2. COĞRAFİ KONUMU
Türkiye’nin batısını oluşturan bölge, ismini Ege Denizi’nden almıştır.
Bölgenin şekli, batıdan doğuya doğru daralan bir üçgeni andırır.
Güneyde Köyceğiz Gölü’nün batısı ile Sultan Dağları arasından geçen
sınır, bölgeyi Akdeniz Bölgesi’nden ayırır. Kuzeyde Kazdağı’nın kuzeyi ile
Uludağ’a, doğuda ise Emirdağ’a kadar uzanır.
Türkiye yüzölçümünün % 10'una sahiptir.( 79 bin km²) Yüzölçüm
bakımından bölgeler arasında beşinci sırada bulunur.
4. YER ŞEKİLLERİ
Bölgedeki yer
şekillerinin bir kısmı yer
kabuğu hareketleri ile
oluşan (Orojenez-Dağ
oluşumu) kırılmalarla
meydana gelmiştir.
Kırılma yerlerinde
yükselen yerler Horst
(dağ), çöken yerler de
Graben'i (çöküntü
ovası) oluşturmuştur.
Horst ve Graben
oluşumunun en fazla
olduğu bölgemizdir.
5. Horstlar; Kaz Dağı,
Madra Dağı, Yunt
Dağı, Bozdağlar,
Aydın Dağları ve
Menteşe Dağlarıdır.
Grabenler; Bakırçay,
Gediz, K.Menderes
ve B.Menderes’tir.
İç Batı Anadolu’ya gidildikçe yükseklik artar. Bu bölümde,
Alaçam, Eğrigöz, Murat ve Sandıklı Dağları vardır.
İç Batı Anadolu Bölümünde Yazılıkaya Platosu, Tavas-
Çivril- Banaz - Örencik ovaları vardır
8. Bölgenin batısında dağlar
kıyıya dik uzanmıştır. Bunun
sonucunda;
Kıyılar oldukça girintili
çıkıntılıdır.
Kıyıda koy ,körfez ve doğal
liman sayısı fazladır.
Denizin etkisi iç kesimlere
daha fazla sokulabilir.
Menteşe Dağlık yöresinin
özellikleri nelerdir?
Kıyı ile iç kesimler arasında
ulaşım kolaydır.Geçitlere
rastlanmaz.
9. Kıyının gerçek uzunluğu
ile kuş uçuşu uzunluğu
arasındaki fark en fazladır.
Kıta sahanlığı en fazla
genişliğe sahiptir.Kıyıda
derinlik azdır.
Delta oluşumu kolaydır.
Limanların hinterlandı
geniştir.
Enine kıyı tipi oluşmuştur.
10. Bölgenin
güneybatısında(Menteşe
yöresinde) dağların
uzanışı değişmiştir.
Dağlar burada K.Batı-
G.Doğu yönlüdür. Yani
bu dağlar kıyıya Menteşe Dağları’nın kıyıya para-
paraleldir. lel uzanmasının sonucu nedir?
Bu kıyılarda akarsu
vadilerinin deniz suları
altında kalması sonucu
oluşan kıyı tipine Ria tipi
kıyılar denir.
11. Manisa- Kula çevresinde
volkanizma ile oluşmuş küçük
koniler vardır.Bu volkanlar
ülkemizin en genç
volkanlarıdır.
İç kesimlerde yükselti
artmakta ve dağların
doğrultusu değişmektedir.
Burada en önemli yüksek
düzlük Yazılı kaya platosudur.
(Bu Platonun bir kısmı İç And.
ya kalır.) Volkan bombası
12. TOPRAK
Ege Bölgesi’nin kıyı
şeridindeki ovalarda alüvyal
topraklar, kireçtaşlarının
bulunduğu yerlerde ise
kırmızı topraklar(Terra
Rossalar) yaygındır.
iç kısımlarda kireçli
kahverengi orman toprakları Ege Bölgesi’nde yaygın olarak görülen
yer alır. Kırmızı renkli Terra Rossa’lar.
