More Related Content
Similar to Ingurumen gehigarria (20)
More from Anboto Komunikabideak (20)
Ingurumen gehigarria
- 2. 2019ko urtarrilaren 25a, barikua 12 anboto12 Euskadik du ingurumenarekiko ardura tasarik altuenetarikoa. Ho- rrela erakusten du Eusko Jaurlari- tzak aurkeztutako 'Biztanleriaren jarrera ingurumenarekiko' 2017ko ikerketak, non elkarrizketatuen %100ek ingurumenaren babesari garrantzi handia ematen diotela azaltzen duen. Suedia eta Europar Batasuneko beste herrialdeetako erantzunen mailan egon da. Hori dela-eta, Berdeagok, Euskal Ingurugiro Iraunkortasun Azokak, eta halako jardunaldiek urterik urte duten arrakasta ulergarria da. Iaz 16.000 bisitari baino gehiago bildu zituelarik, 2019rako Berdea- goren aurreikuspena handitu egin da, erakargarria egiten zaion dena jaso dezan ikusleak. Ikerketa honegaz jarraituz, txos- tenak dio, etxebizitza erosterakoan energiaren sailkapenari garrantzi handia ematen diotela herritarren erdiek. %53k, bestalde, autoak zenbat kutsatzen duen du ardura nagusia modeloa aukeratzerakoan. Kotxeen eta beste garraio moten kutsadura Euskadiko ingurumen arazorik garrantzitsuenetakoa da. Hala ere, kezka handia dago, izan ere inkestatuek aitortu dute ezja- kintasun handia dagoela zenbait baliabide naturalen agortzeari buruz, petrolioarena eta gasarena kasu. Berdeago Energy Ildo horretan, Berdeago Energy, efizientzia energetikoaren Eus- kal azoka, lagungarri izango da efizientzia energetikoa, mugikor- tasun jasangarria eta ingurumen berrikuntzari buruzko produktu eta azken berriak ezagutarazteko. Profesionalentzat bisita perfektua da, baina baita erabiltzaile eta azken kontsumitzaileentzat ere, etxebizitzetan aurrezpen energeti- koa suposatzen duen aldaketarik egiteko prest dauden horientzat; adibidez, biomasa galdara baten instalakuntza edo isolamendu ter- mikoa. Hitzordua Durangoko Lan- dako Gunean izango da, otsailaren 1ean, barikua, 10:30etik 20:30era; 2an, zapatua, 10:00etatik 20:00eta- ra eta 3an, domeka, 10:00etatik 20:00etara. Sarrera doan da. Berdeago Nature Bestalde, herritarren %59k Eusko Jaurlaritzako ikerketan aitortu zuten produktu lokalak eta ger- tukoak erosteko ohitura dutela. Jende horren erdiek produktu ekologikoak erosten dituzte noiz- behinka, 2013. urtearekiko datua 3 puntutan igotzen delarik. Joera hauek ikusita, Berdeago Naturek, ekologia eta kontsumo arduratsuaren azokak, ingurugiro irankortasunaren inguruko elika- dura ekologikoa eta km0, ekono- mia soziala, ongizatea eta gizarte ekintza sektoreetako profesiona- lak bilduko ditu, besteak beste. Elikadura ekologikoan, baratzeko produktuetan edo hirugarren sek- tore sozialean interesaturik daude- nek Durangoko Landako Gunean otsailaren 9an eta 10ean aukera pa- regabea aurkituko dute kalitatezko produktuak eskuratu eta kontsu- mo arduratsuago eta jasangarriago bat egiteko. Artikulu hauen zaleak zapatuan 10:00etatik 