ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
СХУ-ны судлах зүйл ,зорилт
үндсэн ухагдахуун
СХУ- нь өсвөр үеийг сургаж
хүмүүжүүлэх бүхий л асуудлыг
судалдаг шинжлэх ухаан
юм.СХУ-ны үндсэн үүрэг бол
хүүхэд залуусыг сургаж
хүмүүжүүлэх зүй тогтол,
хуулиудыг судлан, ололт үр
дүнг сургуулийн практикт
нэвтрүүлэхэд оршино.
СХУ-ны үндсэн категори нь “Бие
хүн”,”Бие хүний хөгжил
төлөвшил” “Боловсрол” “Сурган
хүмүүжүүлэх үйл явц” “Сургалт”
гэх мэт. Эдгээр ухагдахууны
утга санаа нь түүхэн хөгжлийн
явцад өөрчлөгдөн шинэ шинэ
агуулгаар баяжигдаж ирсэн.
СХУ-ны үндсэн
ухагдахуунууд:
Тухайн шинжлэх ухаанд байнга
түгээмэл хэрэглэгдэж, түүний мөн
чанар, үндсэн утга санааг
илэрхийлсэн ухагдахууныг түүний
үндсэн категори гэнэ. СХУ-ны
үндсэн категори нь:
Бие хүн
Бие хүн: Нийгэмд амьдарч нийгмийн
харилцаанд орж, түүнд тодорхой
байр суурь эзэлсэн хүнийг бие хүн
гэнэ. Бие хүн нь нийгмийн бүхий л
харилцаанд орж, байгаль нийгмийг
танин мэдэж, түүнийг хувьсган
өөрчилж, өөрөө төлөвшин хөгжиж
байдаг нийгэм түүхийн нийгэм
залгамжлалын бүтээгдэхүүн юм.
/Бие хүний хөгжил
төлөвшил:
Гадаад дотоод хүчин зүйлийн
нөлөөгөөр бие хүний тодорхой
шинжийн тооны өсөлтөөс чанарын
өөрчлөлт гарах үйл явцыг бие
хүний хөгжил гэнэ.Хүний бие
бялдар оюун ухаан сэтгэц, зан
харилцаанд гарч буй хөгжлийн
тодорхой шатны үр дүнг бие хүний
төлөвшил гэнэ.
Жишээлбэл: сургалтын явцад
суралцагчдын анхаарлын багтаамж
үргэлжлэх хугацаа/тооны
өөрчлөлт/нэмэгдэх төдийгүй,
анхаарлаа удирдан жолоодох, юмс
үзэгдлийн гол үндсэн шинж
чанарыг олж тусгах/чанарын
өөрчлөлт/чадвар эзэмших тогтоох
хадгалах сэргээх үйлдлийн
багтаамж, хурд нэмэгдэж улмаар
тогтоосон зүйлээ эмхлэн цэгцлэх,
зөв сэргээх,тогтоон хадгалах арга
барилд сурах, мэдлэгээ амьдрал
практикт хэрэглэх чадвар, бие
даасан бүтээлч үйл ажиллагааны
туршлага хэр зэрэг сууснаар бие
хүний шинж төлөвтодорхойлогдоно.
Боловсрол нь нэг талаас бие хүн
төлөвших үйл явц,нөгөө талаас бие
хүний хөгжил төлөвшлийн түвшин,
үр дүнг тодорхойлох ухагдахуун
юм.
Боловсролыг хүн насан туршид
амьдарч буй орчноос эхлэн
Сурган хүмүүжүүлэх үйл явц
Өргөн утгаараа СХҮЯ нийгмийн
үзэгдэл болохын хувьд бие
хүнд үзүүлэх нөлөөлөл,өсвөр
үеийнхнийг амьдрал хөдөлмөрт
бэлтгэх зорилготой
сүбъектүүдийн
/нийгэм,бүлэг,хамт олон,хувь
хүн/үйл ажиллагааны нэгдэл
юм.
СХҮЯ-ыг явцуу утгаар нь
тодорхойлбол тодорхой
сүбъект болох бие хүний
хөгжлийг тодорхой зорилго
чиглэлтэйгээр удирдан
жолоодох үйл ажиллагааны
цогц юм. СХҮЯ нь багш
суралцагчдын хамтын идэвхтэй
бүтээлч үйл ажиллагаагаар
хэрэгжинэ.
Сурган хүмүүжүүлэх судалгааны
ажил, түүний бүтэц
Сурган хүмүүжүүлэх ажлыг үр
өгөөжтэй явуулахын тулд
СХҮЯ-д гарч буй зөрчил
бэрхшээлийг судалж, түүнийг
шийдвэрлэх арга барилыг багш
удирдах ажилтнууд эзэмших
хэрэгтэй.
