�ݺ�ߣ

Gi áo viên: Nguyễn Đức Thắng Tiết 30: BÀI 18: SỰ LAI HOÁ OBITAN NGUYÊN TỬ, SỰ HÌNH THÀNH LIÊN KẾT ĐƠN, LIÊN KẾT ĐÔI, LIÊN KẾT BA

Kieåm tra baøi cuõ : Viết CT electron, CTCT và mô tả sự hình thành liên kết trong phân tử CH 4 Em coù nhaän xeùt gì veà độ bền caùc lieân keát trong phaân töû CH 4 CT electron CT cấu tạo C: H H: .. .. H H C H H H H Phân tử hình thành nhờ sự xen phủ 1AO 2s, 3AO 2p của nguyên tử C với AO 1s của 4 nguyên tử H

I/ Khaùi nieäm veà söï lai hoùa : VD : Xeùt lieân keát trong phaân töû CH 4 Dữ kiện thực nghiệm: - 4 liên kết C-H có độ bền như nhau - Phân tử có cấu trúc tứ diện đều, góc hoá trị HCH bằng 109 0 28’

Giải thích bằng thuyết lai hoá * Nguyeân töû C coù 4 electron hoùa trò laø 1 electron s, 3 electron p * Nguyeân töû C duøng 1 obitan 2s vaø 3 obitan 2p toå hôïp “troän laãn” thaønh 4 obitan môùi gioáng heät nhau goïi laø 4 obitan lai hoùa sp 3 . * Boán obitan lai hoùa sp 3 xen phuû vôùi 4 obitan 1s cuûa 4 nguyeân töû H taïo thaønh 4 lieân keát C – H gioáng heät nhau, goùc lieân keát 109 o 28’. 1s 2 2s 2 2p 2 1s 2 2s 1 2p 3      C *     C Cơ bản Kích thích

1 AOs lai hóa với 3 AOp 4 AO lai hóa sp 3 của nguyên tử cacbon + 4 H H H H H Sự lai hóa sp 3 và sự hình thành các liên kết trong phân tử CH 4

Như vậy: Sự lai hoá obitan nguyên tử là sự tổ hợp ‘trộn lẫn’ một số obitan hoá trị trong một nguyên tử để được từng ấy obitan lai hoá giống nhau nhưng định hướng khác nhau trong không gian Nguyên nhân của sự lai hoá: Các obitan hoá trị ở các phân lớp khác nhau có năng lượng và hình dạng khác nhau cần phải đồng nhất để tạo liên kết bền với các nguyên tử khác Điều kiện obitan hoá trị tham gia lai hoá : Có năng lượng gần bằng nhau Đặc điểm của các obitan lai hoá: -Có kích thước, hình dạng và năng lượng giống nhau, chỉ khác nhau về cách định hướng trong không gian Có bao nhiêu obitan tổ hợp sẽ tạo bấy nhiêu obitan lai hoá Có một đầu nở rộng và một đầu thu hẹp

II/ Caùc kieåu lai hoùa thöôøng gaëp : 1/ Lai hoùa sp : 2/ Lai hoùa sp 2 : 3/ Lai hoùa sp 3 : Xem moâ phoûng caùc kieåu lai hoùa, vôùi moãi kieåu lai hoùa cho bieát do obitan naøo tham gia ? Soá löôïng obitan lai hoùa ñöôïc taïo thaønh, hình daïng vaø söï ñònh höôùng trong khoâng gian.

1/ Lai hoùa sp : Tổ hợp 1AO-s và 1AO-p tạo thành 2AO lai hoá sp nằm thẳng hàng hướng về 2 phía, đối xứng nhau, góc liên kết 180 0 (lai hoá thẳng) Lai hoá sp dùng giải thích liên kết trong một số phân tử: BeH 2 , BeCl 2 , C 2 H 2 ….

1AOs + 1AOp 2AO lai hóa sp Trạng thái lai hóa sp của nguyên tử beri H H Be Sự xen phủ các obitan tạo liên kết Be-H VD: Xét phân tử BeH 2 : Dữ kiện thực nghiệm Góc HBeH=180 o . 2 liên kết Be-H giống hệt nhau . 1s 2 2s 2 2p 0 1s 2 2s 1 2p 1    Be *   Be Cơ bản Kích thích

2/ Lai hoùa sp 2 : Tổ hợp 1AO-s với 2AO-p tạo thành 3AO lai hoá sp 2 nằm trong một mặt phẳng định hướng từ tâm đến đỉnh của một tam giác đều. Góc hoá trị bằng 120 0 Lai hoá sp 2 dùng giải thích liên kết trong một số phân tử: BF 3 , C 2 H 4 , SO 3 , HCHO….

Xét phân tử: BF 3 :Dữ kiện thực nghiệm: - Góc FBF=120 o . - 3 liên kết B-F giống hệt nhau 1s 2 2s 2 2p 1 1s 2 2s 1 2p 2    B *   B Cơ bản Kích thích      F: 1s 2 2s 2 2p 5  

120 o Lai hóa 1 AO s,2 AO p 3 AO lai hóa sp 2 + 3 F B Sự lai hóa sp 2 và sự hình thành các liên kết trong phân tử BF 3

3/ Lai hoùa sp 3 : Tổ hợp 1AO-s với 3AO-p của một nguyên tử để tạo ra 4AO lai hoá sp 3 định hướng từ tâm đến 4 đỉnh của tứ diện đều, góc hoá trị 109 0 28’ Lai hoá sp 3 dùng giải thích liên kết trong phân tử: CH 4 (các ankan), H 2 O, NH 3 …..

III/ Nhaän xeùt chung veà thuyeát lai hoùa : *Thuyết lai hoá có vai trò giải thích hơn tiên đoán dạng hình học của phân tử Cho phân tử AB 4 . Có thể tiên đoán được dạng lai hoá của A và cấu trúc phân tử AB 4 không? *Thường sau khi biết được phân tử có dạng hình học gì, góc liên kết xác định bằng thực nghiệm là bao nhiêu mới dùng thuyết lai hoá để giải thích *Cho phân tử AB 4 mà không biết dữ kiện nào thì không thể tiên đoán được dạng lai hoá của A hoặc muốn biết cần phải kết hợp thêm một số thuyết khác

Bài 1: Hình dạng của phân tử CH 4 , BF 3 , H 2 O, BeH 2 tương ứng là Tứ diện, tam giác, gấp khúc, thẳng Tam giác, tứ diện, gấp khúc, thẳng Tứ diện, tam giác, thẳng, gấp khúc Tam giác, tứ diện, thẳng, gấp khúc ĐA: A

Bài 2: Cho biết kết luận về trạng thái lai hoá của nguyên tử trung tâm nào dưới đây là đúng ? A. C trong CO 2 lai hoá sp 2 B. N trong NH 3 là hoá sp 3 C. S trong SO 3 lai hoá sp 3 D. O trong H 2 O lai hoá sp ĐA: B

Bài 3: Dựa trên lý thuyết lai hoá, hãy mô tả sự hình thành liên kết trong phân tử BeCl 2 , BCl 3 . Biết phân tử BeCl 2 có dạng đường thẳng, phân tử BCl 3 có dạng tam giác đều.

CHÂN THÀNH CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ VÀ CÁC EM ĐÃ ĐẾN DỰ

�ݺ�ߣ

Su lai hoa

Recommended

More Related Content

What's hot (20)

Similar to Su lai hoa (20)

Recently uploaded (20)

Su lai hoa