Espainia: Berrezarkuntza, II. Errepublika eta Gerra Zibila. Helen Díez
1 like4,854 views
DBH 4. mailako ikasle baten lana.
More Related Content
What's hot (20)
Viewers also liked (11)
Similar to Espainia: Berrezarkuntza, II. Errepublika eta Gerra Zibila. Helen Díez (20)
More from Ana Espinosa (20)
Espainia: Berrezarkuntza, II. Errepublika eta Gerra Zibila. Helen Díez
- 1. Helen Diez de la Serna 3. ebaluaketa
- 2. AURKIBIDEA Aurreko egoera 4 • BERREZARKUNTZA 5, 6, 7 o Zergatiak 8 o Alderdi-bitasun sistema 9 o Cánovas del Castillo 10 o 1876ko Konstituzioa 11 o Alfontso XII.a 12 o Maria Kristinaren erregeordetza 13, 14 o Arazo politikoak eta 98ko krisia 15, 16, 17, 18 o Alfontso XIII.a 19, 20 o Sistemaren krisia 21, 22 o Primo de Riveraren diktadura eta monarkiaren amaiera 23, 24, 25 • BIGARREN ERREPUBLIKA 26-44
- 3. • GERRA ZIBILA 45 o Zergatiak 46 o Barne-eragileak 47 o Kanpo-eragileak 48 o Estatu-kolpea 49, 50, 51 o Espainia banatuta 52, 53, 54, 55 o Gatazka nazioartekoa bihurtu 56 o Madrilen inguruko kanpaina 57, 58 o Gerraren etapak 59-66 o Ebroko bataila 67, 68 o Eguneroko bizimodua 69, 70, 71, 72 o Biztanleria, ekonomia eta gizartea 73, 74 o Gerra zibila Euskadin 75, 76 § Bilboko burdin gerrikoa 77, 78, 79, 80 § Gernikaren bonbardaketa 81, 82, 83
- 4. • Bideo interesgarriak 84, 85 • Bibliografia 86
- 5. AURREKO EGOERA • I. Errepublikaren erorialdia. • Isabel II.a Espainiako tronuan (1933-1968). • Kubako I. gerra zegoen (1868 - 1875). 1898an Kuba galdurik.
- 7. ALFONTSO XII ALFONTSO XIII Aldi konstitu- zionala Primo de Riveraren diktadura eta monarkiaren amaiera MARIA KRISTINAREN ERREGEORDETZA 1875 1885 193119231902
- 8. BERREZARKUNTZA (1875 - 1931) (1874 - 1902 lehenengo partea) • Borboiak Espainiako tronuan ezarri. • Cánovas-en sistema politikoari esker sortu zen. • 1876ko Konstituzioa. • Alfontso XII.a • Maria Kristinaren erregeordetza. • Alfontso XIII.a
- 9. ZERGATIAK • Errepublikaren politikaren aurka. • Gatazka nagusiei aurre egiteko.
- 10. SISTEMA KONTSERBADOREA Cánovas Sagasta SISTEMA LIBERALA BI ALDERDIKO SISTEMA
- 11. CÁNOVAS DEL CASTILLO • (1828 - 1897) • Alderdi-bitasun sistema o Sistema kontserbadorea o Sistema liberala • Berrezarkuntzaren sistema politikoaren egilea. • Sufragio unibertsalaren kontra. • Sistema liberal antidemokratikoaren aldekoa. • Erregearen eta Gorteen subiranotasun banatua.
- 12. 1876ko KONSTITUZIOA Aginte betearazlea Aginte legegilea Erregea GORTEAK Gobernua Justizia auzitegiak ParlamentuaSenatua Deitu, eten eta disolbatu Izendatu Izendatu eta kargutik kendu Aginte judiziala
- 13. ALFONTSO XII.a • Espainaren erregea (1875 - 1885). • Isabel II.a ordezkatu.
- 14. MARIA KRISTINAREN ERREGEORDETZA • Zergatik? Alfontso XII.a hil zen, baina haurdun zegoen. Alfontso XIII.aren jaiotzararte eta hau adinekoa izan arte itxaron. • Sistema kontserbadorearen eta sistema liberalaren arteko txandakatze baketsua (El Pardo Paktuaren bidez). o https://www.youtube.com/watch?v=hC67Hi9AynQ o http://historiasinhistorietas.blogspot.com.es/2011/11/1885-firma-del-pacto-del- pardo-entre.html
- 16. ARAZO POLITIKOAK ETA 98ko KRISIA ARAZO POLITIKOAK: TXANDAKATXEAREN KONTRAKO ALDERDIAK: • Sozialismoa sendotu: PSOE sortu 1879an (Pablo Iglesias) • Anarkistak: CNT-a sortu 1868ko iraultzaren ondoren. • Alderdi nazionalistak: Estatu zentralizatua sortzekoaren kontrakoak.
