MGA PILING KUWENTONG-BAYANG SURIGAON: ISANG ANTOLOHIYAAJHSSR Journal
油
ABSTRACT: Ang pangunahing layunin ng pananaliksik ay makalikom at masuri ang mga piling
kuwentong-bayang Surigaonon tungo sa pagbuo ng isang Antolohiya.Tinitiyak ng pag-aaral na matugunan ang
mga sumusunod na pahayag: tema; simbolismo; kultural na implikasyon; at antolohiya. Ginagamitan ito ng
kwalitatibong pamamaraan upang mapakahulugan ang mga datos na nakalap. Content Analysis ang naging
pamamaraan ng pag-aanalisa. Ang pag-aaral na ito ay nilahukan ng mga sampung (10) tubong Surigaonon na
nakatira sa ibat ibang lungsod sa edad 50 pataas.Isang talatanungan na sinabayan ng impormal na panayam ang
instrumentong ginamit ng mananaliksik sa pangangalap ng datos. Lumabas sa pag-aaral nasa pagsusuri ng tema
sa mito, kuwentong kababalaghan ay lumilitaw na naniniwala ang karamihang tao noon sa mga kababalaghang
nangyayari at may matibay na pananampalaya sa Poong Maykapal. Lumitaw din sa pag-aaral na ang
pagtutulungan ay hindi mawawala sa kanilang kaugalian at tradisyon.Sa pagsusuri ng simbolismo sa bawat
kuwentong-bayan , kadalasan ang sinisimbolo nito kung ano ang kanilang kaugalian. Napag-alaman sa
pagsusuri ng kultural na implikasyon,nakapaloob sa bawat kuwentong-bayan na mahilig pa ring maniniwala
noon sa mga kuwentong kababalaghan at ang iba ay panakot sa mga batang hindi maagang natutulog. Ang mga
kuwentong-bayan ay nagmula sa mga salaysay ng ating mga ninuno na dapat nating pahalagahan at i-preserba
para sa susunod na henerasyon. May mga oral na literatura pa sa ibang lungsod ng Surigao del Sur na hindi pa
nailathala, pag-aralan pa ito upang mapatunayang ang Surigao del Sur ay napakayaman sa mga foklor. Mula sa
kinalabasan ng pag-aaral ay nabuo ang isang antolohiya ng mga kuwentong-bayang Surigaonon na
maipagmamalaki sa buong rehiyon ng Caraga na hanggang ngayon ay nanatili pa rin bilang bahagi ng kanilang
kulturang kinagisnan..
Naipamamalas ng mga mag-aaral ang kasanayang komunikatibo, malikhain, at kritikal na pag-unawa at pagsusuri ng mga tekstong Pampanitikan (Tuluyan) sa Panahon ng Katutubo at tekstong impormasyonal (eskpositori) para sa paghubog ng kaakuhan at pagpapahalagang Pilipino, at pagbuo ng mga teksto sa ibat ibang paraan (multimodal) para sa tiyak na layunin, pagpapakahulugan, at target na babasa o awdiyens.
Naipamamalas ng mga mag-aaral ang kasanayang komunikatibo, malikhain, at kritikal na pag-unawa at pagsusuri ng mga tekstong Pampanitikan (Tuluyan) sa Panahon ng Katutubo at tekstong impormasyonal (eskpositori) para sa paghubog ng kaakuhan at pagpapahalagang Pilipino, at pagbuo ng mga teksto sa ibat ibang paraan (multimodal) para sa tiyak na layunin, pagpapakahulugan, at target na babasa o awdiyens.
Naipamamalas ng mga mag-aaral ang kasanayang komunikatibo, malikhain, at kritikal na pag-unawa at pagsusuri ng mga tekstong Pampanitikan (Tuluyan) sa Panahon ng Katutubo at tekstong impormasyonal (eskpositori) para sa paghubog ng kaakuhan at pagpapahalagang Pilipino, at pagbuo ng mga teksto sa ibat ibang paraan (multimodal) para sa tiyak na layunin, pagpapakahulugan, at target na babasa o awdiyens.
Naipamamalas ng mga mag-aaral ang kasanayang komunikatibo, malikhain, at kritikal na pag-unawa at pagsusuri ng mga tekstong Pampanitikan (Tuluyan) sa Panahon ng Katutubo at tekstong impormasyonal (eskpositori) para sa paghubog ng kaakuhan at pagpapahalagang Pilipino, at pagbuo ng mga teksto sa ibat ibang paraan (multimodal) para sa tiyak na layunin, pagpapakahulugan, at target na babasa o awdiyens.
