1) O documento parabeniza empresas vencedoras do Pr棚mio Caio 2007 e convida-as para a cerim担nia de premia巽達o nos dias 6 e 7 de dezembro em S達o Paulo.
2) Cristiane Gandin agradece a empresa Alternativa pelo excelente trabalho no evento SW SALES RALLY e diz que contar叩 com eles em futuros eventos.
3) Fernando Trigo agradece Haroldo pela parceria no evento Coletiva de Imprensa da Fisher Price e diz que contar叩 com ele em pr坦ximas oportunidades.
The document discusses a ship called the MS Queen Victoria that sails with the Cunard Line from Sydney. It provides no other details about the ship, voyage, or Cunard Line. The document concludes by allowing the user to continue listening to music or press 'Esc' to exit.
El documento describe la importancia de las amigas y las mujeres en la vida de una persona. A pesar de que el tiempo pasa, la distancia separa y las circunstancias cambian, las amigas siempre est叩n ah鱈 para apoyar a una a trav辿s de los valles solitarios y momentos dif鱈ciles. Las mujeres, como amigas, hijas, abuelas y otras relaciones, son una gran bendici坦n y juegan un papel fundamental en darle significado a la vida.
[FREE PDF sample] Jaarrekeninglezen voor Juristen P.R. De Geus And J. Scholte...runtiizijat
油
Jaarrekeninglezen voor Juristen P.R. De Geus And J. Scholten available for immediate download upon payment at https://ebookstep.com/download/jaarrekeninglezen-voor-juristen-p-r-de-geus-and-j-scholten. More textbooks and ebooks in https://ebookstep.com Full chapter PDF available.
Organisaties zonder winstoogmerk (stichtingen en verenigingen) en microrechts...J端rgen van de Sande
油
Presentatie 'Organisaties zonder winstoogmerk (stichtingen en verenigingen) en microrechtspersonen' tijdens gastcollege voor Fontys post hbo mkb accountant.
Gepresenteerd door J端rgen van de Sande.
Vragen? Neem contact op via:
Telefoon: +31 (0)40 244 42 88
E-mail: info@dewert.nl
Twitter: @jurgenvdsande
Hoe verhoog ik de waarde van mijn bedrijf?
Waardecreatie is een standaarddoelstellingen bij bedrijven. Maar wat is waarde en hoe kan de waarde van een bedrijf verhoogd worden?
In deze whitepaper gaan we nader in op hoe waarde gecre谷erd wordt en geven we op hoofdlijnen weer hoe u de waarde van uw bedrijf kunt verhogen.
Het doel van deze whitepaper is vooral om u aan het denken te zetten. Wat zijn uw huidige bezittingen? Waar gaat u in de toekomst in investeren? Welke kasstromen levert dit op? Wat is het risico? Kunt u de samenstelling toekomstige kasstromen en risico optimaliseren om zo de waarde van uw bedrijf te verhogen? Voegen acquisities waarde toe? Wat als u een overnamebod krijgt boven de waarde die uw bedrijf voor u heeft?
VERKOOPKLAAR MAKEN VAN EEN BEDRIJF
Het verkopen van een bedrijf doen de meeste ondernemers maar 辿辿n keer in hun leven. Zaak dus om beslagen ten ijs te komen en het maximale uit de bedrijfsverkoop te halen. Om ondernemers wegwijs te helpen bij de stappen en de bijbehorende tijdsspanne per stap, hebben wij een uitgebreide whitepaper geschreven.
De checklist is onderverdeeld in actiepunten voor de ondernemer, de onderneming, financieel, juridisch en fiscaal.
[FREE PDF sample] Jaarrekeninglezen voor Juristen P.R. De Geus And J. Scholte...runtiizijat
油
Jaarrekeninglezen voor Juristen P.R. De Geus And J. Scholten available for immediate download upon payment at https://ebookstep.com/download/jaarrekeninglezen-voor-juristen-p-r-de-geus-and-j-scholten. More textbooks and ebooks in https://ebookstep.com Full chapter PDF available.
Organisaties zonder winstoogmerk (stichtingen en verenigingen) en microrechts...J端rgen van de Sande
油
Presentatie 'Organisaties zonder winstoogmerk (stichtingen en verenigingen) en microrechtspersonen' tijdens gastcollege voor Fontys post hbo mkb accountant.
Gepresenteerd door J端rgen van de Sande.
Vragen? Neem contact op via:
Telefoon: +31 (0)40 244 42 88
E-mail: info@dewert.nl
Twitter: @jurgenvdsande
Hoe verhoog ik de waarde van mijn bedrijf?
Waardecreatie is een standaarddoelstellingen bij bedrijven. Maar wat is waarde en hoe kan de waarde van een bedrijf verhoogd worden?
In deze whitepaper gaan we nader in op hoe waarde gecre谷erd wordt en geven we op hoofdlijnen weer hoe u de waarde van uw bedrijf kunt verhogen.
Het doel van deze whitepaper is vooral om u aan het denken te zetten. Wat zijn uw huidige bezittingen? Waar gaat u in de toekomst in investeren? Welke kasstromen levert dit op? Wat is het risico? Kunt u de samenstelling toekomstige kasstromen en risico optimaliseren om zo de waarde van uw bedrijf te verhogen? Voegen acquisities waarde toe? Wat als u een overnamebod krijgt boven de waarde die uw bedrijf voor u heeft?