Үүний тулд СХУ-ны судалгааны аргыг
эзэмшиж, судалгааны ажлыг
явуулдаг. Энэ ажлын зорилго нь:
1. Бага дунд боловсролын практик
үйл ажиллагаанд гарч буй аливаа
тулгамдсан асуудлыг цаг тухайд
нь судалж, оновчтой шийдвэрлэх
2. СХүм. Үзэгдлүүдийн хооронд буй
шинэ холбоо хамаарлыг олж
тогтоох, СХУ-ныг шинэ мэдлэг зүй
тогтлоор баяжуулан хөгжүүлэх ач
холбогдолтой.
Судалгааны ажлын төрлүүд:
1.Суурь судалгааны ажил: Урьд өмнө
судлагдаагүй ажил байна.
2. Хэрэглээний судалгаа: Шинэ
онолыг практикт хэрэглэх
3. Төгөлдөржүүлэх судалгаа: СХҮЯ-
ын системийг боловсронгуй болгох
4.Нэгтгэн дүгнэх судалгаа:Аливаа,
онол үйл ажиллагааны явц,үр дүнг
нэгтгэн дүгнэх зорилготой.
СХУ-ны судалгааны ажилд дараах
зарчмыг баримтална.
СХҮЯ-д гарч буй нэн чухал
асуудлыг олж илрүүлнэ
Судалгааны ажлыг тодорхой
системтэй хийнэ
Асуудлыг олон янзын аргаар
судална.
Асуудлыг хөгжил хөдөлгөөнд нь
олон янзын аргаар судлан
шинжилнэ.
Судалгааны ажлыг сургалтын
практикт нэвтрүүлнэ.
Судалгааны ажлын үе шат бүтэц:
1. Бэлтгэл үе:
Судлахаар сонгосон асуудалтай
холбоотой ш/у мэдээлэл
баримтыг цуглуулна
Судалгааны аргыг сонгож арга зүй
боловсруулна
Судалгааны ажлыг төлөвлөнө
Судалгааны арга зүй нь хоорондоо
логик уялдаа бүхий дараах
элементүүдээс бүрдэнэ.
а/судлах асуудлыг оновчтой
томъёолох /сэдэв/
б/ Судалгааны зорилго, зорилтыг
тодорхойлох
в/ Судалгааны объект судлах зүйлийг
тодорхойлох
г/Асуудлыг хэрхэн шийдэх тухай
таамаглалыг дэвшүүлэх
д/ Судалгааны аргуудыг сонгож,
гарах үр дүнг зөв тодорхойлох
Асуудал буюу проблем гэж юу вэ?
Асуудлыг дараах арга замаар олж
авна.
- Сургуулийн өдөр тутмын практик
үйл ажиллагаа
- Эрдэмтэд судлаачдаас зөвөлгөө
авах
-Өөрөө ажиглалт эрэл хайгуул хийх
-Ном зохиол нэг сэдэвт зохиол
судлах
Судалгааны ажлын зорилго, зорилт:
Зорилго нь судалгааны ажлын
эцсийн хүрэх үр дүн байна.дараах
хэд хэдэн төрөл чиглэлд
хуваагдана.
Судалж буй үзэгдэлд нөлөөлдөг
хүчин зүйлийг тогтоож, нөлөөллийн
зүй тогтлыг олох
Судалж буй үйл явц, үр дүнд хүрэх
нөхцлийг тодорхойлох
Судалж буй үзэгдлийн мөн чанар
холбоо хамаарлыг тогтоох
Үндсэн зорилгыг шийдэхийн тулд
зорилтуудыг дэвшүүлдэг.Зорилт нь
зорилгыг шийдэхэд чиглэсэн
судлах хийх зүйлүүдийн систем
байна.
Судалгааны объект:
Хүний хөгжил, хүмүүжилд шууд
буюу дам нөлөөтэй юмс үзэгдэл,
тэдгээрийн нөлөөгөөр хүний сэтгэц
ухамсар, мэдлэг чадвар, зан чанар,
харилцаа хандлагад бий болдог
тоо чанарын бусад үзүүлэлтүүд
юм.Ж:
Сурагчийн идэвх оролдлого, багшийн
заах арга, хичээлийн агуулга,
сурагчийн сэтгэхүйн чанар,
Хичээлийн бүтэц, сурагчийн
мэдлэгийн түвшин гэх мэт.