- 18. 1898ko ''HONDAMENDIA'': • 1895 Kubako II. gerra eta 1896an Filipinetako matxinada. ESPAINIAK GALDU Kuba, Puerto Rico eta Filipinas koloniak galdu. • 1898an Parisko Bake Ituna sinatu garaituta izan zela onartuz eta Kubaren, Puerto Ricoren eta Filipinen independentzia onartu.
- 20. ALFONTSO XIII. (1902 - 1931) ALDERDIEN ARTEKO TXANDAKATZEA JARRAITU ZUEN (1902 - 1917): Antonio Maura José Canalejas SISTEMA KONTSERBADOREA SISTEMA LIBERALA
- 21. MAROKOKO GERRA: • Algecirasko Itunaren ondorioz (1906) Maroko bi protetoratutan banatu. • Gerra luzea Rif-eko biztanleekin. Protektoratu Espainarra Protektoratu frantzesa • 1909an , Aste Trajikoa (Bartzelona). o Zergatik? Marokoko gerrarako tropetan herri-klaseko jendea soilik bidaltzeagatik. (aberatsek ordaindu zuten soldadutza ez egiteko).
- 22. • Hiru alderdi: o Krisi militarra: Maila-igoeretan diskriminazioa. o Krisi politikoa: Kataluniako parlamentarien biltzar batek autonomiatan deszentralizatutako estatua eskatu. o Gizarte-krisia: Ezkerrekoek eta sindikatuek greba orokorra egin, herri-klaseak pobretzen zituen prezioak igotzearen kontra. SISTEMAREN KRISIA (1917 - 1923):
- 23. • Gobernuak krisia konpondu, baina ondorio politiko latzak. • Beste krisi politiko larria sortu, eta Primo de Rivera jeneralak estatu kolpea eman eta diktadura ezarri.
- 24. PRIMO DE RIVERAREN DIKTADURA ETA MONARKIAREN AMAIERA (1923 - 1931) • 1923 - 1925: o Direktorio militar baten burua. Direktorio horrek Konstituzioa eten. • 1925 - 1930: o Direktorio zibila ezarri, gobernuan politikari zibil batzuk sartuz. o Kritiken ondorioz, 1931n kargua uztea eragin zuen. • 1931an Alfontso XIII.ak herrialdetik irtetea erabaki, eta Espainiako Bigarren Errepublika aldarrikatu zen .
- 26. ALFONTSO XIII. AREN ERBESTEA
- 27. BIGARREN ERREPUBLIKA (1931 - 1936) ERREPUBLIKA EZARTZEA BIURTEKO ERREFORMISTA BIURTEKO KONTSERBADOREA FRONTE POPULARRA ESPAINIAREN HISTORIAKO LEHEN KONSTITUZIO GUZTIZ DEMOKRATIKOA 1931 19331932 1934 1935 1936
- 28. ERREPUBLIKA EZARTZEA (1931) 1931ko apirilaren 14an hauteskundeak Alderdi errepublikanoen garaipena Gobernu berri probisionala eratu. Presidentea Alcalá Zamora 1931ko Konstituzioa idatzi Berrikuntzak Errepublika aldarrikatzen da eta Alfontso XIII. erbestera joan zen • Gizabanakoaren eskubideak aitortzea. • Sufragio unibertsala. • Estatu ez-konfesionala (erlijio ofizialik gabekoa) • Lurralde-antolamendu deszentralizatuan (eskualde autonomoak sortzeko aukera). • Gizarte-ongizatearen garrantzia. • Erreforma militarrak: o Akademia Orokor Militarra izaten da. o Gerra merituengatik igoerak kentzea.