VERKOOPKLAAR MAKEN VAN EEN BEDRIJF
Het verkopen van een bedrijf doen de meeste ondernemers maar 辿辿n keer in hun leven. Zaak dus om beslagen ten ijs te komen en het maximale uit de bedrijfsverkoop te halen. Om ondernemers wegwijs te helpen bij de stappen en de bijbehorende tijdsspanne per stap, hebben wij een uitgebreide whitepaper geschreven.
De checklist is onderverdeeld in actiepunten voor de ondernemer, de onderneming, financieel, juridisch en fiscaal.
2. Marc Van den Dorpe Erkend boekhouder-fiscalist Rechter in Handelszaken Bemiddelaar in burgerlijke en handelszaken Zaakvoerder REF I BO Gastlector Hogeschool Gent Auteur en columnist bij diverse uitgevers Spreker
5. Liquiditeit Kan een onderneming haar betalingsverplichtingen op korte termijn nakomen? Liquiditeit in ruime zin (current ratio) Current ratio van ca. 1,3 wordt als optimaal beschouwd (uiteraard afhankelijk van sector en levensfase onderneming) De basisratios: liquiditeit (p. 36 40 boek) Vlottende activa Schulden < 1 jaar
7. Liquiditeit in enge zin (acid ratio) Voorraden en bestellingen in uitvoering zijn minder liquide In de acid ratio worden deze buiten beschouwing gelaten Een acid ratio > 1 betekent een gezonde liquiditeitspositie De basisratios: liquiditeit (p. 36 40 boek) Vlottende activa - voorraden en bestellingen in uitvoering Schulden < 1 jaar
9. Klantenkrediet (in dagen) Hiermee bekomt men de gemiddelde inningsperiode van handelsvorderingen Hoe korter dit krediet, hoe beter T辿 kort is echter ook niet goed! Schrikt klanten af. Probeer een optimale termijn vast te leggen De basisratios: liquiditeit (p. 36 40 boek) Handelsvorderingen < 1 jaar (x 365 dagen) omzet
11. Leverancierskrediet (in dagen) Hoeveel dagen doet u er gemiddeld over om uw leveranciers te betalen ? Hoog= - leveranciers hebben veel vertrouwen in uw onderneming of - u bent niet in staat uw handelsschulden te betalen Mag niet langer zijn dan wat gangbaar is in de sector Leverancier dient leverancierskrediet klant na te gaan. Indien hoog betalingsafspraken maken! De basisratios: liquiditeit (p. 36 40 boek) Handelsschulden < 1 jaar (x 365 dagen) Kostprijs van de goederen en diensten
13. Solvabiliteit Hoe zit het met de financi谷le structuur van de onderneming? Wat is de mate van financi谷le onafhankelijkheid? De algemene schuldgraad (in %) Tussen 20% en 50% wordt als gezond beschouwd De basisratios : solvabiliteit (p. 41 44 boek) Eigen vermogen x 100 Totaal vermogen
14. De basisratios : solvabiliteit (p. 41 44 boek) Vergelijking algemene schuldgraad over de jaren heen
15. De lange-termijnschuldgraad Hoe wordt de onderneming op lange termijn gefinancierd? Van belang bij (nieuwe) kredietaanvragen bij uw bank Een waarde tussen 1 en 2 komt vaak voor De basisratios : solvabiliteit (p. 41 44 boek) Schulden > 1 jaar Eigen vermogen
16. Het dekkingsratio ( debt coverage) In welke mate kan een onderneming haar schulden op lange termijn terugbetalen aan de hand van de gerealiseerde cashflow ? Cashflow = winst van het boekjaar voor belastingen + afschrijvingen + waardeverminderingen + voorzieningen voor risicos en kosten. Hoe hoger, hoe gemakkelijker bijkomende schulden kunnen worden aangegaan Formule omkeren = tijd nodig om met cashflow schulden op lange termijn te betalen De basisratios : solvabiliteit (p. 41 44 boek) Schulden > 1 jaar Cashflow
17. Rendabiliteit Wordt er winst gemaakt? Hoeveel winst wordt er gemaakt? Rendabiliteit van de omzet (in %) Dit is de nettomarge Moet vergeleken worden met sectorgemiddelden/concurrenten De basisratios : rendabiliteit (p. 45 47 boek) Winst x 100 Omzet
18. De basisratios : rendabiliteit (p. 45 47 boek) Vergelijking rendabiliteit van de omzet (nettomarge) over de jaren heen
19. Rendabiliteit van het ingezette vermogen (in %) Wat is de winstgevendheid van het ingezette vermogen? Een belangrijke ratio voor (toekomstige) aandeelhouders De basisratios : rendabiliteit (p. 45 47 boek) Winst van het boekjaar x 100 Eigen vermogen
20. Eigen vermogen kleiner dan 50% van het kapitaal Knipperlicht nr. 1 Bij 18% van de Belgische ondernemingen Gemakkelijk te controleren in de jaarrekening Belangrijk signaal voor ongezonde situatie Alarmbelprocedure moet ingezet worden: Eigen vermogen < 50% kapitaal Eigen vermogen < 25% kapitaal Eigen vermogen < wettelijk minimumkapitaal Binnen 2 maanden bijzondere algemene vergadering bijeenroepen Verhouding eigen vermogen kapitaal (p. 26 28 boek)