Naipamamalas ng mga mag-aaral ang kasanayang komunikatibo, malikhain, at kritikal na pag-unawa at pagsusuri ng mga tekstong Pampanitikan (Tuluyan) sa Panahon ng Katutubo at tekstong impormasyonal (eskpositori) para sa paghubog ng kaakuhan at pagpapahalagang Pilipino, at pagbuo ng mga teksto sa ibat ibang paraan (multimodal) para sa tiyak na layunin, pagpapakahulugan, at target na babasa o awdiyens.
Naipamamalas ng mga mag-aaral ang kasanayang komunikatibo, malikhain, at kritikal na pag-unawa at pagsusuri ng mga tekstong Pampanitikan (Tuluyan) sa Panahon ng Katutubo at tekstong impormasyonal (eskpositori) para sa paghubog ng kaakuhan at pagpapahalagang Pilipino, at pagbuo ng mga teksto sa ibat ibang paraan (multimodal) para sa tiyak na layunin, pagpapakahulugan, at target na babasa o awdiyens.
Naipamamalas ng mga mag-aaral ang kasanayang komunikatibo, malikhain, at kritikal na pag-unawa at pagsusuri ng mga tekstong Pampanitikan (Tuluyan) sa Panahon ng Katutubo at tekstong impormasyonal (eskpositori) para sa paghubog ng kaakuhan at pagpapahalagang Pilipino, at pagbuo ng mga teksto sa ibat ibang paraan (multimodal) para sa tiyak na layunin, pagpapakahulugan, at target na babasa o awdiyens.
Naipamamalas ng mga mag-aaral ang kasanayang komunikatibo, malikhain, at kritikal na pag-unawa at pagsusuri ng mga tekstong Pampanitikan (Tuluyan) sa Panahon ng Katutubo at teksto
ARALIN 1: Kaligirang Kasaysayan ng Panitikan
-Sa paksang ito nakapaloob ang maikling paliwanag hinggil sa kung ano ang kahulugan ng panitikan at bakit napakahalaga ang panitikan sa bawat tao lalo na ang panitikan ng mga Pilipino.
Nanggaling ang salitang panitikan sa unlaping pang- na nagiging pan- kapag ang kasunod na salitang ugat ay nagsisimula sa mga titik na d, l, r, s, at t; sa salitang ugat na titik o letra na nawawala ang simula sa pagkakasunod sa unlaping pan- at sa hulaping -an. Dito nabuo ang salitang panitikan na nangangahulugan sa Ingles na literature at sa Kastila ay literatura na batay sa Latin na litera na ang kahulugan ay letra o titik.
ARALIN 1: Kaligirang Kasaysayan ng Panitikan
-Sa paksang ito nakapaloob ang maikling paliwanag hinggil sa kung ano ang kahulugan ng panitikan at bakit napakahalaga ang panitikan sa bawat tao lalo na ang panitikan ng mga Pilipino.
Nanggaling ang salitang panitikan sa unlaping pang- na nagiging pan- kapag ang kasunod na salitang ugat ay nagsisimula sa mga titik na d, l, r, s, at t; sa salitang ugat na titik o letra na nawawala ang simula sa pagkakasunod sa unlaping pan- at sa hulaping -an. Dito nabuo ang salitang panitikan na nangangahulugan sa Ingles na literature at sa Kastila ay literatura na batay sa Latin na litera na ang kahulugan ay letra o titik.
Ang **akdang naratibo** ay isang uri ng panitikan na nagsasalaysay ng isang kwento o karanasan. Ito ay isang pagsasalaysay ng mga pangyayari na may layuning magbigay aliw, magturo, o magbigay aral sa mga mambabasa. Kadalasang gumagamit ng mga tauhan, tagpuan, at kaganapan upang maipahayag ang isang kwento sa isang tiyak na ayos o pagkakasunod-sunod.
