Xornal de creaci坦n literaria desenvolvido para a Conceller鱈a de Educaci坦n do Concello de Pontevedra polo equipo de animaci坦n 叩 lectura de Kalandraka Editora
Xornal de creaci坦n literaria desenvolvido para a Conceller鱈a de Educaci坦n do Concello de Pontevedra polo equipo de animaci坦n 叩 lectura de Kalandraka Editora
Os que vivimos na Costa da Morte e os que nos visitan, temos a sorte de poder disfrutar do Monte do Pindo; unha maxestuosa mole gran鱈tica e rosada rematada en varios picos redondeados que deixa 叩 s炭a dereita a desembocadura do r鱈o Xallas.
Presentaci坦n da prosa do primeiro termo do s辿culo XXrcms9
油
Berres
1. Unha aldea por descubrir e con moitas historias que contar
2. Berres 辿 una parroquia do Concello de A Estrada, que ten en total m叩is ou menos 496 habitantes ( aproximadamente ). Nesta aldea naceron alg炭ns escritores como: MARCIAL VALLADARES AVELINA VALLADARES MANUEL GARCA BARROS KEN KEIRADES
3. DITOS DE GARCA BARROS Adi坦s Berres, adi坦s Berres Terri単a donde eu nac鱈n Coma as campanas de Berres ningunhas tocar o鱈n. Durme meu meni単o durme Durme que te durmir叩s Cantade a xeito paxaros, Non me espert辿s o rap叩s. Triar de paxaros, do vento o fungar, Ruxir de regueiros, que corren 坦 mar, Queixumes dos pinos, do bosque o rumor Esmalte dos campos coas herbas en flor. Con grande agarimo, con fondo lacer, Cantemos 叩 terra, que nos veu nacer.
4. TOPONIMIAS Son moitos os chamadeiros dignos de suli単ar: O mesmo nome de Berres que alg炭ns din que tomou o nome do xeneral Berres Sanmart鱈n di sin duda su nombre del General Berres que acompa単坦 a Decio Junio Bruto. El C坦nsul Decio acompa単坦 tres meses antes de dirigirse a Afiloquia hoy Ourense -, en las tierras de Deza y distribuy坦 sus generales por los m叩rgenes de los r鱈os. Sobre el Ulla asent坦 sus cortes el general Berres y de un campamento militar surgi坦 la parroquia. Celeir坦ns, de celeiros grandes, a fonte do Santo. As penas do Moucho, e as penedas do Navieiro, unha cova ou sobrado onde din que se escond鱈a O Ruso, persoaxe de comportamento dubidoso, buscado pola garda civil. A Carballeira do rei, O monte molide, o Morangueiro e o Fornadeiro coas s炭as lendas fermosas, a fonte do Amparo, etc. A Lucenza ao suroeste do lugar de Ulla onde tam辿n se atopa O Casal, neste din que houbo unha capela da Inquisici坦n. A lucenza 辿 un nome m鱈tico, pois tam辿n din que al鱈 encontraron restos de tellas e pedras que coidan que pertenceron a unha capela, dal鱈 ou da primitiva igrexa de Berres, c坦idase que procede a pedra encontrada na parede do corral na casa de Rubial do Pereiro. Tr叩tase dun anaco de pedra con parte da inscrici坦n que di: EL BL CC PO G L D23 Volvendo 坦 toponimio Berres, deixando a parte a explicaci坦n que nos da Pedro Varela facendo proceder de berrar, chamando pola barca da outra vanda do r鱈o Ulla Benito Vicintto d叩nolo como nome grego Berca, Beroe, Berhea Berres.
5. Lugar principal de lenda 辿 o Monte de Molide, al叩 despois do lugar de Porto raiando coa parroquia de Ancorados. Tr叩tase dun monte grande e chan, cunha banda onde medran os pinos e outra polo norte cheo de penedas, e 叩rbores, no medio ten moito anaco de camposa con herba verde moi baixa que nunca medra nen seca. D辿bese a que al鱈 houbo un ceminterio donde estaban enterrados os mortos dunha fort鱈sima batalla contra os mouros; por al鱈 mesmo pasa un cami単o real, que vi単a de Pisa e Pica de Moreira cami単o de A Mota en Riob坦, 坦 p辿 do que estaba o cruceiro hoxe xa desaparecido. Baixando da Vilasusan a Rabu単ado houbo un salgueiro moi grande e vello 辿 o seu arredor apareceron encantos, unha cadela con pitos e unha gali単a con cans, os veci単os ti単an medo de pasar por al鱈 de noite e fac鱈ano correndo e mirando de esguello. No regato de Celeir坦ns que nace abaixo da fonte do Amparo onde lle chaman o Redondel, contan os vellos o seguinte: Pena Corvente Pena Corbal.Hai unha mina de ouro e outra de alquitr叩n Ningu辿n cavou, xa que dic鱈an que se cavaban a de alquitr叩n arder鱈an 10 leguas 叩 redonda. No monte de Fornadeiro, entre o lugar de A Mouteira, desta parroquia e terreos veci 単 os da de Santom 辿 de Ancorados, 叩 s doce da noite aparec 鱈 ase unha gali 単 a cunha recua de pitos de ouro, non saben cantos eran, m 叩 is t 鱈単 anlle medo t 坦 dolos vecinos.