21. EBIT Earnings before Interest and Taxes ( economische winst v坦坦r financi谷le kosten en belasting) Omzet kosten van de gewone bedrijfsuitvoering (excl. financi谷le kosten & belastingen) Maatstaf voor de operationele inkomsten van een onderneming Synoniemen: courant resultaat, operationele winst Is goed middel om waarde van een onderneming te bepalen en om ondernemingen te vergelijken Financi谷le indicatoren
22. EBITDA Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization (economische winst v坦坦r financi谷le kosten, belastingen, afschrijvingen op activa en afschrijvingen op leningen en goodwill) Omzet kosten van de gewone bedrijfsuitvoering (excl. financi谷le kosten, belastingen en afschrijvingen) Maatstaf voor de brutowinst van een onderneming Wordt veel vergeleken met cashflow Kan echter misleidend zijn (niet alle non-cash items worden uitgesloten, er kan gefoefeld worden met de earnings, ) Financi谷le indicatoren
23. EBT Earnings Before Taxes (economische winst v坦坦r belastingen) Omzet kosten van de gewone bedrijfsuitvoering (excl. belastingen) Is middel om ondernemingen uit landen met verschillende belastingdruk te vergelijken Wordt echter minder vaak toegepast Financi谷le indicatoren
24. Cashflow Synoniem: kasstroom Indicator die aangeeft hoeveel geld de bedrijfsactiviteit voortbrengt hoe zit het met de regelmatige flow van cash die een bedrijf genereert? Verschillende berekeningswijzen (o.a. EBITDA) Is belangrijke financi谷le indicator, aangezien de gezondheid van een bedrijf afhangt van de cashflow ( eigen activiteit als belangrijkste cashbron in tegenstelling tot de investeerdercash) Opgelet : bepaalde kosten en opbrengsten hebben geen invloed op de effectieve cashflow (bv. niet-kaskosten, investeerdercash) het gaat om werkelijke inkomsten en uitgaven die de bankrekening be誰nvloeden Financi谷le indicatoren
25. ROE Return on Equity (rendabiliteit van het ingezette vermogen) Netto economische winst Eigen vermogen Hoe rendabel is een onderneming t.o.v. zijn eigen vermogen Handige indicator om bedrijven uit dezelfde sector te vergelijken Belangrijke indicator voor de aandeelhouders Financi谷le indicatoren
26. ROA Return on Assets (rendabiliteit van de ingezette middelen) Netto economische winst Totaal vermogen Hoe rendabel is een onderneming t.o.v. zijn totaal vermogen? ROE/ROA = equity muliplier (co谷ffici谷nt van de eigen middelen) ROA is vooral handig in vergelijking met vorige ROAs van het zelfde bedrijf Financi谷le indicatoren
27. ROI Return on investment wat is het rendement van een investering? (of ROR : rate of return) ROI vergelijkt de netto voordelen van een project t.o.v. de totale kosten Netto inkomen of inkomsten Boekwaarde van de activa investering Moeilijke ratio, aangezien de opbrengsten van een investering vaak niet concreet te achterhalen zijn (enkel bij benadering) ROI afhangt van aantal factoren zoals projectduur, afschrijving, terugverdientijd, bedrijfsgroei Financi谷le indicatoren
28. Gross Profit Gross Profit = brutowinst Brutowinst = omzet de inkoopwaarde van de omzet De omzet is 500 x 1000 = 500.000 De inkoopwaarde is 500 x 550 = 275.000 Brutowinst = 225.000 Financi谷le indicatoren
29. Shareholders Equity Shareholders Equity = Eigen Vermogen Eigen vermogen = Activa Schulden Eigen vermogen (EV) = het totaal aan middelen van de onderneming dat niet moet worden terugbetaald en waarvoor geen bindende afspraken zijn gemaakt over de vergoeding voor de investeerders (de aandeelhouders) Eigen vermogen is buffer in moeilijke tijden, maar mag nooit t辿 hoog oplopen (een optimale solvabiliteit is dus belangrijk) Financi谷le indicatoren
31. Inleiding Wat is aansprakelijkheid? Wie kan aansprakelijk gesteld worden? Door wie kan u aansprakelijk gesteld worden? Soorten aansprakelijkheid Hoe zit het met de VZW? Enkele belangrijke bepalingen uit de wet Uw aansprakelijkheid inperken Besluit Overzicht
32. Overheid wil fraude tegengaan Aansprakelijkheid van bedrijfsverantwoordelijken wordt uitgebreid Negatief ondernemersimago Laag starterspercentage Beperkte aansprakelijkheid is meer en meer een hol begrip! Inleiding (p. 3)
33. Inleiding Wat is aansprakelijkheid? Wie kan aansprakelijk gesteld worden? Door wie kan u aansprakelijk gesteld worden? Soorten aansprakelijkheid Hoe zit het met de VZW? Enkele belangrijke bepalingen uit de wet Uw aansprakelijkheid inperken Besluit Overzicht
34. Aansprakelijkheid = Ter verantwoording geroepen worden Door een derde persoon Voor een orgaan met gezag Om verantwoording af te leggen over uw gedrag Met een mogelijke sanctie als gevolg U bent verantwoordelijk voor hetgeen u doet of niet doet Wat is aansprakelijkheid? (p. 4)