Судлах зүйл: судлагдахууны
хоорондын холбоо хамаарал нь
СХУ-ны судлах зүйл юм. Өөрөөр
хэлбэл ямар объектыг яаж
өөрчлөхөөр түүнээс болж ямар
объект яаж өөрчлөгдөв гэдгийг олж
тогтоох нь СХУ-ны судлах зүйл юм.
Судалгааны таамаглал:
Судлаачийн урьдчилан дэвшүүлж
буй шинэ үзэл төсөөлөл
Таамаглал бол судалгааны
тэргүүлэх санаа
Таамаглал нь хуучин шинийн
зөрчлөөс үүсэн гарна
Судалж буй зүйлийг өөртөө нарийн
тусгана
Таамаглал туршилтын явцад
батлагдаж ч болно
Үгүйсгэгдэж ч болно
Өөрчлөгдөж ч болно.
Судалгааны зорилго, таамаглал, үр
дүн өөр хоорондоо нарийн
уялдаатай, салшгүй холбоотой
Судалгааны аргууд: судлаач
судалгааны асуудал буюу проблем,
зорилго, зорилт, таамаглал
зэрэгтэйгээ шүтэлцүүлэн
судалгааны аргыг сонгож
авна.Аргыг дотор нь эмперик буюу
онолын арга гэж ангилдаг.
Судалгааны эмперик аргуудад
ажиглалт асуулга, ярилцлага хийх,
ном зохиол судлах, туршилт тест
гэх мэт
Судалгааны онолын аргад: Анализ
синтез, харьцуулан жиших,
загварчлах, ерөнхийлөн дүгнэх,
математик статистикийн арга орно.
Судалгааны орон зай:
Өдөр тутмын амьдрал: Болж буй үйл
явдал , тохиолдол, тоо баримт
Үнэт зүйл туршлага, сонирхол,
хэрэгцээ: Онол арга зүйн мэдлэг,
туршлага, судлах хэрэгцээ
сонирхол
СХУ-д хуримтлагдсан мэдлэг:
Судалгааны сэдвийн хүрээнд э/ш
бүтээл, онол туршлагын үр дүн
Нийгмийн захиалга: Тодорхой
хэмжээний хөрөнгөөр ши
йдвэрлүүлэхээр зарлагдсан
асуудал, мэдээллийн хэрэгслээр
зарлагдсан асуудлууд
Сургууль хамт олны өмнө байгаа
шийдвэрлэвэл зохих бэрхшээл
Онолын асуудал, үзэл санаа
хэрэгцээ шаардлага
Суурь судалгааны туршилт шаардсан
барим дүгнэлт эдгээрээс
судалгааны сэдэв асуудлаа олж
авдаг.
Анхаарал тавьсанд
баярлалаа

More Related Content

What's hot (20)

ESON101-Хичээл 3 /20190123/
ESON101-Хичээл 3 /20190123/ ESON101-Хичээл 3 /20190123/
ESON101-Хичээл 3 /20190123/
E-Gazarchin Online University
ESON101-Хичээл 8 /20190306/
ESON101-Хичээл 8 /20190306/ESON101-Хичээл 8 /20190306/
ESON101-Хичээл 8 /20190306/
E-Gazarchin Online University
Сурган хүмүүжүүлэх ухаан -лекц №3
Сурган хүмүүжүүлэх ухаан -лекц №3Сурган хүмүүжүүлэх ухаан -лекц №3
Сурган хүмүүжүүлэх ухаан -лекц №3
E-Gazarchin Online University
багшлахуйн менежмент "Онолын удиртгал"
багшлахуйн менежмент "Онолын удиртгал" багшлахуйн менежмент "Онолын удиртгал"
багшлахуйн менежмент "Онолын удиртгал"
Gb Gb
Лекц №2
Лекц №2Лекц №2
Лекц №2
Battseren Enkhtaivan
ESON101-Хичээл 9 /20190313/
ESON101-Хичээл 9 /20190313/ESON101-Хичээл 9 /20190313/
ESON101-Хичээл 9 /20190313/
E-Gazarchin Online University
ECON302-хичээл 9 /20190312/
ECON302-хичээл 9 /20190312/ECON302-хичээл 9 /20190312/
ECON302-хичээл 9 /20190312/
E-Gazarchin Online University
хөгжлийг хөтлөхүй
хөгжлийг хөтлөхүйхөгжлийг хөтлөхүй
хөгжлийг хөтлөхүй
Oyu Erdene
Сурган хүмүүжүүлэх ухаан -лекц№4
