More Related Content
What's hot (19)
Viewers also liked (6)
Similar to สื่อและแหล่งการเรียน (19)
More from maymymay (17)
สื่อและแหล่งการเรียน
- 3. สื่อและแหล่งการเรียนรู้ สื่อ และแหล่งการเรียนรู้ คือ สิ่งที่ใช้เป็นสื่อกลางในการสอนสามารถถ่ายทอด ความรู้ เจตคติและทักษะไปยังผู้เรียน สามารถมองเห็นเป็นรูปธรรมได้ ทำให้เรียนได้เรียนอย่างมีประสิทธิภาพ หรือทำให้บทเรียนง่ายขึ้น สื่อการเรียนรู้ หมายถึง วัสดุ อุปกรณ์ หรือวิธีการ ซึ่งอาจจำแนกเป็น สื่อสิ่งพิมพ์ สื่อบุคคล สื่อวัสดุ สื่ออิเล็กทรอนิกส์ สื่อธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม สื่อกิจกรรมหรือกระบวนการ แหล่งการเรียนรู้ หมายถึง แหล่งข้อมูลข่าวสาร สารสนเทศและประสบการณ์ที่สนับสนุนส่งเสริมให้ผู้เรียนใฝ่ผู้เรียนใฝ่เรียนใฝ่รู้ แสวงหาความรู้และเรียนรู้ด้วยตนเองอย่างกว้างขวางและต่อเนื่อง
- 4. สื่อการสอน สื่อการสอน หมายถึง ตัวกลางที่ถ่ายทอดสารสนเทศไปสู่ผู้เรียน ไม่ว่าจะเป็นวัสดุเครื่องมือและเทคนิควิธีการที่ผู้สอนมาประกอบกอบเรียนการสอน เพื่อผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ สื่อการเรียนรู้ หมายถึง ทุกสิ่งทุกอย่างรอบตัวผู้เรียนที่ช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ โดยมุ่งเน้นส่งเสริมการค้นคว้าหรือการแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง ดังนั้น สื่อการสอน จึงเปรียบเสมือนมือไม้ของครูที่สำคัญจะขาดเสียไม่ได้ในการจัดการเรียนการสอน
- 5. ๑ . สื่อการสอน นักวิชาการ และนักเทคโนโลยีการศึกษา ทั้งในประเทศและต่างประเทศได้ให้ความหมายของ สื่อการสอน ไว้หลายท่าน พอสรุปได้ ดังนี้ เชอร์ส ( Shores. ๑๙๖๐ : ๑ ) กล่าวว่า สื่อการสอนเป็นเครื่องมือช่วยสื่อความหมายใดๆ ก็ตามที่จัดโดยครูและนักเรียน เพื่อเสริมการเรียนรู้ เครื่องมือการสอนทุกชนิดเป็นสื่อการสอน เช่น หนังสือในห้องสมุด โสตทัศนวัสดุต่างๆ ทรัพยากรจากชุมชน เป็นต้น
- 7. ๒ . ประเภทของสื่อการสอน สื่อการสอน มีมากมายและได้ถูกพัฒนาให้เกิดขึ้นใหม่อยู่เสมอตามตามความเจริญก้าวหน้า ทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี นักเทคโนโลยีการศึกษา ได้กำหนดและแบ่งประเภทของสื่อการสอนไว้ หลายท่านดังนี้ Dale ( ๑๙๖๙ : ๑๐๗ - ๑๒๘ ) ได้แบ่งสื่อการสอนออกเป็น ๑๑ ประเภทโดยพิจารณาจากลักษณะของประสบการณ์ที่ได้รับจากสื่อการสอน โดยยึดความเป็นรูปธรรมและนามธรรม ( ConcreteandAbstract ) เป็นหลักในการแบ่ง ประเภทและได้แบ่งประเภทสื่อการสอนในรูปกรวยประสบการณ์ ( The Cone of experience ) โดยให้สื่อที่มีความเป็นรูปธรรมมากที่สุด
