Antzinako Erregimenaren ezaugarri nagusiak: eredu demografiko zaharra, gizarte estamentala, monarkia absolutista, monarkia parlamentaria eta despotismo ilustratua, ekonomia landatarra, Ilustrazioa eta Liberalismoa, euskal foruak, Espainiako Ondorengotza-Gerra eta horren ondorioak dinastia eta administrazio aldaketan.
Ipar Amerikako kolonien Independentzia Gerra. Frantziako Iraultza. Napoleonen Inperioa eta horren eragina Espainian. Berrezarkuntza. Bolada Iraultzaileak.
Bigarren Mundu Gerra sortzeko kausak (urrunak eta hurbilak), bilakaera militarra eta bake konferentziak, gerraren ondorioak eta Gerra Hotzaren oinarrizko ezaugarriak.
Industria iraultza XVIII eta XIX. mendeetan Europan eta Ameriketan gertatu zen. Hiru aldaketa nagusi gertatu ziren: biztanleriaren hazkundea, nekazaritzaren hedapena eta mentalitate ekonomiko berria. Industrializazioak bi sektore nabarmendu zituen hasieran: ehungintza eta siderurgia. Garraio berriek (trena, itsasontzia) merkataritza eta hornidura hobetu zituzten. Industria irault
Ipar Amerikako kolonien Independentzia Gerra. Frantziako Iraultza. Napoleonen Inperioa eta horren eragina Espainian. Berrezarkuntza. Bolada Iraultzaileak.
Bigarren Mundu Gerra sortzeko kausak (urrunak eta hurbilak), bilakaera militarra eta bake konferentziak, gerraren ondorioak eta Gerra Hotzaren oinarrizko ezaugarriak.
Industria iraultza XVIII eta XIX. mendeetan Europan eta Ameriketan gertatu zen. Hiru aldaketa nagusi gertatu ziren: biztanleriaren hazkundea, nekazaritzaren hedapena eta mentalitate ekonomiko berria. Industrializazioak bi sektore nabarmendu zituen hasieran: ehungintza eta siderurgia. Garraio berriek (trena, itsasontzia) merkataritza eta hornidura hobetu zituzten. Industria irault
El documento describe las causas y efectos de la Primera Guerra Mundial a trav辿s de varias citas y perspectivas. Un obispo franc辿s ve la guerra como una purificaci坦n necesaria para Francia. Los testigos notan el entusiasmo p炭blico al comienzo de la guerra en toda Europa. Bertrand Russell expresa su sorpresa ante el cambio de opini坦n a favor de la guerra en el Reino Unido. Un estudiante alem叩n describe la horrible realidad de la guerra en el frente.
Inperialismo garaia eta I Mundu Gerraren birpasaMARIJE AGUILLO
油
Hemen, batez ere, ikasleak erantzun beharko dituen galderak egiten dira. Galdera hutsak, mapeei eta testueei buruzko galderak ere, dena ikaslea hausnararazteko asmoz prestatu da. Linkak ere dituzte birpasa errezteko eta aberazteko.
El documento presenta un resumen de los mapas f鱈sicos y pol鱈ticos de varias regiones del mundo como Europa, Asia y Euskal Herria. Se incluyen breves descripciones de la geograf鱈a y las divisiones pol鱈ticas de estas 叩reas.
The document outlines a trip from Anchorage, Alaska to Philadelphia, Pennsylvania traveling through 15 cities across Alaska, Canada, 10 U.S. states, Mexico, Guatemala, Panama, and Cuba along the route. It provides a map showing the route and lists the cities, states/provinces, and countries visited at each leg of the journey.
Espainiako batxilergoko Geografiarako mapakMARIJE AGUILLO
油
Este documento presenta un resumen de las principales unidades morfoestructurales y relieves de la geograf鱈a de Espa単a, incluyendo cadenas monta単osas como los Pirineos, Cordillera Cant叩brica, Sistema Central, Montes de Toledo, Sierra Morena y Sistemas Ib辿rico y Penib辿tico, adem叩s de mencionar algunos de sus picos m叩s altos. Tambi辿n nombra varios r鱈os espa単oles y las capitales de sus provincias.