Сурган хүмүүжүүлэх ухаан -лекц№4Сурган хүмүүжүүлэх ухаан -лекц№4
Сурган хүмүүжүүлэх ухаан -лекц№4
E-Gazarchin Online University
Pedagogy 3
Pedagogy 3Pedagogy 3
Pedagogy 3
Saraa Tuvden-Ochir
Сурган хүмүүжүүлэх ухаан-3
Сурган хүмүүжүүлэх ухаан-3Сурган хүмүүжүүлэх ухаан-3
Сурган хүмүүжүүлэх ухаан-3
E-Gazarchin Online University
Kognitiv konstructivizmiin.onol
Kognitiv konstructivizmiin.onolKognitiv konstructivizmiin.onol
Kognitiv konstructivizmiin.onol
Enebish Jargalsaikhan
бага насны хүүхдийн хөгжил төлөвшилд
бага насны хүүхдийн хөгжил төлөвшилдбага насны хүүхдийн хөгжил төлөвшилд
бага насны хүүхдийн хөгжил төлөвшилд
Buujaa
ESON101-Хичээл 5 /20190213/
ESON101-Хичээл 5 /20190213/ESON101-Хичээл 5 /20190213/
ESON101-Хичээл 5 /20190213/
E-Gazarchin Online University
багшийн цогц чадамж
багшийн цогц чадамжбагшийн цогц чадамж
багшийн цогц чадамж
sodko27
Сэтгэхүй ба хэл яриа
Сэтгэхүй ба хэл яриаСэтгэхүй ба хэл яриа
Сэтгэхүй ба хэл яриа
Ариунгэрэл Миз
Сурган хүмүүжүүлэх ухаан -лекц №3
Сурган хүмүүжүүлэх ухаан -лекц №3Сурган хүмүүжүүлэх ухаан -лекц №3
Сурган хүмүүжүүлэх ухаан -лекц №3
E-Gazarchin Online University
багшлахуйн менежмент "Онолын удиртгал"
багшлахуйн менежмент "Онолын удиртгал" багшлахуйн менежмент "Онолын удиртгал"
багшлахуйн менежмент "Онолын удиртгал"
Gb Gb
хөгжлийг хөтлөхүй
хөгжлийг хөтлөхүйхөгжлийг хөтлөхүй
хөгжлийг хөтлөхүй
Oyu Erdene
Сурган хүмүүжүүлэх ухаан -лекц№4
Сурган хүмүүжүүлэх ухаан -лекц№4Сурган хүмүүжүүлэх ухаан -лекц№4
Сурган хүмүүжүүлэх ухаан -лекц№4
E-Gazarchin Online University
бага насны хүүхдийн хөгжил төлөвшилд
бага насны хүүхдийн хөгжил төлөвшилдбага насны хүүхдийн хөгжил төлөвшилд
бага насны хүүхдийн хөгжил төлөвшилд
Buujaa
багшийн цогц чадамж
багшийн цогц чадамжбагшийн цогц чадамж
багшийн цогц чадамж
sodko27

Similar to ESON101-Хичээл 1-1/20190109/2 (20)

JICA Төсөлт ажил хичээлийн судалгаа хүүхдийн хөгжил төлөвшилд нөлөөлөх нь
JICA Төсөлт ажил хичээлийн судалгаа хүүхдийн хөгжил төлөвшилд нөлөөлөх ньJICA Төсөлт ажил хичээлийн судалгаа хүүхдийн хөгжил төлөвшилд нөлөөлөх нь
JICA Төсөлт ажил хичээлийн судалгаа хүүхдийн хөгжил төлөвшилд нөлөөлөх нь
za tosontsengel L.Tsendiin neremjit 11 Jil
Даалгавраар суралцагчдын оролцоог хангаж, суралцах үйлийг дэмжих арга зүй
Даалгавраар суралцагчдын оролцоог хангаж, суралцах үйлийг дэмжих арга зүйДаалгавраар суралцагчдын оролцоог хангаж, суралцах үйлийг дэмжих арга зүй
Даалгавраар суралцагчдын оролцоог хангаж, суралцах үйлийг дэмжих арга зүй
zob_2007
հղѰ402-Хичээл-2
հղѰ402-Хичээл-2հղѰ402-Хичээл-2
հղѰ402-Хичээл-2
E-Gazarchin Online University
Лекц №3
Лекц №3Лекц №3
Лекц №3
Battseren Enkhtaivan
схүа
схүасхүа
схүа
swatsniper
схүа
схүасхүа
схүа
swatsniper
հղѰ402-Хичээл-13
հղѰ402-Хичээл-13հղѰ402-Хичээл-13