- 8. ๑ . ประสบการณ์ตรงที่มีความหมาย เป็นประสบการณ์ที่ผู้เรียนได้รับจากความเป็นจริง โดยผ่านทางประสาทสัมผัสจากชีวิตจริง ๒ . ประสบการณ์จำลอง เป็นประสบการณ์แบบจำลองจากของจริง เพราะว่าของจริงอาจจะมีความซับซ้อนมากจนเกินไป ๓ . ประสบการณ์นาฏการ เป็นการมีส่วนร่วมในการแสดงประสบการณ์ ได้จากการศึกษาเนื้อเรื่องที่จะแสดง ๔ . การสาธิต เป็นการให้ดูตัวอย่างประกอบการอธิบายการสาธิตที่ดีต้องมีอุปกรณ์ประกอบ เช่น การสาธิต การทดลอง ฯลฯ
- 9. ๕ . การศึกษานอกสถานที่ คือ การพาผู้เรียนออกไปศึกษานอกสถานที่ เพื่อให้ผู้เรียนมีประสบการณ์และความรู้กว้างขวางกว่าเดิม ๖ . นิทรรศการ คือ การแสดงสิ่งของต่างๆ เพื่อให้ความรู้แกผู้ดูซึ่งอาจรวมเอาหุ่นจำลอง การสาธิตแผนภูมิ ฯลฯ ๗ . โทรทัศน์การศึกษา คือ รายการโทรทัศน์จะทำให้ผู้เรียนได้เห็นภาพและได้ยินเสียงเหตุการณ์และความเป็นไปต่างๆ ๘ . ภาพยนตร์ เป็นการจำลองเหตุการณ์มาให้ผู้เรียนได้ดูได้ฟังใกล้เคียงความเป็นจริง จะไม่ใช้เวลาเดียวกันกับเวลาจริงแต่สามารถใช้ได้ดีกับการประกอบการสาธิต
- 10. ๙ . ภาพนิ่ง ได้แก่ ภาพถ่าย ภาพวาด แผ่นโปร่งใส สไลด์ การบันทึกเสียงต่างๆ และวิทยุสามารถใช้กับการเรียนเป็นกลุ่มหรือรายบุคคลภาพสามารถจำลองความเป็นจริง ๑๐ . ทัศนสัญลักษณ์ ได้แก่ แผนภาพ แผนภูมิ แผนสถิติ ภาพโฆษณา การ์ตูน ซึ่งเป็นลักษณะเป็นสัญลักษณ์สำหรับการถ่ายทอดความหมาย นำมาใช้แทนความหมายที่เป็นข้อเท็จจริง ๑๑ . วจนสัญลักษณ์ ได้แก่ คำพูด ตัวหนังสือ ตัวอักษรผู้ที่เข้าใจสัญลักษณ์นี้ได้ต้องอาศัย ประสบการณ์เดิมเป็นพื้นฐานมากพอสมควร
- 11. จากการที่นักเทคโนโลยีการศึกษาได้แบ่งประเภทของสื่อการสอนไว้นั้น พอจะสรุปได้เป็น ๓ ประเภท ดังนี้ ๑ . ประเภทวัสดุ เป็นสื่ออยู่ในรูปของภาพ เสียง หรือตัวอักษร แยกได้ ๒ ชนิด ๑ . ๑ ชนิดที่สามารถสื่อความหมายได้ด้วยตัวเอง ๑ . ๒ ชนิดที่ต้องอาศัยเครื่องมือเสนอเรื่องราวไปสู่ผู้เรียน ๒ . ประเภทเครื่องมือ หมายถึง เครื่องมือที่เป็นส่วนกลางส่งผ่านความรู้ไปสู่ผู้เรียน เช่น เครื่องฉาย เครื่องเสียง เครื่องรับและส่งวิทยุ ๓ . ประเภทเทคนิคหรือวิธีการ หมายถึง เทคนิคหรือวิธีการที่จะใช้ร่วมกับวัสดุและเครื่องมือ หรือใช้เพียงลำพังในการจัดการเรียนการสอน
- 12. ๓ . หลักการใช้สื่อการสอน การใช้สื่อการสอนนับว่ามีความสำคัญต่อการเรียนการสอน ทั้งนี้เพราะถ้าใช้สื่อการสอนไม่ถูกต้องย่อมจะได้ผลน้อยหรือมีค่าเท่ากับไม่ได้ใช้เลย ดังนั้นย่อมไม่คุ้มค่ากับการลงทุน ฉะนั้นการใช้สื่อการสอนในแต่ละครั้งจึงควรพิจารณาให้ถี่ถ้วน และวางแผนการใช้อย่างรอบครอบการใช้สื่อการสอนในห้องเรียนอย่างมีประสิทธิภาพ นั้น ควรปฏิบัติตามหลักการดังนี้ คือ ๑ . หลักการเลือก ( Selection ) ๒ . หลักการเตรียม ( Preparation ) ๓ . หลักการนำเสนอ ( Presentation ) ๔ . หลักการประเมินผล ( Evaluation )