Ang **akdang naratibo** ay may mga pangunahing elemento tulad ng **tauhan**, **tagpuan**, **tema**, **salungatan**, at **banghay**. Ang **tauhan** ang mga karakter na gumaganap sa kwento, mula sa pangunahing tauhan hanggang sa mga sumusuportang karakter. Ang **tagpuan** ay ang lugar at oras kung saan nagaganap ang mga pangyayari sa kwento. Ang **tema** naman ay ang pangunahing ideya o mensahe na nais iparating sa mambabasa. Ang **salungatan** ay ang problema o hamon na kinakaharap ng mga tauhan sa kwento, at ang **banghay** ay ang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari mula sa simula, gitna, hanggang sa wakas.
Halimbawa ng akdang naratibo ay ang mga **maikling kwento**, **nobela**, at **talambuhay**. Sa mga akdang ito, ang manunulat ay nagkukuwento ng isang kwento na may mga tauhan at nagsisilbing gabay sa mga mambabasa upang matutunan ang mga aral na dulot ng kwento. Ang isang akdang naratibo ay maaaring magtaglay ng iba't ibang emosyon tulad ng saya, lungkot, takot, at pagmamahal, na nakatutulong upang mas maging makulay at buhay ang kwento.
Sa kabuuan, ang akdang naratibo ay isang mahalagang anyo ng panitikan na naglalaman ng mga kwento at karanasan na makapagbibigay ng kasiyahan at aral sa mga mambabasa.
Edukasyon Sa Pagpapakatao seksuwalidad pt 1.pptxDanethGutierrez
油
Ito ay isang presentasyon tungkol sa kawalan ng pag galang sa sekswalidad ng tao. Sa kasalukuyang lipunan, isa sa mga mahahalagang usaping panlipunan ay ang kawalan ng paggalang sa sekswalidad ng isang tao. Ang sekswalidad ay isang aspeto ng ating pagkatao na sumasaklaw sa ating pagkakakilanlan bilang lalaki, babae, o ibang kasarian, pati na rin sa ating oryentasyong sekswal at pagpapahayag ng ating sekswal na identidad. Gayunpaman, sa kabila ng kahalagahan nito, patuloy pa ring nararanasan ng maraming indibidwal ang diskriminasyon, pang-aabuso, at hindi makatarungang pagtrato dahil sa kanilang sekswalidad. Mga Anyo ng Kawalan ng Paggalang sa Sekswalidad
Diskriminasyon sa Kasarian at Sekswal na Oryentasyon
Isa sa mga pinaka-karaniwang anyo ng kawalan ng paggalang sa sekswalidad ay ang diskriminasyon laban sa mga LGBTQ+ (lesbian, gay, bisexual, transgender, queer, at iba pa). Maraming indibidwal ang nakakaranas ng pangmamaliit, paglayo ng pamilya, kawalan ng oportunidad sa trabaho, at maging pang-aapi sa paaralan o lugar ng trabaho dahil lamang sa kanilang sekswal na pagkakakilanlan.
Panggagahasa at Sekswal na Pang-aabuso
Ang sekswal na pang-aabuso ay isang marahas at hindi makatarungang anyo ng kawalan ng respeto sa sekswalidad ng isang tao. Kabilang dito ang panggagahasa, sapilitang pakikipagtalik, at iba pang uri ng sekswal na karahasan. Ang mga biktima nito ay madalas na pinapatahimik ng takot, stigma, at kakulangan ng suporta mula sa lipunan.
Catcalling at Sekswal na Panliligalig
Ang pambabastos sa lansangan o catcalling ay isang halimbawa ng kawalan ng respeto sa sekswalidad ng isang tao. Karaniwang biktima nito ay mga kababaihan, bagaman may mga kalalakihan ding nakakaranas nito. Ang sekswal na panliligalig ay nagdudulot ng matinding takot at kawalan ng seguridad sa mga biktima.
Sapilitang Pamantayan ng Pagpapakita ng Sekswalidad
Sa maraming kultura, may mga inaasahang pamantayan sa kung paano dapat ipahayag ng isang tao ang kanyang sekswalidad. Halimbawa, may mga babae na pinipilit na maging mahinhin at hindi dapat masyadong lantad sa kanilang sekswalidad, samantalang may mga lalaki naman na inaasahang maging agresibo o dominante. Ang ganitong mga pananaw ay nagpapalakas ng hindi pantay na pagtrato sa kasarian.
Paggamit ng Sekswalidad para sa Pagsasamantala
Sa media at industriya ng aliwan, madalas ginagamit ang sekswalidad ng mga tao, lalo na ng kababaihan, upang makabenta ng produkto o makakuha ng atensyon. May mga tao rin na napipilitang pumasok sa prostitusyon o pang-aabuso dahil sa kahirapan at kawalan ng pagpipilian. Ito ay isang malinaw na manipestasyon ng kawalan ng paggalang sa sekswalidad.