6. A LENDA DA CAPELA DO AMPARO Para abarcar unha boa panor 叩 mica de Berres un dos lugares m 叩 is axeitados 辿 o Adro da Ermida do Amparo, en Rocaforte, constru 鱈 da no alto daquel lugar logo de unha imaxe da Virxe aparecer milagrosamente a car 坦 n dunha fonte al 鱈 坦 p 辿 . Avisado do prodixio chegou o Crego para levala en procesi 坦 n 叩 Igrexa Parroquial, onde a deixou depositada, para descubrir abraiado 叩 ma 単叩 seguinte que a imaxe desaparecer 叩 .Alert 叩 ronse os os veci 単 os 辿 o cabo acabaron por descubrila novamente no mesmo lugar onde tan milagrosamente xurdira o d 鱈 a anterior, o que se interpretou como que a iniciou a construci 坦 n dunha ermida que a acollese. Sorte tivo a Nosa se 単 ora nesta ocasi 坦 n non lle suceder como na Gra 単 a de Cabanelas. En fin, en Rocaforte tivo a Virxe do Amparo a s 炭 a ermida e agora todos os anos o derradeiro domingo de xullo, cel 辿 brase al 鱈 a grande festa na s 炭 a honrra, a 鱈 nda que a vella imaxe, O Amparo pequeno , desaparecese hai un tempo do seu emprazamento, sen que ningu 辿 n te 単 a idea de onde foi parar, tal vez a unha nova fonte en quen sabe que lugar rec 坦 ndito onde calquera d 鱈 a xurdir milagrosamente de novo.
7. LENDA DE MONTE MOLIDE O Monte Molide est叩 entre as parroquias de Ancorados e Berres, A Estrada (Pontevedra). O cume 辿 unha chaira chea de penedos e sen arboreda. Aqu鱈 librouse unha batalla feroz contra os mouros que, unha vez derrotados, foron soterrados al鱈 mesmo; por iso non nace herba nin medran as 叩rbores. Neste monte, nun cruce de cami単os, houbo en tempos un cruceiro que era sinal de tesouro. Unha vez chegou 叩 noiti単a 叩 casa dos Besteiros de Riob坦 un home de Ourense pedindo pousada. Logo preguntou polo Monte Molide, e se hab鱈a al鱈 un cruceiro, e como lle dixeron que si, anunciou que ao outro d鱈a ti単a que subir ao monte por un asunto importante. A muller da casa deulle a cea acompa単ada de abondoso vi単o, e logo preguntoulle polo asunto importante que o levaba ao Monte Molide; e, entre vaso e vaso de vi単o, sacoulle a informaci坦n que buscaba: cabo do cruceiro hab鱈a un tesouro. Pois d辿itese que pola ma単叩 xa o acompa単amos ata al鱈d鱈xolle a muller. Mais en canto adormeceu, a xente da casa colleu ferramentas e foise para o monte cavar.
8. Cando amenceu chamaron ao forasteiro, o dono da casa ofreceuse a acompa単alo pero, como sabedes, ao chegar xunta o cruceiro, atoparaon todo sachado e remexido. O forasteiro arrincaba os pelos da cabeza mentres o dono da casa simulaba compadecelo. O tesouro, polo visto, xa estaba ben gardado. Outra historia sobre o cruceiro. Sendo neno Ram坦n Rodr鱈guez, veci単o de Berres, viu, mentres gardaba as vacas, a un home sentado nas gradas do cruceiro. Aquel home primeiro leu nuns papeis e despois mediu uns pasos en varias direcci坦ns. Aquel d鱈a o home non fixo m叩is pero cando o neno volveu co gando por al鱈 uns d鱈as despois viu ao cabo do cruceiro remexeran a terra e entre a terra remexida atopou unha moeda de ouro. E a鱈nda outra lenda. Outra vez regresou de Am辿rica, de Arxentina, un veci単o. Nada m叩is chegar colleu pico, pa e sacha e foise para o cruceiro do Monte Molide. Sachou coma un tolo pero non atopou nada. Coa rabia, dix辿ranlle que al鱈 hab鱈a un tesouro, comezou a petar no cruceiro e esfarelunoo todo: gradas, pedestal, capitel, cruz e cando lle tocou ao fuste 叩 columna, que estaba oco, comezaron a sa鱈r onzas de ouro. Xos辿 Neira, veci単o de Mamoela, lembra ter visto na casa onde naceu anacos daquela columna oca cun burato dun di叩metro suficiente para encaixar o mango dunha ferramenta.
9. FOTOS a igrexa igrexa por por dentro fora o areal
10. casa ecol坦gica amencendo o areal desde outro punto de vista Manuel Garc鱈a Barros Ken Keirades