35. Inleiding Wat is aansprakelijkheid? Wie kan aansprakelijk gesteld worden? Door wie kan u aansprakelijk gesteld worden? Soorten aansprakelijkheid Hoe zit het met de VZW? Enkele belangrijke bepalingen uit de wet Uw aansprakelijkheid inperken Besluit Overzicht
36. Vennoot - Aandeelhouder -NV, BVBA, CVBA: verbintenis beperkt tot inbreng -Comm.VA: beherende vs. stille vennoten -CVOA: alle vennoten onbeperkt aansprakelijk Zaakvoerder (BVBA) -Al dan niet statutair benoemd -Al dan niet vennoot-aandeelhouder -Hoofdelijk aansprakelijk tenzij tegenbewijs Wie kan aansprakelijk gesteld worden? (p. 5 en 6)
37. Bestuurder (NV) -Benoemd door statuten of wet -Niet benoemd feitelijk bestuurder -Raad van bestuur (min. 3 bestuurders) -Hoofdelijk aansprakelijk tenzij tegenbewijs Directiecomit辿 -Steeds onder aansprakelijkheid van RvB -Algemeen beleid blijft in handen van RvB Dagelijks bestuur -Benoeming en ontslag statutair geregeld -E辿n of meer personen die alleen of gezamenlijk optreden -Aansprakelijk indien fout begaan die schade heeft veroorzaakt Wie kan aansprakelijk gesteld worden? (p. 6 en 7)
38. Alle bestuurders -actief of passief -bezoldigd of onbezoldigd -afgevaardigde van het dagelijks bestuur of niet hebben dezelfde rechten en plichten En kunnen dus aansprakelijk gesteld worden! Wie kan aansprakelijk gesteld worden? (p. 7)
39. Inleiding Wat is aansprakelijkheid? Wie kan aansprakelijk gesteld worden? Door wie kan u aansprakelijk gesteld worden? Soorten aansprakelijkheid Hoe zit het met de VZW? Enkele belangrijke bepalingen uit de wet Uw aansprakelijkheid inperken Besluit Overzicht
40. Door wie kan u aansprakelijk gesteld worden? (p. 8)
41. Inleiding Wat is aansprakelijkheid? Wie kan aansprakelijk gesteld worden? Door wie kan u aansprakelijk gesteld worden? Soorten aansprakelijkheid Hoe zit het met de VZW? Enkele belangrijke bepalingen uit de wet Uw aansprakelijkheid inperken Besluit Overzicht
42. Veel soorten! Onbeperkte (volledige) vs. beperkte aansprakelijkheid Hoofdelijke (of solidaire) aansprakelijkheid vs. aansprakelijkheid voor gelijke delen Eigen vs. kwalitatieve aansprakelijkheid Objectieve (foutloze) vs. subjectieve aansprakelijkheid Burgerrechtelijke vs. strafrechtelijke aansprakelijkheid Contractuele vs. buitencontractuele aansprakelijkheid In dit seminarie: aansprakelijkheid van bestuurders en zaakvoerders in vennootschappen Soorten aansprakelijkheid
43. AANSPRAKELIJKHEID binnen een vennootschap OPRICHTERS BESTUURDERS BUITENCONTRACTUEEL STRAFRECHTELIJK ENKELE ANDERE SITUATIES - eenvoudige bestuursfout schending wet/statuten belangenconflict - faillissement - Art. 1382 B.W. - Fiscale & sociale schulden - Wetboek Vennootschappen - Strafwetboek - Bijzondere wetten - ondernemingen in moeilijkheden - de vzw p. 9
44. Oprichtersaansprakelijkheid Oprichters kunnen hoofdelijk aansprakelijk gesteld worden voor onregelmatigheden bij de oprichting Vorming van het kapitaal Nietige oprichting Verbintenissen aangegaan door onbekwamen De procedure oprichtersaansprakelijkheid wordt zelden ingezet door de curator (zegt 60% van de Rechters in Handelszaken) Oprichtersaansprakelijkheid (p. 9 en 10)
45. Bestuurdersaansprakelijkheid Eenvoudige bestuursfout Schending van statuten of wet Belangenconflicten Kennelijk grove fout die aanleiding heeft gegeven tot faillissement Bestuurdersaansprakelijkheid (p. 10 15)
46. Eenvoudige bestuursfout (art. 262 en 527 W.Venn.) Art. 262 (BVBA) en 527 (NV) W. Venn.: De bestuurders, leden van het directiecomit辿 en dagelijks bestuurders zijn overeenkomstig het gemeenrecht verantwoordelijk voor de vervulling van de hun opgedragen taak en aansprakelijk voor de tekortkomingen in hun bestuur. Bestuurdersaansprakelijkheid (p. 10 en 11)
47. Eenvoudige bestuursfout Bestuurder heeft niet gehandeld zoals hij geacht was te doen De bestuurder moet een fout begaan hebben die schade heeft veroorzaakt Enkel de vennootschap kan een aansprakelijkheidsvordering instellen (derden, individuele aandeelhouders niet) Bestuurdersaansprakelijkheid (p. 10 en 11)
48. Voorbeelden eenvoudige bestuursfout nalaten de handelshuurovereenkomst te hernieuwen een onjuiste factuur niet tijdig protesteren het dagelijks bestuur niet afdoende opvolgen of dit dagelijks bestuur aan een incompetent persoon delegeren het handelspand niet tegen brand verzekerd hebben voorschotten of een krediet aan een insolvabele toestaan gevaarlijke beleggingen uitvoeren de vergaderingen van de Raad van Bestuur niet bijwonen een contract afsluiten dat duidelijk ongunstig is voor de vennootschap een contract afsluiten met een niet-geregistreerde aannemer. Bestuurdersaansprakelijkheid (p. 10 en 11)