El documento presenta descripciones de varios paisajes de r鱈os espa単oles, incluyendo el R鱈o Andarax, R鱈o Sil, R鱈o Oria y R鱈o Guadiana. Para cada r鱈o, describe la fotograf鱈a, el relieve, el clima, la vegetaci坦n, la localizaci坦n geogr叩fica y las posibles consecuencias como recursos h鱈dricos o riesgo de inundaciones. Tambi辿n incluye descripciones del Parque Nacional de Monfrag端e y paisajes de Almer鱈a, la llanura castellana, la Sierra Nevada y diferentes tipos de
2. Nazioarteko egoera -Kapitalismo garapena
-Opaprotasun ekonomikoa
-Enpresen konzentrazioa
-Finantza sistema garatu
Demokraziaren hedapena
Zientzia eta kulturaren
garapena
3. NAZIOARTEKO EGOERA
-Ingalaterrak nagusitasun industriala galdu zuen
-Alemania Europako lehenengo potentzia
-Europatik kanpo: EEBBak eta Japonia
-Lehia potentzien artean: gatazkak.
4. NAZIOARTEKO EGOERA
-Bismarck en sistemak (1871-1890) Realpolitik : Diplomazia eta hitzamenen
bitartez
- Gilermo II.aren politika, Weltpolitik: politika oldakorra, armamentu
lasterketa.
- Aliantzak
- Entente Hirukoitza
-Aliantza Hirukoiza
SISTEMA POLITIKOAK
-Mendebaldeko Europan
-Erdialdeko Europan
-Inperio austro-hungnariarra
-Turkiar inperioa
-Errusiako Inperioa
5. Darwinismo soziala
Zer dio Darwinismo sozialak
?
Interpretatu goiko
komikia.
6. Inperialismoaren sustatzaileak
Nazio garatuen kutizia dela eta hedatuz joan ziren
idei batzuek Ideologia gorputz bat eratu zuten:
eskubidea eta betebeharra zegoela esaten zuten
laburbilduz
Kipling: Gizon zuriaren zama
Jules Ferry: Arraza nagusiek menpeko arrazak zibilizatzeko
betebeharra zutela.
Lord Salisbury: Nazio bizirik eta hilzorian daudenak
(Darwinismo sozialaren teoria maneiatzen zuten konkistak eta
ustiapenak justifikatzeko)
7. Inperialisten hitzak
Kolonizazioa herri baten hedapen-indarra da,
ugaltzeko duen gaitasuna
LEROY-BEAULIEU, P.: Denbora modemoetako kolonizazioa. 1874.
Hitz hauekin zer esan nahi du LEROY-BEAULIEU-K ? Zer dago hitz horien azpian?
Gehien kolonizatzen duen herria lehenengo herria da
Hau, bakarri Leroy-Beaulieu-k pentsatzen zuen? Zergatik europarrek esan zitezkeen
halako gauzak? Zer eraman zituen jarrera hori edukitzera? Zein ondorio ekarriko
zituen jarrera horiek?
8. Gizon zuriaren zama Kipling
Llevad la carga del Hombre Blanco Testu honetan ideia
interesgarrienak
Enviad adelante a los mejores de entre azpimamrratu .
vosotros
Zertaz hitz egiten ari da
Vamos, atad a vuestros hijos al exilio testu honetan?
Para servir a las necesidades de
Zein ideia mota zuen
vuestros cautivos; Kipling-ek fenomeno
Para servir, con equipo de combate, horretaz?
A naciones tumultuosas y salvajes Zein zen gizon zuriaren
betebeharra? Nortzuentzat?
Vuestros reci辿n conquistados y Zergatiak?
descontentos pueblos,
Mitad demonios y mitad ni単os.
(..)
9. Inperialismoaren Zergatiak
Ekonomikoak:
Industria eta kapitalismoaren garapena
Merkatu berrien beharra
Lehengai merkeen beharra
Politikoak
Estatuen arteko lehia (estatu nazionalismoa)
Prestigioa
Eragin eremua handitzea
10. Afrikaren banaketa
Joseph Conrad-ek Metropoliak
Kongoan egiten zituen bazakerietan
oinarritutako liburu iluna idatzi zuen.
Belgikarrek kolonizazio
krudela egin zuten.
