1. เอกสารประกอบการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ ค 33202 เรื่อง ความสัมพันธ์เชิงฟังก์ชัน ระดับชั้นม.6
1
เรียบเรียงและจัดทาโดยนางสาวศิริกัญญา กิตติวุฒิ โรงเรียนสุราษฎร์พิทยา
ความสัมพันธ์เชิงฟังก์ชันระหว่างข้อมูล
เมื่อนาคู่อันดับ (x,y) จานวนหนึ่ง มาเขียนกราฟ เรียกกราฟที่มีลักษณะเป็นจุดว่า แผนภาพการ
กระจาย ซึ่งจะทาให้เห็นลักษณะความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปร x กับ y และสามารถหาความสัมพันธ์
ระหว่างx กับy เป็นสมการ ในรูป y = f(x) เมื่อ x คือ ตัวแปรอิสระ และ y คือตัวแปรตาม หรือในรูป
x = f(y) เมื่อ y คือ ตัวแปรอิสระ และ x คือ ตัวแปรตามได้
วิธีการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปร x และ y ให้อยู่ในรูปสมการ เรียกว่า ระเบียบวิธีกาลัง
สองน้อยที่สุด (Method of Least Squares) เป็นวิธีที่ทาให้ได้ค่าy มีความคลาดเคลื่อนกาลังสอง (Square
Error) ต่าที่สุด และสมการที่ได้เรียกว่า สมการปกติ
รูปแบบความสัมพันธ์ของ x และ y ที่จะศึกษาในระดับนี้ ได้แก่ เส้นตรง พาราโบลา และเอกซ์
โพเนนเชียล
1. ii yx , เป็นข้อมูลที่มีความสัมพันธ์เชิงฟังก์ชันเป็นเส้นตรง
1.1 เมื่อ x เป็นตัวแปรอิสระ และ y เป็นตัวแปรตาม มีสมการทั่วไปคือ
cmxY ˆ
เมื่อ m, c เป็นค่าคงตัว หาค่า m, c ได้จากสมการปกติ ดังนี้
ncxmy
n
i
i
n
i
i 11
n
i
i
n
i
i
n
i
ii xcxmyx
11
2
1
1.2 เมื่อ y เป็นตัวแปรอิสระ และ x เป็นตัวแปรตาม มีสมการทั่วไปคือ
cmyX ˆ
เมื่อ m, c เป็นค่าคงตัว หาค่า m, c ได้จากสมการปกติ ดังนี้
ncymx
n
i
i
n
i
i 11
n
i
i
n
i
i
n
i
ii ycymyx
11
2
1
2. ii yx , เป็นข้อมูลที่มีความสัมพันธ์เชิงฟังก์ชันเป็นพาราโบลา
2.1 เมื่อ x เป็นตัวแปรอิสระ และ y เป็นตัวแปรตาม มีสมการทั่วไปคือ
cbxaxY 2ˆ
เมื่อ a, b, c เป็นค่าคงตัว หาค่า a, b, c ได้จากสมการปกติ ดังนี้
ncxbxay
n
i
i
n
i
i
n
i
i 11
2
1
n
i
i
n
i
i
n
i
i
n
i
ii xcxbxayx
11
2
1
3
1
2. เอกสารประกอบการเรียนวิชาคณิตศาสตร์ ค 33202 เรื่อง ความสัมพันธ์เชิงฟังก์ชัน ระดับชั้นม.6
2
เรียบเรียงและจัดทาโดยนางสาวศิริกัญญา กิตติวุฒิ โรงเรียนสุราษฎร์พิทยา
n
i
i
n
i
i
n
i
i
n
i
ii xcxbxayx
1
2
1
3
1
4
1
2
2.2 เมื่อ y เป็นตัวแปรอิสระ และ x เป็นตัวแปรตาม มีสมการทั่วไปคือ
cbyayX 2ˆ
เมื่อ a, b, c เป็นค่าคงตัว หาค่า a, b, c ได้จากสมการปกติ ดังนี้
ncybyax
n
i
i
n
i
i
n
i
i 11
2
1
n
i
i
n
i
i
n
i
i
n
i
ii ycybyayx
11
2
1
3
1
n
i
i
n
i
i
n
i
i
n
i
ii ycybyayx
1
2
1
3
1
4
1
2
3. ii yx , เป็นข้อมูลที่มีความสัมพันธ์เชิงฟังก์ชันเป็นเอกซ์โพเนนเชียล
3.1 เมื่อ x เป็นตัวแปรอิสระ และ y เป็นตัวแปรตาม มีสมการทั่วไปคือ
x
abY ˆ หรือ xbay )(logloglog
เมื่อ log a, log b เป็นค่าคงตัว หาค่า log a, log b ได้จากสมการปกติ ดังนี้
n
i
i
n
i
i xbany
11
)(logloglog
n
i
i
n
i
i
n
i
ii xbxayx
1
2
11
)(log)(loglog
3.2 เมื่อ y เป็นตัวแปรอิสระ และ x เป็นตัวแปรตาม มีสมการทั่วไปคือ
y
abX ˆ หรือ ybax )(logloglog
เมื่อ log a, log b เป็นค่าคงตัว หาค่า log a, log b ได้จากสมการปกติ ดังนี้
n
i
i
n
i
i ybanx
11
)(logloglog
n
i
i
n
i
i
n
i
ii ybyaxy
1
2
11
)(log)(loglog
**ความสัมพันธ์เชิงฟังก์ชันระหว่างข้อมูลในรูปอนุกรมเวลา**
ข้อมูลที่อยู่ในรูปอนุกรมเวลา หมายถึง ข้อมูลที่แสดงความเปลี่ยนแปลงตามลาดับก่อนหลังของ
ช่วงเวลาที่ข้อมูลนั้น ๆ เกิดขึ้น โดยปกติแล้ว ข้อมูลนั้นๆ จะเกิดขึ้นในช่วงเวลาที่เท่า ๆ กัน เช่น
ปริมาณน้าฝนนที่วัดได้ในแต่ละเดือน
กาไรจากการทาธุรกิจอย่างหนึ่งในแต่ละปี
ฯลฯ