21:00etara etorri ahal izango dira, eta 10ean 10:00etatik 20:30era. Sarrera doan izango da. Azkenik, txostenean Euskadi- ko herrien ingurumen arazo ga- rrantzitsuenen ranking bat ager- tzen zen, gehiegizko hondakinak %10ekin azaltzen zirelarik, kutsa- dura orokorra %12rekin eta autoen eta bestelako garraiobideen kutsa- dura %20rekin. Inkestatuen iritziz, uraren kutsadura izan beharko litzateke gure ardurarik garrantzi- tsuena, eta airearena eta aldaketa klimatikoarena gero. Berdeago azokan, foodtrack, mo- da desfilea, showcookingak, das- taketak, yoga, zinea eta ludotekaz aparte, hitzaldi interesgarriak aur- kituko ditugu jendearen informa- zioa eguneratzeko. Ikusmin han- dia pizten duten jardunaldi hauek gure planeta leku iraunkorrago bat sustatzeko helburua izango dute. Euskaldunak, ingurumenak gehien arduratzen dituen europarren artean Berdeago, Euskal Ingurugiro Iraunkortasun Azoka, ardura horiek jorratzeko lanean ari da 2019ko azokan
- 3. 2019ko urtarrilaren 25a, barikua 13anboto 13
- 4. 2019ko urtarrilaren 25a, barikua 14 anboto14 Etxean energia aurrezten: norbere kabuz eman ahal diren pausoak Bero sisteman igotzen den gradu bakoitzeko, kontsumoak %7 egiten du gora. Energia kontsumoa bajatuta, ingurumena hobetuko da eta ekonomikoki errentagarriagoa izango da ENERGIA markel onaindia Norberak bere etxean pauso batzuk eman ahal ditu energia murrizteko eta, era horretan, ingurume- nak eta poltsikoak eskertuko dute. Berdeago Energy azokan, etxerako aparatu eta sistema jasangarria- goak ezagutu ahalko dira. Gainera, informazioa eta aholkuak emango dituzte berbaldien bidez. Esaterako, eraikuntzan eraginkortasun energe- tikoa lortzeko irizpideak eskainiko ditu Energiaren Euskal Erakundeak (EVE), otsailaren 1ean. Egune- rokoan ere hainbat pauso eman ahal dira energia aurrezteko. Hona hemen EVEk jasotako batzuk. Etxebizitzaren isolamendua Etxea erostean edo berriztean, kontuan izan disei- nu on bategaz %70eraino aurreztu ahal dela. Beira bikoitza duten leihoak ipini. Bero sistemak Termostatoa 20 尊c-ko tenperaturan ipintzea da ego- kiena. Adi, ze, igotzen den gradu bakoitzeko, kon- tsumoak %7 egiten du gora. Gauez, sistema amata- tzea edo 17 eta 19 gradu artera bajatzea komeni da. Gela batzuetako erradiadoreetan balbula termosta- tikoak erabilita, %5 eta %10 artean aurreztu daiteke. Ur beroaren kasuan, eguzki-energia termikoa- ren sistemagaz %60raino lortu ahal da energiaren kontsumoa gutxitzea. Argia LED teknologiadun argiek gehiago irauten dute eta %90 gutxiago kontsumitzen dute. Sukaldea Indukzio plakek %45erainoko energia aurrezten dute, bitrozeramikekin alderatuta. Labearen ordez mikrouhin-labea erabilita, %60 aurrezten da. Telebista Telebista amatatzean, deskonexio botoia sakatzea komeni da. Horrela, %15 murriztuko da kontsumoa. Garbigailua Arropa lehortzeko, hobe da garbigailuko zentrifu- gazioa erabiltzea lehorgailua baino.