Plâtolar üzerinde ise,
kestane renkli topraklar
görülür.
13. İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ
Bölgenin batısında iç
kesimlere kadar etkili olan
iklim Akdeniz İklimidir.
Yazlar sıcak ve kurak kışlar
ılık ve yağışlıdır.
En sıcak ay ortalaması 27-
28°C , en soğuk ay
ortalaması 8-9 °C dir. Yıllık
ortalama 17-18°C dir.
Ege Bölgesi’nde görülen Akdeniz
İkliminin Akdeniz Bölgesi’nde
görülen Akdeniz İkliminden farkları
nelerdir?
Ege Bölgesi’nde en fazla
yağışı neresi alır? Neden?
14. Kar yağışı ve don olayı çok ender
görülür.
En fazla yağış kışın , en az yağış
yazın düşer.
Kışın görülen yağışlar cephesel
kökenlidir.
Yıllık yağış miktarı yükseltiye göre
değişir. Ortalama 600-1000 mm
arasındadır
15. Ege Bölgesi’nin Kıyı Ege Bölümü ile İç batı Anadolu Bölümü’nü iklim bakımından
Karşılaştırınız…
16. Bitki örtüsü maki dediğimiz bodur bitki
topluluğudur. Maki; mersin, defne, kocayemiş,
zeytin, zakkum, keçiboynuzu, kermez meşesi vb
bitkilerden oluşur. Yüksek yerlerde yer yer
ormanlar vardır. (kızılçam ormanları)
Bölgede Akdeniz iklimi güneyden kuzeye doğru
enlemin, batıdan doğuya doğru da yükseltinin
etkisiyle bozulur. Ortalama sıcaklıklar azalır.
İç kesimlere doğru gidildikçe yükseltinin artması
ve deniz etkisinden uzaklaşma sebebiyle karasal
iklime geçilir.
Bu sebeple iç kesimlerde kışlar soğuk ve kar
yağışlı geçer. Bitki örtüsü bozkırdır. Yükseklerde
yer yer meşe ormanları vardır.
19. AKARSU VE GÖLLERİ
Bölgenin başlıca akarsuları
çöküntü ovalarını geçerek
Ege Denizi’ne dökülen
Bakırçay, Gediz, K. ve B.
Menderes akarsularıdır.
Akarsular en fazla suyu kış,
en az suyu ise yaz
mevsiminde taşırlar.
Yatak eğimleri az
olduğundan akarsularda
menderes oluşumunun en
fazla görüldüğü bölgemizdir.
Denize döküldükleri yerde
delta ovaları oluşmaktadır.
Örnek: Önceleri liman kenti
olan tarihi Milet ve Efes
kentlerinin bugün iç kesimde
kalmasının sebebi, delta
ovalarının gelişerek
büyümesidir.
B.Menderes Irmağı
21. Başlıca gölleri
Marmara ve Bafa
( Çamiçi) gölleridir.
Bu göller oluşum
bakımından alüvyon
set gölüne örnektir.
Bölgede ayrıca
Gediz’de
Demirköprü, Ege Bölgesi göl bakımından fakirdir.
B.Menderes
üzerinde Kemer ve
Adıgüzel baraj
gölleri vardır.
Bafa Gölü
22. NÜFUS VE YERLEŞME
Marmara Bölgesi'nden sonra en fazla göç alan
bölgemizdir. Göçlerle bölge nüfusu sürekli artmaktadır.
Yaz döneminde bölgenin batısında turizm ve tarım işçi
göçünden dolayı da mevsimlik nüfus artışı görülür.
Nüfus genelde bölgenin batısındaki çöküntü ovaları
kenarında toplanmıştır İzmir, Aydın ve Manisa en yoğun
nüfusun olduğu yerlerdir.
İç kesimlerde nüfus seyrektir. Sebebi iklimin karasal
olması, sanayinin gelişmemesidir.
