More Related Content
What's hot (20)
Similar to Portal venous gas - Khí trong tĩnh mạch (20)
More from Phan Cong Binh (15)
Portal venous gas - Khí trong tĩnh mạch
- 1. Bs. Phan Công Bình Khoa Chẩn Đoán Hình Ảnh Bệnh viện đa khoa Bình An Nhân một trường hợp khí trong thành ruột và khí trong tĩnh mạch cửa
- 2. 23/06/2019, khoảng 19h Bệnh nhân nam, 31 tuổi. Vào viện vì đau âm ỉ vùng thượng vị, buồn nôn kèm tiêu chảy nhiều lần • Bệnh sử: trước đó có uống bia. • Tiền sử: không có gì đặc biệt. • Dấu hiệu sinh tồn bình thường.
- 11. Sau điều trị 04 ngày hiện tại bệnh nhân: - Sinh hiệu bình thường. - Giảm đau vùng bụng. Hình ảnh siêu âm lại ngày 26/06
- 14. Vấn đề nghĩ đến: • Viêm loét đại tràng gây tổn thương niêm mạc => khí trong thành ruột => hệ tĩnh mạch ruột => tĩnh mạch mạc treo => hệ cửa trong gan. • U đại tràng hoại tử: dịch tể, chiều dài ruột bị tổn thương (11cm), tổn thương thứ phát, triệu chứng cấp, cấu trúc lớp, lâm sàng không ủng hộ. • Tắt mạch máu nuôi đại tràng: ảnh hưởng ruột non trước, tiến triển nặng dần, hình ảnh tăng lượng khí. Tiền sử bệnh tim mạch… • Do bệnh lý phổi: ít nghĩ đến
- 15. Sơ lược giải phẫu mạch máu:
- 18. - Khí trong thành ruột (Pneumatosis intestinalis (PI)) được định nghĩa là sự hiện diện của khí trong các lớp của thành ruột. - Khí trong tĩnh mạch cửa (Portal venous gas) là sự hiện diện của khí trong lòng tĩnh mạch cửa. Since its first description, PI has appeared in the literature under many names, including pneumatosis cystoides intestinalis, intramural gas, pneumatosis coli, pseudolipomatosis, intestinal emphysema, bullous emphysema of the intestine, and lymphopneumatosis
- 19. • Lịch sử: • Dịch tễ: Tỉ lệ mắc trong dân số chung được báo cáo khoảng 0,03% dựa trên loạt khám nghiệm tử thi (Autopsy series). • Năm 1754, Duvernoy đã báo cáo case đầu tiên về PI, xuất hiện trong y văn của Pháp. • Kể từ đó, nhiều báo cáo và đánh giá xuất hiện trong y văn thế giới. • Năm 1998, Pear đã tiến hành đánh giá toàn diện trong tài liệu hình ảnh ở Mỹ. Trong đánh giá của mình, PI được phân loại thành 04 loại: hoại tử ruột, rối loạn niêm mạc, tăng tính thấm niêm mạc và bệnh lý phổi. • Điều quan trọng PI là một dấu hiệu, không phải là bệnh và nó phải được giải thích liên quan đến tình trạng lâm sàng chung của bệnh nhân.
- 20. Sinh lý bệnh Mặc dù nguyên nhân PI là do nhiều yếu tố, nhưng cơ chế thực sự chưa được biết. Hai giả thuyết được ghi nhận trong y văn: + Khí xâm nhập vào lòng ruột từ lòng ruột hoặc phổi (thông qua trung thất) do cơ chế gây tăng áp lực (nghĩa là tắc nghẽn ruột hoặc khí phế thũng). + Giả thuyết về vi khuẩn cho rằng trực khuẩn hiếu khí xâm nhập vào lớp dưới niêm mạc thông qua chỗ niêm mạc tổn thương hoặc tăng tính thấm niêm mạc và tạo ra khí trong thành ruột. Các nghiên cứu cho thấy khí trong thành ruột có chứa hàm lượng Hydrogen chiếm khoảng 50% số case. Hydrogen là sản phẩm của quá trình chuyển hoá vi khuẩn và không được sản xuất bởi tế bào người.