Epekto ng Kawalan ng Paggalang sa Sekswalidad
Ang kawalan ng respeto sa sekswalidad ng isang tao ay may malalim at pangmatagalang epekto hindi lamang sa indibidwal na biktima kundi pati na rin sa buong lipunan. Ang ilan sa mga pangunahing epekto ay ang mga sumusunod:
Ang kawalan ng paggalang sa sekswalidad ay isang seryosong suliranin na
Grade 1 Week 4 Quarter 3 GMRC Presentation for teachers of Grade 1 who are bu...estrellaagabe
油
DEMO TEACHING FOR GRADE 1 Q4 WEEK 3. for faster understanding of concepts. it is developed solely for Grade 1 Learners to enjoy learning in GMRC. it enables Grade 1 learners to achieve the objective at the targeted time. This presentation gives clarity and opportunity to develop concepts and understanding on the developing of values and good
Ang **akdang naratibo** ay isang uri ng panitikan na nagsasalaysay ng isang kwento o karanasan. Ito ay isang pagsasalaysay ng mga pangyayari na may layuning magbigay aliw, magturo, o magbigay aral sa mga mambabasa. Kadalasang gumagamit ng mga tauhan, tagpuan, at kaganapan upang maipahayag ang isang kwento sa isang tiyak na ayos o pagkakasunod-sunod.
Ang **akdang naratibo** ay may mga pangunahing elemento tulad ng **tauhan**, **tagpuan**, **tema**, **salungatan**, at **banghay**. Ang **tauhan** ang mga karakter na gumaganap sa kwento, mula sa pangunahing tauhan hanggang sa mga sumusuportang karakter. Ang **tagpuan** ay ang lugar at oras kung saan nagaganap ang mga pangyayari sa kwento. Ang **tema** naman ay ang pangunahing ideya o mensahe na nais iparating sa mambabasa. Ang **salungatan** ay ang problema o hamon na kinakaharap ng mga tauhan sa kwento, at ang **banghay** ay ang pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari mula sa simula, gitna, hanggang sa wakas.
Halimbawa ng akdang naratibo ay ang mga **maikling kwento**, **nobela**, at **talambuhay**. Sa mga akdang ito, ang manunulat ay nagkukuwento ng isang kwento na may mga tauhan at nagsisilbing gabay sa mga mambabasa upang matutunan ang mga aral na dulot ng kwento. Ang isang akdang naratibo ay maaaring magtaglay ng iba't ibang emosyon tulad ng saya, lungkot, takot, at pagmamahal, na nakatutulong upang mas maging makulay at buhay ang kwento.
Sa kabuuan, ang akdang naratibo ay isang mahalagang anyo ng panitikan na naglalaman ng mga kwento at karanasan na makapagbibigay ng kasiyahan at aral sa mga mambabasa.
3. PAALALA:
1. Pakitaas ng kanang kamay kung nais
sumagot ,may katanungan o kung may
gustong linawin.
2. Respetuhin ang nagsasalita, huwag
makipagsabayan.
3. Huwag kalimutan na sa bilang 1,2,3,
subuking manahimik.
6. Panuto: Basahin ang mga
pangungusap sa ibaba. Ipakita ang
masayang mukha [ ] kung
sumasang-ayon at malungkot na
mukha [ ] naman kung hindi
sumasang-ayon tungkol sa mga
kaalaman ng karunungang-bayan.
16. Mga tanong:
1. Ano ang inyong nakikita sa larawan?
2. Saan kaya ito matatagpuan?
3. Nakikita nyo na ba ito ng personal?
4.May alam ka ba tungkol sa
pangyayari mula sa larawang ito?
Ibahagi sa klase ang iyong sagot.
17. IUGNAY MO:
PANITIKAN KASAYSAYAN TULUYAN
Ano-anong salita ang maaari mong
iugnay sa mga salitang ito? (Isulat ang
inyong mga sagot sa metastrips at
ipaskil sa pisara )
19. KASAYSAYAN O HISTORY- ay
ang siyentipikong pag-aaral ng
nakaraan at kung paano ito
naka-aapekto sa sangkatauhan
ng kasalukuyang panahon
20. Ito ay isang katawagang pangkalahatan na
tumutukoy sa mga pangyayari, datos at
impormasyon mula sa malayong kahapon.
