Filipino 6 - Aspekto ng Pandiwa
Pangnilalaman:
Natutukoy ang pandiwang ginamit at aspekto nito.
Pandamdamin:
Napahahalagahan ang paggamit ng wastong aspekto ng pandiwa para sa maayos at malinaw na komunikasyon at pakikipag-ugnayan sa kapwa.
Pangkasanayan:
Nakapagpapakita ng pagtatanghal na gumagamit ng mga aspekto ng pandiwa sa iba’t ibang mga sitwasyon.
Ang pandiwa ay bahagi ng pananalita na nagsasaad ng kilos, galaw o kondisyon. Ito ay binubuo ng salitang –ugat at panlaping makadiwa.
Aspekto – nagsasaad kung ang kilos ay naganap, nagaganap, at magaganap pa lamang. May tatlong aspekto ang pandiwa:
1. Aspektong Naganap
Ang aspektong naganap ay nagsasaad kung ang kilos ay nasimulan o natapos na.
Halimbawa: naglakad
2. Aspektong Nagaganap
Ang aspektong nagaganap ay nagsasaad ng kilos na kasalukuyang ginagawa o nangyayari.
Halimbawa: naglalakad
3. Aspektong Magaganap
Ang aspektong magaganap ay nagsasaad ng kilos na pinaplano pa lamang o gagawin pa lamang.
Halimbawa: maglalakad
Sa aspektong naganap, ang um ay nananatili at dinudugtungan ng salitang ugat.
Halimbawa:
tumawa – tumawa
sumulat – sumulat
Sa aspektong nagaganap, nananatili pa rin ang um at inuulit ang unang pantig ng salitang ugat.
Halimbawa:
tumawa – tumawa- tumatawa sumulat – sumulat - sumusulat
1. Labis na (natuwa, natutuwa, matutuwa) ang mga magulang ni Gloria nang tumanggap siya ng medalya sa kaniyang pagtatapos.
2. (Uminom, Umiinom, Iinom) ng gamot si Aling Aida gabi-gabi.
3. Ang aming pamilya ay (nagbakasyon, nagbabakasyon, magbabakasyon) sa Antipolo sa susunod na Linggo.
4. Ang lalawigan ng Quezon ay (itinuring, itinuturing, ituturing) na pinakamahabang lalawigan sa Pilipinas.
5. (Umawit, Umaawit, Aawit) ang mga kinatawan ng bawat Sangguniang Kabataan sa darating na pista ng bayan.
Ano ang pandiwa?
Ano-ano ang iba’t ibang aspekto ng pandiwa?
Punan ng angkop na pandiwa batay sa mga salitang-ugat ang usapan. Isulat ang sagot sa iyong sagutang papel.
Piliin ang mga pandiwang ginamit sa pangungusap at ihanay sa ilalim ng aspektong naganap, nagaganap, magaganap.
Nagdarasal sila sa Poong Maykapal.
Ang mga kabataan ay nag-aawitan.
Pagkatapos ng kainan, gigibain nila ang damara.
4-5. Ang hindi gigising ng maaga ay maiiwan.
MARAMING SALAMAT PO!! ☺
Lesson in Hiram na Salita. mga salitang banyagang ginagamit sa Wikang Filipino.
Wala itong katumbas na salita sa wikang Filipino kaya’t hiniram na lang ang pagbigkas at pagbaybay ng banyaga dito.
Maaaring ang mga ito ay may taglay na mga hiram na titik gaya ng: C F, J, Q, V, X, Z
Mga alituntunin sa panghihiram o pagtutumbas ng mga salitang hiram:
1. Ginagamit sa pangngalang pantangi ang mga hiram na titik nang walang pagbabago.
Halimbawa: Mike, Colgate
2. Salitang katutubo mula ibang wika.
Halimbawa:
ifun (pinakamaliit na banak)
masjid (pook-dalanginan ng mga Muslim)
3. Kung konsistent ang pagbabaybay ng salita, hiramin ito nang walang pagbabago.
Halimbawa:
Ingles Filipino
alto alto
editor editor
memorandum memorandum
4.. Kung hindi konsistent ang pagbabaybay ng salita, hiramin ito at baybayin nang konsistent ayon sa tuntuning kung ano ang bigkas ay siyang baybay.
Halimbawa:
Ingles Filipino
meeting miting
leader lider
teacher titser
5. May mga salita sa Ingles na maaaring hiramin nang walang pagbabago. Ito ay ang simbolong pang-agham, salitang agham at teknikal at ang mga salitang Ingles na kapag binabaybay sa Filipino ay malayo na ang kahulugan.
