More Related Content
What's hot (20)
Similar to Key of 3 การสถาปนาสุโྺทัย-57 (20)
More from Pracha Wongsrida (19)
Key of 3 การสถาปนาสุโྺทัย-57
- 1. 1 สมัยสุโྺทัย เริ่มตั้งแต่การสถาปนาสุโྺทัยจนถึงการผนวกสุโྺทัยเป็นส่วนหนึ่งของอยุธยา สุโྺทัย เป็นอาณาจักรแรกของคนไทยเริ่มวางรากฐานอารยธรรมไทยเป็นเมืองที่มีกษัตริย์ปกครองมาก่อน ดังจารึกหลักที่ 2 กล่าวว่า พ่อขุนศรีนาวนาถมเป็นเจ้าเมืองสุโྺทัย ศรีสัชนาลัย เมื่อสวรรคตแล้ว ขอมสบาดโขลญลาพง ซึ่งเป็นขุนนางขอมของพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 ได้เข้ายึดครองเมืองสุโྺทัยไว้ พ่อขุนผาเมือง เจ้าเมืองราด โอรสของ พ่อขุนศรีนาวนาถม เป็นพระราชบุตรเขยของกษัตริย์เขมร ร่วมมือกับพ่อขุนบางกลางหาว เจ้าเมืองบางยาง นากาลังเข้าโจมตีขับไล่ขอมสบาดโขลญลาพงจากเมืองสุโྺทัย พ่อขุนผาเมืองอภิเษกพ่อขุนบางกลางหาวขึ้นครองราชย์ทรงพระนามว่า “พ่อขุนศรีอินทราทิตย์” เป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์พระร่วง สุโྺทัยมีกษัตริย์ปกครองรวม 9 พระองค์ รวมระยะเวลา 214 ปี รัชกาลที่ รายพระนาม ปีที่ครองราชย์ (โดยประมาณ) ปีที่สวรรคต (โดยประมาณ) 1 พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ พ.ศ.1792 ไม่ปรากฎ 2 พ่อขุนบาลเมือง ไม่ปรากฏ พ.ศ.1822 3 พ่อขุนรามคาแหงมหาราช พ.ศ.1822 พ.ศ.1841 4 พระยาเลอไทย พ.ศ.1841 ไม่ปรากฏ 5 พระยางั่วนาถุม ไม่ปรากฏ พ.ศ.1890 6 พระมหาธรรมราชาที่ 1 (ลิไทย) พ.ศ.1890 ระหว่าง พ.ศ.1911-1917 7 พระมหาธรรมราชาที่ 2 พ.ศ.1911 พ.ศ.1942 8 พระมหาธรรมราชาที่ 3 (ไสลือไทย) พ.ศ.1943 พ.ศ.1962 9 พระมหาธรรมราชาที่ 4 (บรมปาล) พ.ศ.1962 พ.ศ.1981 ช่วงเวลาทางประวัติศาสตร์ไทยสมัยสุโྺทัย 3 ช่วงเวลาทางประวัติศาสตร์ไทยสมัยสุโྺทัย (พ.ศ. 1792-พ.ศ. 2006) พระมหากษัตริย์สมัยสุโྺทัย
- 2. 2 ปัจจัยที่ส่งเสริมให้สุโྺทัยเป็นราชธานีและกลายเป็นอาณาจักรแห่งแรกของคนไทย ได้แก่ ปัจจัยภายใน ความเข้มแข็งของผู้นาคนไทย ที่ร่วมมือกันขับไล่อิทธิพลขอมออกจากเมืองสุโྺทัย-ศรีสัชนา ลัย แล้วสถาปนาเมืองสุโྺทัยเป็นราชธานีแห่งแรกของคนไทย ความเข้มแข็งของคนไทย การมีขวัญและกาลังใจดี จากการมีผู้นาที่เข้มแข็ง สภาพภูมิศาสตร์ทาเลที่ตั้งมีความเหมาะสม โดยตั้งอยู่ที่ราบลุ่มแม่น้ายม ทาให้เหมาะแก่การ ทาการเกษตร การชลประทาน ที่ตั้งมีความเหมาะสมต่อการเป็นศูนย์กลางการค้าของเมืองโบราณในบริเวณลุ่มแม่น้า เจ้าพระยาตอนบน ตลอดจนดินแดนต่างๆ ในลุ่มแม่น้ากก แม่น้าโขง ปัจจัยภายนอก ขอมเสื่อมอานาจลงในดินแดนที่เคยครอบครองด้วยสาเหตุจากการเกิดสงครามระหว่างขอม