- 5. 2019ko urtarrilaren 25a, barikua 15anboto 15 Edertasun iraunkorra EROSKIk COSMOS Natural kosme- tika ziurtagiridunaren lehen saila atera zuen merkatura orain hilabe- tegutxibatzuk.SailberrihoriECO- CERT nazioarteko erakunde ospe- tsuak homologatzen du, eta hama- sei produktuz osatuta dago. Horien bidez, eguneroko higienearen eta edertasunaren oinarrizko beha- rrak estaltzen ditu. Araudi horrek, besteren artean, honako alderdi hauek erregulatzen ditu: osagaia, ekoizpena, bilkaria, etiketa eta ingurumenkudeaketa.Sailberriak bere osoan lortu du osagaien %98 naturalak edo jatorri naturalekoak direla bermatzen duen ziurtagiria; belle NATURAL produktuen %5, berriz, ekologikoada. Iraunkortasunaren alorreko ziur- tagiriak arrandegian EROSKIk ingurumen bermeak erantsi dizkio bere eskaintzari, eta itsasoko baliabideen iraunkortasu- narekin arduratsuak diren horni- tzaileekin dihardu. Kooperatiba ai- tzindaria da Espainian arrain fres- koa MSC eta GGN (GLOBALG.A.P NUMBER) erakundeen estanda- rren arabera merkaturatzen; kon- promiso hori funtsezko laguntza da iraunkortasunaren alde dihar- duen arrantza sektorearentzat. Horren ondorioz, iaz bikoiztu egin zuen MSC eta GlobalG.A.P Num- ber ziurtagiriekin merkaturatzen duen arrain iraunkorraren kopu- rua, 2.536 tonak gainditzeraino. Arrain hori EROSKI Natur freskoen markarekin saltzendu. Betiko plastikozko poltsen alter- natiba berriak Erosketa arduratsua egiten lagun- tzeko, beste ekimen bat jarria du martxan kooperatibak: paperezko poltsa berria, erabilera bakarreko plastikozkoaren alternatiba gisa; aukera iraunkorragoa da, eta ingu- rumena babesteko EROSKIk hartu dituen konpromisoetan sartzen da. Poltsa berriak dagoeneko hi- permerkatuetan daude, eta sare komertzial osora zabalduko dira. Paperezkoak dira, eta FSC速 zigilua izango dute (Forest Stewardship Council); horren bitartez, ziurta- tzen da paperaren zuntza modu ar- duratsuan kudeaturiko basoetatik datorrela edo material birziklatua duela eta erabat birziklagarria dela. Paperezko poltsa berriaz kanpo, EROSKIk gero eta soluzio gehiago etageroetaaskotarikoagoakeman- go ditu erosketa mota guztietara egokitzeko eta ohiko plastikozko poltsak ordezkatzeko. Gauzak horrela, datorren asteetan poltsa konpostagarria aterako du, landare jatorriko material berriztagarriz egina, eta zabor organikoaren pol- tsagisaraereerabiliahalkoda.Plas- tikozko poltsa berrerabilgarri bat ere eskainiko du, erabat birziklatu ahalko dena eta %55 behintzat plas- tikobirziklatuzeginaegongodena. Poltsa berri horietaz gain, hor ditu lehendik ere, batetik, errafiazko berrerabilgarria, plastiko birzikla- tuz egina, eta, bestetik, ehunez egindako elkartasun poltsa berre- rabilgarria, dagoeneko eskura bere dendetan. Berritzailea logistika iraunkorra- ren alorrean EROSKIk konpromisoa hartua du, orobat, ingurumenean duen eragina minimizatzeko bere ingu- runean, nola eta prozesuak, insta- lazioak eta produktuak hobetuta. Kooperatibak orain gutxi irabazi zuen LEAN&GREEN saria, Ekoiz- leen eta Banatzaileen Elkarteak (AECOC) emana, bere jarduera lo- gistikoetanCO2 gutxiagoigortzeko. Ziurtagiri horrekin, EROSKI Taldea liderra izango da LEAN&GREEN plataforman, kontsumoaren sekto- rekobestehamabostenpresarekin. LEAN&GREENproiektuarenhelbu- rua da konpainia liderren sare bat eratzea iraunkortasun logistikaren alorrean, aurrezpen gaitasuna handitzeko eta CO2 emisioak %20 behintzat gutxitzeko 5 urtean. Sari horrekin ziurtatzen dute EROSKIk ekintza plan bat aurkeztu duela ehuneko hori jaisteko 2015etik 2020ra. 2017ra arte landu dituen neurriekin dagoeneko %12,94 gu- txitzea lortu du CO2 