11. Berlingo Konferentzia
- Nork antolatu zuen?
- Zein helburu zuen?
- Zer hitzartu zen hemen?
- Zergatik da garrantzitsua?
-Eskumako mapa komentnatzean, zein gauza
azaldu beharko ziren?
12. Inperio kolonial alemanarra
Ekialdeko Afrika (gaur egungo: Tanzaria, Ruanda, Burundi) 1880-1915
Hegomendebaldeko Afrika (gaur egungo Namibia) 1884-1915
Mendebaldeko Afrika (gaur egungo Kamerun) 1885-1919
Ozeanian: Ginea berria alemandarra, Samoa eta beste irla batzuk
13. Berlingo Konferentzia
Bismarck ek eta Belgikako Leopolodoak antolatu zuten
1885.ean
Partaideak: 12 potentzia europarrak + Otomandar Inp.
Helburua zen Afraikarko konkistaren inguruan zeuden arazoak
diplomaziaren bidez konpontzea.
Akordioak:
Kongoa estatu libretzat Belgikako Leopoldoren menpean
Niger eta Kongo ibaietatik nabigazio librea.
Kostan ezarpena zuen herri batek eskualde hori bere menpean
geratzen zen eta eskubidea zuen barrurantz joatea.
Merkataritzarako askatasuna Afrikaren barrualdean
Alemaniak inperio koloniala lortu zuen: Togo, Namibia, Kamerun eta
Tanzania.
15. INPERIALISMOAREN ONDORIOAK
Inpaktua gizarte indigenetan
Arlo politikoan:
Tokian tokiko gobernuak deuseztatu
Gatazkak tribalak sortu
Arlo demografikoan: jaiotza tasa murriztea
Arlo ekonomikoan
Indigeneei lurrak kendu
Lan sistema tradizionalak deuseztatu
Kolonizatzaileen esportaziorako ekonomia ezarri
Gizarte arloan: kontraste gogorrak.
Gizarte sistema indigena deuseztatu
Kultura arloan: hizkuntza, sinesmenak eta kultura indigenak suntsitu
edota kaltetu.
16. Metropolientzako ondorioak
Nagusitasun eta aginte politikoa
Aberastasunak
Industrializaziorako estimulua
Zibilizazio batzuk ezagutzea.
Nazioarteko gatazkak areagotu ziren
Armamentu lasterketa
Lehen Mundu Gerra piztearen arrazoietako bat.
17. BAKE ARMATUAREN GARAIA
ALIANTZA HANDIAK (1870-1914)
KRISI POLITIKOAK GERRA
BAINO LEHEN
ENTENTE ALIANTZA
HIRUKOITZA -Lurralde gatazka batzuk HIRUKOITZA
BRITANIA HANDIA ALEMANIA
FRANTZIA -Berlingo Konferentzia AUSTRIA-
ERRUSIA -Fachodako gatazka HUNGARIA
(1907) -1905-1906 Maroko ITALIA
-1908-1909 Bosnia- (1882)
Hertzegobina
-1912-1913 I eta II Gerra
balkanikoak
-Sarajevoko erahilketa
(I Mundu Gerraren zergati
zuzena)
19. Europak zituen gatazkak 1914.ean
-Lurralde gatazkak
-Altsazia eta Lorrena (Franntzia eta Alemaniaren artean)
-Istria (Italia eta Austria-Hungaria)
-Balkanetan : Balkanneetako gerrak (1908-1913) Albania, Errumania,
Montenegro eta Bulgaria sortzen dira; Itsasertzeen kontrola
Balkanetako bolbotegia
Kolonietan:
Marokon Fr. eta Alem; Etiopian Fr,
BH eta Italiaren artean
Gatazka nazionalistak
Inperio Austriar.hungariarrean
- Nazionalitate ezberdinak
21. I MUNDU GERRARA ERAMAN ZUTEN
ARRAZOIAK
Alemaniaren politika (Gilermo IIa.rekin 1890.etik)
Weltpolitik
Estatuen arteko lehia: Estatu-nazionalismoa
Lehia ekonomikoa
Kolonialismo lasterketa
Lurralde gatazkak
Gatazka nazionalistak
Armamentuen lasterketa
Gerrarako giro sikologikoa
22. LEHENENGO MUNDU GERRAREN ZERGATIAK
Zein erlazio dago kolonialismo eta I Mundu Gerraren
artean? Dokumentu honetan datu asko agertzen
dira.
