More Related Content
Viewers also liked (20)
Similar to ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ (20)
More from ΠΕ 01 ΜΠΑΛΤΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ (20)
Recently uploaded (20)
ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ
- 2. • Η Παναγύα, η οπούα ςυχνϊ αναφϋρεται με το πραγματικϐ τησ ϐνομα Μαρύα αλλϊ και ωσ Παρθϋνοσ Μαρύα και Θεοτϐκοσ, όταν Εβραύα απϐ τη Ναζαρϋτ τησ Γαλιλαύασ, η οπούα ςϑμφωνα με την Καινό Διαθόκη όταν η μητϋρα του Ιηςοϑ Χριςτοϑ. Οι Μουςουλμϊνοι αναφϋρονται ςτο πρϐςωπϐ τησ επύςησ αποκαλώντασ την Παρθϋνο Μαρύα αλλϊ και χρηςιμοποιώντασ τον προςδιοριςμϐ Σαώντϊ που ςημαύνει Κυρύα. Η Παναγύα κατϋχει ιδιαύτερη θϋςη ςτην χριςτιανικό διδαςκαλύα και πύςτη, ενώ αποτελεύ ςεβϊςμιο πρϐςωπο και ςτο Ιςλϊμ.
- 3. • Οι αναφορϋσ ςτο πρϐςωπο τησ Παναγύασ απϐ την Καινό Διαθόκη ξεκινοϑν με τον Ευαγγελιςμϐ τησ Θεοτϐκου, δηλαδό την εμφϊνιςη ςτη Μαρύα του Αρχαγγϋλου Γαβριόλ και την μεταφορϊ τησ χαρμϐςυνησ εύδηςησ ϐτι εύναι η εκλεκτό για να φϋρει ςτον κϐςμο τον Υιϐ του Θεοϑ, τον Ιηςοϑ Χριςτϐ. Οι αναφορϋσ ςυνεχύζονται καθ' ϐλη τη διϊρκεια τησ περιγραφόσ τησ ζωόσ του Χριςτοϑ, απϐ την Γϋννηςη μϋχρι τη Σταϑρωςό Του. Σϑμφωνα με την χριςτιανικό παρϊδοςη, η Παναγύα γεννόθηκε ςτην Ιερουςαλόμ
- 4. • Ήταν κϐρη του κτηνοτρϐφου Ιωακεύμ και τησ Άννασ, που καταγϐταν απϐ το βαςιλικϐ γϋνοσ του Δαυύδ. Η Άννα όταν ςτεύρα, ϐμωσ λϑνεται η ςτειρϐτητα τησ και γεννϊται η Παναγύα. Η Ορθϐδοξη Εκκληςύα εορτϊζει το γεγονϐσ αυτϐ τησ ςυλλόψεωσ ςτισ 9 Δεκεμβρύου. Στα "απϐκρυφα" κεύμενα αναφϋρονται τα Ειςϐδια, η Κούμηςη αλλϊ και η Ανϊληψό τησ.
- 5. Προςωνύμια - επικλήςεισ • Στον Ελληνικϐ λαϐ η επύκληςη τησ τρϐπου αγιογραφύασ, ό Παναγύασ εύναι η περιςςϐτερο παρϊςταςησ, (Βρεφοκρατοϑςα, Γλυκ καθιερωμϋνη για τη Θεοτϐκο Μαρύαοφιλοϑςα, Θρηνοϑςα κ.λπ.), ό υπϐ τη ό Αγύα Μαρύα, για τουσ θεολογικό ιδιϐτητα Δυτικοϑσ, που τισ περιςςϐτερεσ (Ελεοϑςα, Κυρϊ, Μεγαλϐχαρη, κ.λπ), ό απϐ την παλαιϐτητα του φορϋσ ακολουθεύται απϐ εικονύςματϐσ τησ προςωνϑμιο π.χ. η (Μαυριώτιςςα, Γερϐντιςςα, κ.λπ.), ό κεχαριτωμϋνη, Βαςύλιςςα του απϐ τον τρϐπο εϑρεςησ τησ εικϐνασ κϐςμου, ό Παντϊναςςα, κ.ϊ. Τα προςωνϑμια αυτϊ προϋρχονται απϐ τησ (Θεοςκϋπαςτησ, Σπηλαιώτιςςασ, Πλα διϊφορουσ λϐγουσ και αιτύεσ π.χ. τανιώτιςςασ, ΠορταϏτιςςασ, Μυρτιδι ώτιςςασ, Φανερωμϋνησ, Φιδοϑ κ.ϊ.),
- 6. • καθώσ επύςησ και απϐ τον τϐπο προϋλευςησ τησ εικϐνασ π.χ. Αθηνιώτιςςα, Αργοκοιλιώτιςςα (Νϊξου), Βατοπεδινό, Πολύτιςςα,Ψαριανό κ.ϊ., ό ακϐμη και απϐ ιδιϊζοντα γνωρύςματϊ τησ π.χ. Λογγοβϊρδα, Παλατιανό, Ολυμπιώτιςςα κ.λπ.