Isa itong pag-aaral na siyentipiko at
gumagamit ng mga proseso upang mag-
imbestiga at magpatunay sa mga historical
accounts.
21. PANITIKAN- Ito ay kalipunan
ng mga sulatin at mga
akdang maituturing ding mga
likhang sining.
24. Ang ating mga ninuno ay may sarili ng
paraan ng pamumuhay bago pa man
dumating ang mga Espanyol. Mayroon na
silang sariling pamahalaan,
batas,pananampalataya, wika, panitikan,
sining, tradisyon, kultura at maging
sistema ng pagsulat na tinatawag na
baybayin.
25. Maliban sa mga anyong patula na
natalakay natin sa naunang
yunit,lumaganap din ang mga
panitikan sa anyong tuluyan tulad
ng mga kuwentong-bayan.
26. Sa mga ito masasalamin ang naging
buhay ng ating mga ninuno dahil ang
mga naging paksa ng panitikan sa
panahong ito ay mga tradisyon at
pang-araw-araw na karanasan nila sa
buhay kasama ang kanilang mga
kapitbahay.
27. Ayon kina Lumbera, ang literatura ng
prekolonyal na Pilipino ay may tatak ng
komunidad. Ang karaniwang paksa ay ang
kanilang mga karanasan tulad ng
pagkuha ng pagkain,mga nilalang at mga
bagay sa kalikasan, mga gawain sa bahay,
sa sakahan, sa kagubatan, sa dagat, sa
pag-aalaga sa mga bata at iba pa.
28. Naging karaniwang paksa rin
ang mga kagila-gilalas na
pakikipagsapalaran ng mga
bayaning may taglay na
kapangyarihan at iba pang
mahika at kababalaghan.
29. Ang mga Kuwentong-bayan sa ating
bansa ay kinabibilangan ng mga mitolohiya,
alamat, pabula, kuwentong kababalaghan
tulad ng mga diwata, engkanto, duwende,
mga kuwento tungkol kay Juan Tamad o
Juan Posong, at iba pa.Ang mga Kuwentong-
bayan natin ay nahahawig sa mga
Kuwentong-bayan ng mga Indones at Malay.
34. Sa sanaysay ni Dr. Salazar (2004),
Kasaysayan ng Kapilipinuhan,
sinabi niyang ang pamayanan ay
binubuo ng limang kabanata at isa
ang mga Austronesyano ang
dumating at namalagi sa bansang
Pilipinas.
35. Ang mga Austronesyano ay nagdala
ng mga kagamitan, kaalaman, at
kasanayan sa ibat ibang larangan ng
pamumuhay na siyang
pinakabatayan sa pag-usbong ng
kalinangang Pilipino at sa pagkabuo
ng sinaunang Kabihasnang Pilipino.
36. Sa pagdating ng mga Austronesyano,
nagkaroon ng malaking pag-unlad ang
kalinangan. Sa paglitaw ng mga metal
tulad ng ginto at bakal, napaunlad nang
husto ang mga pinamana ng mga
ninuno sa larangan ng agrikultura,
pagpapalayok, pagpapanday, at iba pa.
37. Dahil sa mga pag-unlad na ito,
umusbong ang sinaunang
kabihasnang Pilipino na may
angkop na pantayong pananaw
ang bawat pamayanan.
38. Nagkaroon na rin ng mga
pakikipag-ugnayan o
komunikasyon sa mga karatig na
lugar at ng pakikipagpalitan ng
mga kalakal, bagay, at ideya mula
at patungong Tsina at Timog-
Silangang Asya.
39. Maraming teorya kung saan
nagmula ang mga Austronesyano
at kailan sila dumating sa bansa.
Gayunpaman, pinaniniwalaang
sila ay dumating sa panahon ng
Neolitiko.
41. a
p
a
n
g
b
a
t
o
n
g
p
i
n
a
k
i
n
i
s
a
n
g
k
Ang tipikal na mga kasangkapan
sa paggawa ng bangka (wangka) ay
mula sa tridacna gigas, mga
kabibeng malalaki. Mga halamang
ugat ang pinakalaganap na
pagkain ng mga Austronesyano.
Ilang halimbawa nito ang gabi at
ube.
42. Paano nga ba naapektuhan ng
mga Austronesian ang uri ng
pamumuhay ng mga Pilipino at
ang sinaunang panitikang
tuluyan?