- 13. การออกแบบสื่อ องค์ประกอบที่สำคัญในการสอนคือสิ่งที่ครูนำไปประกอบการเรียนการสอน คือ สื่อการสอน ซึ่งนับว่ามีประโยชน์มากเพราะสื่อการสอนเปรียบเป็นกุญแจสำคัญที่จะช่วยให้ผู้เรียนได้เข้าใจในเนื้อหาและได้เห็นภาพได้อย่างชัดเจนยิ่งขึ้น สื่อการสอน คือ การนำสื่อมาใช้ในการเรียนการสอน ซึ่งเป็นการนำวัสดุ เครื่องมือและวิธีการมาประกอบในการถ่ายทอดความรู้และเนื้อหาไปยังผู้เรียน เพื่อให้ผู้เรียนเกิดความรู้ในสิ่งที่ครูได้ถ่ายทอด
- 14. ประโยชน์ของสื่อ ๑ . เปิดโอกาสให้นักเรียนได้เรียนรู้จากวัตถุที่เป็นรูปธรรม ซึ่งเป็นการกระตุ้นให้นักเรียนได้สร้างแนวความคิดด้วยตนเอง ๒ . กระตุ้นให้นักเรียนเกิดความสนใจในเรื่องที่จะเรียนมากขึ้น ๓ . ช่วยให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้ได้งายขึ้นและสามารถจดจำได้นาน ๔ . ให้ประสบการณ์ที่ส่งเสริมให้นักเรียนทำกิจกรรมต่างๆด้วยตนเอง ๕ . นำประสบการณ์นอกห้องเรียนมาให้นักเรียนศึกษาในห้องเรียนได้ การออกแบบสื่อการสอน การออกแบบสื่อการสอน คือ การวางแผนสร้างสรรค์สื่อการสอนหรือการปรับปรุงสื่อการสอนให้มีประสิทธิภาพ และมีสภาพที่ดี
- 15. องค์ประกอบของการออกแบบ ๑ . จุด ( Dots ) ๒ . เส้น ( Line ) ๓ . รูปร่าง รูปทรง ( Shape-Form ) ๔ . ปริมาตร ( Volume ) ๕ . ลักษณะพื้นผิว ( Texture ) ๖ . บริเวณว่าง ( Space ) ๗ . สี ( Color ) ๘ . น้ำหนักสื่อ ( Value )
- 16. การเลือกสื่อ การดัดแปลง และการออกแบบสื่อ ( Select, Modify or Design Materials ) การเสือกที่เหมาะสมนั้นต้องพิจารณาตามหลัก ๓ ประการ ดังนี้ ๑ . การเลือกสื่อที่มีอยู่แล้ว ส่วนใหญ่ในสถาบันการศึกษามักจะมีทรัพยากรที่สามารถใช้เป็นสื่อได้ ดังนั้น สิ่งที่ผู้สอนต้องทำคือ ตรวจดูว่ามีสิ่งใดที่จะใช้เป็นสื่อได้บ้าง ๒ . การดัดแปลงสื่อที่มีอยู่แล้ว ให้ใช้ได้ดีเหมาะสมมากยิ่งขึ้น ทั้งนี้ย่อมขึ้นกับเวลาและงบประมาณในการดัดแปลงสื่อด้วย ๓ . การออกแบบผลิตสื่อใหม่ สื่อนั้นมีอยู่แล้วและตรงกับจุดมุ่งหมายของการเรียนการสอน เราก็สามารถนำมาใช้ได้เลยถ้ามีอยู่โดยไม่ตรงกับจุดมุ่งหมายเราก้อใช้วิธีดัดแปลงได้
- 17. การออกแบบผลิตสื่อใหม่ ๑ . จุดมุ่งหมายต้องพิจารณาว่าต้องการให้ผู้เรียนได้เรียนอะไร ๒ . ผู้เรียนควรได้พิจารณาทั้งโดยรวมว่าเป็นใคร มีความรู้พื้นฐานและทักษะอะไรมาก่อน ๓ . ค่าใช้จ่าย มีงบประมาณเพียงพอหรือไม่ ๔ . ความเชี่ยวชาญด้านเทคนิค ถ้าตนเองไม่มีทักษะจะหาผู้เชี่ยวชาญแต่ละด้านมาจากแหล่งใด ๕ . เครื่องมืออุปกรณ์ มีเครื่องมืออุปกรณ์ที่จำเป็นพอเพียงต่อการผลิตหรือไม่ ๖ . สิ่งอำนวยความสะดวก มีอยู่แล้วหรือสามารถจะจัดหาอย่างไร ๗ . เวลา มีเวลาพอสำหรับการออกแบบหรือไม่