- 32. BIURTEKO ERREFORMISTA (1932-1933) Azañaren gobernuaErreformak • Nekazaritza-erreformak: o Landatu gabeko latifundioak desjabetzea eta lurrak jornalarien artean banatzea. (IRA). • Kataluinari autonomia ematea 1932an. • Erreforma militarra. • Lan-erreforma: o Gutxieneko soldatak eta istripu- aseguruak. • Hezkuntza erreformak: o 10.000 eskola berri. • Ezkontza zibila eta dibortzioa arautu. • CNT-ak eta UGT-ak erreformak gutxiegiak direla uste dute eta grebak eragiten dituzte. • Sanjurjo jeneralak estatu-kolpea egiten saiatu, baina porrot egin. • Anarkistak matxinatu eta finkak okupatu. • 1933an nekazari-matxinada Casas Viejas-en. • Azañak dimititu, eta eskuineko alderdiak elkartuta aukeztu hauteskundeetara, CEDA. Oposizioa
- 33. 1932, Sevilla Sanjurjo-ren matxinadaren eszena SANJURJO JENERALA
- 34. CEDA 1936, Madril CEDA-ren hauteskunde-kartela Jose María Gil Robles
- 35. BIURTEKO KONTSEBADOREA CEDA-k gobernuan egoteak 1934ko Urriko Iraultza eragin Alderdi Erradikalak eta CEDAk hauteskundeak irabazi Lerroux-ek gobernu kontserbadorea eratu Asturias Bartzelona Langile-erakundeek meatzearroa hartu Gobernu autonomoak Kataluniako Errepublika aldarrikatu, Espainiakoaren barruan Franko matxinada zapaldu (Marokoko armadarekin) Mugimendua porrot egin Autonomia-estatutua eten eta Generalitat disolbatu. (1933-1936)
- 39. 1934 Compranys eta Generalitat-en gobernuak preso matxinadaren ondoren
- 40. FRONTE POPULARRA (1936) Sozialistak + komunistak + alderdi errepublikanoak + zenbait indar abertzale osatutako koalizioa Fronte popularra irabazi Ezkerra eta eskuina muturrera joan Falange Espainola sortu Azaña presidente Alcalá Zamora kargutik kendu Erregimen faxista ezarri Urriko iraultzeko presoak askatu Emilio Mola Errepublika kentzeko konspiratu Eskuineko pistolariek Castillo tenientea hil Tenientearen lagunek Calvo Sotelo hil Afrikako iparraldeko Espainiako tropen altxamendua azkartu Uztailaren 17an matxinatu, Franco jeneralak zuzenduta
- 47. ZERGATIAK • 1936an kolpe militarra jo zutenek uste zuten azkar garaituko zutela Fronte Popularra, baina ez zen horrela gertatu. Eta gerra zibil odoltsua piztu zen Espainian.
- 48. BARNE-ERAGILEAK • Espainiako egoera-sozioekonomiko txarra. • Kanpoaldeko nazionalismoaren aldarrikapena. • Elizarekiko harreman txarra. • Alderdi politiko / sindikalisten jarrera erradikalak. • Kale mailako desordenak eta indarkeriaren gorakada.
- 49. KANPO-ERAGILEAK • 1929ko krisi ekonomikoaren ondorio politikoak: o Gobernuen ezintasunak, herritarren haserrealdia eta mezfidantza eragin. o MUTURREKO ERANTZUNEN GORAKADA: § Eskuinak: faxistak eta naziak (Italia eta Alemania). § Ezkerrak: komunistak (SESB, III. Internat) • Frantzian, fronte popularra eratzeko eredua, eta horren garaipena. • Komunismoaren hedapenari Europak zion beldurra.
- 50. ESTATU-KOLPEA • Marokon, Errepublikaren kontrako altzamendu militarra hasi zen. • Franco Kanarietatik irten eta Marokora abiatu zen tropa afrikarren agintaritza eskuratzera. • Kolpea artxipielagoetara eta penintsulara zabaldu zen, eta Casares Quirogaren gobernuak motel erreakzionatzen zuen.
- 52. • KOLPEAREN GARAIPENAK: o Galizia, Gaztela eta Leon, Andaluzia, Balearrak (Menorka izan ezik), Kanariar uharteak, Oviedo, Granada eta Zaragoza. • KOLPEAREN PORROTAK: o Asturias, Kantabria, Euskal Herria, Katalunia, Levante, Gaztela-Mantxa, Murtzia, Andaluzia eta Madril. o Madril lortzea oso garrantzitsua zen, hau lortzen bazuten, estatu osoa bereganatzen zutelako.
- 53. ESPAINIA BANATUTA • Kolpearen porrot partzialak lurraldearen- banaketa eta gerraren hasiera eman zion. • Nazionalak: o FET y de las JONS alderdia sortu. Franco burua. • Errepublikanoak: o Herri-miliziak antolatu ziren, baina oso txarto koordinatuak zeuden. o Geroago herri-armada sortu. Miliziak bertan sartu. Batzuk gobernuari ez zioten obeditu eta errepublikanoak ahuldu ziren.