49. 2. Schending statuten of wet (art. 263 en 528 W.Venn) Statuten van de vennootschap Wet op de handelsvennootschap Boekhoudwetten Fout wordt vermoed bestuurder moet tegenbewijs leveren Overtreding moet oorzaak zijn van de schade Vennootschap 辿n derden kunnen vordering instellen Bestuurdersaansprakelijkheid (p. 11 13)
50. Schending statuten of wet Hoofdelijke en collectieve aansprakelijkheid! Een verstrooide, inactieve, incompetente, slecht ge誰nformeerde, afwezige bestuurder draagt mee de aansprakelijkheid voor de door zijn collegas gepleegde schending! Bestuurdersaansprakelijkheid (p. 11 13)
51. Voorbeelden schending statuten of wet Afwezigheid of onregelmatigheid boekhouding Het niet houden van bestuursvergaderingen Het niet uitvoeren van de vereiste wettelijke bekendmakingen inzake jaarrekeningen, statutenwijzigingen, benoemingen / ontslag Het niet bijeenroepen van de algemene vergadering overeenkomstig de alarmbelprocedure bij accumulatie van verliezen (art. 633 W.Venn.) Het kapitaal niet in overeenstemming brengen met het nieuwe wettelijke minimumkapitaal Anti-statutaire vergoedingen aan bestuurders uitkeren Bestuurdersaansprakelijkheid (p. 11 13)
52. 3. Belangenconflicten Art. 523 W.Venn. Komt vaak voor! Enkel indien een bestuurder rechtstreeks of onrechtstreeks, een belang van vermogensrechterlijke aard dat strijdig is met een beslissing of met een verrichting die tot de bevoegdheid behoort van de raad van bestuur dient de procedure van het belangenconflict gevolgd te worden. Men moet een afweging maken tussen de belangen van de bestuurder en deze van de vennootschap. Procedure bestaat uit 3 stappen Bestuurdersaansprakelijkheid (p. 13)
53. Procedure belangenconflicten de betrokken bestuurder moet dit rapporteren aan de andere bestuurders (en eventueel aan de commissaris), en dit vooraleer de raad van bestuur het betreffende besluit neemt; de verklaring van de bestuurder, de rechtvaardigingsgronden en de verantwoording voor de uiteindelijk genomen beslissing en de vermelding van de vermogensrechtelijke gevolgen ervan voor de vennootschap moeten worden opgenomen in de notulen van de raad van bestuur; de volledige tekst van de notulen moet worden opgenomen in het jaarverslag van de raad van bestuur. Bestuurdersaansprakelijkheid (p. 13)
54. 4. Faillissement (Gewezen) bestuurder is aansprakelijk indien hij een kennelijk grove fout begaat die heeft bijgedragen tot faillissement. Voorbeelden: Kennelijk onredelijke voortzetting van verlieslatende activiteit Geen of laattijdige aangifte van het faillissement Gevolg: Uitbreiding faillissement naar achterman Bestuurdersaansprakelijkheid (p. 14 en 15)
55. Buitencontractuele aansprakelijkheid Onrechtmatige daden, nalatigheid of onzorgvuldigheid (art. 1382 Burgerlijk Wetboek) Inbreuk op een wetsbepaling of op een algemeen geldende zorgvuldigheidsnorm (bv. programmawet van 20 juli 2006) Fout die gepleegd is buiten het contractueel kader (bv. verkeersovertreding) Beoordeling van de fout in abstracto: hoe zou een normaal zorgvuldig en voorzichtig persoon gehandeld hebben in dezelfde omstandigheden (de goede huisvader)? Buitencontractuele aansprakelijkheid (p. 16)
56. Onrechtmatige daad Art. 1382 B.W.: Elke daad van de mens, waardoor aan een ander schade wordt veroorzaakt, verplicht degene door wiens schuld de schade is ontstaan, deze te vergoeden. Synoniemen: Buitencontractuele aansprakelijkheid Aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad Foutaansprakelijkheid Aquiliaanse aansprakelijkheid Buitencontractuele aansprakelijkheid (p. 16 en 17)
57. Wie kan de buitencontractuele aansprakelijkheid inroepen? De vennootschap Er moet sprake zijn van samenloop: de fout moet de algemene zorgvuldigheidsplicht schenden en mag geen contractuele fout zijn Derden Het moet gaan om schending van wet/statuten (art. 528 W.Venn.) De individuele aandeelhouder Enkel indien hij individuele schade heeft geleden Buitencontractuele aansprakelijkheid (p. 17)
58. Voorbeelden van buitencontractuele aansprakelijkheid de herhaalde niet-betaling van de bedrijfsvoorheffing en/of BTW door de vennootschap (zie verder) het niet betalen van lonen feiten van deloyale concurrentie of van geheime verstandhoudingen met derden weigering een overdracht van aandelen toe te staan verduisteringen ten nadele van de vennootschap valsheid in geschrifte in naam van de vennootschap verbintenissen aangaan die deze laatste nooit zal kunnen tegemoetkomen Buitencontractuele aansprakelijkheid (p. 17 en 18)
59. Aansprakelijkheid bij fiscale en sociale schulden (sinds Programmawet van 20 juli 2006) 3 nieuwe gronden van bestuurdersaansprakelijkheid: Herhaalde niet-betaling BV of BTW Openstaande schulden RSZ bij faillissement Communicatieplicht Buitencontractuele aansprakelijkheid (p. 18 en 19)