กับอาณาจักรจามปา (ตอนใต้ของเวียดนาม) ความเสื่อมทางเศรษฐกิจของอาณาจักรขอม อาณาจักรสุโྺทัยมีการติดต่อทางการค้ากับจีนซึ่งมีอานาจในทางเศรษฐกิจในภูมิภาค ทาให้ เกิดการขยายตัวทางการค้าและได้รับการสนับสนุนจากจีนในรูปแบบการค้าในระบบ บรรณาการ หรือ “ระบบจิ้มก้อง” การสถาปนาอาณาจักรสุโྺทัย การรับพระพุทธศาสนาเถรวาทแบบลังกาวงศ์จากเมืองนครศรีธรรมราช การประดิษฐ์อักษรไทย ของพ่อขุนรามคาแหงใน พ.ศ.1826 ความสัมพันธ์ทางการค้ากับจีนในระบบบรรณาการ ศิลาจารึกหลักที่ 1 พ่อขุนรามคาแหงมหาราช ศิลาจารึกวัดศรีชุม ศิลาจารึกหลักที่ 38 ว่าด้วยกฎหมายลักษณะลักพา ศิลาจารึกหลักที่ 45 (จารึกปู่ขุนจิดขุนจอด) ว่าด้วยการทาสนธิสัญญาเป็นพันธมิตรของเมืองน่านกับสุโྺทัย โบราณสถาน ได้แก่ พระอุโบสถ วิหาร เจดีย์ โบราณวัตถุ ได้แก่ พระพุทธรูป ประติมากรรม เครื่องสังคโลก งานจิตรกรรม ตานาน พงศาวดาร และจดหมายเหตุ เช่น ชินกาลมาลีปกรณ์ พงศาวดารฉบับหลวงประเสริฐอักษรนิติ์ จดหมายเหตุจีน “หยวนสื่อ” ประวัติศาสตร์ราชวงศ์หยวน ฉบับหอหลวงว่าด้วยประเทศเซียน จดหมายเหตุจีน “หมิงสื่อลู่” ประวัติศาสตร์รายรัชกาลแห่งราชวงศ์หมิง หัวข้อ “ป่อเล่อ” ปัจจัยที่เอื้อต่อการสถาปนาอาณาจักรสุโྺทัย หลักฐานสาคัญในการศึกษาประวัติศาสตร์สมัยสุโྺทัย เหตุการณ์สาคัญทางประวัติศาสตร์สมัยสุโྺทัย
- 3. 3 1. อาณาจักรสุโྺทัย สถาปนาขึ้น ใน พ.ศ. 1792-2006 2. ก่อนการสถาปนาอาณาจักรสุโྺทัย เมืองสุโྺทัยถูกปกครองโดย พ่อขุนศรีนาวนาถม 3. ก่อนการสถาปนาอาณาจักรสุโྺทัย กลุ่มคนที่มีอิทธิพลในดินแดนสุโྺทัยคือ ขอม 4. ผู้นาคนไทยที่ร่วมกันสถาปนาอาณาจักรสุโྺทัย คือ ......พ่อขุนผาเมือง เจ้าเมืองราด พ่อขุนบางกลางท่าว เจ้าเมืองบางยาง ร่วมกันขับไล่ขอมออกจากกรุง สุโྺทัย แล้วร่วมกันสถาปนาอาณาสุโྺทัย โดยให้พ่อขุนบางกลางท่าว เป็นปฐมกษัตริย์ของอาณาจักร สุโྺทัย พระนามว่า พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ ราชวงศ์พระร่วง 5. อาณาจักรสุโྺทัยมีลักษณะการปกครองที่เรียกว่า..พ่อปกครองลูก...... 6. อาณาจักรสุโྺทัยมีพระมหากษัตริย์รวม........9............พระองค์ 7. พระมหากษัตริย์องค์สาคัญที่มีพระมหากรุณาธิคุณต่อการสร้างสรรค์อาณาจักรสุโྺทัย ได้แก่ พระมหากษัตริย์ พระมหากรุณาธิคุณ พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ ร่วมกันสถาปนาอาณาสุโྺทัย พ่อขุนรามคาแหงมหาราช ประดิษฐ์อักษรไทย ขยายอาณาเขต พระพุทธศาสนารุ่งเรือง พระมหาธรรมราชาที่ 1 (พระยาลิไท) แต่งไตรภูมิพระร่วง ไตรภูมิกถา หรือ เตภูมิกถา เป็นกษัตริย์ที่ออกบวชเป็นคนแรก 8. เมืองที่มีความสาคัญและมักกล่าวถึงควบคู่กับเมืองสุโྺทัยคือ เมือง ศรีสัชนาไลย 9. ให้อธิบายบทบาทสาคัญของพ่อขุนศรีนาวนาถม ปกครองสุโྺทัยภายใต้อิทธิพลขอม แต่ก็พยายามให้ราษฎรเดือดร้อนน้อยที่สุด 10. ให้อธิบายบทบาทสาคัญของขอมสบาดโขลญลาพง ขอมสบาดโขลญลาพงเป็นตาแหน่งผู้สาเร็จราชการเมืองเขมรในกรุงสุโྺทัย มาปกครองต่อจากพ่อขุนศรี นาวนาถม สร้างความเดือนร้อนให้ราษฎรไทยเป็นอย่างมากจนคนไทยร่วมกันขับไล่ขอมออกจากกรุง สุโྺทัย 11. ให้อธิบายบทบาทสาคัญของพ่อขุนบางกลางท่าว พ่อขุนบางกลางท่าวร่วมมือกับพ่อขุนผาเมือง ขับไล่ขอมออกจากเมืองสุโྺทัยและศรีสัชนาลัย แล้วสถาปนาอาณาจักรสุโྺทัยขึ้น โดยพ่อขุนบางกลางท่าวเป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์พระร่วง พระนามว่า “พ่อขุนศรีอินทราทิตย์” มีพระมเหสีคือ นางเสือง เป็นพระธิดาของพ่อขุนศรีนาวฯ เป็นพระราชบิดา และพระราชมารดาของพ่อขุนรามคาแหงมหาราช 12. เพราะเหตุใดนักประวัติศาสตร์จึงถือว่าสุโྺทัยเป็นอาณาจักรอิสระแห่งแรกของชนชาติไทย 1. เป็นการรวมของคนไทยเป็นครั้งแรก 2. ร่วมกันสถาปนาอาณาจักรสุโྺทัยจนประสบความสาเร็จ 3. ขจัดอิทธิพลของขอมออกจากสุโྺทัยได้สาเร็จและสร้างความรุ่งเรืองของอาณาจักร คนไทยเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ กิจกรรมที่ 1 ให้นักเรียนตอบคาถามต่อไปนี้
- 4. 4 13. ปัจจัยใดบ้างที่เอื้อต่อการสถาปนาอาณาจักรสุโྺทัย ปัจจัยภายใน ปัจจัยภายนอก ผู้นาเข้มแข็ง คนไทยมีขวัญกาลังใจดี ก่อให้เกิดความสามัคคี ความอุดมสมบูรณ์ ขอมเริ่มเสื่อมอานาจ การทาสงครามบ่อยครั้งทาให้ขอมเสียกาลังคน การสร้างศาสนสถานขนาดใหญ่ ทาให้ขอมเสีย กาลังคน 14. หลักฐานสาคัญในการศึกษาเรื่องราวของอาณาจักรสุโྺทัย คือ 1. ศิลาจารึก หลักที่ ๑/ ศิลาจารึกวัดศรีชุม 2. สถาปัตยกรรม ได้แก่ วัด เจดีย์ อุโบสถ วิหาร 3. ประติมากรรม ได้แก่ พระพุทธรูป 4. งานหัตถกรรม ได้แก่ เครื่องสังคโลก 5. ร่องรอยเมืองศรีสัชนาลัย เมืองกาแพงเพชร เมืองสุโྺทัย เมืองพิษณุโลก 15. ยกตัวอย่างเหตุการณ์สาคัญทางประวัติศาสตร์ไทยสมัยสุโྺทัย ได้แก่ 1. การรวบรวมคนไทยของพ่อขุนผาเมืองและพ่อขุนบางกลางหาว เพื่อขับไล่ขอมสบาดโขลญลาพง และพวกขอมออกจากกรุงสุโྺทัยและสถาปนากรุงสุโྺทัยเป็นราชธานีแห่งแรกของคนไทย 2. การประดิษฐ์อักษรไทยของพ่อขุนรามคาแหงมหาราช ใน ปี พ.ศ.1826 ถือเป็นต้นกาเนิดของ อักษรไทย และสามารถศึกษาประวัติศาสตร์ เรื่องราวของอาณาจักรสุโྺทัยได้จากศิลาจารึก 3. การยอมรับนับถือพระพุทธศาสนา ลัทธิลังกาวงศ์ จากเมืองนครศรีธรรมราช มาประดิษฐาน ณ กรุงสุโྺทัย และการแต่งหนังสือไตรภูมิพระร่วง หรือเตภูมิกถา ของพระมหาธรรมราชาลิไทย