- 22. • Trong một nghiên cứu gồm 919 bệnh nhân với PI: ruột non (42%), ruột già (36%), cả hai (22%). • PI dưới thanh mạc hay gặp ở ruột non • PI dưới cơ niêm hay gặp ở ruột già https://www.uptodate.com/contents/pneumatosis-intestinalis/abstract/25
- 23. Biểu hiện lâm sàng: - Khí thành ruột do nguyên nhân lành tính, đặc biệt liên kết với bệnh phổi thường không triệu chứng. - Khí trong ruột non: triệu chứng thay đổi từ không triệu chứng đến đau bụng, chướng hơi, đi cầu phân đen, sốt, nôn, ho. - Khí trong đại tràng: không triệu chứng, TC không có ý nghĩa - Laboratory: có thể liên quan đến toan hoá máu pH<7,3; tăng Amylasemia >200 IU/L, nồng độ bicarbonate <20mmol/L và tăng acid lactic huyết thanh >2mmol/L. - Một nghiên cứu: acid lactic >2mmol/L liên kết với hơn 80% tỷ lệ tử vong.
- 25. Đánh giá một bệnh nhân nghi ngờ PI • Tiền sử, bệnh sử • Thăm khám lâm sàng • Kết quả xét nghiệm • Hình ảnh bụng
- 27. Michael P. Federle, MD. Diagnostic imaging: gastrointestinal, third edition, Pneumatosis of the Intestine, p394-398.
- 28. •Khí trong tĩnh mạch cửa được mô tả đầu tiên ở trẻ em bởi Wolfe và Evans năm 1955; ở người lớn năm 1960 bởi Susman và Senturia. https://pubs.rsna.org/doi/full/10.1148/radiographics.20.5.g00se011213
- 29. Khí trong tĩnh mạch cửa • Although traditionally considered a harbinger of death, portal venous gas is increasingly recognised in a variety of conditions, many of which do not carry as high mortality or morbidity risks. • Mặc dù quan niệm có khí trong tĩnh mạch cửa là “điềm báo cho cái chết”, khí trong tĩnh mạch cửa ngày càng được ghi nhận trong nhiều bệnh cảnh khác nhau, nhiều trong số đó không có nguy cơ cao tử vong và bệnh tật. https://radiopaedia.org/articles/portal-venous-gas?lang=gb
- 31. Chẩn đoán phân biệt khí trong tĩnh mạch cửa. Nốt vôi hoá nhu mô gan Di căn nốt nhỏ hoặc nốt xơ gan Khí trong đường mật
- 32. Tiến triển: Phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra khí Khí trong thành ruột và khí trong hệ cửa: - Xác định được trên x-quang bụng: 75% tử vong - Xác định trên CT: 25% tử vong Biến chứng của khí trong thành ruột: Xảy ra khoảng 3% bệnh nhân bao gồm: tắc ruột non và già do các nang khí xấm lấn vào lòng ruột, xoắn, lồng ruột. Có thể vỡ các nang khí gây tràn khí ổ bụng.
- 33. MỘT SỐ CASE LÂM SÀNG
- 42. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0929644113000787 Bệnh nhân nam 70 tuổi, tiền sử COPD không kiểm soát tốt, vào cấp cứu vì nguyên nhân thở nông và chướng bụng 01 ngày.
- 44. - Trẻ nam 03 tuần tuổi, vào cấp cứu 01 ngày với tiền sử không dung nạp dinh dưỡng và nôn ói không liên tục. - Siêu âm với hẹp phì đại môn vị; dài 17mm, ngang 4,5mm. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0022346806005367
- 50. Kết luận: • Khí trong thành ruột là một dấu hiệu • Khí trong thành ruột không do thiếu máu thì tắc ruột và báng bụng thường không hiện diện • Rất nhiều nguyên nhân: không đe doạ và đe doạ tính mạng • Khai thác lâm sàng, xét nghiệm, hình ảnh giúp xác định nguyên nhân • Khí trong tĩnh mạch cửa không phải lúc nào cũng nhồi máu ruột • PI nghi ngờ thiếu máu ruột thì khí trong tĩnh mạch cửa và trong mạch máu mạc treo sẽ tăng.
- 51. CẢM ƠN MỌI NGƯỜI ĐÃ CHÚ Ý LẮNG NGHE!
- 52. TÀI LIỆU THAM KHẢO: • https://www.ajronline.org/doi/full/10.2214/AJR.06.1309 • https://radiopaedia.org/articles/portal-venous-gas?lang=gb • https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0929644113000787 • https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0022346806005367 • Eric Goldberg, MDJ Thomas Lamont, MD, Pneumatosis intestinalis, Uptodate 2018. • Aya Kamaya, MD; Diagnostic Ultrasound Abdomen and Pelvis (2016), Portal Vein Gas, p272-273. • https://pubs.rsna.org/doi/full/10.1148/radiographics.20.5.g00se011213 • Michael P. Federle, MD. Diagnostic imaging: gastrointestinal, third edition, Pneumatosis of the Intestine, p394-398.