- 7. • Επύςησ προςωνϑμια απαντώνται και απϐ τον κτότορα του αφιερωμϋνου ναοϑ (π.χ. Καλλιγοϑ, Λυκοδόμου κ.λπ.). Τϋλοσ απαντώνται προςωνϑμια που δύνονται ανϊλογα τησ εποχόσ και των εργαςιών που ςυμπύπτει η εορτό τησ π.χ. Φλεβαριανό, Μεςοςπορύτιςςα, Ακαθό (=εκ του Ακϊθιςτου ϑμνου) κ.λπ. Πολλϋσ δε Μονϋσ, χωριϊ, χερςϐνηςοι και νηςύδεσ των χριςτιανικών χωρών φϋρουν το αυτϐ ϐνομα
- 8. Αγιογραφία • Στην χριςτιανικό εκκληςιαςτικό τϋχνη και ειδικϐτερα ςτην αγιογραφύα ϋχει αναπτυχθεύ ιδιαύτεροσ κϑκλοσ αγιογρϊφηςησ εικϐνων τησ Παναγύασ απϐ τισ οπούεσ οι πλϋον καθιερωμϋνοι τϑποι εύναι η Πλατυτϋρα των ουρανών, η Μότηρ Κυρύου, η Πλατυτϋρα του Πϊθουσ, η Κεχαριτωμϋνη και τησ Βρεφοκρατοϑςασ.
- 9. Εορτολόγιο • Όλεσ οι εορτϋσ προσ τιμό τησ Παναγύασ χαρακτηρύζονται «Θεομητορικϋσ εορτϋσ». Κυριϐτερη θϋςη κατϋχει η Κούμηςη τησ Θεοτϐκου ςτισ 15 Αυγοϑςτου που κατϋχει ιδιαύτερη θϋςη ςτο λαώκϐ καλαντϊρι με νηςτεύα και τισ «παρακλόςεισ» που προηγοϑνται, ϐπου ςε πολλϊ νηςιϊ ςτολύζουν και τονεπιτϊφιϐ τησ. Σημαντικό ακϐμη εορτό εύναι και τα Ειςϐδια τησ Θεοτϐκου ςτισ 21 Νοεμβρύου που λϋγεται και «ημϋρα τησ Παναγύασ τησ Αρχιςπορύτιςςασ» ό «Παναγύασ τησ Μεςοςπορύτιςςασ» ό και τησ «Ξεςπορύτιςςασ"» ταυτιζϐμενη με τισ γεωργικϋσ εργαςύεσ, ό ακϐμα και «Πολυςπορύτιςςασ» επειδό την ημϋρα αυτό ςυνηθύζεται ςτα νηςιϊ να βρϊζουν πολυςπϐρια, τη λεγϐμενη «μαεργιϊ».
- 10. εορηες: Το Γενεθλιο ηης παναγιας ( 8 ζεπηεμβριοσ ) ηα ειζοδια ηης θεοηοκοσ ( 21 νομεβριοσ ) η ΣΥΝΑΞΗ Της ΘΔΟΤΟΚΟΥ (26 ΓΔΚΔΜΒΡΙΟΥ ) Ο ΔΥΑΓΓΔΛΙΣΜΟς Της ΘΔΟΤΟΚΟΥ ( 25 ΜΑΡΤΙΟΥ ) Η ΚΟΙΜΗΣΗ Της ΘΔΟΤΟΚΟΥ ( 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ) • Επύςησ ο Ευαγγελιςμϐσ τησ Θεοτϐκου ςτισ 25 Μαρτύου, που ςυνδυϊςτηκε με τον Ευαγγελιςμϐ τησ ελληνικόσ εθνικόσ παλιγγενεςύασ και που καθιερώθηκε πρώτη εθνικό εορτό απϐ τον Βαςιλϋα Όθωνα. Τϋλοσ ιδιαύτερη θϋςη κατϋχουν οι λεγϐμενοι «χαιρετιςμού» προσ την Παναγύα που προηγοϑνται τησ εορτόσ του «Θεύου Πϊθουσ». Σημειώνεται επύςησ και μια ιδιαύτερη τελετουργύα που ςυνηθύζεται ςτισ Ιερϋσ Μονϋσ, η Ύψωςη τησ Παναγύασ.