emisioak bere jarduera logistikoetan. Lorpen horri esker, EROSKIk lan egiteko modua eta kontrol prozedura sen- dotu eta gaurkotu ditu; izan ere, ingurumena aintzat hartzen du OsasunarenetaIraunkortasunaren aldeko Konpromiso berrituak bete- tzekoorduan. Gaur egun EROSKIren nortasun ezaugarrietako bat da elikadura iraunkorragoa sustatzea, eta hori Osasunaren eta Iraunkortasunaren alde hartuak dituen konpromisoetako bat da. Konpromiso hori gauzatzeko, kooperatibak askotariko ekimenak lantzen ditu; besteren artean: kosmetika naturalaren sail berria, arrantza iraunkorraren alde zigilu bidez hartu duen konpromisoa, erabilera bakarreko plastikozko poltsen alternatiba berriak, eta logistika iraunkorraren bidean egin dituen aurrerapenak. EROSKI, bioaniztasunaren eta ingurumenaren alde
- 6. 2019ko urtarrilaren 25a, barikua 16 anboto16 Atxondoko Udala basoak erosten hasi da, herrian "bestelako baso- politika bat" sustatzeko asmoz Basoetan bertako arbolen aldeko lanean, aniztasuna eta ingurumena zaintzeko ikuspegian Herri basoetan espezie autoktonoei lekua egiten hasi dira Durangon eta Otxandion BASOAK markel onaindia Gure inguruko basoak eremu garrantzitsuak dira ingurumena zaintzeko. CO2a finkatzen dute, ai- rearen kalitatea hobetu, biodibertsitatea handitu, klima aldaketa moteldu, animalia eta landareen- tzako habitata sortu.... Azkenaldian kezka zabaldu da basoen egoeraren inguruan, pinuek sufritzen duten gaixotasunaren erruz. Esaterako, Durangal- dean 13.192 hektarea hartzen dituzte pinudiek, eta horietako 4.380 hektareakoak gaixorik daude, gorriturik. Euskal Herrian eztabaida handia piztu da basoen kudeaketari buruz. Basoen geroak arduratuta, zenbait udal neurriak hartzen hasi dira. Durangoren kasuan, 2015etik "ikuspegi aitzindari" bategaz lanean dabiltza udala eta Aldundia, herriko sei mendi publikoetan. Pi- nuen %25 mozten dute bakarrik, lur horretan ber- tako arbolak birsortzen utziz, gainerako pinuen ba- bespean. Baso aprobetxamendutik datorren dirua murrizten dela onartuta, ekosistema eta bertako espezieak indartzean ikusten dute abantaila. Otxandion ere antzerako bide bat garatzen ari dira iaztik udala, Aldundia eta Jaurlaritza. Mekoleta eta Gomilaz artean, udalak jabetzan duen hiru hek- tareako baso batean kanpoko arbolak kentzen hasi dira,etaautoktonoaklandatzen.Haritzamerikarra, alertzea eta koniferoak dira kendutako batzuk, eta elorria,elorribeltza,basokomakatzaetaotsalizarra dira sartutako batzuk. Lurrak erosten Bestalde, Atxondoko Udala basoak erosten hasi da, herrian "bestelako baso-politika bat" sustatzeko as- moz. Ma単arian ere asmo hori dute, eta beste arrazoi bat gehitu dute: erosleen lehia sortuz lurjabeei la- guntzea, salmenta prezioak bajatu egin zaizkielako pinuen gaixotasunak eraginda.Durangaldea da Bizkaian pinu hektarearik gehien gorriturik duen eskualdea. Lehior Elorriaga.
- 7. 2019ko urtarrilaren 25a, barikua 17anboto 17 "Esperientzia ona izaten ari da Esnetik kooperatibakoa" Esnetik kooperatibak bidea urratu gura du elikagai subiranotasunean; Durangaldeko artzain familia bi kideak dira abeltzaintza Aritz maldonado Larrabe baserrian gazterik hasi zen beharrean Omar Costas Uriarte (Zornotza, 1952). Gurasoek behiak gurago zituzten arren, ardiekin lan egitea izan du gustuko beti. Orain urte batzuk langabezian geratu ostean, ardiekin lanean dabil buru-belarri. Esnetik kooperatibako kidea da egun. Berdeago Naturen egongo dira proiektua azaltzen. Noiz sartu zinen Esnetik kooperatiban? Orain sei bat urte. Ahoz ahokoaren bidez enteratu nintzen, eta Javier Aldekoagaz bildu nintzen, bes- teak beste. Nola funtzionatzen du? Nik euren bidez saltzen dut esnea. Niri ondo joan zait. Gainera, Javier oso jatorra da, eta arduratsua. Oraindik behintzat ondo gabiltza, esperientzia ona izaten ari da. Zenbat ardi dituzu? 