հղѰ402-Хичээл-13
E-Gazarchin Online University
Ѱ401-Хичээл-1
Ѱ401-Хичээл-1Ѱ401-Хичээл-1
Ѱ401-Хичээл-1
E-Gazarchin Online University
Daalgavar bolovsruulah arga zui
Daalgavar bolovsruulah arga zuiDaalgavar bolovsruulah arga zui
Daalgavar bolovsruulah arga zui
ганаа ганжи
Лекц№ 7 суралцагч төвтэй сургалт
Лекц№ 7 суралцагч төвтэй сургалтЛекц№ 7 суралцагч төвтэй сургалт
Лекц№ 7 суралцагч төвтэй сургалт
E-Gazarchin Online University
Random 131018030611-phpapp01
Random 131018030611-phpapp01Random 131018030611-phpapp01
Random 131018030611-phpapp01
E-Gazarchin Online University
Сургалтын нэгэн арга
Сургалтын нэгэн аргаСургалтын нэгэн арга
Сургалтын нэгэн арга
Сэтгэмж Цогцолбор Сургууль
илтгэл1122
илтгэл1122илтгэл1122
илтгэл1122
Uurtsaikh Buynjargal
JICA Төсөлт ажил хичээлийн судалгаа хүүхдийн хөгжил төлөвшилд нөлөөлөх нь
JICA Төсөлт ажил хичээлийн судалгаа хүүхдийн хөгжил төлөвшилд нөлөөлөх ньJICA Төсөлт ажил хичээлийн судалгаа хүүхдийн хөгжил төлөвшилд нөлөөлөх нь
JICA Төсөлт ажил хичээлийн судалгаа хүүхдийн хөгжил төлөвшилд нөлөөлөх нь
za tosontsengel L.Tsendiin neremjit 11 Jil
Даалгавраар суралцагчдын оролцоог хангаж, суралцах үйлийг дэмжих арга зүй
Даалгавраар суралцагчдын оролцоог хангаж, суралцах үйлийг дэмжих арга зүйДаалгавраар суралцагчдын оролцоог хангаж, суралцах үйлийг дэмжих арга зүй
Даалгавраар суралцагчдын оролцоог хангаж, суралцах үйлийг дэмжих арга зүй
zob_2007
Лекц№ 7 суралцагч төвтэй сургалт
Лекц№ 7 суралцагч төвтэй сургалтЛекц№ 7 суралцагч төвтэй сургалт
Лекц№ 7 суралцагч төвтэй сургалт
E-Gazarchin Online University

More from E-Gazarchin Online University (19)

ESON101-Хичээл 11 /20190325/
ESON101-Хичээл 11 /20190325/ESON101-Хичээл 11 /20190325/
ESON101-Хичээл 11 /20190325/
E-Gazarchin Online University
ECON302-хичээл 10 /20190319/
ECON302-хичээл 10 /20190319/ECON302-хичээл 10 /20190319/
ECON302-хичээл 10 /20190319/
E-Gazarchin Online University
ECON303-Хичээл 9 /20190311/
ECON303-Хичээл 9 /20190311/ECON303-Хичээл 9 /20190311/
ECON303-Хичээл 9 /20190311/
E-Gazarchin Online University
ECON303-Хичээл 8 /20190304/
ECON303-Хичээл 8 /20190304/ECON303-Хичээл 8 /20190304/
ECON303-Хичээл 8 /20190304/
E-Gazarchin Online University
ECON303-Хичээл 6 /20190218/
ECON303-Хичээл 6 /20190218/ ECON303-Хичээл 6 /20190218/
ECON303-Хичээл 6 /20190218/
E-Gazarchin Online University
ECON303-Хичээл 10 /20190318/
ECON303-Хичээл 10 /20190318/ECON303-Хичээл 10 /20190318/
ECON303-Хичээл 10 /20190318/
E-Gazarchin Online University
ECON303-Хичээл 7 /20190225/
ECON303-Хичээл 7 /20190225/ECON303-Хичээл 7 /20190225/
ECON303-Хичээл 7 /20190225/
E-Gazarchin Online University
KLON103-Хичээл-2 /20190125/
KLON103-Хичээл-2 /20190125/KLON103-Хичээл-2 /20190125/
KLON103-Хичээл-2 /20190125/