- 55. ESPAINIA BANATUA Errepublikanoak • Asturias ia osorik. • Kantabria • Bizkaia eta Gipuzkoa • Katalunia • Valentzia • Murtzia • Gaztela-Mantxa • Extremadurako heg. • Andaluziako zati bat • Madril • Marokoko protektoratua • Kanariak eta Balearrak (Menorka ez) • Galizia • Gaztela-Leon • Aragoi zati bat • Extremadurako ip. • Andaluziako zati bat • Oviedo • Araba eta Nafarroa Nazionalak Askoz armada hobea Erreserbak eta abereak Hortuetako produktuak eta garia Bankuaren urre erreserbak Armadaren unitateak desegin ziren
- 57. GATAZKA NAZIOARTEKOA BIHURTU • Britania Handiak eta Frantziak esku ez sartzeko ituna sinatu. Kasu ez egin eta laguntzak eman: o Errepublikanoei: § SESBeren eta Frantziaren laguntza. Militarrak. § Espainiako Bankuko urrearekin ordaindu. o Nazionalei: § Italiak eta Alemaniak, armak eta soldaduak eman. § Meatze-kontzesioren truke.
- 58. MADRILEN INGURUKO KANPAINA • Frankok, Marokoko tropak eta armak Espainiaren pasatu behar zituen, eta Alemaniak hegazkinak eman zion. • Madrilgo erasoa 1936ko udazkenean hasi zen. • Andaluzia > Extremadura > Toledo > Madril • Eraso hau porrot egin zuen, eta nazionalak beste fronte batzuetan ahalegindu ziren.
- 60. GERRAREN ETAPAK
- 62. • Afrikako armadak, Sevilla eta Badajoz hartu zituen. • Oviedo konkistatu. 1936
- 65. • Malaga hartu eta iparraldean Bizkaia konkistatu zuten. o Nazionalistek, alemaniarren hegazkinekin Gernika bonbardatu zuten. • Madril eta Zaragoza kontrako erasoak bidali, baina porrot egin. • Santander eta Gijón konkistatu. • Nazionalek Vinaròs (Castelló) okupatu zuten, Katalunia isolatuz, eta Valentziarantz abiatu ziren, baina ez zuten lortu. 1937 - 1938
- 67. • Katalunia konkistatu zuten. • Nazionalak Madrilerantz abiatu ziren eta hiriburua erresistentziarik gabe errenditu zen. • Ondorioz, errepublikanoen kontrolpeko gainerako zonak bereganatu. • 1939ko apirilaren 1ean, Franco-k azken gerra-partea izenpetu zuen. 1939
- 68. EBROKO BATAILA • Valentzia mehatxupean zegoenez, errepublikarren etsaia esuztean harrapatu nahi izan zuten, Ebron erasoaldi azkarra eginez. • Ebroko gudua gerrako guda luze eta odoltsuena izan zen. • Bi ejerzituak elkar suntsitu ziren, tropa errepublikar onenak hondatuta geratu arte. • Guda hau gerraren norabidea erabaki zuen.
- 70. EGUNEROKO BIZIMODUA GERRA GOSE-, HERIOTZA- ETA BELDUR- GARAIA IZAN ZEN. • Elikagai-errazionamendua:
- 71. • Errepresalia modu ohikoena, paseoak. o Talde armatu batek pertsona jakin bat bere etxetik aterarazten zuen ''paseo bat ematera joateko'': gero, herritik urrundu eta pertsona hori hiltzen zuten. • Errepresaliaren ordez, baziren beste modu batzuk jendea hiltzeko. o Bi aldeetan, jende asko salatu zuten arerioaren aldekoa edo jarraitzailea ziren. o Askotan, liskar pertsonalak kentzeko salatzen zituzten. • Fusilatuak hobi komunetan ehortzen zituzten, gauez eta identifikaziorik gabe.
- 72. o Eragin handia: emazteengan eta haurrengan. o 30.000 haur joan ziren, Mexikora, Frantziara eta SESBera. • Gerra amaitzean, pertsona asko erbestera joan ziren. Askok Bigarren Mundu Gerra piztean itzuli ziren. ERREFUSILATUAK ETA ERBESTERATUAK • Errefusilatuak: Francoren tropen aurrerapenen beldurragatik bere etxetik alde egitea. GERRAKO HAURRAK deitzen ziren.
- 74. BIZTANLERIA, EKONOMIA ETA GIZARTEA • BIZTANLERIA: o Demografia hazkunde bizia. 16,6 milioitik 26 miloira. o Migrazioak areagotu. • EKONOMIA: o Nekazaritza-jarduerak ziren nagusi. o Industria: Bigarren Industria Iraultzarekin lotuta zegoen masako fabrikazioa sartu zuen. o Hirugarren sektoreko jarduerarik nabarmenak: § Errepideko garraioa, komunikatzeko sistema berriak, bankuak eta finantzak.