240-250 ardi ditut, 6-8 aharito eta 55-60 gazte ingu- ru.Lehenbizi,artaldeahaztenaritunaiz,eta,horren ostean, ekoizpena zaintzen. Produkzioa urtearen araberakoa da. Aldea dago. Ondo bidean, klima ona badago, 25.000-28.000 litro inguru bildu ditzaket, gutxi gorabehera. Badago gehiago batzen duen jen- dea, noski. Ahal dudana egiten dut. Orain urte bikoa oso urte ona izan zen. Iazkoa, ostera, ez. Azaroaren 30ean negua zen, belardiak elurtuta zeuden eta ar- diek ez zuten non jan. Eta horrek eragina du, noski. Egunean litro bi ematen baditu, bikaina da. Bestelako kontsumo modu bat bultzatu gura du Esnetik kooperatibak. Lau familiek ematen diote esnea, eta horietako bi Zornotzakoak dira
- 8. 2019ko urtarrilaren 25a, barikua 18 anboto18 Bidean 100 urte baino gehiagoko baserriak, ermita historikoak eta askotariko paisaiak ikusteko eta gozatzeko aukera izango du ibiltariak GR-229 Mikeldi, 86 kilometrotan eskualdeko historia barneratzen duen zeru zabaleko museoa Ibilbideak Durangaldea inguratzen du, 2005etik dago homologatuta eta bost etapatan banatu ohi da EGITARAUA JOSEBA DERTEANO Durangaldea inguratzen duen GR-229 Mikeldi ibil- bideak hamaika altxor gordetzen ditu bere 86 kilo- metroetan. Sarrerarik kobratzen ez duen zeru zaba- leko museoa da, mendiko bizikletan zein mendiko botak jantzita eta bizkarrean ondo hornitutako motxila hartuta egin beharrekoa. Baina museoa za- balik mantenduko bada, etengabeko mantenu lana eskatzen du. Ildo horretatik, Urkiola Landa Garape- nerako Alkarteak lehiaketara atera du, beste behin, ibilbidea mantentzeko urtebeterako esleipena. Ibilbidea garbi mantentzea, seinaleak margo- tzea eta seinale bertikalen egoeraren berri ematea izango dira zereginetako batzuk, azaldu du Juan Mari Totorikak, Urkiola Landa Garapenerako ardu- radunak. Bost etapatan egitekoa Ibilbidea 2005etik homologatuta dago eta bost eta- patan banatu ohi da. Bidean dorretxeak, 100 urte baino gehiago duten baserriak, ermita historikoak, errota zaharrak eta askotariko burdinolak aurkitu- ko ditu ibiltariak; baita naturagaz gozatzeko aukera paregabea eskaintzen duten paisaiak ere: Urkiolako Parke Naturala bere biodibertsitate aberatsagaz, Oiz eta Anboto mendien magalak Durangoko Tabiran hasi eta Atxondon amaitzen da lehenengo etapa, Izurtza eta Ma単aria zeharkatu, Urkiolara heldu aurretik Atxartera jaitsi eta Axpe- tik zein Arrazolatik igarota. Izurtzako Etxaburu dorretxea eta Abadi単on Larringango haize-errota dira ibiltariak bidean aurkituko dituen altxor histo- rikoetako bi. Bigarren etapa, Atxondotik Berrizera, laburrena da, 8 kilometrokoa, eta Garaira heltzen den hiruga- rrenagaz lotu daiteke, 25 bat kilometroko ibilbidea osatzeko guztira. Berrizko Berriozabaleta auzoan dagoen estilo neoklasikoko iturria, Zaldibarko Garitaonandia dorretxea Badago zertaz gozatu ibilbidean. Laugarren etapa Zornotzara heltzen da. Sasoi batean Durangaldea kostaldeko portuekin lotzen zuen harbidetik zehar izango dira ibilbideko kilo- metro batzuk. Iurretan Laixiartik ere igaroko da ibiltaria, sasoi batean Iurretako kofradiak batzen ziren zelaitik. Azken etapak Zornotzatik Durangora eramango du ibiltaria, hasierako puntura, bidean Belatxikieta gaina eta Iurretako Orozketa auzoak igarota. Hel- mugara heltzen denak ondo irabazita izango du freskagarria Durangoko edozein tabernatan. Larringango haize-errota, Abadi単oko Mendiola auzoan.Berrizko Berriozabaleta auzoan estilo neoklasikoko iturria.