Kıyıda Menteşe yöresi yer şekillerinin engebeli
olmasından dolayı seyrek nüfuslanmıştır.
24. TARIM
Bölgenin batısında bulunan
verimli tarım alanlarında iklim
şartları da elverişli olduğu için
ticari tarım ürün çeşitliliği
fazladır. Yetiştirilen ürünler;
ZEYTİN: Bölgenin batısındaki
çöküntü ovaları ve
kenarlarında tarımı
yapılabilmektedir. En fazla
Edremit-Ayvalık-Burhaniye
çevresinde yoğunluk
kazanmıştır.
ÜZÜM: Manisa, İzmir ve Denizli
çevresinde üretilen çekirdeksiz
üzümler kurutulmaktadır.
Önemli ihracat ürünümüzdür.
25. HAŞHAŞ: Devlet
kontrolünde Afyon başta
olmak üzere , Uşak,
Kütahya, Denizli ve son
olarak ta Manisa’nın bazı
ilçelerinde tarımı
yapılmaktadır.Ülke
üretiminin %95’ni bölge
verir.
TÜTÜN: Bölgenin batısında
Manisa, İzmir, Aydın,
Muğla, Denizli çevrelerinde
tarımı gelişmiştir.Üretimde
bölge 1.sıradadır.
İNCİR: En fazla Aydın
çevresinde (B.ve
K.Menderes ovalarında)
tarımı yapılmaktadır.
26. PAMUK: Bölgenin
batısındaki bütün
çöküntü ovalarında tarımı
yapılmaktadır.
PATATES: İzmir-Ödemiş
çevresinde yoğun olarak
tarımı yapılır
TURUNÇGİLLER:
Bölgenin batısında İzmir’e
kadar olan güney
kıyılarında tarımı yapılır.
Ayrıca iç kesimlere kadar
(150-200 km)
sokulabilmektedir. Sebebi
kış ılıklığının iç kısımlarda
etkili olmasıdır.
27. Turunçgil üretiminde 1. sırayı Akdeniz , 2. sırayı ise Ege Bölgesi alır.
Ege Bölgesi İncir ve Üzüm üretiminde 1. sıradadır.
28. Z Tütün
e
y
t
i
n
a
ğ
a
c
ı
Ege Bölgesi zeytin, tütün ve haşhaş üretiminde de 1.sırada yer alır.
Haşhaş ve tütün üretimi devlet tarafından sınırlandırılmıştır.Neden?
Pamuk Haşhaş
29. SEBZELER: Bölgenin batısında
kışların ılık geçmesi ve güneşli
gün sayısının fazla olmasından
dolayı seracılık faaliyetleri ile
sebze üretimi bütün yıl
yapılabilmektedir.
SUSAM: Batıdaki çöküntü
ovalarında tarımı
yapılabilmektedir.
BUĞDAY: Bölgenin her yerinde
buğday yetiştirilebilmektedir.
Ancak daha çok İç Batı
Anadolu Bölümünde tarımı
gelişmiştir.
ARPA:Tarımı daha çok iç
kesimlerde gelişmiştir
31. Ş.PANCARI: Afyon , Şekerpancarı Ege’nin iç kesimlerinde
Uşak, Kütahya yetiştirilir.Neden?
çevresinde tarımı
gelişmiştir.
Şekerpancarı
32. HAYVANCILIK
Büyük kentler çevresinde (İzmir-Manisa-Denizli)
kümes hayvancılığı,
Muğla, Aydın, İzmir, Manisa çevresinde arıcılık,
Kıyılarda balıkçılık( Bodrum-Marmaris kıyılarında
sünger avcılığı da yapılır),
Menteşe yöresinde kıl keçisi yetiştiriciliği
gelişmiştir.
Ayrıca şeker fabrikaları ile büyük kentler
çevresinde büyük baş besi ve ahır hayvancılığı,
İç kesimlerde de koyun yetiştiriciliği gelişmiştir.