43. Ang mga Austronesian ay kilala bilang
mahusay sa paglalayag. At kung
napapansin natin na kadalasan sa
mga akda o Kuwentong-bayan isa ang
pangingisda ang pangunahing hanap-
buhay ng mga ninuno gamit ang
bangka o tinatawag na wangka ng
mga Austronesian.
44. Maliban sa pangingisda, makikita rin
sa panitikang tuluyan noon ang mga
Pilipino ay natutong magsaka at
magtanim ng palay na masasabing ito
ay hango sa mga Austronesyano
lalong lalo na ang paggamit ng mga
kagamitang pansaka.
45. MGA GABAY NA TANONG:
1. Ano ang panitikan?
2. Ano kayang uri ng akdang
pampanitikan ang tumutukoy sa
kasaysayan o pinagmulan ng mga
bagay-bagay sa ating paligid? Ilahad
ang iyong sagot.
46. 4. Dito sa Ormoc, may alam ka
bang halimbawa ng panitikang
tuluyan? Magbigay ng
halimbawa.
47. Gawain:
Panuto: Hatiin ang klase sa apat (4) na
pangkat. Pag-usapan at talakayin ng
bawat pangkat ang kasaysayan sa pag-
usbong ng panitikan sa sinaunang
panahon sa isang malikhaing paraan.
Gawing gabay ang pamantayan ng
pagmamarka sa ibaba.
48. Pangkat 1
- Talk show
Pangkat II
Radio Broadcasting( Pagbabalita)
Pangkat III
- Live Vlog
Pangkat IV
- Story Telling ( Pagkukuwento)
49. Pamantayan Puntos
1. Kaangkupan sa paksa 50 puntos
2.Pagkamalikhain ng
paglalahad
20 puntos
3.Kahusayan ng
pagkakalahad
20 puntos
4.Pagkakaisa ng bawat
miyembro
10 puntos
Kabuoang puntos 100 puntos
Pamantayan ng Pagmamarka
50. GAWAIN:
Ilahad ang iyong sariling kaalaman sa
kasaysayan ng panitikan sa iyong
sariling lugar gamit ang story
ladder.Magsaliksik at magtanong sa
nakatatanda at sinomang may alam.
Gawing gabay ang mga deskripsiyon sa
bawat baitang ng hagdanan sa ibaba.
51. Mga pangyayari
Pangalan ng
Brgy. na
kinabibilang
an.
Paano
nakuha ng
brgy. ang
kanyang
pangalan.
Kasalukuyang
sitwasyon ng
inyong brgy.
(kabilang ang
populasyon,
pamumuhay
at
imprastraktura)
Sino-sino ang
mga taong may
kinalaman sa
pagbuo ng
pangalan nito.
52. Dugtungan mo...
Mula sa paksa...
Nalaman kong __________________
Naranasan kong ___________________
Naramdaman kong _______________
At gusto kong gawin ang __________
55. 1. Anong paraan ng pagkukuwento
ang pangunahing ginagawa ng ating
mga ninuno para ipahayag ang
naiisip, naramdaman, at iba pa.
a. pasulat c. pagte-text
b. pasalindila d. palarawan
Sagot: A
56. 2. Paano madalas isinusulat ang mga
Kuwentong-bayan?
a. patula
b. tuluyan
c. palimbag
d. pabaliktad Sagot: B
57. 3. Ano-ano ang madalas na tampok
sa mga Kuwentong-bayan ng isang
pook o lugar?
a. wika at kultura
b. pagkain at sayaw
c. kaugalian at tradisyon
d. relihiyon at paniniwala
Sagot: A
58. 4. Anong panitikan ang nagbibigay ng
kuwento ng pinagmulan ng isang
bagay?
a. Dula
b. Alamat
c. Maikling kuwento
d. Karunungang bayan
Sagot: B
59. 5. Ang mga Austronesyano ay
pinaniniwalaang dumating sa
panahon ng ____________.
a. Mesolitiko
b. Metal
c. Neolitiko
d. Paleolitiko
Sagot: C
60. 6 .Ang _______________ ay isa sa patunay
na isa ang mga Austronesyano ang
nakaimpluwensiya sa panitikang katutubo.
a. pangangaso
b. pangingisda
c. paggawa ng mga kagamitan
yari sa metal
d. pagsasaka
Sagot: D