60. Niet-betaling BV of BTW Bestuurders van vennootschappen en grote vzws zijn hoofdelijk aansprakelijk indien vennootschap BV of BTW niet betaalt Herhaalde niet-betaling van BV of BTW is burgerrechtelijke fout (dat was voor deze wet niet het geval): Voor een trimestri谷le schuldenaar: het gebrek aan betaling van ten minste 2 vervallen/eisbare schulden binnen een periode van 1 jaar; Voor een maandelijkse schuldenaar: het gebrek aan betaling van ten minste 3 vervallen/eisbare schulden binnen een periode van 1 jaar. Buitencontractuele aansprakelijkheid (p. 18 en 19)
61. Openstaande RSZ-schulden bij faillissement Wanneer? Indien op moment van faillissement nog openstaande schulden bij RSZ Wie? Gewezen en huidige zaakvoerders en (feitelijke) bestuurders van BVBAs, NVs en CVBAs Hoofdelijke aansprakelijkheid - Indien grove fout aan basis van faillissement - Indien in afgelopen 5 jaar 2 faillissementen met schulden aan RSZ Buitencontractuele aansprakelijkheid (p. 19)
62. Communicatieplicht Indien schulden aan RSZ, op eenvoudig verzoek: aan de RSZ gegevens meedelen van klanten en derden Openstaande sommen meedelen die klanten en derden nog verschuldigd zijn Niet-naleving van deze communicatieplicht bestuurder kan persoonlijk en hoofdelijk aansprakelijk gesteld worden Buitencontractuele aansprakelijkheid (p. 19)
63. Strafrechtelijke aansprakelijkheid Er staan strafrechtelijke bepalingen in: Wetboek van vennootschappen Strafwetboek Bijzondere wetten Boetes kunnen hoog oplopen! Strafrechtelijke aansprakelijkheid (p. 20)
64. Voorbeelden het jaarverslag niet voorleggen (art.油128 W. Venn.); het niet onderwerpen van een quasi-inbreng aan de goedkeuring van de algemene vergadering (art.油345, 2属 en 647, 2属 W. Venn.); het niet neerleggen van de volledig bijgewerkte tekst van de statuten na statutenwijziging binnen de 3 maanden vanaf de datum van de akte (art.油90 W. Venn.); op bedrieglijke wijze onnauwkeurige opgave doen in de staat van de in omloop zijnde obligaties (art.油650 W. Venn.); het uitkeren van winsten wanneer dit niet geoorloofd is (art.油347, 1属 en 648, 1属 W. Venn.); Schriftvervalsing (art. 127 W. Venn.) het niet neerleggen van een speciaal rapport en een rapport van de revisor wanneer een inbreng in natura plaats vindt; frauduleus bankroet; misbruik van vennootschapsgoederen (art. 492bis Sw.) Strafrechtelijke aansprakelijkheid (p. 20)
65. Misbruik van vennootschapsgoederen art. 492bis Sw. 束Met gevangenisstraf van een maand tot vijf jaar en met geldboete van honderd tot vijfduizend euro (x5) worden gestraft de bestuurders, in feite of in rechte, van burgerlijke en handelsvennootschappen, alsook van verenigingen zonder winstoogmerk, die met bedrieglijk opzet en voor persoonlijke rechtstreekse of indirecte doeleinden gebruik hebben gemaakt van de goederen of van het krediet van de rechtspersoon, hoewel zij wisten dat zulks op betekenisvolle wijze in het nadeel was van de vermogensbelangen van de rechtspersoon en van die van zijn schuldeisers of vennoten. De schuldigen kunnen daarenboven veroordeeld worden tot ontzetting van hun rechten overeenkomstig artikel油33.損 Strafrechtelijke aansprakelijkheid (p. 20 en 21)
66. Voorbeelden Bestuurder staat aan zichzelf een lening zonder interest toe Bestuurder betaalt veel te lage huur Constructies waarbij de kosten naar de vennootschap gaan en de baten naar de bestuurder Constructies waarbij de risicos op de ene vennootschap worden verhaald en de opbrengsten naar de andere vennootschap gaan Strafrechtelijke aansprakelijkheid (p. 21)
67. Enkele andere situaties Aansprakelijkheid in geval van kapitaalverhoging Aansprakelijkheid in geval van ondernemingen in moeilijkheden de alarmbelprocedure Enkele belangrijke situaties (p. 22 23)
68. Kapitaalverhoging Zelfde aansprakelijkheid als oprichters Volstorting van gedeelte van het kapitaal en aandelen Vergoeding van schade die gevolg is van onjuistheid van verplichte vermeldingen of van kennelijke overwaardering van inbrengen in nature Enkele belangrijke situaties (p. 22)
69. Alarmbelprocedure (art. 332 en 633 W. Venn.) Vennootschap kan ontbonden worden tenzij het bestuur maatregelen neemt Netto-Actief = Eigen Vermogen Netto-Actief < 遜 maatschappelijk kapitaal Binnen 2 maanden bijzondere algemene vergadering bijeenroepen nadat verlies is vastgesteld of had moeten vastgesteld worden. Beslissing volgens regels van gewone statutenwijziging. Netto-Actief < 村 maatschappelijk kapitaal (zelfde maatregelen als 1) Goedkeuring beslissing door 村 van uitgebrachte stemmen (op de B.A.V.) 3. Netto-Actief < 61.500 euro (NV) Netto-Actief < 6.200 euro (BVBA en CV) (zelfde maatregelen als 1) Iedere belanghebbende kan de ontbinding vragen aan de rechtbank. Enkele belangrijke situaties (p. 22 23)
