแทนการถูกเกณฑ์แรงงาน สิ่งของ ที่ไพร่ส่วยส่งมาส่วนใหญ่เป็ นสิ่งของสาคัญ เช่น มูลค้ างคาว ดีบุก ของป่ า เป็ น ต้ น
- 17. ชนชั้นไพร่สามารถเปลี่ยนฐานะของตนเองให้ เป็ นขุนนางได้ ถ้ ามี ความสามารถเพียงพอ และถวายตัวเข้ ารับราชการ 2) ทาส เป็ นคนที่ขาดสิทธิในแรงงานและชีวิต ไม่มีอสระในการทาสิ่งใดต้ อง ิ ทางานตามที่นายเงินสั่ง ถือเป็ นชนชั้นที่ต่าที่สดในสังคมอยุธยา มีหลาย ุ ประเภท เช่น ทาสสินไถ่ ทาสในเรือนเบี้ย ทาสเชลย เป็ นต้ น 2. สถาบันศาสนา กลุ่มบุคคลในสถาบันศาสนา ได้ แก่ กลุ่มพระสงฆ์ เป็ นชนชั้นที่มีฐานะ ทางสังคมที่ไม่เกี่ยวข้ องกับการปกครองบ้ านเมืองโดยตรง อาจถือได้ ว่า พระสงฆ์มีสถานภาพใกล้ เคียงกับชนชั้นมูลนาย เพราะได้ รับการยกเว้ นการ เกณฑ์แรงงานและการเสียภาษีให้ แก่รัฐ
- 18. ศิลปวัոธรรมไทยสมัยอยุธยา การสถาปนาอาณาจักรอยุธยาใน พ.ศ.๑๘๙๓ นับเป็ นการเริ่มต้ น ศิลปวัոธรรมไทยในสมัยอยุธยาซึ่งมีรากฐานมาจากสถาบันพระมหากษัตริย์ และสถาบันศาสนา ไม่ว่าจะเป็ นทางด้ านศิลปกรรม วรรณกรรมประเพณี รวมทั้ง พระพุทธศาสนา ซึ่งคนไทยศรัทธาและยึดมั่นเป็ นสรณะมาโดยตลอด ศิลปวัոธรรมไทยในสมัยอยุธยาเกิดจากการผสมผสานระหว่าง ศิลปวัฒนธรรมดั้งเดิมของคนไทย และ ศิลปวัฒนธรรมที่รับมาจากภายนอก โดยเฉพาะอย่างยิ่งศิลปวัฒธรรมจากอินเดียที่อยุธยารับมาจากเขมรและจาก อินเดียโดยตรง
- 19. ลักษณะของศิลปวัฒนธรรมในสมัยอยุธยา แบ่งได้ หลายประเภท โดยสรุปลักษณะที่สาคัญ แต่ละประเภท ดังนี้ 1. ศิลปกรรมสถาปัตยกรรม ประติมากรรม จิตรกรรม ประณีตศิลป์ 2. วรรณกรรม 3. ประเพณี 4. พระพุทธศาสนา ประณีตศิลป์ งานประณีตศิลป์ สมัยอยุธยาถือได้ ว่ามีความเจริญถึงขีดสุดเหนือกว่าศิลปะแบบอื่นๆ งาน ประณีตศิลป์ ที่เกิดขึ้นมีหลายประเภท เช่น - เครื่องไม้ จาหลัก ได้ แก่ ตู้พระธรรม ธรรมาสน์ พระพุทธรูป บานประตู หน้ าต่าง หน้ าบันพระอุโบสถ ตู้เก็บ หนังสือ - ลายรดนา คือการนาทองมาปิ ดลงบนรักสีดาบนพื้นที่เขียนภาพหรือลวดลายแล้ วรดนา ้ ้ ล้ างออก นิยมใช้ ในบานประตูโบสถ์วิหาร ตู้พระธรรม ตู้ใส่หนังสือ เป็ นต้ น
- 20. พัฒนาการ ทางด้านสังคม และ วัฒนธรรม พัฒนาการด้ านสังคมและวัฒนธรรม โครงสร้ างทางสังคมไทยสมัยธนบุรีประกอบด้ วยชนชั้นต่างๆ ได้ แก่ -พระมหากษัตริย์ เป็ นผู้ท่มีพระราชอานาจสูงสุดในแผ่นดิน ี -พระบรมวงศานุวงศ์ ได้ แก่ ราชวงศ์ช้ันผู้ใหญ่ บรรดาพระราชโอรสและพระราช ธิดา -ไพร่ ได้ แก่ คนธรรมดาสามัญที่เป็ นชายฉกรรจ์ ส่วนเด็ก ผู้หญิงหรือคนชราถือ เป็ นบริวารของไพร่ -ทาส หมายถึง บุคคลที่มิได้ เป็ นไทแก่ตนเองโดยสิ้นเชิง -พระสงฆ์ เป็ นผู้สบทอดพระพุทธศาสนา และเป็ นผู้อบรมสั่งสอนคนในสังคมให้ ื เป็ นคนดี
- 21. งานสร้ างสรรค์ศิลปะและวรรณกรรม * ความเจริญรุ่งเรืองด้ านศิลปแขนงต่างๆ ในสมัยธนบุรีไม่ปรากฏเด่นชัดนัก เนื่องจากบ้ านเมืองตกอยู่ในภาวะสงครามตลอดรัชกาล ความบีบคั้นทาง ศรษฐกิจและบรรดาช่างฝี มือถูกพม่ากวาดต้ อนไปจานวนมาก * งานสถาปัตยกรรม ส่วนใหญ่เป็ นงานซ่อมแซมบูรณะปฏิสงขรณ์วัดวาอาราม ั ต่างๆ และงานก่อสร้ างพระราชวังเดิม * งานวรรณกรรม ได้ แก่ รามเกียรติ์ (พระราชนิพนธ์บางตอนในสมเด็จพระเจ้ า ตากสิน),ลิลิตเพชรมงกุฏ (หลวงสรวิชิต),และโคลงยอพระเกียรติ์พระเจ้ ากรุง ธนบุรี(นายสวนมหาดเล็ก) เป็ นต้ น