- 75. • GIZARTEA: o Goi-klasea: Nekazaritza-jabe handiak, merkataritzako, negozioetako eta industriako goi-burguesiak. o Erdiko klasea: Tarteko nekazariak, lanbide liberaletakoak eta funtzionarioak. o Behe-klasea: Nekazaritza-jabe txikiak, jornalariak.
- 76. GERRA ZIBILA EUSKADIN • Francok Bilbo erori bezain pronto, Bizkaia eta Gipuzkoako Kontzertu Ekonomikoak baliogabetu zituen gerraren aitzakia erabilita. Arabakoak, ordea, onartu zituen. http://www.sbhac.net/Republica/Imagenes/FrenteNorte/Euzkadi/Euskadi.htm Eusko gudariak
- 80. GERRA ZIBILA EUSKADIN. BILBOKO BURDIN GERRIKOA • Eusko Jaurlaritzaren aginduz, Bilbo inguruan eraikitako gotorleku-sistema zen. • Plentzia hasi eta Bilbo inguratuz San Julian ingururaino iristen zen. o Bilbotik 20 bat kilometrora.
- 81. • Bilboren defentsaren oinarria izan nahi zuen; baina Francoren aldeko indarrek erraz hautsi zuten Alejandro Goikoetxearen laguntzaz. Hark Bilbo gerrikoa eta gotorlekuaren obrak zuzendu zituen euskaldunentzat, baina, 1937an frankisten bandora aldatu zen. Berak emandako informazio eta planoei esker, frankistek Soltxagal jeneral buru zutela, Bilbo hartu ahal izan zuten 1937ko ekainean.
- 85. GERNIKAREN BONBARDAKETA • 1937ko apirilaren 26an izan zen. • Egun horretan, azoka eguna zen Gernikan. • Historialarien ustez hildakoak 250 gutxi gora behera, nahiz eta garai hartako Eusko Gobernuak 1.650 hildako eta 800 zauritu baino gehiago eman o http://guernicamitoeicono.blogspot.com.es/2013/03/consecuencias-del-bombardeo-continua-la.html • Lehen astindua arratsaldeko lau eta erdietan izan zen. • Azkena seiretan izan zen. • 1937an bertan, Pablo Picasso ''Gernika'' marraztu, eta gerraren aurkako ikur bilakatu.
- 88. BIDEO INTERESGARRIAK • Restauración y fin de la monarquía • La Guerra de Cuba • II República y guerra civil • Documental sobre la guerra civil española
- 89. BIBLIOGRAFIA (I) • http://www.slideshare.net/artesonado/la-regencia-de-mara-cristina-de- habsburgo • http://es.scribd.com/doc/26303208/EsquemaLa-Restauracion-Canovista • http://historiaunamirada.blogspot.com.es/2011/02/brevisimo-resumen-de-la- restauracion.html • http://e-archivo.uc3m.es/bitstream/10016/2708/1/TEMA%202.pdf • http://www.historiasiglo20.org/HE/11a-1.htm • http://www.slideshare.net/martabort/historia-de-espaa-restauracin • http://www.biografiasyvidas.com/biografia/c/canovas.htm • http://clio.rediris.es/fichas/restaur01.htm • http://www.slideshare.net/anae58/espainia-xix-mendean-13504041 • http://www.historiasiglo20.org/HE/12b-1.htm
- 90. • http://www.historiasiglo20.org/HE/11a-2.htm • http://www.historiasiglo20.org/HE/11a-3.htm • http://www.historiasiglo20.org/HE/11b-1.htm • http://www.historiasiglo20.org/HE/11b-2.htm • http://www.historiasiglo20.org/HE/12a-1.htm • http://www.historiasiglo20.org/HE/12a-2.htm • http://www.historiasiglo20.org/HE/12a-3.htm • http://www.historiasiglo20.org/HE/12b-1.htm • http://www.historiasiglo20.org/HE/12b-2.htm • http://www.historiasiglo20.org/HE/12c-1.htm • http://www.historiasiglo20.org/HE/12c-2.htm • http://www.historiasiglo20.org/HE/13a-1.htm • http://www.historiasiglo20.org/HE/13a-2.htm • http://www.historiasiglo20.org/HE/13a-3.htm • http://www.historiasiglo20.org/HE/14a-1.htm • http://www.historiasiglo20.org/HE/14a-2.htm • http://www.historiasiglo20.org/HE/14a-3.htm • http://www.historiasiglo20.org/HE/14b-1.htm • http://www.historiasiglo20.org/HE/14b-2.htm BIBLIOGRAFIA (II)