E-Gazarchin Online University
ECON302-хичээл 4 /20190129/
ECON302-хичээл 4 /20190129/ECON302-хичээл 4 /20190129/
ECON302-хичээл 4 /20190129/
E-Gazarchin Online University
KLON102-Хичээл 3/20190122/
KLON102-Хичээл 3/20190122/KLON102-Хичээл 3/20190122/
KLON102-Хичээл 3/20190122/
E-Gazarchin Online University
CPON411-Хичээл-2-1 /20190122/
CPON411-Хичээл-2-1 /20190122/ CPON411-Хичээл-2-1 /20190122/
CPON411-Хичээл-2-1 /20190122/
E-Gazarchin Online University
KLON102-Хичээл 2 /2019015/
KLON102-Хичээл 2 /2019015/ KLON102-Хичээл 2 /2019015/
KLON102-Хичээл 2 /2019015/
E-Gazarchin Online University
KLON103-Хичээл-1 /20190111/
KLON103-Хичээл-1 /20190111/KLON103-Хичээл-1 /20190111/
KLON103-Хичээл-1 /20190111/
E-Gazarchin Online University
MRTON132-Хичээл 1 /20190107/
MRTON132-Хичээл 1 /20190107/MRTON132-Хичээл 1 /20190107/
MRTON132-Хичээл 1 /20190107/
E-Gazarchin Online University
KLON102-Хичээл 1 /20190108/
KLON102-Хичээл 1 /20190108/KLON102-Хичээл 1 /20190108/
KLON102-Хичээл 1 /20190108/
E-Gazarchin Online University
ѵ200-хичээл-6
ѵ200-хичээл-6ѵ200-хичээл-6
ѵ200-хичээл-6
E-Gazarchin Online University
ѱ᰿101-хичээл-7
ѱ᰿101-хичээл-7ѱ᰿101-хичээл-7
ѱ᰿101-хичээл-7
E-Gazarchin Online University
ѱ᰿101-хичээл-4
ѱ᰿101-хичээл-4ѱ᰿101-хичээл-4
ѱ᰿101-хичээл-4
E-Gazarchin Online University
ѱ᰿101-хичээл-3
ѱ᰿101-хичээл-3ѱ᰿101-хичээл-3
ѱ᰿101-хичээл-3
E-Gazarchin Online University

ESON101-Хичээл 1-1/20190109/2

  • 1. СХУ-ны судлах зүйл ,зорилт үндсэн ухагдахуун
  • 2. СХУ- нь өсвөр үеийг сургаж хүмүүжүүлэх бүхий л асуудлыг судалдаг шинжлэх ухаан юм.СХУ-ны үндсэн үүрэг бол хүүхэд залуусыг сургаж хүмүүжүүлэх зүй тогтол, хуулиудыг судлан, ололт үр дүнг сургуулийн практикт нэвтрүүлэхэд оршино.
  • 3. СХУ-ны үндсэн категори нь “Бие хүн”,”Бие хүний хөгжил төлөвшил” “Боловсрол” “Сурган хүмүүжүүлэх үйл явц” “Сургалт” гэх мэт. Эдгээр ухагдахууны утга санаа нь түүхэн хөгжлийн явцад өөрчлөгдөн шинэ шинэ агуулгаар баяжигдаж ирсэн.
  • 4. СХУ-ны үндсэн ухагдахуунууд: Тухайн шинжлэх ухаанд байнга түгээмэл хэрэглэгдэж, түүний мөн чанар, үндсэн утга санааг илэрхийлсэн ухагдахууныг түүний үндсэн категори гэнэ. СХУ-ны үндсэн категори нь:
  • 5. Бие хүн Бие хүн: Нийгэмд амьдарч нийгмийн харилцаанд орж, түүнд тодорхой байр суурь эзэлсэн хүнийг бие хүн гэнэ. Бие хүн нь нийгмийн бүхий л харилцаанд орж, байгаль нийгмийг танин мэдэж, түүнийг хувьсган өөрчилж, өөрөө төлөвшин хөгжиж байдаг нийгэм түүхийн нийгэм залгамжлалын бүтээгдэхүүн юм.
  • 6. /Бие хүний хөгжил төлөвшил: Гадаад дотоод хүчин зүйлийн нөлөөгөөр бие хүний тодорхой шинжийн тооны өсөлтөөс чанарын өөрчлөлт гарах үйл явцыг бие хүний хөгжил гэнэ.Хүний бие бялдар оюун ухаан сэтгэц, зан харилцаанд гарч буй хөгжлийн тодорхой шатны үр дүнг бие хүний төлөвшил гэнэ.