Zeintzuk izan ziren gerrara eraman ziren arrazoiak?
Azken zergatia?
Zergatik, printzipioz ,bi herrialdeen arteko gatazka
izan zena hainbeste herrialdeetara zabaldu zen?
23. XIX. Mendeko gerraK
Zertan desberdintzen ziren bi
gerra mota hauek? XIX eta XX.
Mendekoak?
24. GERRA HONEN EZAUGARRI BERRIAK
Gerra industrial eta teknologikoa.
Zeintzuk ziren gerra honen
ezugarriak?
25. I Mundu Gerraren aldiak
Zergatik izan zen garrantzitsua
Marne bataila? (kokatu mapan)
. Posizio gerren garaian: gertakari
garrantzitsuenak. (mapa batean kokatu)
Lusitania (1815ean
. Gerra 1917 eta 1918 bitartean. hondoratuta)
. Noiz sartzen dira EEBBak gerran? Zergatik? Zergatik ez ziren
sartu lehenago?
30. Gerraren amaiera
Woodrow Wilson Estatu Batuetako presidenteak egindako
14 puntu aldarrikatu zituen bakea lortzeko.
1- Diplomazia sekretuaren amaiera. (Zer esan nahi zuen hemen Wilsonek?)
2- Nabigatzeko eta merkataritza librerako askatasuna egiteko eskubidea.
3- Barrera ekonomikoen desagerpena.
4- Nazio bakoitzeko armamentu militarra ahalik eta gehien murriztea.
5- Erreklamazio kolonialak inpartzialki aztertzea menpeko herrialdeen interesak
kontuan hartzen.
6- Errusiaren ebakuazioa.
7- Belgikako subirotasunaren itzulpena.
8- Altsazia eta Lorrena Frantziarenak izatea berriz ere.
9- Italiako mugak berrantolatzea.
10- Austria-Hungariako herrialdeen garapen autonomorako aukera eman.
11- Errumania, Serbia eta Montenegroren ebakuazioa.
12- Otomandar Inperioko herrien autonomia.
13- Polonia herri subiranoa aldarrikatzea eta itsasoari irteera eduki dezan.
14- Estatu guztien, txikiak nahiz handiak, lurralde osotasuna bermatzeko eta
gatazkak hitzarmen bitartez konpontzeko Nazioen Elkarte iraunkorra sortzea.
31. Pariseko Bake konferentzia
Nortzuek sinatu zuten?
Zeintzuk izan ziren emaitz garrantzitsuenak?
Versailleseko Ituna
Norekin sinatu zen?
Zeintzuk izan ziren inposatutako puntuak?
Zein ondorio izango zuen itunhonek?
32. Europako mapa berria
Nortzuen kontura sortu zen berriro Polonia herrialdea?
Austria-Hungariako inperiotik zein estatu sortu ziren?
Hurrengo inperioek zein lurralde utzio behar izan zituzten?
Alemania Nori?
Austria-Hungaria Nori?
Turkiako Inperioa Nori?
Zer gertatu zen Mesopotamia eta Palestinako lurraldeekin?
34. Nazioen Elkartea
Non zuen egoitza elkarte honek?
Zeintzuk ziren bere helburua
Zeintzuk izan ziren bere
損 sorreran izan zituen
損 eragozpen larriak?
35. Gerraren ondorioak
Mundu Gerraren ondorioak (Egin koadro bat
sailkatzen ondorio mota ezberdinak: giza eta
material galerak, ondorio politikoak,
ekonomikoak,...)
ONDORIOAK
Arlo Politikoan
Nazioartean
Arlo
ekonomikoan
Demografian
Gizarte-arloan
Ideologian
36. Gizarte ondorioak
Zeintzuk izan ziren
gizarte-ondorio garrantzitsuenak?
Feminismoak , edo beste moduan
esanda, emakumearen paper berriak
gizartean eta Lehen Mundu Gerrak
loturaren bat eduki dezakete? Zein eta
nola? Azaldu.