33. Ege Bölgesi’nde kümes hayvancılığı gelişmiştir. Neden?
Arıcılık Muğla Menteşe’de önem kazanmıştır.Neden?
34. Ege Bölgesi’nde büyük kentler çevresinde büyükbaş besi ve ahır hayvancılığı
önem kazanmışken, İç Batı Anadolu Bölümü’nde ise küçükbaş hayvancılık yapılır.
35. MADENLER
LİNYİT:Türkiye’de linyitin en fazla çıkarıldığı ve en
kaliteli linyitlerin bulunduğu bölgemizdir.
Linyit yatakları fazla olduğu için termik santraller
de fazladır. Bölgede Linyit; Manisa(Soma), Aydın,
Muğla (Yatağan ), Kütahya (Tavşanlı,Tunçbilek,
Seyit Ömer, Değirmisaz) ve Denizli çevresinde
çıkarılmaktadır.
BOR MİNERALLERİ: Kütahya-Emet
CİVA: İzmir (Ödemiş-Karaburun-Çeşme), Uşak
(Eşme)
36. Ege Bölgesi’nde Linyit çıkarılan yerler; Soma (Manisa),Yatağan(Muğla), Tavşanlı,
Tunçbilek,Seyitömer, Değirmisaz (Kütahya) dır.
Linyite bağlı olarak bölgede Yatağan’da, Soma’ da, Gökova’da, Tavşanlı’da,
Tunçbilek’te termik santraller vardır.
Linyit Türkiye’de yaygın olarak çıkarılır. Neden?
37. TUZ: İzmir-Çamaltı Tuzlası
MERMER: Afyon, Denizli, Kütahya, Manisa
çevresi
KROM: Kütahya, Muğla - Dalaman
çevresi.Ülke üretiminin 1/3’ü bu bölgeden
karşılanır.
ZIMPARATAŞI: İzmir-Aydın-Muğla, Denizli
ve Manisa çevresi
ALTIN:Bergama-İzmir, Uluğbey-Uşak ,Söke-
Aydın
DEMİR:Edremit’te ve Kaz Dağı eteklerinde
çıkartılır.
41. Termik santral: Muğla (Yatağan-Gökova), Manisa-
Soma, Kütahya( Tunçbilek-Seyitömer)
Jeotermal enerji santrali: Denizli-Sarayköy
Halı-Kilim: Manisa (Kula,Demirci, Gördes),
Kütahya (Simav), Muğla-Milas, Denizli-Tavas.
Kağıt: Afyon-Çay, İzmir
Otomotiv: İzmir
Elektronik eşya: İzmir, Manisa, Aydın-Nazilli,
Mobilya: İzmir-Karabağlar
Deterjan: İzmir, Manisa
İlaç: İzmir
Sigara: İzmir, Manisa
42. Buharkent (Denizli) 'te fay hattı boyunca çıkan sıcak su ve buhar. Buradan
çıkan basınçlı buhardan elektrik enerjisi üretilir. Bu enerjiye JEOTERMAL
ENERJİ adı verilir.
43. TURİZM
Marmara Bölgesinden sonra turizmin en fazla
geliştiği bölgemizdir.
En fazla gelişen turizm etkinliği deniz turizmidir.
Ayrıca tarihi eserler bakımından da zengindir.
Efes, Meryemana, Bergama, Bodrum, Sard ,Milet,
Pamukkale (Hieropolis), Çavdarhisar bölgedeki
başlıca antik kentlerdir.
Pamukkale travertenleri ile önemli turizm
kentimizdir. Sağlık turizmi (Balçova,Çeşme,
Pamukkale, Karahayıt, Eynal) ve milli parklar
(Dilek yarımadası, Spil Dağı) diğer turizm
kaynaklarıdır.