- 11. Υμνολογία • Γενικϊ οι ϑμνοι που αναφϋρονται ςτη Θεοτϐκο ονομϊζονται Θεοτϐκια που ψϊλλονται εύτε μεμονωμϋνα εύτε ςε ιδιαύτερεσ ακολουθύεσ ςτισ Θεομητορικϋσ εορτϋσ. Κυρύαρχη θϋςη απ΄ ϐλουσ τουσ ϑμνουσ που γρϊφτηκαν για να τιμόςουν τη Θεοτϐκο εύναι ο Ακϊθιςτοσ Ύμνοσ που ψϊλλεται ςτουσ ναοϑσ την περύοδο τησ Σαρακοςτόσ, ο οπούοσ και αναφϋρεται ςτην ενςϊρκωςη του Ιηςοϑ Χριςτοϑ, τονύζοντασ την απαρχό τησ ςωτηρύασ των ανθρώπων απϐ του Ευαγγελιςμοϑ τησ Θεοτϐκου.
- 12. • Άλλοι επύςησ ςημαντικού ϑμνοι εύναι οι περιλαμβανϐμενοι ςτον Μικρϐ και Μεγϊλο Παρακλητικϐ Κανϐνα, τα τροπϊρια των οπούων τονύζουν ιδιαύτερα τον χαρακτόρα τησ μεςύτριασ μεταξϑ Θεοϑ και ανθρώπων και ταυτϐχρονα την ευλϊβεια των Χριςτιανών, που ψϊλλονται ςτισ 14 πρώτεσ ημϋρεσ του Αυγοϑςτου, που προηγοϑνται τησ εορτόσ τησ Κούμηςη τησ Θεοτϐκου.
- 13. • Μεγϊλοσ επιςησ αριθμϐσ εύναι οι διϊφορεσ δεόςεισ και ευχαριςτύεσ που ψϊλλονται ςτισ ιερϋσ ακολουθύεσ επύςησ με χαρακτόρα μεςιτεύασ επικαλοϑμενεσ ςε περιπτώςεισ θεραπεύασ, δοκιμαςύασ, παρηγοριϊσ, καθώσ και για ενύςχυςη τησ πύςτησ αλλϊ και ειρόνη ςτην Εκκληςύα γενικϐτερα, το περιεχϐμενο των οπούων θα μποροϑςε να ςυνοψιςτεύ ςτη φρϊςη - προςευχό προσ τη Θεοτϐκο: "Την πάζαν ελπίδα μος ειρ Σε αναηίθημι, Μήηεπ ηος Θεού, θύλαξόν με ςπό ηην ζκέπην Σος"
- 14. Ονομαςία • Τησ ϋδωςαν τo ϐνομα τησ γιαγιϊσ τησ, ϐμωσ το καθϋνα απϐ τα πϋντε γρϊμματα του ονϐματϐσ τησ παραπϋμπει και ςε ϋνα γυναικεύο πρϐςωπο τησ Παλαιϊσ Διαθόκησ το οπούο διακρύθηκε για μύα τουλϊχιςτον αρετό:
- 15. • η Μ-αριϊμ, για την αγνϐτητϊ τησ, η Α-βιγαύα (=πηγό χαρϊσ), για την ταπεύνωςη & τη ςωφροςϑνη τησ, η Ρ-αχόλ (=αμνϊδα), για την ομορφιϊ τησ, η Ι-ουδόθ, για την ανδρειοφροςϑνη & την πύςτη τησ, η Α-ννα (=Θεύα Χϊρη), για την υπομονό τησ.