  • 7. Жишээлбэл: сургалтын явцад суралцагчдын анхаарлын багтаамж үргэлжлэх хугацаа/тооны өөрчлөлт/нэмэгдэх төдийгүй, анхаарлаа удирдан жолоодох, юмс үзэгдлийн гол үндсэн шинж чанарыг олж тусгах/чанарын өөрчлөлт/чадвар эзэмших тогтоох хадгалах сэргээх үйлдлийн багтаамж, хурд нэмэгдэж улмаар тогтоосон зүйлээ эмхлэн цэгцлэх,
  • 8. зөв сэргээх,тогтоон хадгалах арга барилд сурах, мэдлэгээ амьдрал практикт хэрэглэх чадвар, бие даасан бүтээлч үйл ажиллагааны туршлага хэр зэрэг сууснаар бие хүний шинж төлөвтодорхойлогдоно. Боловсрол нь нэг талаас бие хүн төлөвших үйл явц,нөгөө талаас бие хүний хөгжил төлөвшлийн түвшин, үр дүнг тодорхойлох ухагдахуун юм.
  • 9. Боловсролыг хүн насан туршид амьдарч буй орчноос эхлэн
  • 10. Сурган хүмүүжүүлэх үйл явц Өргөн утгаараа СХҮЯ нийгмийн үзэгдэл болохын хувьд бие хүнд үзүүлэх нөлөөлөл,өсвөр үеийнхнийг амьдрал хөдөлмөрт бэлтгэх зорилготой сүбъектүүдийн /нийгэм,бүлэг,хамт олон,хувь хүн/үйл ажиллагааны нэгдэл юм.
  • 11. СХҮЯ-ыг явцуу утгаар нь тодорхойлбол тодорхой сүбъект болох бие хүний хөгжлийг тодорхой зорилго чиглэлтэйгээр удирдан жолоодох үйл ажиллагааны цогц юм. СХҮЯ нь багш суралцагчдын хамтын идэвхтэй бүтээлч үйл ажиллагаагаар хэрэгжинэ.
  • 12. Сурган хүмүүжүүлэх судалгааны ажил, түүний бүтэц Сурган хүмүүжүүлэх ажлыг үр өгөөжтэй явуулахын тулд СХҮЯ-д гарч буй зөрчил бэрхшээлийг судалж, түүнийг шийдвэрлэх арга барилыг багш удирдах ажилтнууд эзэмших хэрэгтэй.
  • 13. Үүний тулд СХУ-ны судалгааны аргыг эзэмшиж, судалгааны ажлыг явуулдаг. Энэ ажлын зорилго нь: 1. Бага дунд боловсролын практик үйл ажиллагаанд гарч буй аливаа тулгамдсан асуудлыг цаг тухайд нь судалж, оновчтой шийдвэрлэх 2. СХүм. Үзэгдлүүдийн хооронд буй шинэ холбоо хамаарлыг олж тогтоох, СХУ-ныг шинэ мэдлэг зүй тогтлоор баяжуулан хөгжүүлэх ач холбогдолтой.
  • 14. Судалгааны ажлын төрлүүд: 1.Суурь судалгааны ажил: Урьд өмнө судлагдаагүй ажил байна. 2. Хэрэглээний судалгаа: Шинэ онолыг практикт хэрэглэх 3. Төгөлдөржүүлэх судалгаа: СХҮЯ- ын системийг боловсронгуй болгох 4.Нэгтгэн дүгнэх судалгаа:Аливаа, онол үйл ажиллагааны явц,үр дүнг нэгтгэн дүгнэх зорилготой.
  • 15. СХУ-ны судалгааны ажилд дараах зарчмыг баримтална. СХҮЯ-д гарч буй нэн чухал асуудлыг олж илрүүлнэ Судалгааны ажлыг тодорхой системтэй хийнэ Асуудлыг олон янзын аргаар судална. Асуудлыг хөгжил хөдөлгөөнд нь олон янзын аргаар судлан шинжилнэ.