46. EGE BÖLGESİ’NİN BÖLÜMLERİ
ASIL EGE (KIYI) BÖLÜMÜ
Çöküntü ovalarının son bulduğu yere kadar devam eder.
Önemli yerleşim birimleri; İzmir, Manisa, Denizli, Aydın ve
Muğla’dır.
Akdeniz iklimi görülür.
Verimli tarım alanları geniş alan kaplar.Ticari tarım ürün
çeşidi fazladır.
Sanayi ve ticaret gelişmiştir. Ticaretin gelişmesinde her yıl
İzmir’de düzenlenen uluslararası fuarın da etkisi vardır.
Türkiye’nin en büyük ihracat limanı olan İzmir Limanı bu
bölümdedir. İzmir limanının gelişmesinde; hinterlandının
geniş olması(iç kesimlerle bağlantısının iyi olması) ve
çevresindeki tarım alanlarında ticari tarım ürünlerinin
yetişmesi etkili olmuştur.
47. Nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasının
üstündedir.
ilk demiryolu Aydın-İzmir arasında
yapılmıştır. Bugün Muğla hariç bütün
illerinden demiryolu geçmektedir.
Türkiye’nin tek jeotermal enerji santralı
Denizli–Sarayköy’dedir.
ilk dokuma fabrikamız Aydın-Nazilli’de
açılmıştır.
Türkiye ekonomisine daha çok tarım,
48. İÇBATI ANADOLU BÖLÜMÜ
Afyon, Uşak ve Kütahya’yı içine alan
bölümdür.
Karasal iklim etkilidir. Tarım ürün çeşidi
azdır. Başlıca tarım ürünleri buğday, arpa,
ş.pancarı ve haşhaştır.
Sanayi gelişmemiştir.
Nüfus seyrektir.
Ekonomimize katkısı daha çok tarım ve
hayvancılıktır.
49. EGE BÖLGESİ BİLGİMATİK
Yüzölçümü bakımından 5.sıradadır.
Orman bakımından %16’ile 4.sıradadır.
Ekili-dikili alan bakımından %24 ile 3.
sıradadır.
Kıyı uzunluğu bakımından 1. Sıradadır.
Ekonomisi tarıma dayanır.
Sanayi bakımından Marmara’dan sonra 2.sı-
radadır.
Zeytin, üzüm, incir, haşhaş ve tütün
üretiminde 1.sıradadır.
Linyitin en çok çıkarıldığı bölgedir. Termik
Santralleri en fazladır.
En fazla tuz üretilen bölgedir (İzmir-
Çamaltı Tuzlası
50. İlk demiryolu İzmir-Aydın arsında kurulmuştur.
Asıl Ege Bölümünde Horst ve grabenler vardır.
En önemli ihracat limanımız Doğal bir liman
olan İzmir Limanıdır.
En önemli uluslar arası fuarımız İzmir’de
kurulur.
Göl yönünden en fakir bölgelerdendir.
Turizm gelirleri bakımından Marmara’dan sonra
2. Sıradadır.
Dağların uzanış yönü sayesinde
kıyıdaki Akdeniz iklimi iç kesimler kadar
sokulabilir.
Termik Santrallerden elektrik üretimi açısından
ilk sırada yer alır.
51. Enine Kıyı Tipi görülür.
En uzun kıyıya sahip ilimiz Muğla’dır.
Denizli-Pamukkale Travertenleri vardır.
Çiniciliğin ve halıcılığın merkezi konumundadır.
Kütahya çinicilikte ilk sırada yer alır.
Akarsular bol alüvyon taşıyarak menderesler
çizerek akarlar. Delta ovaları oluştururlar.
Sünger avcılığı Bodrum kıyılarında yapılır.
Seracılıkta Akdeniz’den sonra 2. Sıradadır.
Tek Jeotermal Santralimiz Denizli-
Sarayköy’dedir.
İlleri: İzmir, Manisa, Aydın, Denizli, Kütahya,
Afyon, Uşak’tır.