Halimbawa:
calcium H2O (water)
x – ray CO2 (carbon dioxide)
6. Kapag ang hiniram na salita sa Ingles ay may katumbas sa Filipino, katumbas na salita ang siyang gagamitin.
Halimbawa:
Ingles Filipino
ability kasanayan
rule tuntunin
south timogAng mga salitang hiram ay mga salitang nanggaling sa iba’t ibang mga dayuhang nakarating sa ating bansa na kalimitan na nating ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-usap o talakayan.
Binago man ang baybayin o hindi, mahalaga ang mga salitang hiram sapagkat nakatutulong ito sa pagpapayaman ng ating bokabularyo o talasalitaan.
Ang mga salitang hiram ay mga salitang nanggaling sa iba’t ibang mga dayuhang nakarating sa ating bansa na kalimitan na nating ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-usap o talakayan.
Binago man ang baybayin o hindi, mahalaga ang mga salitang hiram sapagkat nakatutulong ito sa pagpapayaman ng ating bokabularyo o talasalitaan.
Ang mga salitang hiram ay mga salitang nanggaling sa iba’t ibang mga dayuhang nakarating sa ating bansa na kalimitan na nating ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-usap o talakayan.
Binago man ang baybayin o hindi, mahalaga ang mga salitang hiram sapagkat nakatutulong ito sa pagpapayaman ng ating bokabularyo o talasalitaan.
This document discusses cause and effect and provides examples. It defines cause as the reason or explanation for events, and effect as the outcome or result of an event. It lists words that indicate cause like "because" and "since" and words that indicate effect like "therefore" and "consequently." Examples are provided of causes and their effects, like Juan falling in the canal because he wasn't looking where he was walking. The document instructs to think of causes for given effects and write sentences combining them.
Lesson in Hiram na Salita. mga salitang banyagang ginagamit sa Wikang Filipino.
Wala itong katumbas na salita sa wikang Filipino kaya’t hiniram na lang ang pagbigkas at pagbaybay ng banyaga dito.
Maaaring ang mga ito ay may taglay na mga hiram na titik gaya ng: C F, J, Q, V, X, Z
Mga alituntunin sa panghihiram o pagtutumbas ng mga salitang hiram:
1. Ginagamit sa pangngalang pantangi ang mga hiram na titik nang walang pagbabago.
Halimbawa: Mike, Colgate
2. Salitang katutubo mula ibang wika.
Halimbawa:
ifun (pinakamaliit na banak)
masjid (pook-dalanginan ng mga Muslim)
3. Kung konsistent ang pagbabaybay ng salita, hiramin ito nang walang pagbabago.
Halimbawa:
Ingles Filipino
alto alto
editor editor
memorandum memorandum
4.. Kung hindi konsistent ang pagbabaybay ng salita, hiramin ito at baybayin nang konsistent ayon sa tuntuning kung ano ang bigkas ay siyang baybay.
Halimbawa:
Ingles Filipino
meeting miting
leader lider
teacher titser
5. May mga salita sa Ingles na maaaring hiramin nang walang pagbabago. Ito ay ang simbolong pang-agham, salitang agham at teknikal at ang mga salitang Ingles na kapag binabaybay sa Filipino ay malayo na ang kahulugan.
Halimbawa:
calcium H2O (water)
x – ray CO2 (carbon dioxide)
6. Kapag ang hiniram na salita sa Ingles ay may katumbas sa Filipino, katumbas na salita ang siyang gagamitin.
Halimbawa:
Ingles Filipino
ability kasanayan
rule tuntunin
south timogAng mga salitang hiram ay mga salitang nanggaling sa iba’t ibang mga dayuhang nakarating sa ating bansa na kalimitan na nating ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-usap o talakayan.
Binago man ang baybayin o hindi, mahalaga ang mga salitang hiram sapagkat nakatutulong ito sa pagpapayaman ng ating bokabularyo o talasalitaan.
Ang mga salitang hiram ay mga salitang nanggaling sa iba’t ibang mga dayuhang nakarating sa ating bansa na kalimitan na nating ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-usap o talakayan.
Binago man ang baybayin o hindi, mahalaga ang mga salitang hiram sapagkat nakatutulong ito sa pagpapayaman ng ating bokabularyo o talasalitaan.
Ang mga salitang hiram ay mga salitang nanggaling sa iba’t ibang mga dayuhang nakarating sa ating bansa na kalimitan na nating ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipag-usap o talakayan.
Binago man ang baybayin o hindi, mahalaga ang mga salitang hiram sapagkat nakatutulong ito sa pagpapayaman ng ating bokabularyo o talasalitaan.
This document discusses cause and effect and provides examples. It defines cause as the reason or explanation for events, and effect as the outcome or result of an event. It lists words that indicate cause like "because" and "since" and words that indicate effect like "therefore" and "consequently." Examples are provided of causes and their effects, like Juan falling in the canal because he wasn't looking where he was walking. The document instructs to think of causes for given effects and write sentences combining them.