70. Alarmbelprocedure Aansprakelijkheid bestuurders: fout + schade + oorzakelijk verband Fout: inbreuk wet/statuten (bv. niet of laattijdig bijeenroepen AV) Schade: moet bewezen worden (bv. verhoging passief van de vennootschap) Oorzakelijk verband: wordt vermoed, tenzij tegenbewijs Art. 96 6属 W. Venn.: Ingeval uit de balans een overgedragen verlies blijkt of uit de resultatenrekening gedurende twee opeenvolgende boekjaren een verlies van het boekjaar blijkt, moet een verantwoording van de toepassing van de waarderingsregels in de veronderstelling van continu誰teit in het jaarverslag opgenomen worden (dit is eveneens van toepassing voor kleine vennootschappen: moet vermeld worden in de toelichting bij de jaarrekening) Enkele belangrijke situaties (p. 22 23)
71. Inleiding Wat is aansprakelijkheid? Wie kan aansprakelijk gesteld worden? Door wie kan u aansprakelijk gesteld worden? Soorten aansprakelijkheid Hoe zit het met de VZW? Enkele belangrijke bepalingen uit de wet Uw aansprakelijkheid inperken Besluit Overzicht
72. Basisprincipe: de VZW is verantwoordelijk voor fouten van haar bestuurders Maar: De bestuurder is intern persoonlijk aansprakelijk indien: De bestuurder bestuursfouten maakt De bestuurder de VZW-wetgeving schendt De bestuurder een inbreuk maakt op de statuten van de VZW De bestuurder is extern persoonlijk aansprakelijk indien: Buitencontractuele tekortkoming t.o.v. derden Niet-nakomen van contracten door de VZW (4 voorwaarden) (zie blz. 28) De bestuurder kan strafrechtelijk aansprakelijk gesteld worden indien hij een misdrijf pleegt VZW en aansprakelijkheid (p. 24 27)
73. Inleiding Wat is aansprakelijkheid? Wie kan aansprakelijk gesteld worden? Door wie kan u aansprakelijk gesteld worden? Soorten aansprakelijkheid Hoe zit het met de VZW? Enkele belangrijke bepalingen uit de wet Uw aansprakelijkheid inperken Besluit Overzicht
74. Art. 27 W. Venn. Iedere vennoot is jegens de vennootschap gehouden tot vergoeding van de schade die hij haar door zijn schuld veroorzaakt heeft, zonder dat hij zich kan beroepen op schuldvergelijking tussen die schade en de voordelen die hij door zijn nijverheid in andere zaken aan de vennootschap heeft verschaft. Enkele belangrijke bepalingen uit de wet (p. 28)
75. Art. 36 1属 W. Venn. Wederkerige macht tot handelen tussen vennoten Handelen zonder toestemming Verzet van vennoot voor handeling is gesteld Dus neem in de statuten de wijze van beheer op! Enkele belangrijke bepalingen uit de wet (p. 28)
76. Art. 36 2属 W. Venn. Ieder vennoot mag gebruik maken van de zaken die aan de vennootschap toebehoren,mits hij zich ervan bedient overeenkomstig de bestemming die door het gebruik bepaald is, en niet tegen het belang van de vennootschap, noch derwijze dat zijn medevennoten verhinderd worden ze te gebruiken overeenkomstig hun recht. Art. 492bis Strafwetboek Gevangenisstraf 1m tot 5j bij bedrieglijk opzet en voor persoonlijke doeleinden gebruik maken van goederen of kredieten van de rechtspersoon daarenboven met betekenisvolle wijze een nadeel voor de vennootschap of derden. Enkele belangrijke bepalingen uit de wet (p. 28 29)
77. Art. 166 W.Venn. Controle in vennootschappen: door commissaris(sen) (art. 142 W. Venn.) Indien geen commissaris is benoemd, heeft iedere vennoot individueel de onderzoeks- en controlebevoegdheid van een commissaris, ook al wordt dit in de statuten anders bepaald (art. 166 W. Venn.). Enkele belangrijke bepalingen uit de wet (p. 29)
78. Art. 371 W.Venn. De vennoot die is uitgesloten, uitgetreden of gedeeltelijk zijn aandelen heeft teruggenomen, blijft gedurende vijf jaar te rekenen van deze gebeurtenis, behalve wanneer de wet een kortere verjaringstermijn bepaalt, binnen de grenzen van zijn verbintenis als vennoot, persoonlijk instaan voor alle verbintenissen door de vennootschap aangegaan v坦坦r het einde van het jaar waarin zijn uitsluiting, uittreding of gedeeltelijke terugneming zich heeft voorgedaan. Enkele belangrijke bepalingen uit de wet (p. 29)
79. Inleiding Wat is aansprakelijkheid? Wie kan aansprakelijk gesteld worden? Door wie kan u aansprakelijk gesteld worden? Soorten aansprakelijkheid Hoe zit het met de VZW? Enkele belangrijke bepalingen uit de wet Uw aansprakelijkheid inperken Besluit Overzicht