  • 16. Судалгааны ажлыг сургалтын практикт нэвтрүүлнэ. Судалгааны ажлын үе шат бүтэц: 1. Бэлтгэл үе: Судлахаар сонгосон асуудалтай холбоотой ш/у мэдээлэл баримтыг цуглуулна Судалгааны аргыг сонгож арга зүй боловсруулна Судалгааны ажлыг төлөвлөнө
  • 17. Судалгааны арга зүй нь хоорондоо логик уялдаа бүхий дараах элементүүдээс бүрдэнэ. а/судлах асуудлыг оновчтой томъёолох /сэдэв/ б/ Судалгааны зорилго, зорилтыг тодорхойлох в/ Судалгааны объект судлах зүйлийг тодорхойлох
  • 18. г/Асуудлыг хэрхэн шийдэх тухай таамаглалыг дэвшүүлэх д/ Судалгааны аргуудыг сонгож, гарах үр дүнг зөв тодорхойлох Асуудал буюу проблем гэж юу вэ? Асуудлыг дараах арга замаар олж авна. - Сургуулийн өдөр тутмын практик үйл ажиллагаа - Эрдэмтэд судлаачдаас зөвөлгөө авах
  • 19. -Өөрөө ажиглалт эрэл хайгуул хийх -Ном зохиол нэг сэдэвт зохиол судлах Судалгааны ажлын зорилго, зорилт: Зорилго нь судалгааны ажлын эцсийн хүрэх үр дүн байна.дараах хэд хэдэн төрөл чиглэлд хуваагдана. Судалж буй үзэгдэлд нөлөөлдөг хүчин зүйлийг тогтоож, нөлөөллийн зүй тогтлыг олох
  • 20. Судалж буй үйл явц, үр дүнд хүрэх нөхцлийг тодорхойлох Судалж буй үзэгдлийн мөн чанар холбоо хамаарлыг тогтоох Үндсэн зорилгыг шийдэхийн тулд зорилтуудыг дэвшүүлдэг.Зорилт нь зорилгыг шийдэхэд чиглэсэн судлах хийх зүйлүүдийн систем байна.
  • 21. Судалгааны объект: Хүний хөгжил, хүмүүжилд шууд буюу дам нөлөөтэй юмс үзэгдэл, тэдгээрийн нөлөөгөөр хүний сэтгэц ухамсар, мэдлэг чадвар, зан чанар, харилцаа хандлагад бий болдог тоо чанарын бусад үзүүлэлтүүд юм.Ж: Сурагчийн идэвх оролдлого, багшийн заах арга, хичээлийн агуулга, сурагчийн сэтгэхүйн чанар,
  • 22. Хичээлийн бүтэц, сурагчийн мэдлэгийн түвшин гэх мэт. Судлах зүйл: судлагдахууны хоорондын холбоо хамаарал нь СХУ-ны судлах зүйл юм. Өөрөөр хэлбэл ямар объектыг яаж өөрчлөхөөр түүнээс болж ямар объект яаж өөрчлөгдөв гэдгийг олж тогтоох нь СХУ-ны судлах зүйл юм.
  • 23. Судалгааны таамаглал: Судлаачийн урьдчилан дэвшүүлж буй шинэ үзэл төсөөлөл Таамаглал бол судалгааны тэргүүлэх санаа Таамаглал нь хуучин шинийн зөрчлөөс үүсэн гарна Судалж буй зүйлийг өөртөө нарийн тусгана
  • 24. Таамаглал туршилтын явцад батлагдаж ч болно Үгүйсгэгдэж ч болно Өөрчлөгдөж ч болно. Судалгааны зорилго, таамаглал, үр дүн өөр хоорондоо нарийн уялдаатай, салшгүй холбоотой
  • 25. Судалгааны аргууд: судлаач судалгааны асуудал буюу проблем, зорилго, зорилт, таамаглал зэрэгтэйгээ шүтэлцүүлэн судалгааны аргыг сонгож авна.Аргыг дотор нь эмперик буюу онолын арга гэж ангилдаг. Судалгааны эмперик аргуудад ажиглалт асуулга, ярилцлага хийх, ном зохиол судлах, туршилт тест гэх мэт
  • 26. Судалгааны онолын аргад: Анализ синтез, харьцуулан жиших, загварчлах, ерөнхийлөн дүгнэх, математик статистикийн арга орно. Судалгааны орон зай: Өдөр тутмын амьдрал: Болж буй үйл явдал , тохиолдол, тоо баримт Үнэт зүйл туршлага, сонирхол, хэрэгцээ: Онол арга зүйн мэдлэг, туршлага, судлах хэрэгцээ сонирхол
  • 27. СХУ-д хуримтлагдсан мэдлэг: Судалгааны сэдвийн хүрээнд э/ш бүтээл, онол туршлагын үр дүн Нийгмийн захиалга: Тодорхой хэмжээний хөрөнгөөр ши йдвэрлүүлэхээр зарлагдсан асуудал, мэдээллийн хэрэгслээр зарлагдсан асуудлууд Сургууль хамт олны өмнө байгаа шийдвэрлэвэл зохих бэрхшээл
  • 28. Онолын асуудал, үзэл санаа хэрэгцээ шаардлага Суурь судалгааны туршилт шаардсан барим дүгнэлт эдгээрээс судалгааны сэдэв асуудлаа олж авдаг.