3. I. LAYUNIN:
Pangnilalaman:
Natutukoy ang pandiwang ginamit at aspekto nito.
Pandamdamin:
Napahahalagahan ang paggamit ng wastong aspekto ng pandiwa para
sa maayos at malinaw na komunikasyon at pakikipag-ugnayan sa
kapwa.
Pangkasanayan:
Nakapagpapakita ng pagtatanghal na gumagamit ng mga aspekto ng
pandiwa sa iba’t ibang mga sitwasyon.
4. ✔ Ano ang kaugnayan ng larawan ng kalikasan noon sa larawan
ng kalikasan sa ngayon?
THINK-AND-SHARE:
✔ Kung hindi tayo magbabago, ano kayang uri ng mundo ang
makikita o matitirahan natin sa hinaharap?
Noon Ngayon
5. 1. Sasali sa paligsahan si Pepe.
2. Sumasayaw sa tuwa si Nena.
3. Marunong umawit ang anak niya.
4. Gabi-gabi ay nag-aaral si Pablo.
5. Nag-usap na ang guro at ang kaniyang
ina.
Basahin:
_______
_______________
_________
____________
____________
6. Halika Ben. Tayo nang pumunta
sa ilog.
Bahala na! Basta
sumama ka sa akin.
Sa ilog ba 'kamo?
Manghuhuli ba tayo ng isda?
Sige! Pero sa isang
kondisyon, hindi tayo
maliligo ah.
_______
_________
______
______
7. Ang pandiwa ay bahagi ng
pananalita na nagsasaad ng
kilos, galaw o kondisyon. Ito ay
binubuo ng salitang –ugat at
panlaping makadiwa.
10. Ano ang ibig sabihin ng aspekto?
• Aspekto – nagsasaad kung ang kilos ay naganap,
nagaganap, at magaganap pa lamang. May tatlong
aspekto ang pandiwa:
1. Aspektong Naganap
Ang aspektong naganap ay nagsasaad kung ang kilos ay
nasimulan o natapos na.
Halimbawa: naglakad
11. 2. Aspektong Nagaganap
Ang aspektong nagaganap ay nagsasaad ng
kilos na kasalukuyang ginagawa o
nangyayari.
Halimbawa: naglalakad
Ano ang ibig sabihin ng aspekto?
12. 3. Aspektong Magaganap
Ang aspektong magaganap ay nagsasaad ng
kilos na pinaplano pa lamang o gagawin pa
lamang.
Halimbawa: maglalakad
Ano ang ibig sabihin ng aspekto?
14. Sa aspektong naganap, ang um ay
nananatili at dinudugtungan ng
salitang ugat.
Halimbawa:
tumawa – tumawa
sumulat – sumulat
15. Sa aspektong nagaganap, nananatili pa rin
ang um at inuulit ang unang pantig ng
salitang ugat.
Halimbawa:
tumawa – tumawa- tumatawa
sumulat – sumulat - sumusulat
16. Panuto: Piliin mo ang angkop na pandiwa sa loob ng panaklong upang
mabuo ang pangungusap. Isulat ang tamang sagot sa iyong sagutang
papel.
1. Labis na (natuwa, natutuwa, matutuwa) ang mga magulang ni Gloria nang
tumanggap siya ng medalya sa kaniyang pagtatapos.
2. (Uminom, Umiinom, Iinom) ng gamot si Aling Aida gabi-gabi.
3. Ang aming pamilya ay (nagbakasyon, nagbabakasyon, magbabakasyon) sa Antipolo
sa susunod na Linggo.
4. Ang lalawigan ng Quezon ay (itinuring, itinuturing, ituturing) na pinakamahabang
lalawigan sa Pilipinas.
5. (Umawit, Umaawit, Aawit) ang mga kinatawan ng bawat Sangguniang Kabataan sa
darating na pista ng bayan.
________
__________
_______________
__________
______
17. • Ano ang pandiwa?
• Ano-ano ang iba’t ibang aspekto
ng pandiwa?
18. Punan ng angkop na pandiwa batay sa mga salitang-ugat ang
usapan. Isulat ang sagot sa iyong sagutang papel.
19. Takdang Aralin:
Piliin ang mga pandiwang ginamit sa pangungusap at ihanay sa ilalim ng
aspektong naganap, nagaganap, magaganap.
1.Nagdarasal sila sa Poong Maykapal.
2.Ang mga kabataan ay nag-aawitan.
3.Pagkatapos ng kainan, gigibain nila ang damara.
4-5. Ang hindi gigising ng maaga ay maiiwan.
Naganap Nagaganap Magaganap