80. Uw aansprakelijkheid inperken Tegenbewijs Exoneratiebedingen Vrijwaring Kwijting/d辿charge Ontslag Verjaring Verzekering Bestuurdersaansprakelijkheid Bijkomende tips om uw aansprakelijkheid in te perken Inperken wil niet zeggen volledig uitsluiten! Uw aansprakelijkheid inperken (p. 30 32)
81. Tegenbewijs Zaakvoerder/bestuurder heeft geen deel gehad aan de overtreding Zaakvoerder/bestuurder moet dit bewijzen Zaakvoerder/bestuurder moet de overtreding aangeklaagd hebben op de eerste A.V. of de eerste zitting van de RvB nadat hij kennis kreeg van de overtreding(en) Uw aansprakelijkheid inperken (p. 30)
82. Exoneratiebedingen Schriftelijke overeenkomst tussen vennootschap en bestuurder Bestuurder wordt geheel of gedeeltelijk bevrijd van eventuele aansprakelijkheden Niet tegenstelbaar aan derden! Het bindt geen andere partijen Men kan niet exonereren voor eigen bedrog, eigen opzettelijke fout en voor kennelijk grove fout Gespecialiseerde materie! Uw aansprakelijkheid inperken (p. 30)
83. Vrijwaring Inperken van de financi谷le gevolgen van de aansprakelijkheid van de bestuurder Geldt enkel voor vorderingen ingesteld door derden Vrijwaring is niet mogelijk voor: Strafrechtelijke boetes Eigen opzettelijke fout, bedrog van de bestuurder, kennelijk grote fout Vorderingen ingesteld door de vennootschap Uw aansprakelijkheid inperken (p. 30)
84. Kwijting of d辿charge Kwijting bevrijdt bestuurders of zaakvoerders van contractuele aansprakelijkheid t.o. de vennootschap voor fouten begaan in het afgelopen boekjaar Kwijting moet afzonderlijk gestemd worden op A.V. (art. 554 W. Venn.) Kwijting is niet geldig in de volgende gevallen Ware toestand vennootschap is verborgen gehouden Bestuurder heeft zijn inbreuken niet specifiek opgegeven Fouten die niet gemaakt zijn tijdens het uitoefenen van de bestuursmandaat Uw aansprakelijkheid inperken (p. 31)
85. Ontslag Vaak enige middel om te ontsnappen van een beleid waar men het niet mee eens is Wel nog aansprakelijk voor fouten begaan v坦坦r het ontslag Ontslag kan als foutief beoordeeld worden indien het lijkt op deserteren of indien dit de vennootschap schade kan berokkenen een bestuurder kan verplicht worden te blijven tot een opvolger is aangesteld T.o.v. vennootschap: ontslag geldt vanaf kennisgeving T.o.v. derden: ontslag geldt vanaf publicatie in B.S. Uw aansprakelijkheid inperken (p. 31)
86. Verjaring Alle vorderingen verjaren na 5 jaar Ratio legis: onzekerheid bestuurders inperken, priv辿-belangen schuldeisers ondergeschikt aan de hogere belangen van het handelsverkeer Termijn loopt: Vanaf verrichting/fout Indien reeks fouten: vanaf laatste verrichting Indien verborgen: vanaf ontdekking Uw aansprakelijkheid inperken (p. 31)
87. Verzekering bestuurdersaansprakelijkheid Wordt meer en meer een must Voor sommige beroepen verplicht (bv. erkende boekhouder-fiscalist) Verschillende dekkingen mogelijk: Dekking is in de eerste plaats gericht op de bescherming van het priv辿-vermogen van de bestuurders (als gevolg van bestuursfouten) Dekking in geval van vrijwaring, ontslag, kwijting, Dekking in geval van vorderingen rechtstreeks tegen de vennootschap zelf Inbegrepen in verzekering: rechtsbijstand Uitsluitingen: Lichamelijke en materi谷le schade (verdediging beperkt gedekt) Fraude en opzet persoonlijk voordeel (verdediging wel gedekt) Milieuvervuiling (verdediging wel gedekt) Belastingen, boetes en andere penaliteiten (verdediging wel gedekt) Uw aansprakelijkheid inperken (p. 32)
88. Tien bijkomende tips Leg zelf uw bestuurdersdossier/-archief aan en bewaar dit priv辿. Doe uw mond open in een vergadering en laat dit notuleren bij de stemming. Onthouding is akkoord zijn! Verbreek de solidariteit met andere bestuurders (niet evident in familiebedrijven!). Weet wat er in uw vennootschap afspeelt. Vraag tijdig advies. Oefen uw recht van toezicht en controle uit (indien vennoot). Uw aansprakelijkheid inperken (p. 32)
89. Tien bijkomende tips 6. Wees indachtig dat een adviseur helpt, maar u blijft aansprakelijk. 7. Neem consequent en tijdig ontslag. 8. Lig er niet wakker van, maar neem uw mandaat ernstig. 9. Onderschat eventuele problemen niet. Raadpleeg zo snel mogelijk een advocaat. 10. Laat u verzekeren. Uw aansprakelijkheid inperken (p. 32)
90. Inleiding Wat is aansprakelijkheid? Wie kan aansprakelijk gesteld worden? Door wie kan u aansprakelijk gesteld worden? Soorten aansprakelijkheid Hoe zit het met de VZW? Enkele belangrijke bepalingen uit de wet Uw aansprakelijkheid inperken Besluit Overzicht
91. Actuele problematiek Wetgeving breidt zich uit Veel vormen van aansprakelijkheid Dek uw aansprakelijkheid in! Opzettelijke daden u krijgt steeds de rekening gepresenteerd! Besluit (p. 33)